Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 30, 25 July 1885 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo. [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo.

Unuhiia no Ko HmmiiPae Aina. MOKUNA I. I KA LOHK aijft no o ua kaikamahine uei ika leo o kona inakuakaue, ia manawa ua kulou iho la oia ilalo me ka lele ana ae o kona liauli, oiai ua ike pono ia mai la kana mea ku.na e kona iuakuakane, aole lioi ana walii e manao ae ai e nalo; ia manawa leha ae la kona maka iluna i kona papa a pane mai la oia i keia mau huaolelo: Ua like 110 a liko ko'u aloha i keia ilio rne ko'u aloha īa'u iUo. Pane liou mai la kona makuakane iaia, pehea, ina e niake ana kena ilio, make pu no oe? Ae aku la ua kaikama hine nei, me ka olelo aku, ina oe e pepehi ana i kuu ilio a make, alaila oko maua niake pu ana no ia. No keia pane a kana kaikawalmie ine ka wiwo ole i mua ona, nolaila ku* lou iho la kona makuakane ilaio no ke kahi m&u sekona, a pane hou aku la me kona huhu nui, E kuu kaikamahine, eku iluna a e lawe i keia ilio mawaho o ko*u pa, a aole o'u makemake 8 ike huu i kona mau helehelena ma kuu hale nei, a aole no hoi kekahi iho e ae, a ina no!e oe e hooko ana i keia kauoha, alaila e pepehi no au i kena ilio a me kou ola pu. No keia mau olelo weliwe-li a kona makua i pane mai ai i mua on»j ku ae la ua kaikamahine nei iluna me kona mau waimaka e helelei ana no ka nui 0 iona aloha i kana ilio, oiai ua loihi na la oka malama ana aua lilo hoi keia ilio i hoa moe nona i na po a pau a ine he keiki ponoi ala hoi naua kona malama pauaho ele ana ioia iloko ona mahina elima me na pule keu ekolu, a aa lilo hoi ia i mea nana e hoopoina )le ai iuawa a pau, aka aole liiki iaia ce hookololohe iho, nolaila lawe ae la )ia i ua wahi ilio nei ma ka rumi auau, 1 malaila oia kahi i holoi ai i ka lepo 3 kana ilio, a pau kana holoi ana hoiīoi hou aku la oia ama ko laua ruuii s moe mau ai, hopu aku la kona limn kekahi kawele huluhulu loloiiho la ika wai o kana ilio a ma;oo a pau ia lalau hou aku la no koua iiina i ona omole waiala aala ba, me i» mea oia i hamo iho ai maluuoka hulu aiai o kana ilio. lioko nat o keia manawa a ianei e hoomaemae nei i ua wah.i ilio nej, eia ao kona m&kua kane ke ku aku nei no, b kali.ana no oia oka hooko ia o kona Oi&kemake, a ke ike nei »o oia i ka haua a kana kaikamahino maluna o kana ilio, A i ka p#u aoa o kana hoohiluhilu aua no kana Ilip, lalau aku la oia i kekahi lipine ulaula a nakiikii iho la, ma ka a-i oua wahi ilio nei, a hapai ae Ia oia ī kana ilio iloko o kona mau lima a hele aku la no ka puka pa o ko lakou hale. A iaia