Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 34, 22 August 1885 — HE MOOLELO KAAO NO KALE KEOKI, Ke Keiki Ilihune o na Waoakua o Suedena. KA MEA I KAPAIA Ka Moi o na Medala Kila A o ka mea hoi i hele a kau i ka Noho Moi o Pelekane. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KALE KEOKI, Ke Keiki Ilihune o na Waoakua o Suedena. KA MEA I KAPAIA Ka Moi o na Medala Kila A o ka mea hoi i hele a kau i ka Noho Moi o Pelekane.

IHehi 25 Ai LAKOU 1101 e paina ana, ua )i aku la o Kale Kooki i ke alii Kia e oluolu mai oe e haawi uiai i .0 kuu walnue. Paue mai ia ke aiii liua, ua uiakaukau na mea a pau I

&lua e iioi ai, a o ka manawa hea alua e iioi ni'? 'ane aku ia o Kale Keoki, ua manu a keia la no maua e«iiaalele ai e a e hoi maun, no ka mea ua hele maur» no koi īiei piiikia a me ka mo j na makaainaua un pilikin palo lakou alii wahme, a o na Moj loho ala paha lnna me ka inauao Hiaha no Ueia nalowale ano e aiia i laua lei aiolia l:e kaikauiahine, a he la. nia paha ke kniauakau- > alii ke noho ala iloko o ke kauikau a nei, Nolaiia e oluolu oe e hookuu ia mauii e hoi, mai aua oe, a ma i hope aku, ke pau ka piiikia, alaila t hou mai mai:a i ou uei e ike ai ka lohe aua no ka makna Kiaaii na olelo a Knlo Keoki, kulou iho >i& ī 'A Uuliu. t»a I,'i <>;.'» ihina &ne mni ln, ae o hookuu aku aua au olna e hoi, uo ku mea aole olua i ie oiai ine ka pouo. a ina 3a o ko ia hiki aua '.»1 uei i o'u uei a he ikia ole ko v.'iua. r iua aole au e liooa aku ia olua, aia vrale uo a liuliu lao olua īue Vu, i haawi mai ai oe ekahi ike o na mea kaua i ka'u poe amaua, iio ka mea, ua ao au i kn'u u haumaua aole nae i makaukau io, no ka mua o kahi iko wale no i a ia'u, oiu walo uo kau wahi ike i ao l a\ i ka'u poe hnumaua, n o ka ike , aua aku aolo ia wo a'u. » ka loho aua o h'alo Keoki i keia u olelo, ua kamailio pk.i !a oia i ka kua Kiaaina, o hoi :m « hiki i ko'u lie, alaila, lioouua inai au i ko kumu pouo uaua e ao i kau in:;u haumana, ka lakou kuinu ia e ike ai. Xolaila makou ke lioi i:ci. o ko a'oha no lio ;ou a pau loa. īuli hoi aku la o Kale Keoki īuo ka puolo makamae he walnne, a no ke anakauliale alii ka paliu hopu, ia ou uei e nauea aua i ka lawe kainea ua lio, a e noho hoolai ana hoi heleua a na alii, ain hoi maalo ona ;ua o Kale Keoki n.n helehelena o kupua Milalea, a hawanawana ana ko iauei mau pepeiao, i ka i ana i: E Kale Keoki, ua kokoke o Liona ae mai i kahi a oukou i haalele aku i e kii hou mai aiia no i kau wahine, .aila e makaala oe nou iho, no ka a, he kanaka oia i maa i ka aihue t i ua mea a pau, a me na mea huna, laila e ka mea a'u i kapa aku ai he ikl na'u, e makaala oe uou iho a me a mau kanaka. no ka mea ua nui ka lina o Liona no ka Ui Losehila, a hoohiki paa oia malalo' kona mau puna, aole oia e haalele i keia aupu» & hiki i ka loaa ana o ka Ui a, aiaila lioi oia i kona aupuni, oia aa mau olelo paa i kamailio ai no na & e pili ana i kau Ui, a o ka lohe ū, eia kou makuahiue ke hele nei. ta manawa i nalowale uno e iho ai ke pua wahine MiLka, a u lakou nei •lioi, ua huii hoi aku ia i,o ke kulaKiuh&le aiii o l'hh-.kkiih n mn ke a ekolu o k'* ahiahi, ua iiiki ioa aku OU no ke ku!an*iliCuhaie ala. )iai iakou i hiki aku ai i ka pa &3ii,; hoi e kaiepa mai u;,a na kahakaha- J o ke kauikau n k. h j oh') ho: ka okoi.'.a a.hi j!oko o ke i iktv i-ikawehinei a Ji y I ' J - mh. .y.'- • >U i.i-. i : i , ■ ' 'i i'-^

