Ko Hawaii Pae Aina, Volume VI, Number 41, 13 October 1883 — KUE KUMUKANA WAI. [ARTICLE]

KUE KUMUKANA WAI.

I ke kau liiuro o lanuai'i 1870, oiai o l<ali uua ke aupaiii oka liiki uuii i Houolnlu ixei mai Amei-ieu mtū o M'r. "\V. lv. liakola, l-ii inea i nouoiia e ka Moi .0 lilo i Loio linhiua no ke iuipuni, n nolio aua o Mi'. J. S. Wtilker ia va lte Loio Kuliiua "uo len mauawn,' 1 aka o ka Mr. Walkei' oiliaua prui uao o laivelawe ana malalo oke nupuui ia va, he Knlima 'Waiwni. Mu ia tan, ua pnlo ka Loio o iu ttoao pale ma ka liiliia a ke Lii kue ia C. Kanaau, e Lookuu i ka mea i lioopiiia uo ka roea, aoke Loio Kuliina oke aupuni ia iva, a ua kiie maopopo i kekaki pauku o k'e Kumuleanawai. Ma keia liiliia, ua iioole ka Lunakanawai Harris i ka liookuu ana ika mea koopiiia, aua lioopuka i ka olelo liooliolo peuei: "He oiaio uo, ma e hooloiliiia ka wailio wale me ka'Loopiha ami ole ia ona oikwoa poo oke aupuui alaila lie liana ole aiia ia i na liooko aua o ke knmukanawai; aka aole leeia i like me ka iakakaka ana o ka oikana mauiuli o ka kaalele, a i ole ia, o ka make paka a aao e ae paka, no ka mea he pono i kn moi ke koopiha leoke me lea liooliakalia ole, a aole lioi e kiki i ka moi ke kooili i ka niana o ka oīkana i kookakaliakaia i kekaki kukiaa e lawelaire i ka liaEa a keleaki, a i oleia, e k'apaeia a pax\ loapaka, a o kekalii paka o na lala o ke aupuni."

E ikeia eka poe noouoo a pau, n<i liooleia ke uoi no ka kue kumukauawaī, mamuli o kc kumu e knli ana ke aupuni i ka mea i noiia c pnni i ka-makālua r o ka oilaana Loio E.ulnna i kooliakaliakaiei, aka ina ua haaiele u onike pnhu kekahi kuliina-, kapono iku moi ke hoopiiia ](olto cqc ka hooliukaiiii ole, Mai ka Ia l f mai o Mei i hala aiiiki i kein, La 13 o. Oka.tolDa, ua. naauao ninleou, ua kuo maoliia a kakiLakiia uo hooko fiiia o Icg knmukanawfl.i ma kalii o lea pauku e pili una ina ījuua Kuka o I< M Moi, iv ke kokua nui noi kn olelo Jiooiiolo a Luuakanawai Harris i ka makou kamu e koi nei i koaiaiin aku mumua, a e koi noi i keia Iva. Aole pelai kein we, ua imnlolo maoii ka Loio Kuhiua, p. aa hakahaka maoli raia oikana, aka oka mea o paa iiei ia oikana no ka manawa, oia no ke Kuloiua oko na aiua e. Peliea ka ioilii o ka nolio Loio Kuhīna nna uo ka "mauawa" iao ole ia oke Kumukanawai; 0 keia Loio Kukina no ka manawii o uolio nei. ua hoomaka mai iku ]a 14- o M.ei i liala ahiki i keia wa. Ke lokulii nei ko makou mar.ao me ko ka poe iiaauao apau, ua uliakiia ke kumuleauawai,

Ina i hoopili ae ke'a aha kuhina, me ka wa o Lim&ikaiLa Loio liuhiiui i li o . lo pu ilio nei ina ka liuakai laakaiknī ;i ka Moi, aole Loa ia i like mo ko keia wa. Va Lioounaia o Limaikaika ma ] ;c anohe Komisīna Alii no ka Papa Hoopaa Limahana, a oiai oia e kaiwaleana maia oihana liou, nn kaa ka lawelawe ana o ka oiliana i hooliakahaknia maluno, o kekahi lala o ka aha kuki na. A ia Limaikaika i hoi mai ai mai ke kaaliolo aua me ka Jfoi, ua hoi hou oin i Loio Kuhina. O keia wa o noho nei, nole like ild.