nei e hele ana i waho, ike mai la kona raa.kuahine i ka hii o kana kaikamahine i ka ilio a hoomeiopopo iho la oia he oiaio, no ka rumi ka o kuu kaikamahine mai nei ka ke aoa ilio, a haohao iho la nae kona makuahine no ka owe ano e ana o kana kaikamahme me fce kuinu ole, a hoomaka ku la oia e tiiiiau i kana kaikamahine. he&ha la i kou mea e uwe nei ? aka, aole i pane taai kana kaikamahine i kekahi huaoe!o a kala aku la oia i waho. hele aku & oia & ma ka puka pa o ko !akou,.s;iiH who īlio la oia 1 lalo, a o kona makua- j ūne hoi, hahai soa aku la no a nolio pa . ho k oia oae kana & imkmkum h'A li<?le maila no oia ku um ko ia aei I& maaawa i Imp&i ai ua kc.:t'arr.aamh tm 1 ua wahi Ilio mi i lana h Lo~ iho K W; kon» oU-lo h'.h V h I.'U kit:t A' '-■> * V •-V- Wv 'M- U-

ne pokii lioi, ano ua JLiiki mai ka hora e hookaāwāle ia ai kaua, pau lioi kou ,ike ana mai ia'u, a pau no hoi ko'u ike aua aku ia oe, aka, o ke Kaula Gula o ke aloha kaikunaoe a kaikualiine uiawaena 0 kaua, aole īa e pau a liiki iko.kaua la e liui hou ai. A e hele oe a ina e loaa ia oe ka maikai ma kau huakai e hookuke ia nei oe, alaila, hoomanao mai hoioe ia'u 1 kou kaikuahine nei, ia manawa honi hou ae la oia i ka ihu o kana wahi ilio ā hookuu iho la i lalo, 1 ua kaikamahine nei i hookūu iho ai i ua wahi ilio nei huli maila ua wahi ilio nei a honihoui iho la uia na wawae o kona kahu a ieha ae la ua mnka o ua wahi ilio nei i luua i kona kahu a liuliu oiai hoi kona kahu e uwe ana me ka puliki aua o kona mau lima i kona mau inaka, aole no hoi oua nana hou iho i lalo, uo koua mauao ua kolo loa Ia kana ilio. Ia manawa i peku mai ai kona makuakane iaia a pa maila ma ka huelo oua wahi ilio nei; a o ka hoomaka koke aku la no ia o ua wahi ilio nei uo ka hele ana; a nalo aku ia ua wahi ilio nei mai na maka aku o kona kahu a me. kona mau makaa hoi, jia manawa iioi aku la ko lakou makua kane me kona naau i hou maila i ke aloha no ka ilio, oiai akahi no a komo hou maila ke aloha iloko ona. A o ka lana kaikamahine hoi hoi maila oia iloko o kona rumi me ka pono ole o kona manao no kana ilio, akn «o!e £ hiki iaia ko avia iho o pau pu auanei laua nei i ks make likē. Ena makamaka ua ike ae la oukou maluna ikn inoa oka mea nona keia Moolelo a kakou e hoonanea nei, oia hoi Biute. Ua kapa kona kaikuahine i ka inoa o kona kaikunnne ilio, mamuli oka nani oka hulu o kona ili a me ka nani no hoi o kona mau maka, nolaila oia i kapa aku ai i kona iuoa o Binte «o ka naoi a me ka maikai. E waiho kakou i ke kamailio ana no kona kaikuahine a me kona makua, a e hooipo ae kakou me ka mea noua keia Molelo. !

