Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 7, 14 February 1885 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

ikw nei, ua ku ma! kauiokuahi ,i Marū)osa' , utai iioko o na ia nolo ehiku, II ktt tnai ana mokliahi 1 Kinuu i kēia kakaliiaka ma» TTawaiī a ine Mani mai me na leta e hoonnaia ana malona 0 ka Mariposa i keia la. I ka hoi'u 8o ke kakahiaka Poarkolu īho n«ji, uu uli hoi āku ka manuwa Faraui "Kerguelen" no ka home nia ke ala aku £> ke alawai oki o Sueza. Ua kaalo mai ka mokuahi Jrabic o ka Hui Hooholo Mokuahi o ba Pakipika holoholo nei mawaena o Kapalakiko a me Kiua, a holo loa aku la no lapana a me~Kina. Ma ka "MaiipoiW i loheia mai ai ka make ana o Lede Jane Wodehouse, makuahine o ke Komisina Beritania ma Honolulu nei ike9l o kona mau makahiki • No ka lohi mai o ka hoike a ka Lūna 1 ielu kanaka oka makahiki 1884, nolaila ke koho nei makou, o ka huina nui ona kanakā a pau i helaia ua hiki aku uo ia i Ue 80,000. Ke manaoia la ka moiwahine o Kusaie ena r»aftaainafia e hoopaf» i kona nnho moi ana, no kona lawelawe pono ole nir» kana mau hana. ' Ua ke kau k:ure o<ka mokupuni o Kauai i ka Poalima o kela pnle, a »ke kakahiaka Poaono, ua hlki hou ka aha hookolokoio i Honalulu nei maluna o ka Lilinoe 0 k i luna lata inakaukau loa ma kana oihana mawaho aku o Honoluln oia uo o E Strehz (Ailuene) o Koloa Kauai, nona ka Pae Aina e haawi aku uei i ka iuahalo. Ua hookohu mai be anpuni lapana ia Mr Makamura i kanikela e noho, koke mai m« ke alo alii o Hawaii nei, a ua pae pa mai oia me na laf«na he 948 i ka la Sal>ati nei. Ua lioolilo aenei o Samuel Nott i kuii.i iuau waiwai kuai 3 ka hui hon i kapaia (unlalo o k« iuoa, ko ka liyi Mea Hao, uo koua euakaukau e hoi i Auu'ik'ii liuipuia. Ua pii ae ke knmuknai o fee kopaa ma ka makeke o Kaleponi, mai ka haahaa loa mai a kakoa i nune iho nei ai ka 5f kenela o ka paona ni:» na lono hope loa. Ua hooliloia aku ma ke knai na mokt! kiapa e kiepaepa ana ika hae Hawaii :£ Kale" a me "lolani'*i ka poe e. Nolaila, e pau ana paha ko laua ikeia aua īua ko kakou q>au kai. Ua hala aku la o David Kamaiopili i ka Poaono o kela pule mai ka maln uln kanlana abu o Lele, a i ke aupuni uhane, ana waiho iho mahope nei, he hoa piliia he mau keiki lehulehu.

I Kapnlakiko aku. nei o Mr. Fm.l Wundeuburg kahi i hana aelike ai nie Mr Turnero ia wahi uo ke kapili aua i iuokuahi holoholo pili aina uuku noua aua holo pouo. Ua hoi mai oia ma ka Mariposa iho uei Uahoi mai nei o Tomv Cummins ; ke keikikaue hookuhi wale iho uo a Hon Jno A Ciuuiuins, I lawe»a aku n«i e Kanikela Irwiu i lapana e heooiakai kai ai, maluna mai uei o ke "Cit) of Tokio" Ua make ma Kapalakiko i ka la 22 o lanuari i hala, o Creorgiana Juuiata Lihanahiue, ka wahine aloha a kapena Edward A. Von Schmidt, ke kapena nana i lawe mai ke Kinau mai America mai. 1 ka la 7 o keia malama, ua hiki kiuo aaai o Eev 1) Keaweamahi o Wailuku Mauī mamna i o makou nei, a ua ike makou, ua haalele mai ka iuai lepera iaia ahe kino' kaoaka aiaemae kona i kela la a makou i ike ai. Ua huki aku uei o Kauka Brodie i kona hale kauka ma alanni Papu a i ka pa o Hanale May iho oei maaiua *ma alaoui Berifcania, heiu 81, ma Waikiki iho o ka pa o Kauka Makihine j Malaila oia e loaa ai i ua uiea a pau e | makemake ana i&ia, ] Ua !ohe mai makou, o kek alii hookiekie o Apeuiama, kekahi o na mokupuni o Maikonieia, nona hoi manao Wkei i miml mi lauel i koua ■ tiQ& aku i ooa umuuwm, & me oūa mm koa uona e kaua ai ua makalkaiia aku * hkul' 'miiimā »ku iu» unikuyubt t ku k<ik*>%* rti&i Hfih j«m p U a UiW* «<jl rnu.»j i, UWhh IMū O A** •» W U+ iU* 'i } &*)///) iyjij

