Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 39, 26 September 1885 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII

Ua hoi naai ka Moi i ka Po£Jiuia i hala mai Kailua Kona Hawaii mai. Ua ku mai k,a ALemeda i ka hora 12 awakea Poalua iho nei, he 6 la a me 23 hora holo mai Kapalakiko loa mai. Manaoia, ke hoolala nei kekahi poe no ke pai ana i nupepa haole ma Honolalu nei i ka la S«bati. Va makemake ia ka Puaii Koa Lio Leieiohoku e hele ae i ko lakou halawai mau ma ka Haie Paikau ike ahiahi Q ka la 1 o Okatoba, Poaha. Apo'po, a i ole ia i ka Poakahi &ku paha e ka mai ai ka moknahi Ausirdlia mai na panaīaau mai o ka hema, no ka holo loa i Kapalakiko, Aoie i hoi mai ka Loio Kuhina Numana ma ka Alameda, no ka palekana oie omt ehaeha i ioaa iaia ma kane huakai moana mai keia awa aka. , E holo aku ana o Mr. K. S* Saphs ma ka mokuahi " Australia " oki la apopo no Kapalakiko, ma ka haakai jmi hoonaanaa a nai na lole hou ioa.no kona lialekiiai ina alaoal Papu, V-i kopu i& mm mi eim la»a ■ K.aso.ik.a kek&hi pye pake o ka; iiooUuoi ia ke m&lāmM opiuma mi '.J&>! k<nx, lka huli \<i i a nua, a& lom io ka n'vh UA j>aHU k&.lulu. iu*kai u:b! leie wbkh.Kbiu hL&i&iii uuu j/r ' Lu a iuhluu* oib-i ha y>i I k* bba i kiAUO kirn fc&ft M t halii, 1 ]

liiB e ka&i Ukb papale ame ca lsVo oka papale ma ka haJekuai p Mr, !S . S Sache # e haa» *ate Uoo ka papaU me atjako ye ks ukg, s . | O k»mokpki&lu» pa#ii Asv: Tu ?cc 1 haalele aija Honq|titq3 ka 1| 0 o i haU a h<io no jla vo oln ke boi mai oei inai Qoaokaon«t. j B holke hni nna na 16j3» Babati Apa iia o na>kftlefl!a o 'a me Kaamakapili i ka hora 10 &. nT. o ka 1a apopo, nra!oko o toa luakini pakahi o laaa iho. Mailoko mai oka helaoa 3,274 eke laiki me ka ili aka mokaahi " James Makee " i lawe mai oi i k& Poakola ilio nei mai EUiuai mai, 1,22S ōke i lawe loa ia aku i Punaluu e Uii ia ai ka ili. Ua hopuia ma Huelo, Maai, e W. J. Bheldon kekahi pake, no ka loaa ana I «ku ma kona poli o kekahi mau tini | opiuma. Ua hookolokolo ia hoopai ia ma ke dala a me ka hana oolea.

Ua aihue ia mai kahi aku o ke Pukiki kauwa a Rev." Mr. Grosser o Keoneula i ka 1a Sabati i hala, he*sss.oo. Ua pau loa lakou ī ka hele i ka pule, a ia wa paha i komo ai ka mea aihue. TJa hoopae ia mai e ka mokuahi Alameda i ka Poulua iho nei ma ko kakop mau kaiaulu, he 200 ma.u pake hou loa mai Kapalakiko mai. Aia i hpa t ua hoopololel ruia nei a ke aupiuii? I keia ia paha e ku mai ai ka manuwa Beritania (kiiellile maiEuekimo mai. Eia ma Honolalu nei kekahi alii lutanela oua moku la e kali ana oka liiki mai. He pooli h»pa ko ka mahinn i %a po Poakoīo iho nei. He po kalae loa kela no na haina rioi)H &olie mea alalai, a nolaila ua ike molaelae ia kela pouli hapa eka poe e kiai aua i kona maalo ana ae.

I ka Poakahi iho nei k& Uoomaka ana oke Kula Hanai KaikamaJ»ine o Kawaiahao. A hiki mai i ka Poakolu iho ua hiki aku i ke 82 oa h&ama. na i hoi mau Oka nui mamua o ka hoomaha ana, he 93. 0 k» poe holo ba!ota e makeoaake ana e pai ia ko lakou mau manao ina na pepa liilil ame m balota, na hiki loa ke hoolako la aku e ka Papa Pw n Eo Hawaii Pae Aioa *' me ka Kkiwa we loa a me ka uku oluolek 1 ka wanaao Ppaha iho nev ua ia akn e ka piko pau i ka ka wawae oD. K. Kahinu ma S£aauaki_ekie. Maha paha ua kau oe pfia walewale raa k&hi au i ai o ke kaula» He halawai maa ka ka Puali Kinai Ahi Helu 4ikapookala6o Okatoba Noiaila, e hoomanao na hoa o ia Puali, a e hele ae e hooplha iko lakou mau noho, oiai he mau hana &no liou kekahi e iaweia mai ana. Ua pii ae ke kuuiukuai oke kopaa ma Kapalakiko i ka £3.70 o ka 100 paona kopaa ma ta la 13 o Sepatemab& ma ke kahua o Manila, Nolaila, lie uu hou olioli keia no ka poe k&nu ko a e hoopomaikai ia ana e ka oikana kanu ko.

