Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 14, 4 April 1885 — HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE LAU OLIVA. Ka mea nana ka Poka Daimana o na MAUNA HELANI! Ka Olali hoi o ke Aupuni Sisiliana [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE LAU OLIVA.

Ka mea nana ka Poka Daimana o na MAUNA HELANI! Ka Olali hoi o ke Aupuni Sisiliana

llelu 12 JELe OIAIO aasi ooe ka mea i loaa ai oka aina gula? walii aka moi Helekela i ninau aku ai me ke ano lioomanawanui iloko o ka eehia. j Aole na'a e hai aku i ka haiaa o kau j ninau, ina paha au e hai aku aiia ua'u j aole uo paha olua e manaoio mai nolaila, i mea okoa ka mea nana e hai aku ika haina. "He mea okoa aku no ka kekahi me oe?" Ae, maialoo kono au i hiki mai ai ianei, aua loaa oia ia'u iluna o ka aiiia.gula ua keie ia e ke kupua Li£o-no. Ik>ko o keia wa a Lau Qliva e kamailio nei ke halialia wale e mai la joo i» llilaoi Helekela, ia he mea e o kana wahine no ia ka Ui Welevet«u , , Ina .e loaa ia'u ka hoomaikai ia mai, alaila eie auanei olua i ko'a kokoolua, ina aole, iloko ia o'u e aioelolii ai uo ka wa pau ole, wahi a Lau 01iva. #.0 na mea a pau au e kamaiiio ai, a e liaua ai paha, e hooko aku nie ke keakea ole ia, TJa uoa ia oe na walii a Sjl«S|p|. aei, a ua noa pm no fajffreiia mea a a koe wale iho hookahi, oia h6i kuu kaikamahiae ka oiai ua make a na nalowale Ē pffiil:oTsa niakuaīiīee, ka mea nana i •iiA&iki iaia a ma ona la wale no ekp ai ka makemake o kekahi poe/nolaila ixb koe aku ia wahi ia'u, walii a ka moi Helekela i pane ae ai. "O ka nani k» hoi aka maka i ike ai <aa auanei«kft mea e hooiaio aku ai » hoohiki, aole au e hooko ana ia hoohiki, oiai aole kuu makuahine maanei, oiai, ua make oia, a make pu me kana hoohiki, hookahi wale iho no mea pono ia oe e olelo ae su, e noa iaia na mea a pau o ko kaua alo alik £ hoo manao iho oe e kuu makua, aohe mea (hookalii i hiki ikQ kakou aupuni nei, | mai. kiaohi mai a hiki i koia wa, a ke, ike ae la kaua o ianei hookahi ka ma i hiki ianei, a nolaila ua lilo ka 'hae oka laaakila ika mamo a Adera ka mea kiekie a me ka mana." O ko'u kokoolna, ka mea hoi i kwina aina ia'uoia ke ku ī Uoike no'u, a nana auauei e kauiailio nona iho ame a'u, wahi a Lau OUva. Unulu ae la o Lau 01iva he huihui pua Weleveta mailoko ae o kona poli, a o like me kona hana ia ana e ke ku hina Aiaihi, pela no oia i hana ai ia ,AVeleveta» aia hoi iloko o ia maoawa o Weleveta pu kekahi e noho pu ana me lakou iloko o ka rumi, a he mau minu te hoi ia no ke kupilikii mawaena o ke kane a me ka wahioe, a e ke kaikama kine hoi. Oiai lakou e nipoa ana iloko o na lu aiele ia ana e na manao aloha e hooha nilii aua inn waimaka me ka hauoli no ko lakou hui hou ana. Ua hoomanao kokeae la o Welevefca no koua hoola Lau 01iva, walii ana, ua pau kakeu toaan»i, a mai hoao ho« o h<x>hanini i m waimaka no ka mea kumu ole. E na ua iko kakou hooia, ua aie nui nu i k*>UH lokiouiaikai arm he uaea la o kakou pu uo h paa kai aie i kona ahonui a iae koua «loha, «olaila aohe au uktt aka ai iaia n<> kaua mau! hana maikai ia'u. A Le n.aei ia eia oh \ mm o kakon 1 wa ano, nolalla waiho «fcf t»f *u rmrm e koho noim iho i ka *A mm i raak<?oiftfr£ «i. jw?la «? kau makuahine hol, aOU im He rn\* nn ka po* m&Wnl e like 1« «M» fcoB« k«i oe $ tk» W k«; wM āv* Ui*i i U 1 U4>A*:lUfkjUi hi, ffa wsle ffco ho \*s. is>ūO f i,b 'ih koe * l«a»wj S nupuui h<fUsjk'j* • 0ē ks

