Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 19, 9 May 1885 — HE MOOLELO KAAO NO KALE KEOKI, Ke Keiki Ilihune o na Waoakua o Suedena. KA MEA I KAPAIA Ka Moi o na Medala Kila A o ka mea hoi i hele a kau i ka Nohe Moi o Pelekane. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KALE KEOKI, Ke Keiki Ilihune o na Waoakua o Suedena. KA MEA I KAPAIA Ka Moi o na Medala Kila A o ka mea hoi i hele a kau i ka Nohe Moi o Pelekane.

Helu 12 j-|E LOAA NO ia*u ke kokua mai ua laui. Eia wale no ka'u ninau ia oukou, ua makaukau anei oukou me na woku kaua? Aeniailaka Moi. Ina pela, e lawe ana au i elima o'u mau nioku, i eha no ko'u mau naita a hookaki o'u me ko'u mau ukali. Uoko o keia manawa a lakou nei e kuilima ana a © nolio ana hoi me na haawō o ke kaumaha, ua ninau mai la 0 Kini Eeoki ī kana keiki, ua lako uo anei oe me na naita ? "Ae ua mak&ukau au me oa naita he 15 tausani% Paue hou mai la ka Moi, aolo paha i Sftwa ix>xio kou mau koa, o manao ana hu o hoouna i 100 taaeam koa, a ua makeinake au, e lukuia ke aupuni o v lialia a i loaa ai he īaku panai ne ua ehaeha o ka'u keiki. Tane aku la o Kale Keoki, ala no is i kou manao, malw» paha aole i liko pu ka manao o na moi o lialia e like me keia msu moo niho awa 4 malia puha o keia poe aole i ike aku i na moi mako mauwale aua hoi na moi o ia aupuui me ka hewa ole, o ko'u i'i&uao » |x>no e hele e ninau mamua a ina ua like aole palui, alaila he mea maopopo ia'u na kela maa pov» a wale : iho no kela mau hana. Nolaila e haawi mai i kou mau naiia helu ekahi na ka'u mau kumu e alakai. Ua ae mai la ka Moi, emoole ua kauoha ia mai la na moku kaua e hoomakaukau i na mea a pau e pono ai ka iiuakai holo moana, eia nae ka mea apiki, o ke alauui a lakon e hele aku m, ht- aia pohihihi, no ka mea aole he kauiaaina uana e kuhikuhi mai i ke alanui e hiki aku ai i kahi o ka Naita Momiana, a no keia nele ana i ke kaaiaaina ole, nolaila ua huli ia kekahi aiea i kamaaiua a ua loaa, no luna o kokahi moku kaua he seta no ua moku ila, a lawe ia mai Ia i mua o ka moi 1 me S.ale Keoki. Ninau aku la ka Moi, ua ike uo oe i ke kulanakauhale 5 ka Naita Momīana ? A' ua ike au i he kamaaiua au no ia mau lua huna, » do ko'u makau i ua naita pewa ala? m mahuka mai au a noho ma keia mpuni, a he nui kona mau koa i hiki iku i ke 80 tausani a oi. E hiki no luei ia oe ke alakai ia ianei a kuhikuhi kahi i noho ai ? Ae, he hiki no. Ia va koke no i poni ia ai ua keiki lei i alii a i ukaii no Kale Keoki. 