Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 15, 11 April 1885 — Na Luna Aupuni Paewaewa ma Koolaupoko AUHEE KA PONO I MUA O KA HEWA! KE AU HOOPONOPONO AUPUNI EEPA! Hoike a ka Makai Kiu Kuikawa. [ARTICLE]

Na Luna Aupuni Paewaewa ma Koolaupoko

AUHEE KA PONO I MUA O KA HEWA!

KE AU HOOPONOPONO AUPUNI EEPA!

Hoike a ka Makai Kiu Kuikawa.

Ika auina la Poalua iiio nei, Apr. 1, ua «l«ia ae maloko o ke Keeni īlamuku o J. H."Soper, ke kaiko oua raina a me ke kiai hale paahao haalele hana o ke aupuni e noho ana ma ka apana o Koolaupokō, no laua na inoa Aarona Ku a Kamaunu, i kaukooia eka lunakanawai Asa Kaulia a loio no na lawehala. O ka moolelo o keia ,mau luna aupuni paewaew, e loaa no ia ine ke koena o!e malalo iho nei: N© ka luna kiai liale paahao, I ka po o ka la 14 o Maraki, ua hopuia iho kekahi kanaka ona rama e ka makivi nona ka inoa Bi!a Kaneakauhi ma Kaneohe. A hoihoi aku la oia i ka lawēhala me ka manao e hoopaa ma ka hale paahao, Aka i ka hiki ana aku ma ke kahua hoopaa lawehala o ke aupuni, aole ka luna kiai hale paahao. O i kikeke wale ika puka, aole weheia mai. O i haua kull aku i ke puhi aka ulili, aohe uia mai. Nōlaila noho iho Ia ka aha hookolokolo a ke kaiko a hookuu aku la i ka lawehala. Mamua aku nei, o ka uiea maa inau ia Kamauau, ina oia e hele.ana i kahi e, alaila e hoonohoia ana i pani e kiai ma ka hale paahao. Aka i keia hele ana, ua hele aina oia aohe manao mai ika hana, Ike ao ana ae i loheia mai ai kAna wahi imi kala, ho ka mai o koua keiki kc kumu o hele ana a ao ia pa Ka K&kai Aarona Ku I ka po o ka la 16 o Maraki, ua hoea aku oA. Ku i mua o ka hope lunamakai o ka apana ma kona home a ka mai e hooipo ana, me ka hohono rauia i hele a ukele, i kaukooia e kekalū malihini luua «upuni, me ka haole a me kek&hi Hawaii kuwaho. Ma ka hale o ka hope luuamakai, i kuhakuha ae ai 0 A, Ku i ke keena hookipa, a ku mai 'r ? Una mo ka hilahila ole a hula-kui iA la, me ka hoehaeha ika hope lu4taiakai a me kana keiki e waiho ana 1 ka mai. Mai keia hale, i hoi aku ai o A. Ku me koua mau hoahele no ko lakou mau home, a kaalo ae la ma na ipuka hale o ka lunakanawai ma Heeia. Ma ia iipa ana%ku la i hele mai ai ka loio pale o na mea i hoopiiia e hoike, aole i ike oia ua ona o Ku. Ka hoepiiia ana o na makai hewa i mua o ka Ilamuku, I ,ka la 28 o Maraki, mahope- o ko ka hope lunamakai hoomaopopo a ikehiaka ana i keia mau hewa i hanaia a me ka maha mai no hul a ka mai maluna 0 kona-kino, ua holo ma! oia i Honolulu nei, a ua hoike aku i'uiua o ka Ilamuku, kona poo ma ka oihana, no keia mau hewa i loaa iaia mai na makai mai a laua i hoonoho aku ai, Mahope o ke kanana aua o ka Ilamuku i keia hoopii a kona hope apana ina ka oihana, ua kakau īho la oia i palapala ma ka la 28 o Maraki, e kauoha anai kona hope. oia o I?. Makahalupa, e kii aku i na pmi makai ona makai aoa i hoopii naai ai, e hoopau aku ia i&ua mai ka oihana, a e hoonoho 1 na kanaka kupono ana i ike ai e pani ma na wahi i hoohakahakuia. Ika Poakahi, Maraki 30, ua hooko aku ka hope lunamakai i ke kauoha a kona po°, a ua kauoha aku la ma ka palapala i na makai i hoopiiia e īioihoi mai ina pihi, a e pau ko laua noho ana ma ka oihana. Ia wa, ua paoe pa- j klke mai laua aole e hoihoi mai i na pihi ame ko laua mau hookohu makaī a ninaninauia ko laua hewa. Ika auina la o Maraki 31 iho nei, ua ninaninau pono ia na mea hoopiiia a ua ae ka luna kiai hale paahao ī kona haalele' ana i ka hale paahao i kela po e hoohuoiia la, a o Ku hoi, ua hoole ka lunakanawai apana, aole ia i ike ua ona o fCu ma ka po i oleloia, oiai aa kipa aku oia ma kono hale ane na 'h'whiona ole oka ona. Aka oka ike akh hope luaamakai, ka mea nona ke hookipa i kuhakuhaia iho, a i ku mai hoi I mua o kona aio a hulsrkui w4 t o* k«p«eiA &e ta i oie* oh„ Kia k« »SS lee, O* lioonolio hou U la yh eepa I*. a k< lawi ; !swf- t.<; rae be m&n inm wU» ]$£* v«k »o 'm fcw » M* h*m.

I—Ua kuhaia a hehi wale ia ka mana oka liamuku ma o kana palapaia e iioupaa i xi& lankai hewa. 2—He Ilaaauku lolelua wale keia no ka maopopo ole ma kana oihāna. 3—Ua auhee ka oiaio i mna o ka hewa i keia au hoeponopono aupuni eepa nui wale. . ' Ua lohe mai au, mahope o ko ka lunamakai ike ana, ua hoop&aia na makai hewa ma ka oihana a ua manooia kana mau ike he wahahee a he hoopu* nipuni, ua waiho koke aku oia ika oihana, aka ua kaohi hou mai ka Ilamuku iaia e hoomanawonui a ninaninau hou ia. Aka, auhea aku la ka ike koikoi e ae i ko keia? fKe haawi aku nei ka Pae Aina i ka mahalo kiekie ia R. Makahalupa, ina he oiaio, i kona waiho ana aku i ka oihana ma ke ano ua hiīinai oia maluna o kona ike ponoi o kana pololei, a i mea hoie kapa ole ia mai ai oia he ' hoopunipuni ma kana ike. Ona kana'ka me keia ke ano, he pono ke pnilani ia ma ke ao holookoa, no ka mea ua hookaawale kona lunaikehala oka pono wale no kana e hana ai a haule mai na lani. L. H.] -