Oiai ua Biute nei i ha&lele akii ai i koua kahn a me kona mau makua, a hoomaka aku la ka ianei huakai o ka hele ana raa ka lae kahakai, pela ko ianel hele'aiia ma ka lae kahakai, a hi'n i keia wahi kulanakauhale, oia hoi ke knlhiiakanhale alii o ua mokūpuui Nēvra uei, a o ka iuoā o keia knlnuakauhale, oia no o Rube uo ka nui ioa Oiia pohaku Hube i loaa mnlaihi, nolaila kapa ia ai koaa iuoa o I\ube. A ma ka aekai o keia kulaaakauhale ua Biute nei kahi i noho ai, aole ana ai īualaila, aka, ona i-a i make a pae mai i uka ma' kahaone oia iho Ia ka ia nei mea ai ē ai ai, a iua e poeleele moe no keia malaila me ka hoomanawanui i ke anu a me ke koekoe. Oiai keia e hoomanawanui ana i ke auu o ka po a me ka pololi hoi i kekahi manawa no ka ianei wahi mea'al ole, a aia ma kekahi kakahiaka nni ponipohi maalo ae la kekahi kaikamahine, nia ko ia nei wahhe noho ana, oiai ua niakemake keia kaikamahine e heleikaaoau kai, i ua kakahiaka nei, a o keia kaikamahine a kakou e kamailio nei, oia no ke kaikamahine ponoi a ke Kiaaina o ua kulanakauhale l*ube nei. A ho 'ka nai o kona makemake e hele i ka auau, nolaila, ua ala ae la oia i ke kakahiaka nui a olelo aku la i kona mau makua i ke noi a ka laua kaikamahine, tnē ka olelo pu mai e hele wikiwiki mamua o ka puk'a ana mai o ka la, oiai oia ka manawa a na kanaka e hele ai ma ke alanui, a ma na kahakai a ike hoi i kona wa e auau ai, oiai he mea hilahila loa ka ike ia ana o na kaikamahine a ka poe hanohano e auau ana ma kahi hele īa e kanaka, e like me keia wahi a keia kaikamahine e hele nei e auau. Ko keia mau oleloakona mau makua iaia, ua ae aku la oia a hoomaka aku la oia e iho i ka auau, o ka manawa a ' keia kaikamahine e iho nei i ka aaaa oia no ka hora eha o ke kakahiake, 1 ua kaikamahine nei i iho aka ai a hiki r»a kahakai, a mamua hoi o kona hehi ana aku 1 ke one maloo, ike aku la oia i keia mea keokeo, mamaa om. a manao iho !a oia, he apana lole paha i hoolei i«, aka, iaia I hookokoke sku ai. aia hoi holo maila ua mea kwkeo nei ana i ike aku fei ; a noi«it«. hoonmuno iho l» ia h*> 1 holoholona Vn : a m*« mkoan m&ho. ipe iuo, h«!«wat *ku 1» oi» me k« kakoa ♦ 1 ik* ma o m kasfcam«Mia« w i * ka us« i h* Mo. «kAo iho t«

oia i lalo, me koua hea ana aka i ua ilio nei ma ka īnoa i maa mau iaia i ka hea anaj oia hoi o Nele, i ka lohe ane o iii° i keia leo hea, holo mailaoia me ka maina a lele maiia maluna oia nei, me koiia haohonehone ana mai, e like me ke ano mau o na ilio nvsdkai a laka hoi, aka, ua komo ia nae ka manao ma- | kau iloko oke kaikamahine no kona j manao e lele mai ana ka ilio e nahu j iaia, aka aole i hana keia ilio pela, ua | lele aku no oia me ka poino ole oke j kauwahi oke kaikamahine. . , No ka ike ana oke kaikamahine h& ilio maikai keia, heomaka iho la oia e loa oka lealea oke kaikamahine ika ( piiani pu ana me Biute, pau ae Ia kona j manao aua e hele no ka auau, a hiki i ke kani ana oka hora eono oke kakahiaka, a no ka ike ana o ke kaikamahi- j ne ua ao loa kokoke e hiki mai ka la, oia ka mea nana i hōopokole mai iko laua nei paani ana, . Haalele iho la ke kaikamahine i ua iho nei, a holo aku la oia e hoopulu i kona lauoho i ke kai, a hoi maila a ma kahi ak& ilio e noho ana, honi iho la oia ma