1 kekahi la ae, ua makaukau iho la ia moku kaua no ka holo ana, a ua )iha kui na uapo i na makaikai e ake iuaokaike aku ia Kale Keoki, a e ūo ana hoi na naita ma o a maanei, a te haawi nei ko lakou aloha hope me ui lakou mau wahine, no ka mea aole maopopo ko lakou hiki ola mai i ka lina nei, oiai ua kau ia ka weli a puni ao no 1« Naita Momiana a me kena nau hana koa. I ka ana o na naita i ]nna > iia aumoka kana, ua hele ia la a leiau, no ka 1(M) tausani naita upaui a o ko Eale Keoki mau naita ioi, aole lakou i hiki ma) } ake } o na io o ua poe ala aia no i luna o ko la'Ou mau moku, koe wale no ko lakou aau kino, I ka Mki pono ana ae i ka hora umi, a ike ia aku la na hae o ka Halealii e (io iho aaa mai na puoa iho, a &o!e i uiiu īho puka mai ana na kaa alii me ■ e. iianohAno O keia m&n Vaa oia.; a kw o K&le K&M we na Moi, i uka ia e koaa ia.au xuiita. Aok i emo hiki ku U ke k«a &!ij ī kn n&po, a ua piha okJb h* I& Vh lewe m<-, e.h hw huro & n ■awfclo hkh huh. h'/5 r/jfci ( - kn!e- -) «- o **-■ i-i lui .*■*»)!**!!. ua s.lb l aJk.M ie« r M-e." «

kai aka la no ka uapo. I ka pan ana o keia mau leo uluaoa, ua kauolia māi la 6 Kale Keoki, i kona mau ukali e kauoha aku i kona mau naita e hoi ae iluna ō ko lakou mau moku i hoomakaukauia. I ka lohe ana o kona mau naita i ka ieo kauoha o ko lakou haku opio, o ko lakou wa no ia i hoi aku ai iluna o ko lakou mau Eiioku, ā 1 ka makaukau ana 0 na mea a pau ua lele iho la o Kale 1 lalo me kona kahiko alii piha, ke nsna aku ia Kale Keoki me he mea la aole i loaa ma Pelekane a puni kona aahu alii a me kona mau hoailona Pii akn !a o Kale Keoki a luna o ka meku, huli mai la oia 1 muā o na 'lii a tne na makaainana a wehe mai Ia oia i kekahi haiolelo ano nui no tana huakai hēle, me ka malie a me ke alieahe oiai poana ae ai, penei: I mua o oukou e na 'lii a me na bankau alii, na Palena a me ka poe maka hanohano, a me na makaainana o ke kulanakauhale alii o Pelekane nei? Aloha onkou a pau loa:—No ka ili ana mai o keia hana nui maluna o f u, no ka huH ana aku i ko kakou Kftma alii wa- J hine i lawe aihue ia aku e ka liina menemene ole e na powa o Italia, oia hoi ka Naita Momiana, nolaila, ke hele nei au © īiooko i na kauoha a ko kakou aupani i hooili mai ai māluna o'u na ko*o wahi kino kamalii nei e huli a loaa, n !oaa ole paha. Nōlaila, ia'u e kaawale aku ai mai ka aina aku nei, alaila e leha akn ko oukou īnau maka a e nonoi aku' i na Mana Lani e { i haāwi mai i kona mau kokua ana ma- | iuna o kana wahi kauwa nei, a i huli | ke ao o ka lanakila ma ko kakou nei I aoao, aole ia na'u, aka na ka mak«A I ia ma ka lani, Eia au ke haalele nei i i ke one hanau o kuu makuakane, ka | mea nana au i huli a loaa ka welo ko--Itso a!ii hookahi i like me ka Moi Kini 1 KcK>ki ftei, kona jx>kii i nalowaie loilii ! i makahiki lehulehu a he mau kīiana !a wale no koe e ike auanei au ia laua a e puili aloha auanei laua me ka ! mahana, a ia wa e ike ai oukou ia'a, I be ta ponoi au no ka aina nei, a he pilikoko ponoi hoi no ka moi, la'u e kaawale aku ai mai ka aiua uei, ke Iioo- : hiki aenei au i na lani, aole e hehi hou ; ko'a mau kapuai ma ka iepo o Peleka- j : nei a hiki