Ua hoolako iho ka mAQiiva Ilajia iaia me na tona lanahu 300 a keu a e euea ana oia e holo ma ke alaaui i kaaoha ia ai oia e koaa aupuni e hoike aku iaia mai ia wahi aka. He mannwa holo keia 4 ke ka oia i ka holo n«i e awiwi e hiki i kahi i kauohaia ai. Mamali o ka hanee aaa o ka uapo pili moku o ke alanui Filbert o Kapalakiko, aa haale iloko o ke kai he 20,000 pohaku uinihepa, mailoko aai o ka 150.0(K) poiiaku i mauaoia ai no ke knkuia ana e hoakea hou aku i ka wili hoomaemae kopaa America. He $180,000 paha ke poho. B haiolelo aua o Major Daue i aaua 0 na aaaina hui o Kpwaiahao a me Kaamakapili, uaa ka luakiui o Ka»,UQiakapili, i k* hora 7:30o ke ahiahi £abati 1 (apopo) no ke kumumanao, " Ma I wahi a Paulo i hele kino ai." E hele ! ae na kanaka e iioopiha i ka hale, a e hoolohe i keia kanaka. Ua loaa mai i ke Kakauolelo o ka. Oihaua Kinai Ahi o Honolula aei, he leia mai ka £Lni mai o W. H. Crosaman & Co o Nn loka, oia hoi ka hoi nona owi na kaa kiaai ahi, e hoike ana i ko ka Laaa Kinai Ahi nui J. NoU kipu ana aka i o iakoa a kam&iiio loihi mela. | umi la a ke Kinau i aoee iho nei kom kikaia nui maiuna o ke alahuki moku # oo ka wehe a kapili hou am aku i« «lua p»pm bao hlo» mt k*ll knpa-! ai a me 7 inih& ka loihi & u& ka hnh o ks papnn hnu look*ki, Om» ho) Yih pūpHU li*tQ l pptolut ktib ili ana, n i *,te p U &an p*U i lU*xWtX'/ O KfcH/Übt4ij> X k# Ufe hXi uku ol& IM k-UUb kM ; iaiWkiiiu» tua M«ui * u& * Uiki «ka 1 m* I

I k! tsU)fin l'. «*MI 1 h*K \ tu«ba 20* Hhknlan, Hilo, un hahau ift o \ kt« j>auk« ?R»a ? r«i--I<4 k&na hauoua « tnnkp o ko !atas wa e inn okol«bno an». Ain k» pe» oka rnmn Ir, Ōkn o inn%e. | . u<L aihuo ii» ika !>.> mawuouu o uu bora 7 n >ne 0 tnai ka p«hn hao akn o Mr. OTlbert J. Walīer 'aiii Kn!lbi, oiai ot« ina Hoiiolaln nei, a j o kana wahino ma kekahi hhla a nko, ' he maa flal» mahaahnn i maopupo oie k& iielaoa. Ika po Poaono aku nei i ! hala,' ua' lioao ia ma Kamaki Rnea lekahi pake e ksi!i i na dala mai kona pdkeke ekn, e kekahi pnulo keiki Hawaii. Aka aole i hookoia ko lakou manko kolohe ma ka puka e ana mai o kokahi haole. Nolaila, ke huli ia nei keiu puulu kamahi e na kaiko o ka loaa ae.

ī ka pule i hala, ua huli he elua waapa o ka Likelike raa Maalaea. Hookahi waapa ohua, a hookahi waapa ukana. Oka waapa ukaua ka mea i piiikia, ao ka mea, ua uanali mai na koi poho a ktt p<je mea ukana maluna o na ona mokn, a oka waapa ohua, aohe olelo ana, eia walo no na luu kai lakou ī pau ke poluea moku.' Me 22 &a nui o na eke leta a ka Ala« uieda i iawe mai ai i kā Poalua iho nei, * aa pau nae no na leta a tne na nupepa 0 na mokupnni e ae maluna ō na moknahi holo j?ili aina e holo aua ia ahiahi. Ua holo no na keiki kuni a »e kiolaola leta oka Oihana Leta, ke nana ia ka manawa mai ka hora 12 aku a i ka hora 4okeahiahi. Ua lohe uiai makou, ua hoopae ia aka i Kalaupapa i ka pule i hala* e kekahi aliimoku o kekahi o «a mokuahi e holo mau uei ilaila» he mau omole rama* lae ka manao e piepiele iua poe mai lopera Ua ike koke ia a hoounu hou li& mai i Sonolnlu nei. U>i kauoh;i ia ' m&i ka ona o ua mokuahi la e ka Luna I ?fa! ona mai e hoOpau iua aliimoku ! la, a na hooko ia kana noi.

