Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 19, 9 May 1885 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

Ua iawe mai ke iiiaau i ka Poaoua i hala, ho iiO oiiua kapeua, a Le ?.t7 ohua oneki a xue 9000 oke kopaa mai Hilo a me Koli&la mai. Ua hoonna aku ka Oihann Lets o ; Honoluiu nei maiuna o ka "Alanioila," no na aina puni ole o Ameiiea, Europp ft me Asi&, Lo 5,938 !eta n me 2,345 nupepa, . ■ J ka la 3 o keia malama, ma Loleo, Hoaololu, uahoohuiia ma ka mare o Starr Kapu me Miss Julia Kawewehi, ke kaikamahine o ke kai papa lionane 0 Kona. ■ I ke ahiahi o ka Poalima i hala. up hopuia no ka ona rama ka makai kiai o Aliiolani Hale a punahele hoi a ka Ilamuku i kainuu mai nei mai Okala a i Houoiulu nei. Ua kii aku nei o Kapena SmitU me ka wiliki Kealoha a me na luina Maliiai a me Keoki, i ka mokuahi hoū loa o Wundenberg no ka lawe mai i Hawaii bm, £ hiki ana paha i Honolnln nei m» ka la hope o keia malama. I ka Poaono aku nei i hala, ua liouia 1 ka paM ka pake kuke o ka hale paina Astor ma Alanui Hotele e kekahi paahana lapana ma ia hale no, a na au aku au mai ke koko i ka wa i laweia ao ai j ka halewai. Ao!e i pii iho ke "Kinau" iluna o ke alahuki moku no ka awiwi i ke kii i ka huina ttui o ka poe i aki nui e hiki mai i ka hoOlewa oka moiwahine make. Nolfdla, i ka Poalua iho nei, ua holo aku oia no kona mau awa mau. I ka la 2? o Aperila, ua kauolupeia ae i mua o ka lunakanawai Miau, lie 10 mau kumakahiki lapana» mai ka pa iiana mai o Soper 4 Wi-i&M & C-o. o Okala, to ka hewa haalele hana. Aka ua hoihoi hon ia ua poe īapana la e hana, nae ka hoopai ole ia. H mau anaiua liakaka akea ka i uiuaoa ae mawaeua o na luina o ka manuwa "Hataioda" ma ka uapo a hiki i ka kuiua o na alanui Moiwahine a me Nuuanu, me ke keakea ole ia aku. I halo iho ka hana i na kaiko, aohe vrahi mea a ikeia ae 4 malia ua liolo loa i kahi enokamakau. V hu o ka ihu ia ! moa kaumaha ka lohe pinepiue aaa, ke liopuia mai nei kekahi mau koa pualu a ku mau e kiai nei i ke aiii make, no ka ona rama, A hookalii o keia poe 1 kau ia ka lioopai kakauka a ka poe maikai e apono nei, i' eLiku la ma ka hana oolēa. Kupanaha/ 0 ka pue uana e malama ka maluHa o lakou ka 3 kekahi e ona rsma kue kanawai mai. Malia paha no ka eepa o na kumu, pe!a oo hoi na lala e hahai aku nei. j O ka nui o na lawekala i alua ae ma i ka hale liookolokolo o ka Luuakauawai I Hoomalu o Honolulu nei, i ulu ae maij loko ae o keia apaua, iloko o ka malama 0 Aperiīa i hala, penei no ia; he 19 Hawaii, 52 pake a ke 2C haole. Mailoko inai o keia mau hihiā lehulehu, he 13 haole i hopuia no ka ona a lie 22 Hawaii. Mailoko mai o na Hawaii ma keia huina maluua ae, he 2 o lakou he mau wahine i hopuia no ka ona rama, & 6 lUo ana paha oia ke ano o ka hooulu lahoi, I ka hora 3 a mahope iki iho o ka Poaono i hala, ua hoau aku ka mokuahi mMonari Hokuao i mi kai o Mmkonieia, na kai a kona mau mua i uiupaia iho ai e na aii ikaika i ka hoopae I ka aina. Ma ka hora2, uamalama w he anainn haipule ma kona oneki, W© ka hōolohe ana i na haiolelo a Rev. W. N. Lono ma ka olelo Hawaii a me Bev. O: M. Haida ma ka olelo Euelani, ! 1 papahiia mai e na pule a Rev. Q. Loleo a me ka pule hookuu a Bev. H. Biuamu. Ua hoi ma ia huakai, o T'. N. Louo a me a f me ka wahine a Bev. G- Ha&u. 1 ilio o Eckart u.me Hu--oasU o ka Hale Hana Wati me aiauui Kalepa, mao iho o ke Keona o J. E, Wiaeman, he 1000 kii liilii kumakena 0 ka Moiwahine make Emma Kalele- ! onalani, i hoopiliia me ka lipine kani--1 kau, a me na haa gula i palapalaia penei: "He Hoomanao no ke 4ljj Emma, make Aperila 25,1885," aoke kumukuai he hapalua dala. Ua hana iama ke ano kumakena no ka moiwahine i aloha nm ia i lawem aliu e 'ka 1 make. A ua hiki ke kau io ma 'ka ! nmauma a ma ke kaka. Oliila no'ke kumukaai s kupono hof ke 1:11, 5 I ka Poalua iho uei i noho ui j ejua o ka hanako, na hihla b&na|cirufe kko» m hiiU uie m ium mil&h ilo wA'. Kwong Fook Kei k Ca, Wo H Co., Akiona a me Āh Cuoti%. I pu Wj kii h'ji u& iu-m /j j/t i iw&iaaia wum h s Look&h; u.ni<. r.,, .j 1 k". lf .• . . t 'I' j w . fc « % : # J L ks . }.i, , v t,(. Vs„4, i. | I . -i. *11. !r; *. J |

