Ko Hawaii Pae Aina, Volume VII, Number 42, 18 October 1884 — HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI.

Ke Kaikamakine Holo Lio kaulana o ua Hilana u Wale—Ka meahoii paik ka Makani Puahiohi o ko Kuluaumoo—Ka mea naua i hopu : pio i ka Nniin Komiano, ka Hnlu o na Powa o Europa—Ka mea Uoi i kapa iaia iho ka Olali o ua Pali Eiwa, Helu 7U A ELI IA koia lua me ke akaoiai loa, ma kahi o ka p»uka } ua hauaia e ke me ka nui kupc.no e hiki ai ike ki. no oke kanaka ke komo a o loko akn he akea, a he laula, a ua hoopihaiā me na waiwai naui o«a ano a pau, a o ka lepo ame na pohaku o loko i eli ia ai ua l&we loa ia i kahi e, Ika ike ana o Keba, ua lawa kona> makemake aua pau pouo hoi na liana ika k&na ia, lawe ao la oia he omole laau make, a pai pu iho la iloko oka naea inu, ai ko kokoko ana m&i iko lakou wa paiua, na inu like ae la lakon i ko lakou mau kiaha, a o Neba hoi ho mea inu maoli kona, Oiai lakou e hoonuu ana i na mea ai, ua kau mai 3a ke kahiohio oka laau niake maluna o lakou, a haule a make aku la ika honua, e moe kau a Uooilo ann, pau hoi ka ike aim Ikala i ka mea mahai.n, pela o hooko ia ai ko'u mau iini, waM a Nel>«, ake ike pu ae 1& no kakou ua make no lakou ia lakou iha la Neba a nie koua mau lima paaliana Italia ma ka luahuna. ua lawe lakou ina waiwai e like me ka Liki ia lakou a hoi aku la no ke awa kumokn, pela mau ko lakou hoohikihiki ana a hiki i ka wa i piha ai ka moku. me ka malie a me ka ike ole ia keia hana aua. Ua pani hou ae la o Neba i k;, Inahuna e like me mamua. Ua lawa keia mau waiwai 110 ke kukuhi ana i keknhi oihana nui, wahi a Neba, Oiai ka moku e huli hoi ana no Ttalia me ka piha waiwai, a i loko ona la kolo loilii ma ka moana, ua ku hou aku la ka moku me na kapakai o Ita!ia me ka maalahi. Ua palua a pakolu kana huakai i Pelekaue malalo o keia ano hookahi, ua kū ke pai liana ka kaawe i ka ua mea oka waiwai, aole nae i makohi nit\i ka waiwai oloko o ua luahuna

la. Oiai kana linakai hope uo na kuahiwi o Pelekane, malalo o kona ike„a me kona akamai iaoia ai ma na mea a pau oiai oia ma na kula kiekie o Pelekane. Ua kaha ae la oia i ke kii o na kuahiwi ame na hiohiona a pau o Pelekane, a hoailona iho la maloko o tia kii la i kahi i waiho ai oka luahuna, me keia palapala aina wale no e loaa ai kuu luahuna i ka'u mau mamo Tna keia hope aku o'u, wahi a Neba a haalele aku la oia ia Pelekane no na kapakai o Ita!ia. Eia o Neba i Italia, ua makaukau a ua puipui kona mau aoao, ua kukulu ae Ia oia he mau home nani ma na kuahiwi o Italia kahi hoi i lilo iaia ma ke

kuai ana mai ka Moi Pilipo ma'i, a ua eli ia he mau lua ma ke kumu o na pali, he wahi no kona poe" kanaka e noho ai, ua pipili mau aku la o i mua 0 ka Moi Pilipo, e nana ana a e kilohi ana i na wahi huna a me na poopoo o 1 ke alo alii, no ka hiki mai o ka manawa ana e makemake ai e hoohana i kona imi, ua ahuwale iaia na mea a pau, alaila, ua u iku na hana me ka luhi ole. He kanaka keiki ole ka Moi Pilipo, aia nae imua o kona alo he kaikamahiue hookahi waie iho no, a he ha. iiai hoī nana, a hn kaikamahine hoi ia !ca ka Moi getiwada ka hoahanau o Pilipo, nona ka inoa i kapaia Kiroke. Ua hoao ia ae la ua kaikamahine !a : wu ka wiliom o na kuahlwi "S<^>a 1 malalo o kona inoa kapakapa, Th' ]>u; j ke of 3Cwīrt*Wj (K<e Eeiki Alii >, k«' 4 Hmko, ui&Ulo <w o 1".« ' } uolw ai s hik'ī I k« īa hope o koua ol« * am> m I'&a k«; ka|wie nm o kom i»oe