la ka pilie oke kanikan aloha no ka loaa hou ana oko lakou aliiwahine a haku hoi. I ke komo ana aku o na alii opio iloko o ka rumi hookipa, xia hoohikileleia , ka manao oka Moi ame ka moiwahine a haule pahu aku la |aua i ka papahele a e ole ka nui ona fiiaa lawelawe, ua loaa hou iho Ia ke ola iua moi, a ikā mao ana ae o keia mau haawina oke kaumaha, ua komo hou iho la ka ohana alii iloko oka hauoli a me na hana 0 ka lealea. Oiai ke anaina e noho ana iloko o ka hauoli, a me ka lealea, ua ku mai lu ka Moi Kini Keoki a pane mai la i uiua oke anaina, e haawi ana au lie papaaina mii hoohanohano no ka'u man keiki, ua manao a«, aole la e haliwai Iwu asjft sue ka'u kaikamahieo, eia ka auanei e ike hou ona 110 au i kona mau maka. Nolaila ena alii iianau oka aina nei, e hoomakaukan oukou i ko oukou mau aahu piha, a e hele mai e paani pu me ke kaikam&hine alii, I ka lohe ana o na mea a pau ua nalo aku la lakou, aoka wa no hoi ia o ka Moi i kauoha ae ai i kona mau ka ! mana o wehewehe koke i na kahakahana i kau is, he manawa ole ua pau na moa a pau ika haule ilalo, aoka wa no hoi ia i komo mai ai na keiki alii me ko lakou mau aahu piha aku ana 1 ka ruun hookipa, kahi hoi nna mea | a pau o lealea aku ai, a lioomaka aku S;i lakou e lealea a hiki i ka pau ana o na hana. Ano„ e o'u mau makamaka o ka moolelo o Kale Keoki, e iki iho kakou i ke kamailio ana nona, a e huli hou ae 1 kamailio ana no Liona .ueaea ona pali kuhoho o ilelei jna kii hou ana i ka Ui ī*v sohih Koua paio ana me Kale Keoki, a tne ka lauakila aua o Kale Keoki maluna o Lioua, Oiai o Līoiia e nolso au« ci« kona mau lua huaa ma na kuahiwi o Pelekane a hala na mahina ekola, a i ka ha ona mahina o kona noho ana ma ke kuahiwī, ua iho aku la oia i kai oke kulanakauhale e hoomakakiu ai i kana mea i manao, aka oiaī oia ma ka hua o ka uh: laau, e holoholo mau ana oia ma la mau ulu laau, me ka powa ana ina kanaka a pau e loaa aku a»a iaia a ua nui no hoi ka hoohuoi ia no ka nalo wale ano eo na kaaaka ke pii i uka a komo s\ku iloko ona ulu laau. He kakaikahi loa ka poe i hiki hou aku i ke kulasakauhale, aka oka nui ua pau !oa i ka amu ia e Liona. No ka mea, i ka wa a Liona i hiki aku ai a hookahua i koua noho ana ma ua ulu laau ala, ua hoomaka aku la o Liona e luku 1 na kanaka a o ka io o na kanaka kana mea e ai ai, a ua maa loa no hoi o Lio ua ika ai ana īke kanaka, a o Liona uo hoi, ua hoohiki oia aole oia eai i ka io holoholona ke noho oia ma na palena ona ulu laau oka kulanakauhale o Pelekane, a oia ka uku hoopai o ko ka U i Losehila haalele ana iaia. lua eueu nei e noho ana ma na pa lena ona ulu laau o Pelekane, e luku hoomainoino mau ana oia i na kanaka, a e holoholo mau ana oia iloko o na ulu laau, na puu ame na kuaiapa, a maluna oia o na kualapa kahi i hoomaha ai, e hakilo ana kona mau maka i kahi e loaa ai kar.a mea i manao ai. I kekahi po, ai ke ano aumoe ana ua iho aku la oia ike kalanakauhale, a mawaho o ka pa alii kona wahi i holoholo ai, a iaia no e holoholo ana, ua iko aku la oia i kekahi kumu laau nui eku ana iloko oka pa alii, a o kona welau ua pii aku ia a like me ka huini ona puoa oke Kakela alii, nolaila ku iho la oia a noonoo, a hooholo iho la oia kona alanui kupono e hiki ai iaia ke pii iluna oka Halealii me ka ike ole ia e kekahi mea. laia nei no eku ana kani mai ana ka wati o ke Kakela, a maopopo iho la iaia nei oka hora 12 ka keia, nolaila Loao ae la oia e lele i luna oka pa elikr- xu f i ka mama i loaa iaia, a i kona leio io ana, ua kau pono aku la oia i luna a iko aku la i na nait« e alm mokaki mai ana, a hoomaopoj» iho la keia ua l/auhia ioa ia iakou e ka hiamoe, nolailn ua b.ooma.ka aku la kmin e pii iluua o ke kumu i&att»a i kona hiki ana j luna, ua iho la oia e lele aku 1 iiu?ja o ka puoa, u&, ka man&o ua o Li<i loab aku eo ieia ke puka noi.a *• īko a) i I AaU i pw.