Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 9, 28 February 1885 — NU HOU KUWAHO [ARTICLE]

NU HOU KUWAHO

LILO PIO O KATUMA!

PEPEHIIA O GEN GORDON

PIOLOKE NUI MA LADANA!

PAKAHA O GEREMANIA IA SAMOA!

Lanakila na Farani ma Kina!

Ma ke ku uūa uiai o ka mokuahi "Ala.m?da" i ka hora 1:20 wānaao oka la 23 o Febetuari, iloko o. 6 U holo a 1 me ka hapa rnai Kapalakiko •mai, U a 1 loaa inai ia makou na maā hou 'auo uui * hon loa o na pea a pau o ka 4 honua nei, a oia keia o panneeia aku u e j a ku ke ahua no.ka boohīalaaj aua o ku makou poe helohelu a |>au: * K» Lilo pio ana o Katuma. ' | Ikala 26 o lanuan, uaiUo, p i o mi " ioa enemi ko kulaoakauhale nui 0 ' Eaioma ma Soudana, kahi a GeueraU G-o«Jon i paa loihi ai me kona uiau wa- ' hi koa uuko i raua oke Kauk Wahah ee ' M Mabdi, ke alakai o ka poe kīpi a i Uo %ona puali kana nui. B?a ka niooleio pokole: Ma ka weheua kaūo o ka U 2g t>Tanoari, &a haupo o Oen. Gordou i ka iiuī o ka uwa a mo na leo walaauma aa alauui o ke kūlanakauhale. ' la o Gen. GoTdon i kona haleaīii i rio h o si, « be)e ako la e ike i k» kamu 0 ktk hauneele. laia i hīki aku aīī ke alauui, oa hoo ia mai !a oia i ka pahi mai o kona kua a hina aku la a mak* loa. 0 ke kumu o keia hauwalaau,' ma! na pualī Voa mai n<j ī* 0 4rs|Ahdi i kumo mua mai a i ka hapalua q 'k»Uiu - kauhale manuili o ka liaua kuuwkaia « oa koa kiai, a loaa ?i i aa *ha. m ; puka oke kouio ana iloko o ke kuUiwkauhale o Katutu«. Alaila, u* roai U ka lukn ana \ na koa kīal iua o & ma«n«i. H* keft ka weliweli 'o ia luku an**, n» <ti ae na maewaewa ame na lilmliba o īa luku ana, i ko na Eula^aiii. 0 na toa A%upita keīa, e holo mania ana e ake oke mawaho q I^aV : a fe«-pephr hele mai aei. m apoia akulaa iliu ] a ia aloha ole. 0 kekahi ua Waiioiaa iho la me ua īhe» a wailioia iho k « kalie ao ke koko pek a ua k a e oi>au. 0 kekahi poe o ka. iaiiuiehu i lokuia, ua kauo hele ia e hoaaiamoiaou 81 ma na «laniii. Ua poaloia naonoh maka, a ua okiokiia na kumu alelo, l ~ t «i aku mamna 6 hookahi haneri wahiūi sme na wahīne ni i haawīīa aku ia E Mahdi a rae ka poe Inhai mahope oa* 1 man kanwa koapaa na lakou, o luka uui ana, ua a k u hulehu o na Aral)ia e lialp liele aaa m aa alaauī me pao o ua kuaaka Aigupiu BaJkou ia a e paa aoa iluua o ua ihe. Ma ka wa mai o Katm»a i lilo ai i ka eue mi, ka hoeueu hou ia aua o na papu a i iilo aua i me# ke ka.ua. aku t iilo raai. XJa liooiilo iho k'oia i keli knlanakauhale, i kahua paa no kon; hoolala kauu ana.