i ke ko aua o ko*u makeir '• , ke a loaa hoi ko kakou Kanaa ahi > | hine opio, alaila hehi liou ko'i l <j ) | kapuai i ka lepo o Pelekfne j au ke hele nei. O ke alnha no V . h J a pau. ( I ka pau ana o keia mar ol ? ie Keoki, ua ike ia aku h U pīī uaiio &na ae o na hae a we'o aea i ka makani a e pahela hoi na pea ma na i-a o na mokv k v t a s aole i emo hemo ana ka iama n o * r > heo akti la no ia au ana i ke kf i īoa, o ka pa ikaika mai o ka makani rae ka maikai nana aku oe ia Is ; O r .-H i ka ohuku ale, aole i liuliu p • i >ke ? ke kulanakauhale a ke l »• - nei wa iuoki ; i kaiepo, j 0 ka nui o na au»noVH ? 'awe 1 ana i na fiaita a me na lio, līc 45" e ka moku ālii hoi e hoopuni ia ana e na moku ukali he 12, aia i waena kahi i iai malie ai. He elua la me ka hapa ike lakou nei i na kuahiwi o Italia, ia manawa i kauoha aku ai o Kale Keoki i kona mea puhi ole e kahea aku i na alii moku a pau e akoakoa mai i'una o kona moku, aole i emo ua kani wawalo aku la ka leo hone o ka Ole, a he minute mahope iho ike ia aku la ka hookuuia ana iho o na waapa o kela a me keia moku me na alii o luna, a aole no hoi i liuliu iho, aia ho; he nui wale o na waapa e holo mai ana a pili i ka moku : 0 Kale Keoki, a pii mai la kela a me | keia alii iluna o ka moku. ! 1 ka akoakoa ana mai o m aH* a pau j me ko lakou mau ukali, ua pane koke' aku la o Kale Keoki, i kauoha aku nei au ia oakou e akoakoa m«i no kekahi manao ano nni a'a i manao ai, oia keia. ! 1 keia naanawa ke aha wale mai nei na kuahiwi o ĪUlia i maa o a ke . manao nei au o ka k apopo, ko kak<w wa e hookomo ai 1 ke &wk o J*o. liula mafflQB o ko kAwj komo ens i ke awa ke mm pooo e lolm wuh oukou i ko*o oia kei#, o e m* V<; a 'w3 *«>** k* m* k*ka.hi k*l ' nk'm t «<tk >• k« J I k* VoII * ?V j un i wiilo I W ' >uWfcl# AK.-

meku e komo iloko oke awa o Italia no ka hoomakakiu ana.ia makou. A hala na pule elua, alaila e hookomo like ae oukpu aku ma ke awa, alaila palapala 'koke aku i ka Moi o Italia e ae mai e hoolele iko oukou mau koa i uka, a ina e liolo ia manao, alaila i ka wa e hehi ai ko oukou mau kapuai i ka.lepo o lialio, e maki koke ina koa no ke kuahiwi, § o ko kakou wa no lioi ia e halawai ai a hoao kakou e paio ke hui kakou. Aka ina p laki ka'u huakai alaila aole no hoi he olelo ana, a aole hoi e ike ko oukou mau ili ika eha, aka owau no ame ko'u mau naiia ke , I Sa pau ana o keia mau olelo a Kale Keoki, ua huli aku la na alii e hoi no kolakou mau inoku iho, ameka welenia o koua puuwai, ua leha ae la I ko Kale Keoki mau maka iluna a pane 1 ae la; Ena Lani, e malama ika malu-1 hia oke liiwahine opio a halawai aku i ko'u mau kii onohi me kona mau ne- j lehelena, a puili ae la kona mau lima j ma kona umauma, me he mea ala ua j halawai palia oia me na kahoaka o ka- j na aloha. " He manawa loihi keia ku ana