0 ka iiui o ua hilii» u ke knu kum* Hilo e noho i ka Poaha iho noi, he iwaualua kamamalima. 1 ka. Poaouo aku uei i hala, ua lilo ae ike aupuni ma ke kuelala ia ana, ka pa o B&abeta Shaw ma Waikiki iho o ka haīekoa, no ka 2,650 dala. X ke awakea Poakolu iho nei, ua holoaīu ka Moi iluua o ka moku kaua "H.itafoda," a ua paholaia m;u 'na hoohauohaiio pu aloha nona. Ke liuliu mai nei na kula Sabati apant o Kawaialiao no ka hoike hookeiakela nui loa e malama ia ana iloko aenei o luno. oka nui ona make o ka apana o Honolulu iloko aku nei o Apei'ila, he 1 17, oi£ he 3G Hawaii, 9 pake a he 2 o na lahui e ae. He 20 o lakou, aoli.e kauka uana i lapaau a make, l Ma ka pepa o keia la, ke hoopuka aku nei makou i ka papa lioonoīionoho pololei o ka huakai hoolewa o ka milimili aliiwahine aka lahui i aihue ia e ka make. Ua lohe mai makou, he elua malama mamua aku nei, hooholo ka aha luna ekalesia o llawoiahao, aole e komo wale kokahi mea a mau mea paha i kohoia i komite, no kekahi mau ekalesia e mai e noi dala iwaena o na hoahanau oka ekalesia makua o Kawaiahao, aia wale no aaeia e ka aha luna ekalesia o Kawaiahao me ka apono pu ia e ke kahu o ka ekaleeia. 1 ka Poaha o keia pule e noho ai ke kau kiure o Hilo, a uolaila, ua holo aku kaLunakanawai Kiekie Hou A. Francis Judd e malama ika aha, i kaukooia e kā Loio Kuhina a me kona Kakauolelo Ua hala pu aku no ia kau ī ka Poalua nei malnna oke Kinau na Loio Preston Caste, Kinn?y a rae Holokahiki. Ona loio a p«u, no ka lakou raau hihia I keia kan. ikala 5 iho nei o Mei, i piha ai ia Hou, H. A. Widemana ame kana wakine Hawaii oiaio ke kanakolu kueiamalima o ko laua noho oiaio ana maloko Io ka herita niare, nolaila, ka po ana | iho, ua hoomanao ae lara ia la liiehie o , laua ma ka hoakoakoa ana ae i ko laua ohana ponoi, ua i mai'e, na huuona a me na uioopuua; a mawaho ae o keia, na hoalōha i kanalima paha ka mii i hele aku e hoohanohauor ia laua,

Ika po Poakahi iho nei, ua haawi ae o Hoa. S. G. Waiia a me lede iaaloko o ko hale Eskbank, i, ahaaina lioohauohauo ia Kape&a G. H Perkins o ka niauuwa Amerika "Hata-, foda," he hoaloha a uiakamaka uialkai no ke aiii Waila a me kana wahine. Aua kono ia aia keia papaaiua, he poe kamaaina wae o keia kulanakau-| hale, oia hoi ka poe. kuouoono o keia kaona a maka hanohano i maalo mau ma iia papaaina kehakeha a ko Honolulu nei poe e haawi ai. ' !