Eiaku hoikea Gen. Wulaw aialak iho, i ke Keeaa kaua ma LaUana; *Ua hanle o Katuma iloko o na lim< ona eaemi ma ka Ia 26 0 laaqavi. Ui hiki o CoL Wilson i Katuma i ka Ia 2! o l«uu«ri, aka ua haohao loa ok i k, k<mao* aku « aoUo mai aua oa eoero Hoko oke kulaoakaahale. Nolaila, hali koke mii li o ia e hoi maluna oko a» mau mokuahi ekolu ma ka muliwa no alakou i holo aka ai, me ka nob mai no oka euemi i ke kipu hahmi mai. A i kohkou kaa aaa he mau uiil' malalo aka oka wailele o Shukilaka ili iho la he elua o koria mau mokuahi aka aa hoao oia ame ko»a poe pu uk 13, e kao iluna o kokahi moku oue, ; malaila lakou i noho iko aj. Ua ky aki kekahi mokuahi e hoihoi mai i a j^p U kahi hoomoana o m BuiiUuia, tm Me> temeue, Aole i loaa ia'u heiooo aok< Oen. Gordon make a ola pahfe." M&k&h l%> o Ftb(itmn, mhooimki mke &mm K*u» o Enelani' ikem ol<-,!< kak.l» „ aml;nk hv t rā ' m ">" 1 k'W» umi aua j,u • immemi, «.ui <m kauak» t;j»i f*' ° h«le UahnuU. hiUl i»kii 4 ; i „ ke KnMkela Aufctiuxia. [J M i»AvmAvr& y ha pwol ao ke K-wiUl* JUUv , «« $m h i |rfo # ICfey<"

O» iOM M WiW* i.l. v , bwra»J« i. r«s.j! J>, » «,*, » «W« « M * hwUk IM £1 . r - ' i ;--- i j'

ree i oa ku? A>gopita r»a kekahi ao 0 ke kulaoakeuhale, oiai 4 kekahi ma-" e ko»c hoekikī pu»ku ana ina waapa, 1 kekahi mahele e klpu'aku ike alaj e pae noai ai iba aina. A i ka la >lu e pii ai ma ka muliwai e hooho kamaain» ma kapa wai aku ahiki i o j],son la, ua liaule o Katunia iloko o ]ima o ka enemi.

Pioloke nui raa Ladana. Maniuli o keia mau loiio poino, ua )jiii ao ia ike ana inaina o na poe ulehu wale ma ke kulanakauhale o iana, ama na wahi no a pau o ka a. Ua lohgia na leo e wawa aoa mai ahi waha a i kekahi, ina eia ka ahao ke noho haiawai noi, ina la ua pau Ponakuhauoli noho kuhina ana iloko a hapalua hora mahope iho o ka eia ana o keia luku maewaewa. * Makemako koa hou a nui, ka manawa e pioloke nei o Ladana, haawi mai kekahi poe ia lak*u iho ka hookauwa ana ma!a||) o ke aupu-

> hoounaia i Aigupita e kaua i ka m i puuwai eleeīe. Ua kauoha hou i o G«nerala Wnluse i ke aupuni e una hou mai' i mau koa. Ua haalele , o Gen. Grraham ia Ladana, a ua o aku i Aigupita e noho poo ne ka Ii koa e hele ae la mai Suaklm a i ber. Ua hoounaia aku na puali koa o Gibaralata e hoopuipui I ko Geti. ilt>Sf iuau koa, a eia mai ka uui tuae aku. Ua hoomao|K>[K)ia, o ka puU [u hoomaka ai ke kai o ka puali Suakiiu at i Berber, a e hiki ana

?rber ikala 25 paha o Apenia. 0 īmmao mawaena o SuaktcQ a me ber he 288 mile. Ua haalele o Gen. ile*e me kekahi hapa o kona pnali i» ti i ka )ft 10 o Ēeheman, a e hele »na oia toa ka waoakua ahiki i )āt. Ma ia la hookahi, ua hoomaka cn. Earle ika hele me kona pual ]Jirti ae a i Berber. Aole i liuliu iku koi:a hele ana, halawai aku la nn' ih\ Arahia ma k» nmliwai Nile, uknln paa ia lakon ma kc ala kahi li' aku si me ka papu tua ka aoao <» oka Nile. Ua halawai nmi ko e mau kv>a me na kipu pukuniahi i» na puali pukaa. Oiai aohe ODa i pukaa, nolaila ua kauoha aku oia la niau koa o holo maoli aku no i . a ua lawe ae lakou i na kiekiena ca oioi oka elau pu. I ka wa a ke i e hele &ku ana i ka lanakila, ku

