Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 29, 18 July 1885 — Ka make ana o ke Keiki Alii FEREDERIKA KALE NICOLASA. [ARTICLE]

Ka make ana o ke Keiki Alii FEREDERIKA KALE NICOLASA.

Ha ka mako nna o ko Koiki Alii Forederika Katc Nicolasa maloko o ka Hale Kakela Gleinecko, ma ka la 15 o iuue, mai ka mai loīo kaa uiai i loaa iaia i ka la mamua iiio, ua poino o Geremania ma ka haale aūa o kekalii o kona aoaH kanaka koa oi loa o ke akamai a me ke kanlana ma ke kaua. A palia lie mea palaueka ka ninau pehea la ka nui o ka keia keiki mau liaaa kaua» ke ole e ikeia na kaua, e like ne ka4cona causin ka Hooilina Moi o Geremania, na keiki puni kaua e noho poo ia an«i ka laua mau kuliikuhi kaua ana e kela kakaka kahiko hapauea Moleke, ka niea aplie koko alii, aka o kona kulaua koa, uaS?i ae maniua o na kau&ka uui « pau o na aina a me na manawa a pau. Aka, no Ferederika Kale, ke koa wiwo ole o Meza, aohe mea e kanalua ia ai, no ka mea, lie kanaka maknu ole, he alakai kahua kaua maopopo lea, a e hoomanao loihiia ana kona moolelo e na kanaka ponoi o kona aina, e like la me ko na Kukiui īuinamina loa & Generala Setobelefa a me ko na Ameriea ia Geuerala Seridana. Ua hanauia ka mea nona keia moolelo ma Bereliua i ka la 20 o Maraki, 1828, he keikikane na ko ka Emepeia Wiliama kaikaina ponoi iho o Kale ks inoa Mal ka wa kamalii mai, ua hoolaa ke keiki alii Feredei'ika Kale iaia iho no ka oihana koa. Ua hoonaauaoia oia ma Bonn, ua ao ia e You Eoon ma aa hoolala kahua kaua ana, a īna ka iwakalua o kona mau makahiki, ua papahi ia oia e na lei o ka hanohano koa ma ka wiwo ole a me ka eleu ma ke kaua o ka 1848 o Selawiga—Holstein. Ma ke kaua kipi kuloko o Badena, a o ka oi loa aku paaa ma ke kaua o Selewiga— Holstein o ka 1864, kona hookaulana loa ana iaia iho. Ma ke kaua a Farani a me Italia i i-a 1859 kue ia Auseturia, ua hakilo loa oia i kahoolala kaua ana a na Puaii Koa Farani a ua hoolaha aku oia i kekahi buke e hoikeike ana i ke alanui ie anhee ai na Farani. Nolaila, ua lilo kela buke i tnea lioouluku loa i na nooooo 6 kb Farani man pukaua alakai. I ka wa i kana ai o Perasia rne Au-' setarla i ka 1866, ua liaawi kaokoaia ia i Ferederika Kale ka Paali Koa helu akahi o Perasia. Ua hiki mai kona wa maikai loa ; a ua hooko aku o!a ru<: ke koe hakina ole. Na Moleke i lioolala ke keua. TJa kai aku o Kalji m&waena ako o Bakone h i f?ohcxaja, me kona puali km ma ka h'M uluolu J !os. ma ka fke o!e o ka ī'wikn o Alihikwa, oh: <- !; /j| c leh 6 o ,4 h,t V*'iu uuku j hiki e tfcu 'iWM., ei<i nm %u*i l'-i*, r ; )*" } ih H 1 Alitikeu4s H* U 1 I-