o Neba, a o Hero kona inoa i keia manawa, ua pono &ua ohioluia o BCero i mua oko ka.iaoi Pilipo mau maka ma ke ano lie hunona pohaku nui. Ua nolio ae la o Hero ame Karoke ma ke ano he kane ahe wahine, ano ka manawa, ua hapai ae la o Karoke a hanau mai la he keiki kane, a kapa aku la o Hero i kona inoa o o ke a.no o ka liuaplelo Koniiano ma ka olelo aka poe kahiko o Italia> (He Akna bo ka poe Roma) a he meahoi i makau nui ia, a he a-ka hoi o ka mea\kino paiiaohao, ua hoomanaia ua a-ka kino pahaohao Ia o ka poe Homa a lilo i Akua no lakou, a ua kapa aku lakou l\a inoa oua akua la 6 Komiano a malaīo oua akua la i ka|»a aku ai o Hero i kana keiki o Romiemo. He keiki npepe a he ukokoki oke |ano helehelena keko ke hoalii iho ana maluna o kona mau nanaina, he keiki i piha &e na huluhula ahinahina, ahe hapa keko ofnio maot! Ika nana aku, aka ua oluolu ana pono no ia mau helehelena o kana keiki imua ona, wahi ana. uaku piha loa Iho 1 !a no ka'n keiki i ke koko o kuu pepeiao, o ka*u mamo wale no paha ka ke Akua i hoolilo mai ai i ano holoholona ma ka honua nei, ina pela ko ko Akua manao, e lilo ana kana mau mea a pau i hana ai ma ka honua nei, i onemi uo'u at»e ka'u poe niamo, a pela auanei au a tn# ka'n o lilo ai i enemi no ke ao hohx>koa. Ua hanai ia o Komiauo ma na kua- 3 hiip o Ita3ia ka home lioi o kon» luaui a hiki i kona wa i nui ai a kanaka ma- ' Kua, aka, aole nao i o!uolu\a\o kaika- ' mahino alii Karoke, i ka nana ana aku i na helohelona pupuka ino o kana keiki, wnhi ana, ola hol ka ilihuno kelki a i peneia k» ano. 3 i u& la opio o Uomiano, e ike mau ia ' &ua oia iwaena oka poe Ouranautffijji. . lioaaloha paha nona, aua oluolu ina • Ouranautana ka hui pu ana mai meia ma ia ano hookahi. Ua oleloia keia moolelo, okeaa Eomiano ka hiki mua, a oia hoi ka mea nana iaoi ka lahui Ouranautana ika uou pohaku ame ka wala laau, he kanaka pauhakāki o Romiano, he palahalaha kona umauma, h he laula na kipooliiwi, lie man lima iwiiwi kona o lewa hele ana i na'kuli, he puali kona puhaka, lie ponaaiaa kona mau wawae, me na kapnai paīahalaha nunui, he kanaka akamai o ' Homiano i ka hololio, he hiki loa iaia ke holo ika lio me ke kaulawaha ole, no ka lolōa o kona mau lima ua hiki loh iaia ke hopu akn ma ka auwae oba lio a hoohuli ae ma kana wahi i makemake ai e holo a hemea paani nana ke kua o ka lio, ahe kanaka mama hoi oia ika pii pali ame ka pii laau, he hiki iaia ke hele ma na wahi kuninihi me he kahonua la.

No na keneturia mamua aku o keia ua lohe ia ka inoa o Eomiano ma Europa holookoa a puni ma ke a»o he akua, a i keia wa hoi, ke lohe hou ia nei lio liapa kanaka, aka aole nae i maopopo i ka lehulehu kahi i puka mai ai 0 keia Homiano, oiai mai kona wa i hanau mai ai, ua hanai ia oia me ka malu ame ka ike ole ia, koe walē* iho no he kauwa wahine a me laua na makua, o lakou wale iho no kai ike. Ua hanai no ke kaikamahine Karoke 1 keia keiki nio ka hoihoi ole, aka oka nana ae hoi ao ka makauika olelo a ke kune, hoomanawanui wale aku no walii a Karoke, aole mai ka hanauna mai o ko'u niau makua, ama owai la iku ai keia keiki, no ka nalowale ole oka manao hoohuoi iloko ona no ke auo o kana keiki a me ka paa mau o| ka pepeiao o kaoa kane ika paluluia.' I inea e maopopo ai ia'u keia mau mea. e pono au e haawi i lealea imua o kuu kane, ma kekahi la, ua haawi ae la o Karoke i wahi paina imua o kana kane.ua noho ae la laua ma ka papa aina e waiea ana hoi ika wala kiaha, oo ka naanawa hope, ua uhi mai la ka) oua. >j ka mea inu maiuna o kana kane, a haule aku la nja!una o kekahi koki, me ka inalie ame na lima 1 mhe ole, tia infeUe oia i ka | paiulu e H.UH. m* ka o kana | luii la me k| ika a kr->n.| I tub. |Ak* pa ia kji pep&Uio o i w* m Mon S :