Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 41, 10 October 1885 — NU HOU KUWAHO [ARTICLE]

NU HOU KUWAHO

M» ke ku āna mai oka mokuahi " CNty of Sydney" i ka po Poaono ihaame ka mokuahi " Manpoaa" Ika poaha iho nei, mai Kapalakiko mai, ua loaa mai ia makou na mea hou a pau o ke ao nei» ake waihoia aku nei no ka poiuaikai o ko makou poe heluhela. NA HEIHEI MOKU "PUIiITANA" A ME "GENESTA," I ka la 16 o Sepatemaba, ma ke awa ONu loka, imua oke auaina Ēboana aohe i kana mai ka nui o ka poe makai" kai, ua heihei hou na moku holo loa o Ainei'ika noua ka inoa _turitana a me ko Enelani noua ka inoa Ocnesta, no ka manawa alua, ano ka pahu hoio he 20 mile ka loihi no ka makaua ke "kiaha Auienea." v Ua haalele ke Ganesia i ka pahu hopu i ka hora 11, 5 miuute a me 6 Bekoliia. Aua hiki hou ika pahu ika hora 4,10 miuute ame 39 eekona. Ka ioi hi 0 ka mauawa i holo ia e ia, he 5 hora y minute a ilie-23 eeiiona. Oka mana-

wa pololei i hooponopono ia no kona hoio io maoli, he 5 hora, 4 minute a me 52 sekona. Ua haalele hoi ka P« ritana i ka pa ku hopu i ka hora 11, 6 minute a me 5 eekoua. A ua hiki hou i ka pahu i ka hora 4, 0 miuute, 15 aekona. iia loihi o ka mauawa i holo ia e ia, he 5 lK>ra, 3 minute u me 14 eekona. O koua manawa pololei i hoopouopono ia 110 kona holo 10 maoli, he 5 hora, 4 miiiute a me 14 sekoua. O kon» holo oi iaiua o kona hoa paonioni, he 1 minute uie 38 sekona. Nolaila, ma keia eo hou i ka moku heiliei Aaienea i haalieo loa ai ko America. Ma ka la 24 o Sepatemaba, ua kuai kndnta ia ka moku kiakahi heihei Pufitana, a ua lilo no ka $13,500 ia Edward Biii*g«-ss no kekahi keoniuiaūa o Boseti>na i ae ole e hoolaha ia kona inoa ma ke akea. NO AMEEIKA, Ua koho mni nei ka aoao lvip\ibnlika 0 ka m>»kunina ihooNnlokaia Ira Diiveup\.rt, i moho holo balota kiaaina uo lakou iho. A o ka aoao DemoCBrata hoi, ua koho lakou ia Kiaaina flill i moho no lakou, a oia no ke kiaaina e noho nei i keia wa o ka mokaaina o Nu loka. O ka nui o ua daK i hookupnia ma Nu loka no ke kia hoomanao o General;i U. S Kalani i nuike a hiki i ka la 25 o Bepatemaba, he 180,000, Ua olelo ae o liankn Doiigl«s, ke kanka o ka wa o Kalani i mai ni, o kana bila, ua emi iho malalo o ka $10,000. Ke laulaha la ka maisamola poki ma Nu loka Ua loaa hookahi mai ma ka Ia 19 o Se- ; pateuiaba, hoe kahi ma ka la 20, a hoo- ; kahi ma ka la 2i. Ua noho mai nei ka Papa Ola o Ka palakiko, a liooholo e malauia loa ia na rula o ka makahiki i hala no na niea e pili ana i na mailele. Ua papa loa ia na moku mai na awa ku moku mai o America Waeua, aole e hoolele i ko lakou mau ukana ma ia man awa, aia a hala na la 8 o ka haalele ana i ke awa hope, a i oie ia, aia a hala ka 8 la mahope iho o ka ike ia ana o kekahi mea mai ma ka moku. Mamuli o na lono mai Asia nuu, ua kukala akea ia na awa kuinoku o Sauahai, Houokaona īna Kina, a me Nagesaki ma lapana, he mau awa mai. Ua uoi ia ka Papa Ola e noonoo no ka mea e pale aku ai i i na weiu lole e hookomoia mai nei mai i na apana ma'i mai o Asia. Ua hoopuka ae ka nupepa Mail ame f Express o Nu loka i ka lono penei : i Ua kauoha aku nei ke Kuhina Kalaiaina ia Generala J E Johuston, ke Komisina o na alanui kaa ahi, e hoouna leta aku ia Cbas FraDcis Adams, Peresidena o ke ala kaa ahi Pacific Onion, a ia C P tluntiugtun, Perestdeua o ke ala kaa ahi PaaipiKa Waena, ua hoikeia mai i keia keena, he mau makahiki ae nei ka uku ana a keia mau hui kaa ahi he uku kokua kokoke e $1,000,000 i ka Hui iioohoio Mokuahi o ka Pakipika, 6 & hoonuauao aku ia iakoU) e hoouna mai i kope o ka aelike mawaena o na hui kaa ahi a me ka hui hooholo mokaahi o ka Pakipika, a e hoopau pu ia ka uku dala ana 1 ka hui mokuahi a hiki i ka wa e pau ai ka huli aua a keia keena. Ua hoopuka ia keia kaaoha e like me ka makemakeo ka Pauku 12, mahele2o o ke Kumukanawai, e heluhelu ana pe- ; nei: "Aole keiiahi hui fcaa ahi, a i ole I ia, lawe leta maoli e hoohai a hana ae- ! like pahn me na ona o kekahi moku e | ana i ke awa, a e holo aku ana paha i kekahi awa o keia alipuni, a i ole ia, aae kekabi mau hah leta paha, a inaia hai ana, a i ole ia, ma īa aelike Hua paija e mahele ai n& loaa o ka mea fc hali Wei io ana eue kekani mea oHm aole e halihali io ana. 5 ' BEPANIA A Mfc OEEEMANIA, K>- w-i o fiey&um i na hoo unkKuiLk'i ainwoku aa» non* ' U , i -i Hi 'i ***<> 8 »• iiuuui { K|o#-

