Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 6, 7 February 1885 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

Eku mai ana ka "Malulani" i ka la apopo mai Kau a me na Kona mai, Ua kaahele iho nei ke Kahukula Nui Balauwīna ina kula o Honolulu nei e makaikai ai. Oke Keena mua iho nei oka Buro Ana-aina maloko o Aliiolani Hale, e hoolilo ia aku ana i waihona buke no ke aupuni. Ke pikokoi mau ianei ka halekuai o Kukima ma ka huina o Monikahaae, no ka nui o na lole makamaka hou loa. Ua lohe mai makou, ua ike aku ka mokuf hi liilinoe he puulu o na kohola e puhi ana i ke kai iluna oka iHkai mawalio ae o Waimea i Kaua'. | Ua kuai kadalaia i ka Poalua uei na apana a me na pea o ka moku kuna poino Maiion i ili a' ma Pun^luu,! Koolauloa, a ua lilo no ke $87,00. . Ua lohe mai makou, ua waiho o Lu-j tanela Kalolii i kona kulana Lutanela | no na koa kiai o "ka Moi no kekahi ku- j mu i ekeekeia o waia ka oihana. j Ke noke nei na nupepa liaole 'puka la, he mea pono i keia kulanakauhale lie hoala i kula paio no na haole. Pehea hoi na kanaka Hawaii, oia mau lomaloma iho Ia no anei t 0 ka liaina aJ. W. Keawehawaii i haawi mai ai no ka nanea oka hebelioma i hala, "Ka Baibala ua kmkahi oia me ka haina aka mea uana ka nanea. Ua hoopaiia ia o Moku o Kalihi i mua 3 ka aha hoema'u o keia kulanakauhale ika Poalua nei, he 110 ka hoohuli ana i ka wai mai ka aina aku 0 Emma Kahapula, Ua holo aku ka aha hookolokolo kinre Kaapuni e malama i ke kau o Kauai i ka Poalua iho nei ni&luna o ka Lilinoe. O Luuakanawai Makalo ke kahu o ka aha i holo aku nei. Mrt kn pepa o k«ia la o loaa ai lie hoolaha na Kauka S. £. Cradioek. He kauka hou loa mai Ladana mai, me na hoomaikai kiekie mailaila inai. Nolaila ke hoikeike aku nei makou iaia i mua o ka lehulehu. lua aole makou i o ka Hui paha o Kakela a me Kuke ka Hui iahiko loa o Honolulu nei o ke ku aua. Me he la ua hoomaka keia hui i ke ku oia ka makalii oka 18i9 a ina aole ia, ma ke kupulau paha o 1850, Kahiko io no. Ika hora laoi o ka auina la Poa--sno i hala, ua lat*li lioi aku ka Alameda me na waiwai Hawaii i hiki aku ba huina ika $196,310,45, no ka makeke o Kaleponi. Ua hoi mai aei o Sama Maey © aialamn i ka oiliana luna naua kaa l\ooke kulauakauhale uei, ma kslii o "\Y. >. Wond i hoi aku nei i Waialua e noho lunakanawai ai. Oia mau no ka muimuia mo na Halekuaī o Walakahauki i keia mau la. Oke aiwa loa aku nae paha, na hui halekuai o ua kuaaina aku nei, ilaila wale no e kakahe ai. Ma ka pepa o keia la e loaa ni kekahi manao iieakau ia mai Hana, Maui e piK ana i na mea i ike ia ma ka maliiko o Mokae Hana. O keia manao, ua kakauia e kekahi mea a makou 1 hilinai ai. No ke kualiilii mai o ka wai, nolaila ua lioolaha aenei ka Luna Wai, e hoopololei loa ana i ka wa hookahekahe, a ijoa hora 1 wale no 6 ka la, oia hoi he elua i ke kakahiaka a lie elua i ke aliiahi. Mamuli oka pilikia kino oko makou mea kakau moolelo, uolaila, ua haule na nanea o Rusiana ame Lau 01iva i keia pule. Ke lana nei ko makou manao e piha pono ana ka aoao mua i keia pulef ae i iia mau moolelo ala. Ke wili a puhi nei ka wiliko o Waiakea ma Hilo mai ka 16 a i ka 17 tona o ka la. Ke pakui mai nei kela nau hou j 0 ua wili la nana e nau iho a maloo loa j ka wai, he 2 tona kopaa i kela a me keia la wiliko. ; i No ke kaa ana o ka la 1 o Feberuari 1 ka laSabati, oia hoi ka manawa holo mai oka Mariposa i Hawaii oei, eo-. laila, ua kaulua oia a i ka Poakahi la 2 0 Feberuari, aiaiia haaleie ia Kapalakiko, holo mai i Hawaii nei. Nolaila, o ku I'o&kahi korxa la e ku m&i j Ikala 17 o Marak) aeoei, e mafam& |ia Hhh l>t-. heihei kaa lio mawaena o i ekolu !io holo kiay. m» Kapiolaw) Pat oia nn Ho Tfaom«M« H, l)ska a ! iūh Tokfy, no k« pua 4he ka i nui. 3K holo Hke āEs lakoo i k« m&nn f wa hookfc o k* ho ua h 1 «kolu um *> t>» ». * » l bh« *9*mi %***>■ »)!< k> \>

