Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 30, 25 July 1885 — A KUIKAHI PONO. [ARTICLE]

A KUIKAHI PONO.

Oea poe a i>au e alolia ar;a ia Hawaii nei, e kokua i ka hookupu ana ina anhau no ka hooholo ana i 'kona mau haha i mua, ka poe hoi he mana koho ko lakou no ka wae ana i oa elele JIo ka hoouna aku i ka aha kau kanawai a me ka poe no a pau e hoe. liko nei no ka pono oka aina, ke Laii 100 aka nei makou io la honua, he eono tvale uo malama i noe a kahen ia mai keia lahui e koho i mau lunaoaakaainana no lakou. ?• ■ Oiai lie nui na mea e lawe ia mai aua i mua o ia hale i ka wa e akoakoa ai, a no ka mea hoi, he mau hanaano nui kekahi i koe hakiua 'mai fc£la ahaolelo mai aole i hanaia, nolaila, ke manao nei makou, e makaukau wua ka aoao'o na makaaiuana no ka halawai ana me ia mau kumu e waiho īa mai ana. Uoko ona malama he umikumama lima i hala e pau ana i lune "0, 1885, tia aie aku ko kakou aupuni i ka hai ilala ika puu huahelu he §269,300, a ua ohi ia hol na loaa o kela ame keia ano ma kahi o ka puu he $1,513,738 iloko o ia manawa, aka auliea la na hoike no na hana hou kalii i hoolilo ia ai keia mau puu dala nui aka lahui e ike aku ai ua hooliloia na dala me ka makepouo, mawaho ae ona uku 'una aupani? Ma ka pau ana o keia mau malama he umikumamaiieia, ua hoike mai ke Kuhina Waiwai he $5,481.40 wale no dala ma ka waihoea. Owai o ka lahui e hoomaopopo oni i kahi eao nei ko kakou waihona ke maopopo ole iaia ke kulana oka hookele ana a keia au hoopouopono aupuni? Mai hea mai ka uwouwo ana a puni no ka nele i na alanui a m| na alahakaf Heahaiholaka mea i 'hana ia no na dala aaliau alanui o kela a me keia apana?

Ma ka ahaolelo o 1884, na noi na kuliioa € nolio nei e liuikala ia aku lakou ao ka huina dala he $174,000 1 -haolilo ia i lakou me ke kanawai ole, MaU oj>e oka huli pono aua i iia wahi i hoolilo ia aku ai, uft hoohuoiia kahi o ke $54,000 i hooliloia ai, uo ka uiea, aohe mau hooiaio kupouo i loaa ia lakoa. No laila, ua waihoia keia puu elala na ka ahaolelo o 1886 e huli poiio aku. Pehea, e loaa auei kahi i hooliloia ai keia mau dala ina e hoouna liou mai aaa oukou i na luuamakaainana lioopiliiaeaai o kela kau i hala? Ke manaoio nei makou, aole e loaa ana ina o lakou ka poe e hele mai ana, no ka mea ua maa lakou i ka huna mo. Owai keia poe huna ino i hai ia ae la maluna? Ke hoike mai nei ka nupepa okala 30 o lune, 1884 ika papa inoa penei: Kaulukou, Keau, Lilikalaui, Keotii Beka, Amara, Asa Kanlia, Aholo Kamakele, Kakaua, Kaunamano, Nahinu, Palohau, Knpihea a me Nakaleka. Heaha na hopena ina he aie wale no ka na kuhina i ka hai dala me ka hookaawale ole ia oka puu dala e hookaa aku ai iua aie* Eia ka hopena, e auhau hou ia mai ana kakou a koikoi i mea e kaa ai ka aie. Nolaila i keia wa, he pono i'ka lahui ke noonoo kakoa hopena ke hoomau ia akfi na haua e like me na mea i hoike ia aenei maluna, no ka mea, e kaa io no maluna o kakou na haawe oke kaumaha ika wa eku ai'ka puu aie nui mahope o ko kakou «e mau ana aku i na aie i akaka ole ka pomaikai o ka lehulehu naua e auamo uei na auhau. Oko makou ake nui i keia wa, o ka hookuikahi o na mea a pau e ake nei e hoihoi mai i aupuni hilinaiia maloko nei o ka aina a mahalo ia mai hoi e ko waho, E huki like hoi ika wa o ke koho balota, a e kohoia hoi ka poe uaauao, hoopono ano ka pomaikai o ka lehulehu ko lakou ake nui.