"Aole no he kumu eae o ko'u liiki aua mai ianei, aole hoi e hUu,o ka. ianei kuhi aiia ae ma kahi a ka La ej?uka aenei, a eia ka ianei ka mea e kohu aikepili mai owau ke hoa. Nolaila» [ malalo wale iho no oia wahi.hu&olelo keia kino iau mai ai i keia kaiuli lipolipo, a ina no hoi paha e nele aeWa he nani nele ana no hoi ia ua hiki Kino ia mai la, a ku ae no ke keiki o Mauna Helani hoi ana, nolaila mai huna ika manao, kuu ae i ke akea". E Lau 01iva, nou keia Ilihia. Ua eo maa au ia oe, walii a ka TTi Silika i pane mai ai, nolaila mai manao oee hoi nele ana kau huakai t nou wau a nou na mea o pau, nolaila ma kou wahi e hele ai malaila pu no kaua, ama kou wahi e hanlehia ai e kaana pu no auanei kaua ia haawina hookahi, a oka make ka mea nana e hookaawale ina mea aloha elueu Nolaila, he manaolana ko'u aole no paha e hoahewa mai o'u makua a me kuu kahu hanai i ka'u xnau mea e kamailio neL Mai niuau mai ia'u no kekalii mea, oiai, ua ae au i kou jnau m&nao, oka mea i holo ia oe, oia iho la no o ko kau& manao pu aku la no ia, walii ake kahina Alaihi i pane mai &i i mua o k&na hanai. Ina f-ela, aohe a maua xaea e kamailio &ku ni, oiai, ua ae aku la no oe mea uīana i luhi, heaha aaanei ka xaaim wahi a ka moi Helekeia i pane mgī ai. Ika lohe ana o Lau 01iva i keia mau mea a pau e kamailio ia c.ei. "Ua olu iho la keia, he wai ko lalo", aia īloka o kona naau ka malialo piha iio koua mau m&kuahunowai, uo ko lakou kue ole i ka manao oka lakoa kaikamaliiue, nolaila, ua holo like ko lakou. manao o I/iu o!ira ke kaee a ka T7i Silika. Eia o Lau oīiva dis na paia oka Hale 1u Momi kahi i lualai ai, e nanea ana hoi Ika malamalama liielile oua aapnm la, oiai, e ke kulanakr.ulisle Pa. : |wur o ke aupuni Akoakea, e- h'>omala« malama ia ana ua kul&nakauliale la e h nanl lilelHe oka Hale alii Homi. O ka Momi hoi ka malamalama o ko Silihoi ko M&una Helani ka Hale alii o Lau Olira, nolaila «a pai a pai na home o ua mau Ti Ia» Oīai o I'su 01iva e noho nei i ke &u--puui Ako&koa, aole oia I poina ike aloha no kona makua Moneks« Ma kek&hi la, na pane aku la oia i mua oka Ui Siliks, he nani is # ua ae mai kou mau makua e lilo oe na r u a pela hoi aa īiau, nolaila, e aho e lohe mua kou mau makua mamua ae oka hooko īa «na o kokana mau iioi, ina ua pono, <4ift fho la, pane mai la ka Ui Silika, ua lohe oē a ua :ke hoi, aole i ko*u manao oo ko f n mau makua, oka au i makemake si, oia kau e hana'i, aole au i kali no kekahi mea, ao oe hoi, ke kah nei oe no kou makua, a o ka wa hea la la a*u 1 īke ole aku ai, Nolaila, i noho kaua a Kula kou mauao no ka hoi ana i kou aupuni, mai haalele i aloha mahope nei, o ike ole auanei oe, a paho hoi ka luhi 6"ka au ana mai o keia kai loa, nolaila, ma kau wahi e hele ai malaila pu no kaua, a ua pono ia mau manao o ka Ui Silika i mua oia nei, wahi s Lau OHva i pane aku ai. ' Aole au e haalele ia oe, no kana, aka, malalo okeV:,Li ku-.. uu kanalua loa ia wau kr« :ne& Lr ; h auanei e hiki a ' w- r u la or, oiai owau he hiki i U ' .0?% i koia kino o*u a lilo i waM mm uukū loa, a malalo oi« wahi kino wau i hiki mai |ai i keia wahi, ua kahea koke ae la ka |Ui Bilika i kona kahu hanai Alaihi i maa o laua, ua ninau aku la ka Ūi Silika imua o Alaihi, he oiaio no, aole i hoole kau kane ika lawe pu aa& ia'u me ia, &ka, koe wale iho no keia, pehea la auaneī au e hiki ai, aohe olelo ana nona, owau ka hoi o maue, laalia o loaa i& oe kekahi kuhikuhi ma ko ma« koakaoe mai, nolaila, e pono oe e hele aku imaa oua, aohehewa oka einau waie aku no, Oiai ka Ui Silika jmm 0 iunia wakuakane, ua hiiai p&u &ku la la i kouu uuakemaka $ hele pu tw> k/wn mloluh aka» o kv nkmka oh g kt knhi e hilei ai. Aia ka lumwa hook>h«, ka alanui hoi o ko kuiw i Ufc.f euai ai, \m lunmohnn kv*u he hikī i&i& k» htwē i& (Au» iut k» iu&uluhi, U oiuk> m u>, *k«, uA* p&h* <; klki mm U J*w« iut k<n& l 'mu uk+u iim tt Lwu'; a m &u* » wt kiui k&m y*h& kikl. I Auk i j