Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 33, 15 August 1885 — HE MOOLELO KAAO NO KALE KEOKI, Ke Keiki Ilihune o na Waoakua o Suedena. KA MEA I KAPAIA Ka Moi o na Medala Kila A o ka mea hoi i hele a kau i ka Noho Moi o Pelekane. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KALE KEOKI, Ke Keiki Ilihune o na Waoakua o Suedena. KA MEA I KAPAIA Ka Moi o na Medala Kila A o ka mea hoi i hele a kau i ka Noho Moi o Pelekane.

Helu 24 Mā KEIA wahi o o f u xoau makamaka heiulielu, e haalele kakou ike kb mailo ana no ka mea nona keia moolelo a e kamailio iki ae kakou no Liona ka eueu o Helene, a me kona hoi hou ana mai i Pelekane, kona pae ana i uka o ka aina ame kona hopa ia ana, no ka aihue i ka moku. I ka wehewehe ana ae o kaiao, e pahola ae ana boi ke ano malamalama, ua kiei aku la oia ia lalo oka moku me kona manao eia no Ia kana ukana ilalo kahi i noho ai, eia ka auanei ua pahemo ma ka apuH. Oiai o Lionp e kiei a e halo ana, ua hoomnoi>>po iho la oia aohe he moe mai o kaua mea i lawe ai iloko ona keena o Jka moku. Nolaila ua komo iho ka manao hoohuoi iloko ona, aka no ke ana pouliuli, ua noho pu wale iho la no oia ahiki ika puka ana mai o ka la.

I ka wa i puka mai ai ka la, tfa iho aku la oia ilalo o ka moku a huli aku la oia ma na keena liilii, a hele loa aku la i mua me kona manao ua holo la e pee inalaila.a huli aku Ia aole nae he wahi mea a loaa iki, nolaila pii hou mai la oia iluna a hele aku Ia e wehe i ke pani o ka puka o T. aena, a lele iho la i klo e huli ai jne ka manao no );a pouliuli no la ke kumu o kena iks ole ana aku i ka Ui Rosehila. Oiai oia e holo ana ia loko o ka mo- j ku, ua hoomaopopo iho la oia aole ka j Ui Eosehila, a i ka ike ana o Liona ua liio kana puolo, ua hoomaka ae la oia e kuo me ka leo nui i lalo o ka moku no kona minamina i ka lilo ana o ka tJi Rosehila, n ua like ka ikaika o kona leo me kekahi hekili paapaaina iloko o ka malama o Ikuwa e lawe hele ana i ke kani o kona leo a puni ke ao, a iloko o kona wa e kuo ana, ua like kahi moku ona me he wahi pauku laau ala e ia ana e na ale o ka moana, a ua haalulu na papaku o ka hohonu, a ua hoolilo ia na pukoa i mea ole i ka ikajka launa ole o ka leo o Liona, A mahope iho o ka pau ana o kona uwe ana, hoi aku la o ua o Liona iluna o ka moka, lalaii aku la i ke kuau o ka hoe, a hnli aku Ia oia nana i ka la a me na ao, a o ka pa kolonahe mai a ke ahe ahe kehau, kamailio aku la oia i ka la, E ka La e kau mai la iluna o ka lani e, e kiei a halo oe e huli a nana aku, a ina oe i ike i kahi i noho ai o ka Ui Losehil3, alaila e hai mai oe ia'u i ke alanui e hiki akn ai a loaa oia ia'u. No laila ke hoohiki aku nei au, aole au e hoi aku ana i kuu aina, aia wale no a loaa kela Ui ia'u a hoolilo au iaia i alii no ko'u mau pali kuhoho, alāila ka hoi au e hoi ai i kuu aina, eia ka hoi he wahi manu akamai loa no keia i ka au, a ina e loaa hou aku ana oe ia'u, kupee' ia e a'u ko mau lima me na kupee hao. i Nolaila hoohuli hou ae la oia i ka ihu 0 ka moku no Pelekane, me ka nui o ka hae o kona puuwai, e ake no a ike 1 ka Ui Rosehiia. i I&ia e holo nei ma kona wahi moku a hala na la elua, ua pae aku la oia ma kahi mtta no ana i holo mai ai, a iaia no a pae i uka. ua makaukau na inakai a Eoe ka mea nona ka moku e hopu ia Liona. la Liona no a hehi i ka aeone, ua !ele like mai la na makai e hopu iai* aka īnnīfiu.b k<: o ka loaa ana aku o Lionn īh ua lo&a ts niai la lakou i r».a 11Ui-'i wikani o Lioni, a paki heie ia aku ia lakou a koa liook&hi, ninaa ako la >j i.s Vj- kama o ko ouk:.b K'.a: Ua aka \h k kh. :*<. h'A uo koo llu.hk'.A :.vA , tx īm ko makoa (Jjl pau» ako I» 9