a ninau mai la oia i kona wahi p&ilaka, pehea, he awa no anei ko kaua e pae aku ai ? Pane mai la ua wahi kamaa-, ina nei, ae, he awa no e kuu alii, hs j awa maikai loa ko kaua e pae aku ai j me ko kaua mau nailā, i na o ko kakoU j m&r. moku wale no elima, alaila us { hiki ia kalou ke hookomo i keia po a j lele no kakou i uka, a ina ua makat-j kau maki kakou i keia po uo ka j ululaau, a maHila kakou e paiua ai a, pii ftku no na kualūwi. | Ik» pau ana o keia mau olelo, ua j kauolm koke ae la o Kale Keoki i koua j mau moku kaua, e hoopiha pouo i m j pea ika m&kani, aia ka pono ok& komo ahialii aku ;, oko o ke awa. Ika lohe .... «.• t>a kapena i keia mau olelo r alii opio, oka wa no ia i hno ae ai ena kapeua iko . lakou m «u™. Le helo .a na moku a hihiman t. * » . aole i liuliu ilio keian*-. aua. Ui, ahuwale mai la na kuf»iiiwi o Ilalia mamua o lakou a e v <u,iO mai ana ke awa kamo- ( ka iiora 3o ka auina la, ua ,»feouio ftku la na moku kaua ilol.o oke 8««, &he hapalua hora mahope' il». ;;a Uekau aku la na moka i ke awa' « , .iiuaka aku la na koa e lele i uka, • « , ke kani ana oka hor« eha ua pau. ,*ji. aku la na koa ika lele i uka. Ai j ka makaukau ana ona mea a pr.u, na hoomaka aku la ka huakai ona naita e kai no ke kualiiwi. Oiai ka huakai e pii ana no ke kuahiwi, ua hole mai la kekahi wahi keiki a ninau aku la, e hele ana ka oukou huakai i hea? Pane aku la o Kale Keoki, e pii ana makou i ke kuahiwi e halawai ai me ka Naita Momiana, Pane aku la ua wahi keiki nei, oka hoi ana aku nei ne ia la i kakahiaka nei me kekahi kaikamahine ui nolieuohea, a i ko manao aku i lawe aihuela aaai Pane. akr la o K&l* Keuki, ee e. 'vo'u Iio:>!o?3rt, V 6 olc!o T t ai nei, o ke o fec» isak>n aupuni ua iawe aihue ia wae $j* .K»,ita ala. "O ke aupuni hea ke aupuni oua kaikamahine le"? "No ke aupuni o Pelekaae, a oia ke kaikamahine a Kini Keeki". "laa pefa aole no lakou i hiki i ke kuahiwi i keia' manawa, eia no lakou iloko o ka ululaau kahi i hele ai", "Aole no o'u manao no ia mea, aka e hahai no au i kona meheu a hikl i ko'u hui ana me ia, a hoike na keikikane o maua, nana paha a na'u a oke aioha no kou eke keiki maikai." Huli aku la o Kale Keoki pii, aka kahou akm la &o ua wahi keiki nei. Ee kamaaina no nae paha kou ? Ae w : iawa au i ke k&maaiaa aohe o'u pilikia. j ina aole oo kamaaina, alaila e kii m | m i kuu kupnakaiae oia k* mm | iua p«ka a p«u o ua (ua huna h. Pan« la kahi kamaaina o Ka!« iLeoM, e aman aku o* owai U ks inoa a koaa kupomkme, r>oleila ninaa tk« !a o K«U Iwki, owai ka i»o« o koa »k»jptSB«kfcne 9 m«i % «« wt»i| 1 k«ki nm << |iN J k« ioU i *$e o m wabi Iw*i " J*aJ< I K«oki «♦ pm* koke ako !«► <6* S I o li«ko • k*m* kok* fcfcu *■ i *k* em no

