Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 27, 4 July 1885 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

Ua hoenaaopopoia mai ia makou, ma ka la 5 o Inlai, e liaalele nna kekahi mokuahi ia lokahama me na pa&haua lapana no keia awa. £ e ku mai ana ka moku«hi w Mariposa* i keia Poakolu ae mai Kapalakiko mai, me na ohua, ukana ame na eke leta no keia awa. Ika la apopo, lulai 5, a i ole ia i ka Poakahi aku paha eku mai ai ka mo» kuahi lawe leta w Australia" mai na panalaau mai o Nu Holani a me Xu Kilaiii, ma kona ala e !\o!o loa aku ai i Kapilakiko. I keia Poakolu ae e malama ana ka apana ©lima o ka ekalesia hui o Kalihi «ipe Moapalua, he wahi paina lulu no ko lakou hale halawai ma Kaliki-kai. lioUila ke kono mai nei lakou e kipa aku na ohua oke Akua e kokua aku i ko iakoa piiikia me kahi mea e loaa •n». - I ka Poaha o ka pule i hala, ua haki ka wiliko o Waialua ma Oahu nei, a na hoopaneeia ka wili ana onako i mak&ukau loa no ka wili ana. Ma ka Poakahi iho nei, ua hiki mai ma Houoluiu nei keia wili haki e hana huu ia ma ka hale hana hao o keia kulanakaukale. Ma ka hooknku kinipopo mawaena 0 na Hni Pacific a me Oeeanie i malamaia ma Knlaokahua i ka auina la Poaono i hala, ua hoopaapaa ka Pacific a hooki wale ka paani ana me ka pau pono ole. Ma ka wa nae i oki aj, he 14 poni a ka Oeeanie a he 4 wale no a ka Pacific. Ua konoia mai makou e Rev. J. Waiamau, ka lunahoomalu oka Ahahui Euenelio oka mokupuni o Oahu nei, mamuli oke noi a elua lala oia aha, nolaila e halawai kuikawa ana ia aha ke hiki aku ikala 17 o lulai nei, maioko o ka luakini o Kaumakapili. E 1 hooiohe na kla a p&u i keia )eo kahea. I Ma na la 22 ame 23 o lune i ma- ! lamaia ai ka hoike makahiki kanaha kumamawalu oke kula hanai o Hilo, malaīo oka hoike ana ake Komlte elima lala. Maikai a holopono na hatfa hoike mē ka mahalo nui ia o na kumu. Ma ka poo ka la 24, i maiamaia ai maloko o Haiii na hana haiolelo a na haumana me ka makemake mn h, Ua lohe mai makou, i;a hoonee nei na Luna Hooko Kouohe o Pnnnhi Bihopti n& dala he U.umn| # j k*. Puuku oke Y.k\.}. V,*>;>.>/ o kKula * < t>.,, hke k#-- ihU-,1.i. f V" ':.•%> O kb U aU»V.', L'.: ' W.4 I f L OttLfc*l- 'ī ! \ ikxO* ka h HT;>

Ua hoohoi I» ai ka V*rit* paa o ka \ mare o Kailimaia k 4 a me Maua Kaai | hue w, ca E E« Kuhano ! hooko, laa j Aiea, Ewa, Poaha lulai % 1885. j Ua ninau makou i kahi e !mi ri ka | oiaio hoopunipuni ole, a ua hooia ia mai, aole i hoopau wale na ona o ka | mokuahi Madaras i ke koi poho i keia j aupuni, a ua lilo keia he ninau lahui i! keiawa, . j Ua lohe nai makou, ua hiki aku ka | loaa makahiki o kekahi o na loio haole o keia kulanakauhale i ke kanakolu kumamalima tauBani da!a, a aole no paha e koho hewa ana ka lehulehu i ua loio ia. No ka mea, ua kaulana i& loio mawaena o keia anaina i kela a me keia wa e wawa ia nei, a oia no paha ka īoio helu akahi ma keia aina. Ua hoouna aku ka oihana leta ma ka "Alameda" o ka la ī iho nei o lulai, he 5,152 leta no lakou ke kaumaha he 119 paona a me 5 auneki a me 1,203 nupepa no lakou ke kaumaha he 293 paona. O keia mau lefca a me na nupepa, o hele ana i na aina puni ole a me na mokupuni pili kokoke kahiilawe ia mai ai na Pukiki a me na Ua paka hou ae he hookahi mai samola poki i ka Poalua i hala, mai na lapana ae e hoomaluia nei ma K&hakaaulana. Alaila piha iho la ke kauna a me hookahi keu o na aamola poki. Mai keia heluna mai, he hookahi i make a kanuia ma ka mokn akulikuli,: he ekolu i ola mai, a o keia'hoi ka mai | hou loa. Me he mea la, ma keia hoea | hou ana hoomau hou ia aku 1 ana ka hoomalu no na lapana. I ka Poakolu iho nei, ua huli hoi aku o Mere Kuke a me kana kane maiunā o ka "A!am©da" no Ameriea, me ka manao pap, e holo loa i Enelani a komo iloko o ke anai&a nui o ka poe lae oo ma ke mele e akoakoa