!a o Gen, Earle i ka pu a make no ki mea mannia loa oia o kona ' i kahi i hookekena ai "I mua ena a laweae la o Gren. Brackenbury alakai. 0 ko na Beritania poiao, > Gen, E&rl<% 001, Eyre, Lieut-CoI. ntry a me 9 koa i make, a he 4 aa me 21 koa iku a eha. Ua mai, o ka hemo ana keia o ke alanni e ai i Berber me ka hakaka hou ole īuahope. Haawiia a Piha ka maua. « noho ka aha kuhina mahoj>e o ka pono ana i na pilikia i ulia mai ina o Katuma a me (Ten, G-ordon, a ooholo lakou e hoouna aku i na lioa ia hou ia Gen. a e haawi i n<\ mana a pau e hana aku oia ma lanui kahi e hoopau kokeia ai k« ;ipi ma Aigupitn, a e hoihoi kokein 0 Ivatama mai kona lawo pioia ana Oleio kuahaua a Gen. Wolwe. alalo iho nei e loaa ai ka olelo kua--1 a Gen. Wulese i muao na kanaka gupita, i kukalaia i ka la 0 o Febema kahi kokoke i Metemene, i: 1 m kaukau alii a ine na kanaka ♦ j iano:" Ua hoouna mai nei o lani ia'u me ka puali kaua e pahola i ka maluhia, aole o ka ohi mai i iuhau a me ka hoopilikia aku i k«- ; mea. E uku aku ana au ia oukou a lako a pau a'u e makemake ai e mai a oukou mai, a ke hoopaa nel hooko aku i na hooia a pau a (jfen. lon i waiho aku ai i mua oukou. O oe wale no a makou i ike ai 3 ua > ino mai lakou ia makou, o lakou no ka makou e kau aku ai i na ai. Ke kahea aku nei au ia oukou, mai i keia, aole ka hoolohe aku i lakai naaupo. £ hele mai oukou i wahi hoooioana a e launa me ko'u aliikoa, Aole mea nana e hoopoiale aku ma ko oukou hele ana mai, & no ma ka hoi ana uku." & ka palapala a Et Mahdi i kakau ")» Col. Wikon i ka h 2 r ' o lananoi aku i,t*i au ia oi < haawi pio Aolb &u e kakau hou aku an« h t>& oh e liio i Mahomtdi. *• 'i> "i aitu m oe tmi k« āk « iUMiUH. Ij , a> * 4#b» w m i , , ' « »U-e: * ' 'n vr V

kaua Qer6Qittuia ma ka Pakipika Heaia i ka hae Gerēiuania ma na trahi he 12 o na mokopuui Nu Gtuiūea, Na iseritania a iue Nu Ireiani Feb 14—TJa loaa mai nei }a &arl Derby, ke Kahina do ua Panalaau o Beritania Nui, he lono pili aupuni mai Nu Kilani mai 3 i keia aaina la, e hooiaio ana i na lono i laulaha ae iaehi" nei, ua hao ae ia o GJ-er6mania i ka mokupuni o Saiuoa aona poooi, tue ke kno ikaika iiiai o na kanikela Beritauia a rae Araerica. Mamuli o ka paipai a na poe kuonoono o (?ereifi&ma, ua lialawai ae lie komite ma Berelina, a ua hooholo e hapaiia ona lulu dala ana e loaa ona puu elala, a e manawaleia ?ku ia Bißimaka i ka Ia 1 o Aperjla aenei, oia lioi ka pilia ana o ke kanahiku makalaiki o to Bisimaka ®Ia ana maikona wa i puka mai ai ike ao malamalama, a na Bisimaka e hoohana aku ia puu dalano kekahi hana nui lahui. Farani a me Kina. Ma ka la 13 o Feberuari, he kaua hahana kai hooukaia mawaen* o na koa Farani a me na pake ma kahi he !f kilometere mai ke kuīanakauhale aku 0 Langson, a lilo pio mai la i na Farani. Nolaila, ua a-e mai la na Farani keia aoao o ka muliwai a lawe ae la ia Kr.ln&. XJa pioo loa ia na pake ika wn e kaua ana. Fa hoike pili aupani ae o Briere de |jis!e o na koa Farani i kona aupuni makua no keia lanakiln i alualu loloa ia e kana mau mea kaua. Ua kaua aku o Adimarala Courbet me kona mau mokn kaua, a ua lilo mai la iaia o ame na lua mineminerala lanahu o Kelung, Da hoopuka ae ke Keena Kaua o FBThni, he palapala i na aupuni a pau e kuahaua aku ana, he mana ko Farani e huli aku i na moku a pau e kome ana uialoko o m: kai o Kina» no ka imi ana 1 na kko kaua e halihali maluia ana e ua moku Ma keia kukala ana a ke aupuni, ua hoopau iho ia i ka holoholo ana i Kina o na moku Geremauia i piha ina lako kaua. Ona kauoha a pau no ia mea, ua hoololiia ae la e liaīi loa i kalii o na ona moku e lawe Ri i na poino o ka hoouna ana. Ua pahola ae kekahi louo, mai nahai mai, ua hoehu kaua ae he uiauuwa Faraui me kekahi mauuwa pake aiawaho aku o Sheipos, a e ka hopeua, aole i ikeia a lohea mai hoi. Na Hoeliu kaua ma Ā£erica.