| Puhli'iK luua luki lud'j sn«i ftfro/ q& lele alu la ola i mat e Vsa» i!)0 H ino m» sa<3owR 4 & oia VeVnbi 0 ua kaua nulpolna ol? o lE^ptn : m, ke k|uft i ia «ii Au*eiurift. Ua oh£ pu ka feogfliuft aol uie Ptlnli «lua 1 g keia S»u6^> ūf& o lrt)ua hiki aim mai 1 lawa hHiftnf loi\ oke kaua. Kc lawe ia ua poaoaikai kaua oi lpa uja jka ana oka pu kulkele ame ka Jski ol« ana o ua puali kaua o Außeturia ke liui 1 ka wa hahana oke kaua 0 kue mai \ kekahi a i ole ia lkua a elua, tia Ttaa no ka lanaMla no !cona ike a naauao "kiekie maoli no ma ko kaua. 0 ka eleu oko Ferederika Kale nee ana i 0 aja nei aole ia i emi iho, uo ka mea, iloko o ke anahulu mahope o kela kaua nui, ūa onou okoa aku oia iaia a me kona pual:' iloko 0 Huuegari me ka mama loa a kau ka weli maoli o Aueeiulia, wikiwiki e kakau inoa malalo o ke kuikahi kapae kaua, mahope mai noho maluhia, a pela i lilo ai o Perueia i alakai no Geremn,nia a pau. Ika makahiki 1870, na ala mai ke kaua uui mawaena o Purusia a me Farani. TJa hookomo hou ia ua mau emmni Keiki Alii nei a i elua i na ili kauo kaa oke kaa kaua o Oeīemania, « Moleka ka hookele oke kaa kana. Ua hoonohoia o Ferederika Kale i ālakai maluna oka Puali koa helu alua, nona ka heīuna o na koa i hiki aku ma kahi oka liapaha miliona kanaka a me na pukiniahi he elima haneri ka nui. Ua halawai mua aku la ka ua Keiki Alii nei mau mea kaua me ka ke Generala Farani Froissarat, a hoauhee ia aku la ia ma Sabarukena. He timi la mahope iho, lbaa aka la o Ihimuku Bazaine iaia, kaua puahi aku la oia me ia ma Mars-!a-Tour a hiki i ka hoa-pua ia ana o 6asaine iloko o Meza e paniku ia ai. Ma ka la 18 o Augate o 1870, he kaua hook&he koko nui kai hoouka ia raa Gravelote mawaeUa o Kale a me Bazaine. Na ia kaua i hoopaa i ko Bazaiue hopena, e lilo ana oia i pio. Ua hoopuni koke ae la oia ia Meza, oiai hoi ka Hooilina Moi e hahai loloa ana ia Ilamuku Makamahone e hoauhee aku iaia ma f?edena. Ma na hoeliu k;uiH leliuleliu iuai a Bazaiue mailoko mai o Meza, aole i& i lilo i mea e - hala ae ai na puliki ana a ko t> Alii Kale nei mau liuia. / >' .k& maiauia o Ukatoba o ia ua iiaawi pio mai ia o Bt&aine iaia iho a me 173,000 mau aliikoa ame na koa a me ka heluna lako kaua nui hewaliewa malalo o ua keiki alii neL t Mamuli o keia lilo pio ana o Meza, iua kaawale kona puali koa nui, a noiaiia, ua hele aku oia e liakaka me na puali koa Farani hou loa e Uooweliweli ana e oki pu aku mawaeua o na puali koa o ka Hooilina Moi e hoopuni ana ia Parisa. Ua itaua ae Ia 0 Ferederika Kale i k& Puali K.oa Faraui o Loire I maialo o Geuerala D* Aurelle de Paladines ma Ladon, Maizieres, Beaune-la-Roiande, a auhee loa aku la ma Olina. Pau keia, alaila ub lele kaua aku oia maluna o ka Puali koa Farani e noho tlihikaua ia ana e (}enerala Chanxy, a m<ih jpe eke kaua hoomauhala ana no eouo ia iioko oka malama o lanuari, 11871, ua auhee aku la ua Farani ma iLe Mang. Na keia mau lanakila ku- ' pinai ma na kahua kaua ma ka akau o ! Farani, i hoopaa iko Pari&a hopeua a 1 haawi pio mai la. Ma keia mau kaua ianakila a ke Keiki Aiii Kale, ua kokua nui ia oia ma o ,na lalau la o Baz&iue. alaila, ma o ke , kaua aua la lua koa hou loa : akalii iuo a ohi ia, e liakaka mai me ka poe ; lao 00 ui& ke kaua; aka 0 kona iuoa iioohauohauo Ilaoiuku oke kahua kaua, 1 loaa iaia mahope koke o ka liaule pio ana mai o M&za, ua loaa iaia me ke koa io maoli, aole uia ka UooUanoliano , wale ia mai. Ua hoeueu aku oia i ko- ; na mau koa ma 0 kona liolo kiuo maoli aaia la i mua 0 ko lakou mau alo e hooiioikoi ai, ahe lili loa oia ke nana oie ia ka oluolu a me ka makemake o kona mau koa.