ana ma Ladana i keia malama, Nolaila he mea maopopo, e komo ana laua ma ia akoakoa nui o ko ke ao nei poe mele, A ke puana aenei makou, w o Hawaii no oi "- _______ I ke ku ana aku o ka mokuahi C. B. Bihopa i Hanalei i ka la 21 o lune, ua huli ia kekahi mau pahu i kahakahala na hoailona owaho me aa hua palapala pake, a na loaa aku ka opiuma floko o kekahi o ia mau pahu. Bta &a« ka mea haohao, oiai e huli ia ana ka oplania a loaa, aohe mea i hele ma! a hoike oia ka ona nona ia paha. Nolaila, ua nele ka loaa ana o ka ona, aka o ka opiuma ua lilo i ke aupuni. Ua aoho iho nei ka mokaahi Likelike e hookomo hou i ka ipu hao hou loa i kapiliia ihe nei nona, a e hana i kekahi mau hemahema e ae, E hala ana he mau pule loihi iaia ma keia ha- , na hou ana. I ka Poakalii iho nei 4 ua ' holo aku ka mokuahl Lehua e panl j ma kona mau wahi mau. E hoomau aku ana oia i ka, holo p«!a a hiki ! ka wn e paa ai ka "Likelikp," a!ai!a pau kona holoholo ana ma ia mau a#a« Ualawe aku ka Alameda i aa wai* wai Hawaii penei ka nui: 31,852 eke kopaa, 3,234 eke laiki, XJ27 ahui maia, 47 pahu liala kahiki, 256 ili pipi miko, 93 iii pipi m4oo, 10 kukaa ili kao, 0 kukaa ili hipa, 250 pua ko.aki* II pahu lau laau a pahu hua ai no lakot* ka waiwai io ma ke dala 1212,064,16, He hookahi eke dala gala a me dala keokeo i hiki aku ka waiwai io i ka 1 $2,620. ! I ke ahiahi Poalua iho nei, ua iliia i a paa ka mokuahi "C. K. Bihopa" ma ; ke awa o Waialua. Ua hoikeia mai ka I lono i Honoluiu nei ma ke ielepone ia ' po iho. A ma ka hora 10:30 a m, o ka | Poakolu mai, ua hoounaia ka "Iwala- | ni' e haawi aku i na kokua a pau e ho- | opakele ai. Ua koloia ka moku ili a ma I ka hora 4 paha o ia ahiahi no, ua he« ; mo aku la ia a holo loa aku la no Ha- ; nalei kahi ana i manao ai o kona pahu | hopu ia. ' Ke -wawa mai nei na lono i ko makou | mau pahu kani, ke kau aku nei na ma(ka o kekahi mau kahu malama waiwai | o na Kula Kamehameha i ka aina nui patahalaha o Mauna Kamala ma Pala- ; ma Houolulu, i wahi no ke kuja keiki- ; kane e ku ai. A i ka aina hoi ma Ewa iho o Punahou ma Makiki, i wahi no ke kula kaikamahine e ku ai, Q keia na kula i hookaawaleia e ke alii Pauahi Bihopa ma kana kaooha hope loa. Ma ka "AlameeU" o ka iho nei, m lawe aku ia i na ohaa kapena j he 50 amena ohua hapa kapena he S0 ' Mawaena o ohna kapena, na kamaai. * ibo nei: M'm H, % Om» | 8 X hXfoiM.xĀbr t "WāU&m Alm- j ander, Aleiawlw, Anni« ' far } C. H. Tnmer, %mt> KuU t Mih I Jt. 8. Pkniik, H". W. n Y<,\ keīilj ,F T. Eowe, 3f. H. &-■< w. e M*rrm, m« j. m. f) h MrKsnt*, C Jt. Wtkw, Capt. <* K īyorenxf o k* *" H W 3m Pior * s»« V< ieHi f | a m \uāvM pm » m. i

E nati* B«i a» © ko makou poe heiobclu ! di» k'olamn okn hiiio!eto hool« w»!ona ā WlWam A». Kinue?, ms« ia hale kanka lapau* iTtēTft manla. E pih» »na mai te kakahiaka a jm>, n me !h« m«a !a oia kahi hoolnana <> «a kanaka. - i I ka po Poaliia iho nßi ma ka hale o Mr. C. M. Cooke, ua haawi makana ia aiu o Mere Kuko, ka punkani Hnwaii, eka Puaii Nui oka Ripabalika, mu o Mr. R. W. Laiue la, he piue uuiauma. AiaC. H. Turner hoi kana kane, lie kookoo laau aala o na kuahiwi o Hawaii nei, i hoonohoia me ka niho palaoa ol«na iho o ke kuau. He hoike ana keia no ko ka Puali aloha nui ia laua me na olelo kaukau, e hahaiia laua eke oia loihi, ka holomua a me ka noho ana oluolu. . . Ika Poakolu iho nei, ua haawi ma* aku na haole kuonoono ame kalepa o keia kuianakauhale ia Mr. D. A. M&Kinley, ke Kanikela America ina keia awa 1 pau, he kookoo, ma ke ano hd iioomanao pau ole na lakou i ke kauaka i lawelawe i ka oihana o kona aupuui me ka maikai ke kaulike ame ka mikiala, nona lakou i launa hana oluolu ai i na makahiki o kona noho oihana ana. Ua apo mai oia i ka makaoa me ka pakui mai ina huaolelo kalokalo i ka poe nana ka makana.