ke kumauina, hookahi i koe o ua lua ' huna ala, a he alii kiekie no iioi jjo ua . lua ala, a he hiki loa iaia ke kah§B. i ka puka o ua lua huna la m& ka ipoa 0 kona mau kupuna, a e ike no oe e' hemo no ka puka me ka ike ole ia o kekahi lima kanaka e wehe mai ana» a g ka lua he kauaka koa launa ole, aole he naita maloko o ua lua huna ala e loaa ai ke akamai a me ka iliaika ō ua naita ala, a lie welo koko alii oia no Setotia ; a ina e huli mai ana oia mahope ou, alaila e loaa auanei ka lanakila kam&hao ia oe. I ka lohe ana no o Kale Keoki i na kamailio a kona kamaaina, ua kauoloa koke &ku la oia i ke keiki e kii koke 1 ke kupunakane ona a e hele mai i mua ona. . I ka lohe ann o ke keiki i keia mp.u olelo, ua holo koke aku la oia i ka hale a pane aku lai kona kupunakane, i kauoha mai neī ke alii opio o kela mau puali naita ia oe e hele aku e hui meia, | no ka mea ua makemake oia e hui me ' oe. Pan'ēmai la kona kupunakane, ae, [ a nohea mai lakou f No Enelani mai ! mai nei. rt E ike hou ana ka hoi au i | na poopoo o ua Tua huna nei. NolaHa' | e kii oe i kuu lio, ae hele ae au e ike f i ke nlii o ka" aina, a ioa e loaa ana | ka'u hana mai ke 111 mai, alaila e hele ; ana au, a I ole o kaua pu ke hele ana a e 1110 auanei oe i alakai no ua alii la. Oiai ka moopuna a Petero ka N|nī e kii ala i ko laua maa lio, na"kuaiT la oia a hele aku la I kahi o na puali naiia e hoolulu mai ana, a i ko ianei hiki ana aku i mua o ko alil opio. ua haawiia ke aloha mawae»na o i elua, k ninau mai la o Kale ILiiOĪa e kun makua, he kamaaina auei oe no kela mau kuahiwi e waiho mai la ? Ae, he kamaaina au no ia mau lua huna aohe he inea nalowale ia'u. A o oe no anei kekaM naita o ua lue na BiS ? Ae, he naifa au no ua Tua hfs-. D3aVs he Puuku hoi au i ka wa e noho moi ana ka makuakane o ka Naiia Moniiana, oia hoi o Selēwetio Momiana, a o ke kumu o ko'a kipakuia ana niai ka'u oihana mai, no kuu hoole ana i ka manao o ua Naita Momiana ala,ka mea hoi ana i hoplala mua ai e kii e pakaha i ke ola o ka Moi o Italia nei* a e noho moi oia no ke o lialia nei, a o ua manao la, oia ka'u i hoole ai a o ke kumu no hpi ia o ko r u kipaku ia ana mai ka'u <jihana mai, a noho auwana ai au ma keia mau $ mamuli o ka hooikaika i loaa ai kahi ponoia'u. A no kaunoihoi e ke al", ke ae aku nei au e lawe ia oe e ke alii a me kou mau tausan,i naita. A e kuu alii, e noho alii auanei oe nialuna o Ia lahui kaiiaka, a me ka nui o na waiwai. E ke (Jii e, eia ka'u noi ia oe 4 ina oe e lanakila mamulī o ka hooikaika ana a kaua, alaila, e oluolu oe e lawe i kuu wahi moopuna i ukali nou. No 1» mea ua maopopo ia'u e lanakila ana ma o'u nei a me kuu moopuna, no ka mea, ua jbele wale oia a lehia ma ka lawelawe ana i na mea kaua, a ua maalo mau no hoi oia i mua o na mea make i na wa a pau. Pane aku la ke alii opio, e hooko no au l kou manao, a e lilo no olua a eluai mau ukali no'u., ia manawa i puka mai &i ka raoopiioaa