Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 15, 11 April 1885 — HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE LAU OLIVA. Ka mea nana ka Poka Daimana o na MAUNA HELANI! Ka Olali hoi o ke Aupuni Sisiliana [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE LAU OLIVA.

Ka mea nana ka Poka Daimana o na MAUNA HELANI! Ka Olali hoi o ke Aupuni Sisiliana

Helu 13 Ē KAHF)A aku i na kauwa la, wahia I iounoi Helekela i paue ae ai i kekahio kana mau kauwa lawelawe. E moole hiki mai ana o Poleonni i mua oka moi Helekela, e hiki ana anei ia oe ke lawe i k© āiīi Silika a me kana fcan© Lau 01iva no ka aina gala } i ke aupum hoi o āiailiana, aole e liilii, no ka mea, aia wale no ka kiki a hooliio ia kona kino maoli i kino ano okqa e like kane, alaila hiki, aka he ma«aolaoaioo'u hookahi wale no mea h'ki ka taa i keia» oia hoi ke W»ili* i al& o ka papaka o ke la, e kfkli ookou no'u no k& & huli hoi mai au t ke kaiia aka la no ia o Puleonui hele ana ma kana liuajLai. , laia i hiki aku ai 1 wua o ke kupua Waiiiuk, ua Uaike aku la ia i ke kumu p kana huakai i hiki aku ai» a p* poao ia uea 1 iuua o ua kupua la, aua. E kwe 1 tnea* a e paa ia oe e hiki aka ax uana, o ua Haka fifūo ia.ou akila e hana aku oe e Uke me 1 kuhik&hi īa akala ia oe o ua, «alu ineala» he wahi apaua pua Silika olaula uuku no ia, n nona paha ka uui he hookahi iniha ka loa a me ka Uuia. Lawe ae,la o Puieonui i na hi makana la ma kona liuia, a huli hoi ftkula uo ke aupuni Akoakoa. piai oia i hiki aku ai i uiua o ka 1110L Helekela' me ka L i Silika t ua hoike aku la oiai ]aa wahi makana la imua o laua» paue piai la k* Ui SiUU h&makemake loa au e ike i„ka oiaio o waid ruea, oiai ua ui&kaukau ia kau Haku, a e kali wale ana no ia nou. : liawe ae la o Puleonui i ua wahi apana paa la, a hoopili aku la ma ka lae ō ke kaikamahiue alii Silika maluiia ae o ke kuemaka» a kopi aku la me kahi huna wai, e moole nalowale koke iho la ke kaikamahine alii Silika, a ma kahi ana e noho ana he wahi opuu pua Silika ulaala uuku e mohala ae ana, a,ma ka lihilihi o ua wahi pua la, me he anuenuo la ke ano e hoopuni nua, aia iwaenakonu o ua wahi pua la, ke kii o ke kaikamahine alii Silika, lalau aku Ia o Paieonai i ua wahi pua la a haawi ae la i ka mo#Helekels, e nana i keia o ka hooko ia ana keia o ka wanana a ua kupua la i kuhikulii mai ai ia'u akei.ke pa iho la no kaua, aia ke kii o ke kaikamahine alii Silika la ke noho ae la iloko. Ua ike iho la wau i keia, aka aole i pau ko'u kanalua, pehea lja e hiki ai iaia ke hoi hou a like mo kona inau.. 1 na he kanalua kon no ia mea, e ike koke no oe auo, hoopa iho Ia ia i ka welelau o feona lima i!o"ko o ka wai a hookulu iho la maluna o ua wahi pua la iloko o ka imo ana a ka maka, e noho ana ka Ui Silika iluna o kona uoho i noho mua ai. Ua nani a ua maikai na mea a pau, uu' ike ae hei no wau ia olua, oiāi' olua e nana iho ana i ko'u noho ae ilokoo ko'u wahi home uuku.- (0 puupua tTa pau ke kanalua, o ka hooko wale aikuno&oe e Hke me ka makemak'e o kuu Haku, ua akoakoa like ae la'na mea a pau ma kekaM mwl o ka Ilalealii, no' ka ike bope ana i na alii opio, he ma-j hawa kupilikn ia r/j«waena o ka makua a me ke keiki, aka. «a ia m na-e ko laua hhhh kwamaha mamuli o kq !sa« hilina! maluna o Lou 01tVa. I ka hiki pouo hun aē 1 kn wa i mjtkeo»a1m i* ai no kja fiā«lelfc mh Iho i kn au-l liaol ! f'h K'y>ft»aka Hiua lt> JJhn& umiiii } : ian o HiliU h. h f qa ka luhh \ U, 1 td« aoaof sfrfl h o ?,*o 0!lv«j >. la mtd 044 we.lS pm U mn Hm< I hSill &3 U 'Wm i«: ,