kona ihu me kona olelo ana iho. E hoi ana au a kakahiaka o ka la apopo hiki hou niai no au maanei nie ona mau io pipi pu uaai nau, akahoi, ina no hoi ( au e hiki mai ana a ua hoi oe i kou kahu oia iho la no hoi, me keia mau olelo j aua kaikamahine nei, aua hoi na ma- j ka poniponi o ua Biute nei enanapono j aua i ua kaikamahine ,uei, lele hou iho j la ua kaikamahine nei honi hou iho la j oia, a hoi aku la me kona piha i ka j hauoli nie ke aloha pu no hoi i koea lioa paani ilio, noho iho la no hoi ua , wahi ilio uei. '

He tuu no hoi ua kauaka e hele aua ma keia wnhi, a ua ike no lakou i keia wah\ ilio, a ua nui ko lakou makemake i keia ilio, a ua hooinaka lakou e hopu iaia, aka nae, i ko lakou wa e hopu iho ai, hoomaka aku Ia oia e lele iloko o ke kai aau aku Ia oia i waho ika moana kai lipolipo, a hoka iho la ka poe e makemake aha e loaa oia, a pelamaukana hana i ka poe a pau e alualu aua iaia. E ka poe helulielu e waiho iki kakou ia Biute e noho ana ma ke kahakai, a e kamailio hoi kakou'no ke kaikamahme a ko Kiaaina. I na kaikamahine nel i hiki aku ai i ko lakou hnle a hoi aku la oia a komo iteko o kona rumi, ike maila koua makuahino ua hoi mai kana kaikamahine, hele aku la oia a ma kona rumi a ninau akn la, peliea kau huakai anau ? pane maila kaua kaikamahine he oi ae ko'u makemake a me ko'u mahalo no ka loaa ana ia'u o kekahi auau kai maikai ana i keia kakahiaka, ake manao nei au e hoomau aku ana au i ka hele ana i ka auau kai, no ka mea makeia kakahiaka ■ a'n i hele aku nei, ua honi aku la ko'u ( ihu i na ea oluolu o ke kakahiaka a me! na kilihune hoi o ka Ēhukai. , No keia uiau olelo a kana "kaikaiaa- \ hine na mahalo loa koaa makuahinr,' mo kona olelo ana aku e hookuu aku| aaa no au ia oe ina kakahiaka a pau au e makēmake ai, a i na oe e hiamoe loa ana i kekahi kakahiaka, alaila ua hiki j no ia'd ke hoala aku ia oe, no keia mau i olelo a kona makuahine ua lilo ia i mea | hoihoi !oa i ka manao o ua kaikamahi- ■ ne nei, a o ua kaikamahine nei hoi, aole i oia i kamailio iki i kekahi mea e pili j ana no kona hoa paaui o Biute; ka ilio malihini, oiai he huhu loa kona' mau makua ke lohe ina ua paani oia ; me kekahi iliō, a mal,ama paha i kekahi | iiio, a ua papa no hoi kona makaakane , agle e komo kekahi ilio maloko o kona pa, a Uoko paha o kona hale, no keia papa ana a kooa makuukano he mea ia na ua* kaikamahine nei e makau loa ai i ke kamailio ana aku no ria mea ana i hana ai ma ua kakahiaka aīa. I ua kaikamahīne nei e noho ana, ua nauki loa oia no ka poeleeie koke ole iho, a uo ke ao koke ole ae hoi, a ika poeleele ana o ua la nei a iloko o ko lukou paina ahiahi, ai ka pau aha oka iakou ai ana, lawe ae la ua kaikamahine nei i toau apana iopipi, mekekahi maol apaaa paiaoa, a owiii iho la i loko o ke; kahi apana peps, a hoihoi aku la iloko oi:ona rumi, a3 ua kaikamahiw neil! ho; aku ai lawe pa aku ia oia. i kekahi; wat ; nui o loko oko lakou hale, a kau j fut ia iealoko o koua ruau, he waii kj «.eia, ua iike ka nui « ka k-o okūu, wati: U Lutji k& Wj v kaydz ku'lik v : kahi oV. V. Ada/x>u, S Uw*. ua hAkauei i k«ja well j mm ūnhh e Uo 1 M*W I SBMIS«MI Uik.- I )k* fc 1 kfc 1 u.iikaui.fc.y ou» Lt'iuelMr!; r b v„t { l-. hi.v lk >£t f '■■ ! A'J< f