Ua kiola poka pahu aku lie manuwa G-eremania ia elua mau kulanakauliale kuikawa ma ka aina o Camaroon, Aferica Komohana, e pepehi a e luku ana ina ©la a me na waiwai he nui.. Ua m&naoia, e ulu mai ana keia hana i ninsi> lahui ma keia hope aku. Ua hoouna aenei ke aupuni Pukiki he eha man moku kaua, a aia ke ku »ui la ma ka nuk u o ka muliwai Cougo Ua kakau inoa ke Ku|xiaa Pukiki Maquisa Penafiel, CoI. Strauoh, ka Poresidena oka Hui Lahui o Aferica, ame Baron elo Couresl, ka Amabasac(oa o Farani, Ikala 14 o Feberuari, fce kaikahi e ?iookaawa!e ana i ko ka Hui aina. E hoomaka ana ka palena mai ka pae akau mai o ka muliwai Congo ma Kobabombo; moe aku ika hema ahiki i ke kaikuono Kabina, alaila holo lalani like ae la e kaha ana ika meridiana ai na muliwai Laealla ame Co]ucalla, E hahai ana mahope o keia meridiana ahiki i ka halawai ana me Luealla, a malaila aku e moe ai me ka pili ika muliwai Chiloange. Ua hahai mai no hoi ka palena mai ka nuku mai o Congo ahiki ma kahi mawaena ona hale hana 01qJo e a me Pukiki, e waiho ana ia Hogui no Potugala. No Rusia. Ladana, Feb. 16.—Ua uluka ae he pioloke maanei i keia la, mawaena nae oka poa kalepa ka pihoihoi loa, i ka loheia ana mai /?ereīina mai, ua kauoha aku ke aupuni o Busia e hoouna i 2,OCK) mau pukuniahi Erupp, no ka hoeueu ana e hooikaika ae i kona kulana :jia Asia Waena. O na pukuniahi ona ano hou loa o keia wa. la wa hookahi no i hoea mai ai keia lohe, loaa pu mai la keia lono mai Bana Peteroboro mai e hoike ana, e hookuuia ana o #ebasporo i awa kumoku akea noa i ua moku o aa aiea e mai a pau. Heihei o Hanlan me Cīifford. Ma ka la 7 o Feberuan nei, ua malaiua io ia ka heihei waapa maaa pukahj mawaeea o īīmhn %ue oiUorā ma ka louliwai eaa Kikm?, a ua m ia | iia&lan me ka ma£oao loa o kekalii m%\ j aku, ua oi aku mamua o eoo» ioa o kahi wmp% o ks mm u&m kh m, |jfo Aw*r IU liuliulo* 'M u* JMu*fje*rhUi , U*i M *■ U'M/UOh'/ih ' %. ' Ō!'/'!' '"!l JU >■ ? : A*UU Otli *Wt '-H t '} 1 f,« f I-1