Liona, auhea ko oukoa alii? Ua lioi aku nei me kana kane. Owai ka inoa* Kai no hoi oka XJi Loeehila ka mea au i kaili mai ai mai ka poli mai o kana kane, a no ko i ala nui mana no hoi, hoi hou no kai ala wahine. Ia laua nei no e kam&ilio ana me kahi kanaka, ua ike ia aku la ka aui o na lio a me ka poe e kau ana iluna he 500 haneri naita e kai mai ana i mua o laua Mi, a ninau aku la o Liena, heaha ka hana a keia poe e hele mai nei? Pane aku la kahi kamaaina, o keia poe Naita e holo mai nei i nma o kana, he poe a kii ni&i ana e iiopu pio ia oe uo kou aihue ika moku lawaia, Pane aku la o Liona, he mea aihue iho la ka ia, o ka lawe no hoi a hoihoi mai no, ua like ka'u lawe ana me he mea lealea wftle ana no ka holo ana i ka moana a hoi

īka pau ana o keia mau olelo a Liona, aia hoi ua akoakoa mai la na Naita a hoopuni ae la i kahi a Lioiia eku ana, a pane mai la ke alakaī, O oeu6 anei o Liona ? Ae, owau no ia. I hoouna ia mai nei makon e hopu pio ia oe, no na kumu nui elua, ka'mua no kou aihue iko makon alii wahine ka hooilina oke kalaunu o Pelekaiie nei, a o ka lua ona knmo, no koti aihne ika moku, a oia na kumu a makoū i kii mai nei e hopu, mamuli oka mana o ke Kiaaina oko makou knlanakanhale nei, a pehea eae anei oe e haawi pio mai ? Pane aku la o Liona, aole au I e haawi aku ana i kim kino i pio na oukou, e pono oukou e hoi akn ai ua Kiaaina ala o oakou, a haī aku oukou, ua makemake au ike alelo ana ame kona ohana a me ko oukou no hoi a pau i kanla li no kuu kamaa, a ina e pau ole, alaila hel§he!e iho a kanlai iho a maloo i kanla hoohei kanakn na*n.

Ika pau ana o keia mau olelo a Liona, ua pii mai !a ka ena ona Naita he elima haneri a hoomaka aku la lakou e nee i mna, a e like me ka hikiwawe oka imo ana oka maka, pela no ka hikiwawe oka haule ana iho ona mea kaua maluna o Liona, a o keia mau mea kaua a pan, aole i heln ia i mua o Liona, a hoomaka aktt la oia e luku me ka weliweli nui, a e helelei ana hoi kona man hoa paio i mna ona me he man pakaua la, aole i liuliu, aia hoi ua auhee akn la ka poe i koo, a o ka poe i make a i ola mahnnehune mal ka maka aku o kana ihe makalua e waiho mokaki ana, kit aku la na Liona nei e na na i ka poe e holo ana, a p'aiifc ae la i keia mau huaolelo hoohenehene, ahaha, wahi a Liona, ke holo ala hoi e holo ai kela pu-a kao e auana hele ai i ke kule, me ka manao paha e pakele aku lakou ke manao aku au e alualu, aka, aole au ealualu aku ana ia oukou, aia a loaa ka'u mea i manao p.i, oia hoi ko oukou alii wahine, alaila luku aku au ia oukou a pau. fla manawa lalaa iho la oia i kana Ihe nui a hoomaka aku la oia e pii no ke kuahiwi, a aole i emo, ua komo aku la oia iloko oka ulu laau, a hoi aku la oia no kona mau lua ana i huli ai, a aole i liuliu ua kau aku la oxa ma na kualapa a iho aku Ia ma kela huli o ke kuahiwi, a hiki i kona lua huna ana i imi malihini ai. laia i hiki aku ai ua noho iho la oia ma kona lua huna, a o kana hana mua i hoolala ai oia kona hele ana ma ke kuahiwi e imi ai i mau lio nona, a hoomaka aku la oia e huli, a i ka hala ana ona la elua, ua ioaa aku la iaia kekahi lio kane maikai, a hoolakalaka iho la oia a hiki i ka laka ana, a he lio hoolohe loa keia ika Liona mau olelo, ahe mama kona e like me ka makani puahiohio e puhi ana ike kukulu Hikina.

Ma keia wahi e na makamaka e haalele iho ai kakou ia Liona e noho ana me kona lio, a e huli ae kakou no ka mea nona kaia moolelo, oiai ua wikiwiki aku nei kakou e kamailio e no ka uaoolelo o Liona, a kamailio ae kakou no K&le Keoki ma. Oiai o Kale Keoki ma e īilo ana me Niolopua Ika aina moe uhane, a ika puoUo ana ae, aia ka la ao ka hora ewalu ia. a hoomaka ae la lakoa e ala, a hoomaamae iho la iko lakou mmu maks : a noho nui iho la tna ka rumi hookipa e kakali ana hoi oke kani mai oka hele ai as, u i k* h*le asa ieob hajM!«a o ka Lors hweS% m«j U. k» b«le t a hele ako 1« j !alvm no k* rumi aioi, i A&U i pw,