Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 40, 6 October 1883 — Untitled [ARTICLE]

0 na mea a pau e ai, a e ukuia nei e ka waihona o ka lahui i kapaia he inau luna aupuni, ina ia ho leiokie o liko me na ao, a he haahaa hoi e like me ka lopa, ua hiki no ke pahonoheiieia kaua mau kana paewuewn oiai oia mulunn o ka oihana o ka lahui. nei makou, ina e iho īnai kekahi moi mai kona leulana mai, n, o kokahi luna uapuni kiekle paha inai kona oihana mai, a i kpkalii mea a mau mea kupono i ke koho balota, e koho i kana paa balota i maai, a ina paha ua ao aku oia e maiama ia maloko o kona nialu hale ka hoolala apa no ka paa ba!ota ana i makemake ai e kohoia, ua hiki ]oa i fl makou ke hapala a eleele loa me ka makau ole iaia, no ka mea, ua lima nui oia ijko ka lahui pono, a ua nana 010 hoi i ka ihiihi a me ka lanhia o kana oihana. A ina hoi, ua pili aupuni, oiai , .airnrrftmf oihana a ka lahui> aku a i, ua hiki loa ia makou ke hailuku aku iaia me ka oioi o ka peni a hiki i kon a pili pu ana. Ua hala ke au o Waawaaiki ma naa«po, ua "Ikaboda ia" kamanawa poulinli, a he au keia o ka naauao a me ka malamalaam. O ke kanaka naauao a lioopono oia ke alii o keia wa, a pela i iiookoia ai kela olelo a Kauikeaouli ka Maikai i kukala ae ai, "0 ke alii po no oia ko'n alii, a o ke kanaka e hana ana i ka pohō, oia ko'u kanaka.'" O K6. hoeueuia ana o na halawai makaainaua nia kela a me keia apana koho ]uhßmakaainana o ko kakou anpani, uia kekahi o iia hana naauao, iua ua Uoftlaifr me ka maeao maikai, aole kipi, kpokekena ka iml i na Innamakaainana knpono" kwßl*w« tk)uo ia o na hana o ] t0 ka-