1 k» Ih U ftku- neī, ua halaw&i ae u» lrwwfti o ke Kui&mu o Punaiiiou 1 &aa hooholo iho lakon' he maa olelo hpohoio hoalohaloha no ko lakou hoa k»au waiwai Rōv. 8. C. Dciuoua ī hala. Ua loan nku ia Kapena Makai Fehlbar o Houolulu uei kekalii |>uhi aJLi oka mokuahi kolomoku Hnakn, e liuliu aua i ua tiui opiuma ewaltto!a wo i kula noi e kuai ai. Mai puhalahiu e ole ka nui inikiala o na po[K->ki <> ke aupuni. O General-T. B. Van Buroo, ko America* Huipuia Kanikela nm N ma lokahama, lapana, oia kekahi ona ma lihini ma ko kakou nei mau aGkai i keia mauawa, maluna mai o ka moku ahi "City of Tokio". "O ke aupuui e mokuahana laia iho aole ia e mau/' pela i hoike ia rna ka b.u.ke nui, aka pehea hoi.na luna aupu ni, e kue aku aua kekahi manu i keka lii, e mau ana no„ anei? Pela makou i ike iho ai maloko o kekalii nupepa ku loko o keia kulanakauhale. i Mahalo ia o W. C. Akana Kalauki no ka makaukau o kana papa helu i na pake o keia kulanakauhāle ika ! maka hiki i hala* TJa maikai kela ia makou, aka peHea iho hoi o Kahikina Keleko ina ma, a me kekahi poe e iho i helu jiho nei? Ua "hauhili" ka paha "na I makau a ka iawaia'' i ka lakou helu ana? j Ua hopnia mai nei he mau pake pu I hi rama ma Molokai. Ua hookolokoloia a hoopaiia lakou i mua o ka lunakana wai apana o Molokai Ua uku ieekahi mau pake i ko lakou mau hoopai a ho okahi i laweia mai nei i Honolulu, e lM*ua i koua hoopai a pau. Maialo oka manao pepa "Na Kumu iiana Pomaikai" i puka ma ka pepa o ka pule i hala, a ma ka lalaui ekolu o ke kumu eiwa, ua olelo ia w mai ke $96 o na makahiki elua a i ke fB4.oi)o,'' ua hewa ke $06, a o ka pololei melaila, he £96,000, i heluhelu ia ai penei; mai ke 196,-000 o na makahikī elua k i ke t&UXK). . ' ; ' "