xPetero il* T>tii ual e. mai la, makauL. .. Ua > o o& ue koo; a e noi aku oe i ka olnohi o ko alii awi mai i mau kapa kila no 1-".., ī\ noi aku !a ua Petero ka nui nei i ke alii me ka i aku, o kau mau kauwa nei, ua makaukau me na pahi, na ihe a me na koi kuua, a hookahi o maua hema i koe o ke kapa kila ole, nolaila e oiuolu e haawi mai i mau kapa kila paa no maua. Ua ae mai la ke aliī • * , a kauolia ae la oia i kekahi o kona xaafl ukali e kii i mau kapa kila helu ekeiii» a & lawe pa mai me iia kaLiko o ka. hoailonaukali, ~ ] He wa pokōle> waiho ana imua o Ps- j tero ka nui h.@ 24. mau kapa kil#, a ijka { liookuku aim iho, o ka hele noia a "pili j pono ka I» i aohe a laoa ; « uoohalahala ai, ois»i ua kppoao' v* *• 'i'hn h noe ko 'naa m&kb- ■ I lfc HUh O hh llp'i j | l h. \hhh k-wpiuh, h m<: >i$ j I y.:., u ;,«-i U', hbb, % vi&i iiO' | Lv; !-•- bt,u ifc ianliHiĪUAlā*. | uh :* hv* n,n lo itu* ut*u U'/ | V ?*»-'. 'i %t V | i V* « It«| £7,1, • f \swA } V*

Qs9 oka puu ika iiooaau ana iiio ina . WOiuopa* ame iia lioohilaai ana a ua Waka ika naui o ka ui Uoaehila, e aob.Q paaliao iuaī la iloko o ua lua , liuua bka aaita Momiana, ka mea uoaa ke kamahao e waiiio mai la īioko 9ua pali kuholio o Italia, a e liuli ae Lakou a kamaUio uo Petero ka uoi a me kona syao.. Q Pekelo, ka uui, he kauaka Bekotia oia, iie, kanaka loiki piLalaiā waieuo, a 0 kona mau kipookiwi, ke kiLikihi laua%. ole, lie 7 kapuai me 10 iniha kona kiekie, a o koua opu he iwi waie ao, a ai& ,ma ka piko kalii kaawaie iki; Ue |.ka ikaika aohe oua lua, no ka nea | nolio ai oia ma na manna o Italia me kana alii/make aku hoi ke alii, "oho mamuli oke keiki, oia koi ka Momiana, aao ua liaua iuo a ua j la, ame kela mau kumu a c u i iiai ia aku ja īnamua, ke kumu o koua hookuke ia ana, n auwana iiele ai oia, a uiamua o kona liaalele ana aku i ke Kakela kamakao o ka naiia Llouuaaa, ua kamailio aku la oia me ka wiwo oie 1 mua o Momiana i keia mau hua Ma keia mua aku., e iiiki hou no a» ianei, e luku aki£ me ko'u mau Hipn poaoi i keia niau loa liuna me ka hopo ole i kou mau naita, i « 0 keia ae la ka moolelo e piH m» i& Petcro ka nui< 2tolaila e huli hou &e kakou e nana i ka huakai a ke alli opio. ka makaukau ana o ka hnakai a ke ua lilo aku 1& ke pailal-A aa Bfetero ka nui, a oia ao lioi ka ko>& liaihai olelo a hoa kuk&kuka pu o kfi, aiii opio. Ika huakai e pii &aa a h<tl, r | q ka ululaau, pane aku 1* o r«tezo k& nui ike &lii opio, "m&aaei I* e pono kaua e awiwi ine kekahi iu&a naiia au i man&o ai ke kupono, h& ho k&aalima ko iakou nui, o lakoa, ke haie pu xue kaua mamua» a o ka jmū q.iUk.i)&Ua laahope aea«i lakou e pii aj,„ me a& tausani naita, I loaa ai ke aknui ao ko kaua mau naiia, i ole ai e nui ka piUkiu ma ko kaua aoaa Ina a p&a mua : kela v*ahi i ke piuii ia e aa naiia he 50, aiaiiapauka , : iluii ae ia oia a kauoha aku la i k&\n kanmaiaa, e aiakai ae oe ina naita aia, ka puka hikina o aa lua huna, a mwlaiU kakou e hui ai, ae mai ia ua wahi ka> laaaiua la. Ia wa, huli aku la aa mak^, oua oiohe noho waokele nei i mua» &; 01 pouo iho la kona noho ana iluna o koua iio, a e iike me ka oili ana aku o ka pua niai ke kakaka aku 4 pela ka hiiiwawe oua olali ia oaa kt»Udm aau o lialia i oiii aku ai, a aui mai ia koaa mau uiaka uie ka hielhe nui a kahea mai la i ke keiki alii, e uhai aku maho-, peona, a ike auauei oe e papahi aua ka hauohauo oka ia hoouka kaut. ma | ko kaua aoao e kuu aiii, , | Ia lakou neiehelelame kapuahinoi,; a hikī ika hapalua o ka po, ua huii mai ia ua olohe nei apane mai la» e hele maiie kakou maauei, no ka mea, aole e nele ka houna ia īnai o kekahi mahele o na nait& e kiai maaaei, aolaila e hele kakou me makaaia, Ia lakou«ei no e pii malie ana, ua iohe ia aku la ka ha!u!uo na kapuai lio iUamua poao mai o lakou nei. Ia wa kaohi toai la o Petero i kona lio a pane mai la me ka maiie, £ kaualii,ua olelo aku au la oe e kiai ia ana keia waM ao ka 8M», ua m*a au, a eia ka oielo, t haiawai aku kekou k«ia mau naitaea, afW<; «nohooukon a e ku D)aKaikai mai. v;L'w kauwa a o maua ke haknka, a o mna feol kQU ika poe e holo aua ; » oJ-. aar. hz~ kahi o iakoo, aiaiia e leie aku kou mm oaiia, aia ka pono oka pau loa ika T aake aohe ahai Iquo, o holo aku aua< noi e hai, a iie hopohopo ko'a o lawe iaua ia ke oia oke aliiwahine opio. Aole i pau poao ae keia mau olelo ana aaa oioiie ala, aia hoi m mai la ī awa o lakon raau naita he nai wale, a paae imi la ke alakai oua T>o*(i ala. Eka poe aea haakae a hookaoo, i keia wa e hali hoi aku ai oukoa m* ke alanui a oakou i līele um la, & ihoekaii oukou, niaik ua mak&ukaa »n ko'u mm nail* ekoiu h&* am» k« «-k« «ku ia Oukou w» tm n<ti. 1 k« o »«'A'M noh<j m*n uS*h, » k<= m f*m*. «* |*iwms k<)kf aka f* ja fWiin&pMasl uti 10 *• \i*ykw*Ki) m§ī Jk* %£*A nHft

o kuu alii opio i mua a liui m» oukoa ame ko oukou moi pakaha ike kaikamahiue alii o Enelani, a aole uo lioi lie naiia o oukou eku mai i mua oka pukaoa ok» alii opio eku aku uei i keīa man&ws, a ina ua makaukau oukou, aoo ka manawa. Ikajtebe ana oua poe powa nei, ua a» papa maī la lakou me ka manao e liopft pio ika pukaua oke alii opio, aka, $£* 9Uixl maaao palaualelo ana o pa poe ala, ua hoohokaia lakou. £like me ka anapu ana oka uwUa pela ka iele ana aku oua ōlohe ala me kaua aaoopuua a luku aku la ina enemi me ka puahi nui. Ku ilio la ke aliī opio a na ua aku la, a iaia e haka pono ana malunao kona mau naita, aole ana mau naita eae i ike ike akamai ame ka ikaika e like me keia mau uaita, a o ka laua mau hauna pahi, aole he mea e like ai, aua likeno hoi ka luku ana ana m&u naita la uie iie ahi la e hoopau ana i kekahi kula palah&laha. KoI&ila, ua