kou aupuui, ka hoolilo pono ia o ko '-akou wailioii'a dala, ko kauia o ua k;ma wai maikai a īne ka luK>holoiuua aua i ko kakou aina. O ka hoaluia ann o na halawai īnalenainana liooponopono ])ili aiipuui a uie ka lioeueuia ana o ua haiolelo nu\ ia kahun, lie mea hou ia ma Ilawaii nei, aka ma na aupuni kahiko kuiuukauawai, kalii mai nona ko kakou kuniukanawai, a i kopeia mai ai kekalii mau kanawni, lio luea i hanuia u ua maa. Nolaila, o mi olelo koho wale, Imku epa, hoopilipili wale, i na halawai a mo na haiolelo o keia ano, o hoinoino ai, ho hoiko ana ia i ka papau o 'ka nooiuio a me ka hakahuka o ko poo. Da kauniilio ka P.\i? AlX.v mamua loa aku nei no keia mea, a akahi no a hookoiu niamuli o ke kukuluia ana mai uei onu halawai ma Kau, Kouu lleinn, Kona Akau a mo Haniakua. Elua mea a ka Pam Aina i koo o ako noi o hookoia, oia ka hoakaka pono aua balota a īne na kuniulmna i hoolalaia e kela fi mo keia aoao liko ole. M.\[ Mei 2U, 1882 a hiki i Moi 7 1883, ua hookomo mai ka Aha Kuliina o nal*""*^» , nei o Kipikona. 11*^,3^8, •-'Nw -••nS lkoa ihelQ maimc V onanir#o , tīOTuionoonoma Hawaii noiV Aolo i piha ka poho lima. Oka lakou liana i helo niai ai i llawaii īiei, o kn uwi i ka waiu a pihu na pakeke, alaila , ku ao u hoi i ka houie oiwi. Ma ke ana ole 110 o ua Kipikona noi 1 keia lieluiia pake maluna ae, ua hana aelike iho nei oia me na agena o na Laina Hooholo Mukuaiii o holoholo nei mawaena o Kina a me Kalepoui, e lawe īnai i Hawaii nei i 13000 i kola a nie keia makaliiki. A ina e nolio loihi keia aha kuhiua no ka manawa pau ole o like mo na liooliiki ana, alaila aolo e loilii na makahiki a holopapaia o llawaii nei me na lauoho loloa, a o ka wa ia e hookoia r.i ka wanana a ka īmpepa Woi'kmau," e alapohoia o llawaii o ka lahui lauoho loloa, e uwouwo ana'noi o Hawaii mai o a o, e kupilikii ko kulana o ka poe he?mau oliana ko lakou, e kai li pauia na liana lima mai ko kakou jmc hana liina aku, e hookekeia na kanaka nonaka aina, e ala mai auanei he mau haunaole, ho man hailiai kanawai ann, e piha ana ka ainn ike pulii opiuma, a e noho alii mai kela olelo, "i nui ke aho a pa i ke kai, no ke kaika hoika aina.'' Aohe kumakaia nni e ae a kiekie i ka lahui e like me kein. Ua lawa ka 1 aina i hookahi kumakaia ana, a oka mea oi aku i keia, no ka ino mai ia. Nolaila, ma lp makouano he alakai ūwao hoi mawaena o ka ka poo lokoino a aloha i ka aina, hoopilimeai a nioha ia kakou, ke paipai e nei inakou i o la honua e hoomakaukau a e liuliu no ke kau koho balota lunamakaaiiiana e hiki inai ana, E -wae i ka poe kupono no kela a me keia apana koho lunamakaainana pakahi, a mai iioho a hoouna mai i ka poe ua kanalua ia ko lakou kupono, aole lioi ī ka poe i kumakaia nui ia kakou mamua, aka i poe e hele mai ana no ke aloli.i f ka aina ame ka lahui. I poe hoi nnna e kipaku aku i ka poehana ino, mai na oihana aku o ke aupuni, a pela auanei 0 pakele ai o Hawaii mai na oili npoapo mai o koia mau la o hele noi. OKA IIANA a Hon. G. \V. Pilip,, 0 hapai nei nia ka malama halawai mnkaainana ana ma na apana kuuaina i> lioikeike kino aku una i na keo oke aupuni malalo oka lioōkele ana o iui kuhiua o keia wa, a e paipai ana hoi i na apana kolio luiuunakaaina, e wao i o la honua i ka poe kupono no ke kolioia 1 mau lunamakaainanaua no ko kau o 1881 aenoi, oia kekahi haua naauao loa ma ka moolelo o kona ola aua. Ke lioiko mai nei keia i kona aloha aina a lalnn' Hawaii. laia i ike ai mo kona m«u maka ponoi a i paio ai me kana maka peni no ke kumakaia, ke paewaewa a mo ke kuliina nialunā lawn kela maluna hx!®aa i na kaumaha oka hele " _ 0 ana ma hela a me keia apana o ka aina, e hoomaikeiko aku i na poino, na pilikia a me na kaumaha e hiki mai ana maluna oko kakou lahui. Aole oia i makemake, o kui lima pu aku na han i a ka aliaolelo o 1881 e hiki mai ana mo na hana hoopilikia aka ahaolelo o 1882 a aole xio hoi oia i makemake, e komo hou mai ka poe kumakaia oia kau i keia ahaolelo ae. Nolaila, ma kona hapai aua i keia wa i keia hoomalamalama ana aku ika poe i mamao aku mai ko kahua aku o kahi e hooponopono nei ona hana aupuni, me he mea la, ua kuikahi ia me ka noonoo oka poe makee kanawai a hoopilimeaai ole mahope o na hana kpuwale. Ma keia ke kokua nei ihakoii i kari a misiona, a ,ke noi nei i na poe makee i ko kakou aina a i aloiia i īahui Hawaii, e kui Jima pu ma' leana hana, a e hookipa iaia me na lima oha-" oha o ke aloha kanakn.

.\olo mnkou . oho n\!v lioia miaioua c>. .Pilipo, u:i Ihh nuo nku oi;i i īm olelo k.uo i ka Moi, !ip hoi i liookokoun uku 0 kupao ao i kolimukanawai, u o liailiai i na kaiuiwi uo lioi i aku i k;uia ma r iiioa i :nakemako ai, aka, ua kuu aki oia nu kela a xue keiu. apaua o kolu: k;v lakon molio iho. loho ponoiiai makou, lio kuinu hana keia. nann lolii loilii ai,-. ho uuui makahiki aoui'iwalu u oiwa i lialu, iuo kokahi mau h kiuiaka [īuwaii e «« ona olua, oia h, hov>Uiiln i hala ika niako, a ho oluo olu uoi, a akahi no oia u hooko. ka wa ana o luipai uoi, ho iiiniiu\\j ano uui uo in niu ka moololo o ko tvfiou lahui i koia wa nui ko auo ka. lujkoloia auu o ko kakou anpuui. ' Nohua, ma kona iia]iai ana 1 koia auo iuiiouopouo audTani lum, lio lioiko ana i na kiokio ilp'konn 1010 a 1110 koua īim.oo ma ko kalai aupuui aua, a o lilo ua oia ho paionia ma koia liaua iku ao u kiio nupuni hou.