O ka la makahiki bou keia o īia pake a e p&m aua lakou i ko lakou nwu ipn ka hnoft 4 n hookun e a c o]io!i no ka inm'i ūuh o kn nmknluki. hoo aaka mai na knlain aua oko IkW la makaliiki liou ioeliiuei, um ka paapaa in« aua mai o ua tuea hoopaliupaho, ai'me na iioohauoli e ae a ia ka mahao i iawe mai ai mai ko onē Muua »ai. | Ika 4 o keia malania ma Ewa, Oahn s& ma?ama iho ka wahine a J, S Kaaoaaim i ahaaina hoomanapjio ka make aua o kana ai ka puni ana hoi ok# makahiki o kona uiw «B«, Nolaiia, ma ia la» 6a wehe oia * kena paa komakena tio kt»iia mea aloha. i - oka nui ona make ma ka apaua o iionoluiu nei iloko oka oialama o IaHuari i hala iho la, he 57, oia , he 43 Hawaii, 5 pake, 3 2 Pukiki, 1 3o aa lahoi e ae. Maijoko heluua aui oua uiake, ho 21 b oio iu. li ae ka r a[«i Olu i keia Ueluua o ua make tue ka lapaau ole ia. , oke anaina pule kupapau i !malama ia uo Rev, S. C. Demoua i make maloJio o Pol«ile>va i ka auiua la 4&bati i ihala, oia kekahi o na auaiua maka kauaka uui a makou i ike ai. Ua ,'hele ae ilaila uu haole, ua puke, na kauaka ma»li, na pukiki a me kekahi lahui waihooluu e aku e haawi i ko lakou ftloha hope i ke kino knppau o ka mea » lahon i aioha ai. . Ua loaa aku i ke kapena o, lbred kekahi ona uwku e De{ naawaena o Kapalakiko, a me Honolulu nei, i ka la 19 o lauuuri i hala, ka moku hao <7ouxlt» Leue eaia i !ana eke ahi, ua Ka Ueleia e na kanaka' i l,OlO mai «īaluna oia moku. tJa piha oa mokn la īka lanahu e lawe ana i Kaleponi, a o kana huakai mua loa no U toa ke kai akea. | J Ua hiki mainel o Kanikela Ilawaii 'Irwio me na lapina, fka Ia >Sabati i onia, a eia ke noho nei i Honolalu, a,e ikana wahine lapana a me koua ohana ! Jfi kaii ana o Mr Irwia maanei ahiki i ka wa ake(% o Tokio e hipp mai ai "»nei ika malaina suuu o lUiakl uiu kon* hI«.bolo 1 alaila aku oia a hoi n<> kona kahua haua iua lapan*. 0 koui jhan<i, <■ Iwoku Au* ilu> an'.i i Hawuii ntj. ! oke iioi V 'ko kakou Luna ii. ke knycm o ka «wkuahi *4 T</kh, v hookauiiii» koua Uolu j .k* t'v#iuhj II P»u uku ua, ieU uo KmH ' , Ug ' lm '* ° MokU, iw»ak«s ojai nhlk'i i U h v/4 l U rafcabt bo o*& a UaaM* \\ ¥i Mamhi» j Mu { \ | k« MUI f'JU4 Ul # Ulii I*l ]***&* u* UtoUua.

bftle »w, wahUkomak° u Aole i ku du k* mokualu ' Ha akihi j k«ia »a b makou e p u k a Ke kapa nei ita "Puo o ta mokunlu kolomokuhuuL*,^ oko aapunl, o "Hiiaka". Ua oi ae ka nui o na i f ae iloko o ka pa alii i ka auiuu h ? Iha iiio oei t( mamua o na muk&«J uona ka Moi Q hooiuanaoia upa pono iaia. * 0 ka liui o na wahi dala o waiho ana inaloko o ka ka hora 11 o ke awakea Poukolu he $90,000 wale ilo, Emoole ū0 l $300,000 dala gula i mio ia iho nei, Maloko o ka Hale o Akahimauk a ; o iluehue Honolnlu nei, i ka auio» Babati i hala, ua hina a'ku la 0 Ka)ij mna a inako loa. I kakahiaka no oia malokō o Kawail ia Sabati, a i ka auina la koke w kino kupapau kona I hi, ua iaweia aku konaiiiao lepo si naia maioko oVa ilina o Kawaiai lao j waiho oia mahope nei, he keikika; ; ,j he kaikamahine uukn. Aloha mo ia,l Hela liami nui ka Poakahi iialano ka puali lima hana o kajji Lefca ma Honolulu noi No ka mal ia la, he mar eke leta c hoouuaia J ko na aina e a maloko iho ticl lj £ y na mokupuni r,o na inokoahi ii.-. ahiahi. A na ku pu mai hoi ia ij "Mariposa" me n» eke lek a u* nupepa uo Honolulu oel. K paaua ua mea a jiau o ka hale lieki] me ka hoomaha ole. 1 Ma na lono hbpe~mai nei mai Eii uamao, i īke iho ai makou, ua Biij ia ia Kauka L. ii. Kulika» ka j 101*1 opouopouo ana o ka nupepa Me&i Honokaona nia Kīna. Oia ewe ] Hawaii e iawe ia i ka hae o ke ma keia aina nui, Ua ike maki kon mia, he hakn mao«o h Mo ŪO hoi o kooa uau kapini mu«m ai luakou ma keia hana. 0 uo « UlokaU &1 uiii »MWM> aku, Uelu ia i uiua c 'dam