Ika auina la Poalioia i haia, Mei 1, ua ku mai ka moku kaua Ameriea "Hata£oda*' iloko o 45 mau la holo mai Talaparaiso mai. Oke aliimoku kiekie I n u maluna ona, oia o JUa Adimarala J H. Upshur. Ika nana aku he moku haihaia keia, no ka mea, i ke ku ana mai o keia moku kaua ika 1883, ua make aku o R. Keolikolani mamua he ehiku' la. ī keia ku ana mai hoi, ua hala e! aku nei ka moiwahine he eoho la mamua o kona ku ana mai. Ika makahiki hea hou aku la auanei ua moku e ku mai ai? i

I ka Poakahi iho uoi, he ekolu mau i kaoo luna aapuni Hawaii like olai makaikai aka i na oneki o ka manuwa Adimarala America "Hatafoda," i kueue ia penei: Hora 11 a. m., ua holoaku ke Kiaaiua o Oahu a me kona im, ukali, a i ka hoi stna mai, ua ki ia mai 1&. pu aloha he 13. Hora 1 p. m., ua hol° aku na Kuhina Kipikona, Kale Kulika a me na Numana, a i ko iakou hoi ana mai, ua kipu aloha ia mai iakou me 17 pu. Hora 1; 30 p. M., ua holo aku ka Lunakanawai £iekie Alapaki F. J udd, a i koaa hoi ana mai, ua paneeia mai la na pu aloha noua he 17, Nolailfi ; he makaikai haiiohauo iā no ua moku la. Ke ake nei kekahi poe o keia anaiaa e ike a e lohe hoino ke kauoha hope a kekahi aiii kiekie a kaau&o o ka aina i aioiia ntji ia, a ka make i iawe aku U, Aoie inakoa ma ke kulana he Ikemaka i ite kaaoha a ka moiwahine, aka he louo waie a9 i ahai ia taai e na iaakai kia kaolm i hilimiin, & aole e eiao a e ll&Ui'ika k&koū i iuu& ij ku hoopoU'y' k /jwj k&aohH. Uu Imua, oia i knuoha <J kh Unlu uiut aku oknuu. k*rre Oi« O ¥l>uxlti Bii b ii4X/JkAAW*i* """ o bi uku ih u koun Ui±U iii', k'i u k'/m wtU~ *'" ■ ' 1 i «, ** li£jrh t hyn f ' < '' uu imc k&hii H *» i**» '

E Li>iAnVn Vir>i vw>jva nna he 9 tn*lT poo ka manawa me ko \ikft u« l t jwi<> 0i ka amnn la o 'keiaPoaono 1 ĪSti ka ALialini malnlp o I! ; W«tej'bo«isO o }iuki Hma i fer> »;<»» i kupapan o kn xnaiwfthinrv Knleleonnlniii i kn la npopo. Ua kai;n ia mn len, pa o Hon. D. Kahanu iiīKfikftako, nn ohta hnolo (lomalo). I lioia \v<ij un hua mai na hua nunui aka iauna 010. Hookahi'no ohia ke lomi iho me ko kamano piha kepa. r,