Ika mokualii "Einau" eku ana i Hilo ika auina la Poalia īune 25, a maliope lioi oka pau ana i lioomaemae ika moku ana luīna aia hoi, ua leleakulao Eaaianae itoko o ko kai e auau ai e like me ka maa ia lakou mabope oka pan ana oua haua o1& teo, o kft hora ekolu paha ia ame 15 īa komo ana no itoko o ke kai aole ia iea mai ika ilikai, a aole no hoi i loaa kona kino a haalele wale aku ka moku ia Hilo, U& nokeia ika imi aohe loaa iki. I Maui aku nei au i ka hel>e(joma i hala, ama ka hora 5:15 p, m. oka la 0 lune, ua noho iho au, ka'n wahine me ka wahine'kanemake malnna o ko B«ni he kupapau, e hoohiolo ana i na waiamka no ka mea aloha he pokii ua kala. A i kno hoi ana mai nei, ua halawai me na p&lapa!a lehuleha ia*a a om na kanaenae aloha i hoopukala maloko o ka liihi o maua mekuu kaikaiua. Da hoomama mai lakon i ko'n kaumafea ame ka ehaeha, ika ike ana i na aoi ame na ka&aeuae lehulehu a na makamaka a me na hoaaloha &6 makou ka poe e noho u ana nooa. Ma keia hope wahi a na kalokalo lie nui i loaa mai, e hui hou ai kakou mje ia, 1 ka Poaiaa iho nei» oa loaa hou aku i na luna kiai hale tlute he puu opiuma noi i iaweia mai e kekahi moku pea nona ka inoa "Oentaur" ma Honokaoua kw mai. Ua hoaiiona ia mawaho ona pahu he 108 ka nui na hu&palapala "K, ¥ 8" no kekahi hui kalepa pake o Honoluiu nei i ikeia. Ma ka hoomaopopo iho» ina hookomo w&lei-i no keia mau pahu i ka opiuma, alaile, e hiki ana ka nui ika 2CKX) na tini opiuuia. [Ua lieopukaia na palapala liopu no na pake I hoohuoiia ua lakou i k:\uoha e hooili Mai i Honolulu nei. E mahaloia iia kiai hale dute ajft keia puu aui i mauaoia e hookomo upuka mai iloko nei o ka aina. O ka loihi o ka manawa e hala rio ka hale makaikai ana ika iua o Pele mai ka haaieie ana ia Honolulu ahiki ika hoi hou ana mai, ma ke alahele ae a Hon. S, G. Waila i wehe īho nei ma Keauhou Kau ae, me ka hoohala aua i iwakalua kumamaha hora ma ke kahua 0 ka wahine liookala kupua, he eha wale no la ame umi kumamaha hora, ke hilinai ia na ke Alii wahine f Kinau T ka halihali ame ka hoihoi ana mai. Ma keia hana eleu a Mr. Waila, ua pa« Tctii hot? sa oia i kia hoomanao poioa ole nona mawaho ae oDa hana holo-' mua a pau ana i kukulu mua iho nei, a, e loakahaia nei e keia lahui me ka nui loa ia. Pomaikai Hawaii iaa hookahi kauna kanaka me ia ka ,eieO| ka noonoo ame ka hooholo mua ina hana. 1 Ika la Sabati aku nei i hala, he hoi. ke hapaha makahiki ka na ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili maloko o ko laua mau luakini pakahi. TJa hoohanohanoia ko Eawaiahao anaiaa mamidi o ka hiki kino ana ae o ke alii ka Moi a me ka Hooilina Moi. A ua hooUanohaao pu aku āo hpi ka Moiiko , Kaumakapili awiua mkom iūki , acs aku ilaila mhow iho o k(fim kiLo- , lu m& i iīu hm& Kuliī u Kuwui- | uu huiui hoik& o Kuwiiialmo, i ua umHi, uia a itkukhu m A I, o kii KoiuiUi i Iwa K ulft bbhsii'i Lulouiua a, J4utw* m, kA jmkm* I m kii MAIU *'|""flfcnjrn Im t u* i.uiulū. <, i o m * 'ĀH&Ū y %£, i ViA lvm , ,