pua la ma kona poli, aka, aole aae i a-e mai ka IPuleomn, wahi ana, na'u e malama īa olua a elna, a mai makau no iii sfea; lawe' ae la o l?uleonui i ua walii pna la, a hooliomo ae la iloko o kono waha, a malalo no hoi o ko Lau 01iva rnla mau ua ike ia, he waM lāu 01iva ke pani ma kona walii. Ua liookomopa i& la lana a elua iloko o ka pu, a e nu hele aHa hoi oia ika moana no ke tmpmbdi o Siailiana ka pahu hopn, _ _ 'Ohā Eleīe Puleonui ma kona alahele i waenakonu o ka moana ua iuua mai la oia i na pa'kanau ake keiki Wiliau. O keia keiki, he keiki alii oia no ka moana, e hele ana oia loa ai ka. ; lauft, he aea hankae, aohe wahi e hoo*tnoe ai o kona jx>o, a no kona ike mua aoa 1 ka Ui Silika, nolaila ua hoao mau «a e komo iloko o ke aapuni Akoakoa me ta ihanao e kaili a lilo iaia, aka ao;le nae e hiki, oiai ua pahua kona ikai- : ka i ke al&i a na pali nihoniho. I Oka iini mau iloko oke keiki alii j Wiliau, e ake oka loaa o Silika iaia, | aka he hoohua keia halawai ana ona me Puleonui i waena oka inoaua,. ua.. ninau aku la oia, "E hele ana oe i liea eka Ēlele aka moi Helekela" ? "He kuli, aole e ioaa ana he haina o kan ninau mai a'u aku, oiai aole i kauoiia m&i kuQ h&ku ia f ti e hele au a hoike wale aku i kahi o ka'n hnakai e hele mi, a e hoopau wale ai hoi i ko ! a maao k& inau ninau, nolaūla mahope -m oe o'o.' v - k«ia mau pane pakike ia aua mai •o Wiiuu, ua pii koke mai la koua wahi ana i pane ae, ke komo mai ka ukiuki, akahi ka hoi kou pakike aua, e kaua inake loa ana oe ia'u, qka -Huua&wa no ia a Wiiiau i leie aka ai mahma o Puleonui e noke ana ika lu milami ike kupapa ilalo oka papakn io a iaaei, aka aole nae ia he mea no Paieoaui e uu iko ai, oiai &i& no oia ke moe kololio la m& kona alaiiele, a e ohai ana no hoi o Wiiiau niahope ona, me ka i aku, make oie ae la oe ia'a ika moana nei, ei aku ko wahi e make ai i&'a o uka o ka aina. Oiai o Wiliau e noke an& i ke kupa pa ia Pul«jnui ilalo o ka ua paheeio a haule aku la o Lau 01iva mai ia Puleoaui aku hie koua ike ole, kekuhi nei no oia eia no ia uoko ona, aia ka ua haule i ka hope waa i ku hoi i ike iki o Wiiiau ika haule ana o Lau Qliv&, a aoie no hoi oia 1 mua o Lau Oliva kekahi me aka o Silika wale no kana mea i W>m^' opopo aia me Puleonui ia inamwa, a ua manao no oia" o keia huakai a Puleonu* e lawe ana no ika T7i Isilika i wahine na Lau. 01iva, oiai, ike no oia o Lau o!iva ka mea i loaa ai ka t'.uiaguls, a oia no paha ka mea i mam.o ia e HIo ana ka TJi Silika iaia, aka i h."»ao wale no o Wilau e pakaha ia mai ia Pnleonni mai, ine ka manao p holopono &na kana mau kako iuo eia ukl> ua hoo hoka ia. Ia Puleonui e ahai ala ka pupuhi, aia no ke kēiki Wiliau ke ulini la mahope. Oiai laua ma na kapakai o Bisiliana, wa hi a Wiliau i pane ae ai, maanef e ka nu ia ai kou man iwi, a e liiki 010 ai ia oe ke manaolāna ao e ike hou i kou anpnni me kou wahi 1 hele mai ni. Oiai o Puleonui e pauma ana ma ka aeonē me kona manao malaila oia e ka li ai no kekahi mea, ua hookuu aku la 0 Wilian i kekahi kino ona, oia 0 'Alo * poipnikapohuehue, hookahi- no nalu waiho ana o Pnleonui i ka malo kahi hoi e hiki ole ai iaia ke manao ae e ola hou ana oia, kani iho la ka aka a ke ke iki Wilian, oiai ua ko kona makemake walana o kona enemi. Ia Paleonni ē waiho ana i ke kula | apilipili, a e ne hone ana hoi kona leo Ime ka manao e lohe ia m&i e kekahi I niea, a malia o aloha ia mai oia a na ia ! mea la e hoopakele ae mai koia pilikia. He oiaio no, oiai he mea maa ,nau ia /#e!oved ka holoholo mau ana ma na «m o ke anponi 0 «Sl»iliana 1 m ma nawa a pau, uo kom makemike, no e '* ikt> a v lohe mhu uo ua uma t piii uuo, uo kauA Wm Lm Oiha, Ma kt>k*hi knkhh'mkāuui oiul u'm g hefe holoholo an«> loaa aku lu. Ihīu wn k«« wahi e makamaka '&m uo he ow, b* pulo ike kai, he men luu ko hiiu Oiai <>ianimwt JuLi I puh i Le i&U l'Ai'; ak u h >/it\ k* m hon* maf 0 b W> 0 l uK Hlo i k« h!i «plīipill, hki.'i hala jjtu 1« ois a Umh «kii !», Mm im Um /* ,'**> &&t>i 0 L» m *k* **/, llnUtksfo f f M* I J