E kuai kuelalaia aku ana na lako waiwai Hawaii oke alii wahine Pauahi i make, i ka la 14 aonei o Mei, ina ka halekuai ilio noi o £>amuela Nott ma alanui Papu, naakai iho o ka hale iru kope o Hanale. Nolte. E hele nui ae malaila na poe a pau e inakemake ana e loaa na me& Hawaii. " Ala kekahi okalia aina oka oiokuaina o Gerogia, Ameiioa Huipuia, ua kau ia ka uku laikini 110 ka rama_i #3,000 o ka makahiki; amakokahimau okana e aku elua.o ia kau ia Lre £5,000; a ma kekahi "kulat9lsauhaīe liookahi oia moku no, ua kauia ka uku o ka laikini i $100,000, '! E Looiuanao, ma kekahi o na olelo i iioolaha e puka aku nei ma ka pepa o keia la e ikeia iho ai, e kuu , pau aku «Jia o Anuis Montague oiao Mere Euke ,Jl kona kileo kani maloko o ka Hale Mele hou, ika po Poakahi, Mei 18. * E wiki o pau ena nolio, eia la ke lulumi nui ia nei na noho e tirīir~~a~Hio-. no kona man po e mele ai. ' La haawi niakana mai ka\Ah&hui Opiopio E.aristiaiio o Holani i o Holukahaua, i kekaiii mau , kaMko Havraii uo ka fea o oia iie 3 le kuku, 9 ohe kafX(lapala, 1 hue nuku pueo, 3 piakamaa lai', 3 peahi lau mu, 1 uluna lauhala, 1 paliu tua kakm ahe mau kakini kupee pupn. Ē tnaha?o īa ka Ahahui o Helani, oo kana makana nui no ka fea o KauO kekahi mau mea aao uui e ikeia aku ana iiia ka hoolewa. o ke &iiits[&Uiu6 i la apopo, oia keia lualaio iiio, aei; E īiii a e !»ive aua ike a iU6 na hoalloua alii oke alii uiakjc 4 o 1?*lawaianui a me Moeheau.

Ekō aua aa "aa liilii eba i|una o ke ks® knpapau i ka \ra e nee ai k& haakai lie ©h» m«u knhlli e paa la ana e L*ehoanni. īsaaks Kahae, A. K. Hoaplli « «e D. Hoapili, E laweia a e paa ia aea na kahili pili kino o ka moiwahiae no lakou ua inoa, Eaneoneo, H&lnlani, Papa a me Laika, e Keliimaewaewa a me kona kokoolua, knlohn, aae kona kokoolua, Kale Maboe a mē kona kokoolua a meKamakahikilani a me kona kokoo!aa. ■ E laweia a e p&a ia aua Le elaa mau' pn!fm!oxi e KahHi Knpiikim auie fcn-' maheihei Hoapili. H hoohanohano ana 1 ka pahu kupapan ma ke ano hapai pahu, ka Hon, H. A. Wideitflten, A. J. Cartwriglit, F. & Fratt, 0. W. Piiipo, W. H, Halstead a me Kia Nahaolelua. v I ka.uuiua la roaiiaia i liak, Mei 1, ua ku naai maloko aei oko a\jra o Honoluln, ka moku kaua America Hari-, ford, o kiepaepa aua i ku iiae o AdimaralH Upskur» ke aliimoku kiekie o ke nniuoku kaua AjDierioa e holoholo au'. ma ka iuoaua iloko o na la liolo lio 4u mai so mai, Kile, Ameriea Hema. Ke lawp nei oia i na pukuniahi he uiaikuma3oja- ' ha. Ua kn piuepiue ne keia moku iu& Honolula nei. aua katE.*iaioa ke kapena a me kekahi mau aliimoku i kooneipoe , Malalo iho nei e loaa ai kona poe alumoku;

Rear Adcairal J. H tJpshur, Cota- | mande»-in-Chie! Pacific Squadrou. [ Oaptain, George H. Perkins, ComI maading ana Cbief of §taff. ! Btaff Lieutenant, J. A. H. Nichols. «Staff Lieutenant, E. F. Qualtroughi i Staff MidBhipmau, Etlward Davis. Lieutenant Commander, C H Thomas Lieutenant Commandpr as. Marthen Lieutenant, J. V. B. Bleeker. Lieutenant, C. E. Vreeland. r Lieutenant, William C, Bab^k. Lieutenant, J. «j. Fremont Jr. Lientenant, Hamilion Huim, Ensign, H U gb Eodraan. Paymaßter Pay īnspector T T Casweil Surgeon, J, H, Clark, Pa»sed Akhkimi Sorgeoiu», J. B Waggenor and J, M, Murr6>T GfaiV WiWwaiK»' Afi«i«tant Eoyineer«, J, L, Gow, E. O. C. A<;ker and F. C. Jfewtri>. OapUin of yUiiwtH, W. Lt«*t*Wof Mwiw*, W iJ u V Uui.L.l.;, o. i'^wr. i>. V«i iUm.