loa i kukuluia iho uei, no ka oihaaa uku hoomau, iloko o laila ka hulahula haole olioli Peresidena i ka po iiio o ka lo e hoohiki ai ka Peresidena malalo o ke Knmukanawai. Oka nui oka poe i kohoia e piha ai he 59,000. O na liio no ka hooMwahiwa ana i ka hale hulahula wale no, e hiki ana i ke f50,000. £ hele ana i keia hoalii ana,, na poe koikoi, na lae oo kanawai, na! kilo aupuni a me na kalaiaina naauao' o ka aoao Democarata mahope o ko j lakou hoomaha loihi ana no iwakalua makdiiki a keu. Ahiki mai i ka wa i haalele aku ai ka Alameda, aole no i maopopo, ua paa ka papa hoonohonoho oko ka PereBidena hou aha kuhina. Ke liuliu nei k& Peresidena hou i kana haiolelo hoau i mua o ka lahui ■ ma ka la e kauia mai ai ka mana o ke Kumukanawai maluija-errg7 Ke wawa nei na lono, e holo ana ka o Peresidena Ata ika hora 2 auina la; okala 4 o Maraki, mai ka Hale Keokeo aku, no ka makemake ole e noho ; iho e ike i na lealea o ka po iho o i Halalii, oia lioi ka po nui oka Peresidena hou. | oke kuikahi o Nicaragua, ua haule | mai nei i mua o ka aha Senate o I America Huipuia. Muke loa i keia j kau. 0 jia biia kanawai i noiia iho nei i puu dala kokua i ka Laina Hooholo Mokuahi e holoholo uei mawaenao Kapalakiko a me na Panalaau o ka hema, ua hooleia mai nei eka Hale Ahaolelo o lalo, aua haule. Nolaila, e holo vrale ana no keia mau mokuahi a pau ae ka manawa a Nu Kilani i hoolimalima pukahi iho nei alaila pau loa. Oka mokuahi San Pahlo i haalele ai ia Kapalakiko a i haohaoia ai kona pae i Asia, ua loheia mai uei, ua ku aku oia i lokahama i ka la 6 o Feberuari nei, he 4S na la holo. O ke kumu o kona lohi, ua pau e%ona lauahu, a nolaila, ua lawe oia he $10,000 waiwai io o kona mau ukana a pao &ku la i lanahu, aliiki wale i ka hooiho ana i Boniu Ailana, ho mokupuni he 800 inile ma ka hema aku o lapaua. Nolaila, ua pae palekana' aku keia mokuahi moewaa i kona awa i hoounaia ai, O Mi'. Augui»tuc> Snl«, ke!a kakau nupepa lmole kaulaua o Euelani, a uoun hoi makou i hooiuaikeike aku ai i kekahi mau pule aku nei i hala, oia kekahi o na ohua ma ka mokuahi Australia mai nei o ka la 23 o keia malama. Ua !e!e iki mai no oia mauka nei no ka manawa pokole, aua kau no a holo maluna o ia moku no na Panalaau o ka hema. Ua hoolauna ae kona mau hoa o ka maka peni haole o keia kulanakauhale iaia. Aohe holopono iki ka hoikeike nui o Nu Oliana ma na mea pili dala e hookaa aku ai ina lilo. O kona mau lilo ahiki ika la 11 o Feberaari, e pupu ana ka aie mahope he hapalua miliona. Aia iiekaua ikaika uo na kumukuai oke kopaa mawaeua o na Hale Hoomaemae Kopaa elua o Kaleponi, Ua kipu ia o o'Donova Roissa oNu loka, he haole Irelani hoouaueue e kuokoa o Irelani mai ka nolio ana aupuni like mai me Euelaai, Wale a me Sokotia. Na kekahi wahine Enelaoi kaue make i kipu iaia* Ua ku oia, aka aole nae paha e make ana, oiai aole i ku ma kahiokamake. Ua hoolaha ae ka nupepa "LMted Irishman" a Bossa, ehoolahaia nei ma America i keia olelo malalo iho. "Ua hooholoia e haawi i $10,000 paakana, no ke kino, make a ola, o ke Keiki Alii Albert Edward Guelph, ka inoa kapa. kapa oke Keiti Alii o Wale. Ua ho* olaha o Enelani he makana nui ke powaia'o Osman Digma oka poe kipi o Aigupita, a malia paha o pompikai kakoa ma keia haawina." No ka pai loa o ka n«i o aa lalao na Hale ahaolelo mokuaina o īlinoe elua ke huiia, nolaila, aohe luna Senate no ia mokuaina i kohoia ma kahi o Gen. J. A. Logan e pau ana ka manawa i ka la 3 aenei o Maraki. O ke kulana o keiamau hale, penei no ia: he hookahi luna senate ka oi ona i?ipubalika i mua o na Detaocarata ma ia hale, a he hookahi hoi ka oi o na Democarata i mua o na Rijiubalika i ka hale lunamakaainana. TJa koho mai nei no ia mau hale i luna senate, »ka no ka noho ami 0 kahipoe JLjp«balika, nolaila ua haalele ka poe hiki mai i na noho i mea e hapa aai ole k& poe koe iho, a pela i koho ote ia ai, Ke man&o la m }mWtM m, a hoopmm ks kau alaila, aa ke Ki&ama PJpabftllka e koho i om paai lum Ke uoho alii U k* hmuiMle k uloko a m*> k* īuktt *ku luku uiu ma k* Bipao Oolop«f4ā m» W u&um; }io kei» jkuw u t uA l Vmtm& k* k*a»wpis \t'jt }Jii >) M i 1 i t '.K', hia * t.tv