lele aku la ke koa opio ame kona mau naita he 50 a kaua aku ia, a no ka hap&lua hora ua pau loa iho la na powa ika make, aua malamalanm loa ae hoi. Ca pane mai la sa olohe noho waokele ala, aole e pan ka'u iuku ana ia iakouahikiika iioio olohelohe ana 0 kela mau lua huna a kx>e ka pohaku* & ake ko ana k& hoi ia o ka'a ma oialo 1 puka aku mai ko f a waha aku. A e kuhi ana no hoi au aole la oe i loa i ka oniu ana i na luea kaaa, eia ka he naiU oe i helu ia ma ka papa aL-«k ; o na naila i oi aku mamu» o r u, e hahai aku au mahope gu e kuu alii a hiki i kou huna &u& i ko'u inaa iwl $ xas na iwi o kuu moopuua, Ika lohe ana o ke alu opio I keia mau olelo a ka olnhp noho waokele, ua pane aku la ks alii opio, Ē kuu ks mea Koi a'u e kapa aku nei he makua oe no'u» aole au e haalele aua i* o« a hiki i ki sra e & mai ai o ka iei alii o Pelekane ma ko'u, poo. ao oe auanei ka'u e hooaolio ai i mea nui ī mua ou, ke loaa aku koi ke kauk&mahuie alu eie koaa oi&. E, auhea oe e kuu alil t i pane aku *i ka olohe £ūihiwi. Kt? inanao n** l au, aole I&kou i lawe ike alii me ka manao e lawe i ke ola, oio lakou manao, i lawe lakou i wahiue n& ko lakou ahi, a i hoa noho hoi nona jio kona mau hale lua. Kolaila. e kuu alii mai kaumaha kou manao no la moa E o*u man hoa hooipo oka nauea " Kale Keoki, e huli ae ko kakon kaiaailio &na no kekahi wahi koa o ko ilo miana aoao, i ik# ole ia i ka wa e hakaka aaia o n« naita o na aoao a elua, oiai na ho!t> eua wahi naita la a p«e, a a hoomakakiu mai ana ike ano o ka ha* kaka ana. laia e pee ana ua "ke ike poho niai i na mea e hana ia aaa e na aoao a elua, a ua hookahaha ia kona manao no ka haule pio ana o kooa mau hoa i n& naita malihini ana hed i ike mua ole &i mai hea mai īa keia mau nldta, ia wa huli aku la oia mai kona wahi i pee a holo no najtii hua&me ka eleu nui Jtu ana keia i mua o k& Momiana, a paae aku la ua wahi naita $la. £», ke lii o kakou ua auaea k&kou, ua pau, ua pau, ua pau ko kakou mau naita helu ekahi ika make ina naita malihini, aei ae lakouke hele mai nei, ama ka'u ike aku me he maa la he elua wale no naita n&na i luku mai nei i ko kakou mau naita he 300 a *ia lakou ke waiho ala he mau kino \ wi&ke ma kahi i hooili ia ai ke kaua. k ana vj la nsita īia haifcoa ;*• '' , - r*n ..Mehelena, a pane koke ' - ' h , <riWo,e ko'u mau - aeka oake ke heie Uiu u _> kakou, manao au aole keia he u+„ aka he huli keia iaia nei ka Ui hila, a nolaila he % ouo e hoonoho akn ma na pnka a pau i iuau poe n#Ha, e noho lakou me ka makaala ng na enemi a hiki mai ana. 1k« lotw ana oua mita i iek kauoha a k<> lakou haku, ua luuzi wawalo aku Ia ka leo oka Oia Uoku u m lua hana, holo ako hke ka«i uka pt,pti ao oKa ĪH K/mhiīn, a hoouunu&o &e 1« la he hoomakauk&u kaua ka paha ktfe _ i li>m :uA\i ik^ y> A t.«f Ta^»i b x?flJl|fc mktu