1 keiu la i pihīwai na la Le 91 u ka mokuahi Hoku -i j Hou ma ka mouua' Ua waiho ia o Frank' Metcalf □o ke kau kiure o Apeiila, ua ka iiiLiu he hoike wahahee. Ua lianau rrfai ka wahino a Hopkius i ka po o ka la 5 iho aei, iu;i Apua, Honolulu, he kaikamahiue. Ua hoopiiia o Mr. J. TV. Luuiug o ka Lawe mea hou kuloko o ka nupepa Puka La Bulletin o keia kulanakauhale, i ka Poalua nei, no ka laifila inoa. Ua haawi ka aha kiekie i maiiawa a hiki i Feberuari 7 110 ka loio o A. H. J?ridges e wailio aku ai ina kuniu kukupono e hookolokolo hou ia ai kona hihia lawe ola, ma ke kipu ab« a inake loa o Patten. " Ur loaa mai ia makou ka lokomaikai 0 ka Luna Leta Nni i makana mai ai ia makou, oia ka manawa halihali leta ma ka moana no ka malama o Fel)eruari, nona makou e lawe mai nei a mahalo aku i kana hana lokomaikai ia makou. Ke kauohaia aku nei na hina pepa a pau e hoouna mai ia makou i ka papa inoa o ka lakou poe lawe, me ke kakau pu ia oka aina oka mea lawe pepa, i o makou nei, me ka hoakaka pu ina liookaa ana a kela ame keia. Ē hoolohe i keia. r Ua hooliui ia ma ka mare o Mr Jolm Lu<;as ame Miss Eliza Foster o 1 Kamalo Molokai, e ka Uihopa o 01oba, Ika po Poalua iho nei, maloko oka 1 hale noho oka makuakane oke kane mpre ma keia kulanakauhale, i mua o ke auaiua o ua hoaloha a me na makamaka wae i konoia. Mai Akiala ma Hana Maui Hikina ahikii Papaaea ma Hamakua loa Mavii, ke olelo ia iuai nei e ka poe i ike maka, he aneane e hiki ole ke hele ia maluna oka lio, no ka paa loa oke alanui i na ulunahele mamuli o ka hana ole ia e ka Luna Alanui. Ūa huli hoi aku ka Moi kopaa Sprecklee ma ka Alameela o ka Poaono oku nei kHaia. A ina aole makou e iohe hewa, mawaena o ke 00 la, he maiihini makaikai oia e kaaliele ana i kena one oiwi ma Geremania, kahi ona i h&nau ia ai a i liolokolo hi oka wa iiiiii. Ua hookaawalo ka ahaolol<> i puu ilala no ke kukulu ana i ipu kukui ma ka Lae Loa, Oahu, aka aohe nae dala. O ke awa ma "Waialua, ua loaa koua ipu kukui aka mahea aeuei ke dala, malia paha ua koololiia aenei ke elalao ka Lae Loa ma ia waīii. Hu ka aka i ke au lioapakau nui wale. 0 - - iioi poko ake aupuni o Enelam i.o mokuahi Madras, eia no ia ke oni mal nei o ka po a me O koua uku panee, ke kolo mai he koe la, Aolo e hoomaka ana kona oni ann aliiki i ka >va a k;> poe lioomaloka 0 liuki ai iko lakou hupe no ku leo koikoiia mai e liookaa aku. Ika Poaono i kala i kookuu ai ke ka\i kiure o lanuari i noko kakuia e ka LunaKanawai Kiekie Alapaki. Oka nui o ua kikia ma ka papa kukikuhi kihia o ke . kau, penei no ia: 10 kihia kai-aima, **28 kikia 20 kikia i mua o ka banco a ke 7 oki mare. O ke keu paha keia o na kau iiui loa o ka liihia. He Oliapuai ma ka aoao akau a he S ma ka aoao hema o alanui Papn, ake 9 kapuai-mai ke kihi aku i pau iko nei ike aki ma ka aoao mauka o ala--1 nui Hotele ahiki aku ike alanui Uni- ! ona, e kookaawaleia ana no ka koakea ' alanui e like me ka palapala koopii a kekahi poe ku ika auhau o Honoluln nei. Ika wa i lokeia ai e lawe ana ka Hui o Irwin Ma ina dala keokeo maanei a kaawi mai i na bila kikoo kukai ma Kapalakiko, no ka poe e makemake ana e hookaa i ko lakou m«u aie malaila, me ke kali i 60 la, alaila kookaaia aku e ka Hui o ka Banako Kaleponi, ua ">hi no lakou ahiki i |ce 130,000 puua ka waha, a qooki aohe e lawe kou. Ua loaa mai i keia Keena ke elua daia mai ka lima mai oke Kupakako o "Malulani" ma ka la 21 o lanuaii i hala, aka aohe nae ke inoa oka m£a nana ke dala. O keia mau dala, ua liaawiia i ke Kupakako ma Hoopuloa, Kona Hema, Nolaila, ko hoomanao aku nei makoa ika mea nana ia mau dala ; e hoouna msi i kona inoa. malp paha ke noho aie nei makou iaia ita l>epa. iū wiw awa ke komite o "ku BuarHiio o ka «iokupuni o Oah'i ma ia laakipi n Waiawi, Hwa. I ka la 14 '<j F*ih. hora 3P.m . no ka u\u*u nru * 1 ia ft f* K / <> k* jAm«t. L ir, t h'.j 4| 1! a *~s »: & ?is'u k'. <: M iu:, £ K j\,„ ,j H K * Ti&.<to.