Ua ku auii i ke ahiahi Poakahi iho aei k* moku kuua Hawaii hon DomiKla ik>ko o WTla holo mai Kapalakiko mai. I Oa kapil» keia nioku ma Heuieia Kalepew*. H« ?D kapuai koaa toa, 20 ka 1 puai ka lanla a he 6 kapuai ka hohoou, t'be 44 tona ka nui ms ka hetu America, IDa kaai ia keia moku ma Kapalakiku M. Pioo o keia & e Wolilo ia aka ana i moku halihaii i ukaua piiiaina. Q koua kmpi^k-nftj mai makoo. e naianao ana o * aae Aakl, e lawe mai a hoohaiHi mea paahana v !^6nō|hb' iiua o ka halepai Daify Haieaiiem e waiho nei ma na Huia o ka poe la£ou ia waiwai. oko laua mauao, o ka lawe lawe wale no ma na mea hana pai o o kela a me keia ano, me ka maopopo ole o ko laua kukulu a hoolāha nupepa maoli akti no laua ponoi. paha, o lilo ia !ana ke pai ana o kekahi nnpepa Hawaii.

: Ika Poakahi iho nei, ua k;u mai ka moknahi Paeli ma keia awa |mai Hapa lakiko mai iioke oS la a 10 liora holo. Oiai oia ma ka moanp, ua kekahi epaepa o kona huila. Ma ia ahiahi uo, ua pii aku oia iluna oke (alahuki moku, no ka wehe ao ia huila a hookomo īho i huila kou. Ua hookuu |ia mai oia ika Poalua, ai ka hora 4 o ke ahiahi Poakolu, ua holo aku oia no NawiliwUi, Koloa, Eleele a me oia hoi kona mau awa holqhoio mau *fiamna iho nei o kona laweia «»«, nei i Kāpalakiko e poho liou ai i koua ipn hao. Ua koi mai ka moku kuna Waiehu i ka Poalinaa oka pule i htdu mai kana huakai aku nei i holo ai i Nihoa aie 25 okua o Waimea i holo makaikai pu ai ia Nihoa. Ua noho ka mokp malaila he elua hapa la a me hookahi po. 0 ke ahi i holapu ae ai aka kaikai a ka Iwelani i halihali, ui i Kihoa ua pio, aka aolo no iwakalua paha eka ka nui o kahi i pau, oka lepo manu o Nihoa ka waiwai a ka ī uwaao nni la he mea waiwai, aka i ka nana pono aua, aole no i nui e lawa ai lilo no ka lawe ana mai i ka lepo manu i mea kuai.

I ka Poalaa iho nei, ua ku ma Hooolalu nei ka manuwa Itahu "CiiJ:i»tr ophei* Coluaibob," kapeea Aeeiao Eūtico, iloko o 15 la hoio mm mai, ma kona a!anaj e hiki #ku aii £Lapathkiko. Ua ku uiua uo keiama nowa i Houolulu uei i ka wakahiki; 1882, uuulaio o ka aoho aliimoku &m o K-Hkuu. Lbhiw. Kt> iawe uei km» imouwu ia 10 pukuuiahi 14ptaikaika, i C ktapido a 215 # |> ttU lo^ j 0 kw* liui, iie 2,4% i, a o ka ikaI ik*« koua tiukglu h u tt iik e ka fehufehu o £#000 ii# # ku hiki i<u« ka i kt,iMv %übgiui m yki i ha U uak> u k* hoi a, o kom lo». tw m kMpw» a ok&Uuti*,ht M k&pu&i, oj Mm h&Luuu o k/iut iwik**Us u k*t 1 U j

Tf* kcn»o kole*»* t« U 1 Mr. A. »»MotnUn. 1 o ks Poaooō ! a oa luweu» J rnnn w*twnf, %kn nolp hae ! 'luaa. j ik* pabclM& wkm* hīliue i "ku j Kr*ft wa e hoio ai i kai o Uuiiolalu i ■ ke k*kiwbi»k», a hoi i Ualo i U !| ii t aolaiU, booro»kekiu oia a lul% k* \ iMole i kai, o ko iala wa ia i kouio ū » .! bali hupaku ai i n»v moa o loko o k« " ktUe e ake o k» loaa P ke elala, nan in- , . j