0 kela kuih ia aua o lapa toa ka Pae Aioa o Carolioe. ua hoolele e aka ka ooku kaua Geremaia he 60 koa i uka o Ponape, ka mokupani ma ka hikina loa o Ponape. Ua hoopaka ae ka nupepa Temps, ke makemake nei o Sepania e aie aku ia 46,000,000 no ka hoomakaukau ana tio kon«r aamoku kaua a ine nakapakai ona. Ke hoike mai nei na lono aka mea kakau o ka nupepa Standard mai Madarida mai penei: ua hooholo ke aupuni e hoolilo nku i puu dala nui oka puu dala aie e upu ia aku nei e loaa mai ana, no na pono pale aku ina kapakai a me na moku kaua. E kuai ia aku na moku holo a mo na moku lawe To- I pido. E noi kokeia aku ana keia puu aie ikawa e akoakoa mai ai ka Ahaoieio. Ua hoike aku o Bisimaka imua o ka ahaolelo o ke aupuni, aole oha hopohopo ona kuee mawaena o Sepania a me Geremania e huikau aku ana i ke kaua. Ua hooholo ka aha kuhiua o Sepania he kauoha e hoomana aku ana ia Adi- | marala A Bobadiila e kuai i elaa mokū [ kaua mailoko mai o ka haawina a ka | ahaolelo i hooholo ai no ka hoomahuahua ana i ka nui o ke aumoku kaua o Sepania. Ua hiki ae na lono waea mai Manila ae oka la 18 o SeDatemaba, ua lawe lima ikaika ae na Paniolo 1 ka mokupno lapa. Paha. Ke hoike mai nei na lono o ka la 24 o Sepatemaba, he iwakalua oka poe kolohe ina hale o ke Kuhina G-erema-nia ma Mudarida i paa i ka hopu ia a he hookolokolo ia koe a ina eku ka hewa, alaila he mau hoopaahao loihi ka hoopai. Ua hookaulana ae kekahi lono lauahea, ua manao o Geremani« e waiho aku na ka Pope e hooholo i ka olelo e pau ai ka hoopaapaa mawaona o S» pania ame Geremauia no ka /nea e pili ana ika hihia o Caroline. Ua ae ka Pope. Uā apono aku nei o Bisimaka ina holo mihi ana mai a $epania no ka hoomaewaewa ia ana o ka Amabasadoa 0 Geremania ma Madarida. Ua kukulu iho ka manuwa Sepania Aragon i kahua kiai ma Ka mokupuni nui oka Pae «iua o Pelew. Aohe wahi nieheu o ko trere2nania mau kapuai uialaila, E kuai ana o Sepama i n« whuuwh e kapiii ia nei uin Enelaui uo ke aupuui o lap«\un, Ua kokoke e paa ioa ua mau moku la i ke kapiliia. KA HOOKAHULI AUPUNI MA KOUMELIA. Ika la 18 o Sepatemaba, ua ku like ae na kanaka a pan o Pilipopohsa, ke kulanakauhal& poo aupuni o Roameha Hikina, hopn aku la i ke Kiaaina nai o G?aberiala Paso a Tureke i hoonoho aku Ri, hookahuli ae 1k i ke aupuni a kuahaua aku la, ua hui o Roumelia me Bulagaria. Mamuli oka hooponopono akahelo loa ia ana o keia hookahuli aupuni me ka lohe ole ia a me ka hikiwawe loa o ka hookoia ana ona mea i hoolala ia ai me ka haunaela a me ke kahe ole o ke koko, ua apo lokahi aku na mea a pan e apono i keia hana a koe wale 110 nn luna aupuni, Aole hookahi malihini i hana ino ia aku aua pakele hoi na waiwai o na haole aole i hoopapaia aku. Ua kukulu kokeia he Aupuni Kuloko Kuikawa ma Roumelia, aua hoohiki kokeia na koa e hookupa ana ia lakou no ke Keiki Alii Alekanedero o Bulagaria. Ua hookaawaleia o Koumelia Ilikma e ka Ahaolelo o na mana nui ma Berelina i ka 1878 i aupuni iiilii kaokoa ma ke ano he aina no Tareke. Na ke Suletana ka manu e koho i Kiaaina nui me kft ae nae o na mana i kakau inoa ma ke kuikahi o Berelina. Mamuli ona kauoha a ke, aupuni Kuloko kuikawa o Koumelia, ke lawe nei ka poe hookahuli aupuni i na wahi kupono ike kaua a pau ma na palena me Tureke. Ke puhi nei lakou ina alahaka kahi e hele mai ai na puali koa Tureke e kaua e hoi hou aku kela wahi 1 kaiiiia ake okioki liilii ia la na waea olelo e holo aua i Tureke. -\ Ke ohiia nei n& koa Bulagaria, a ua! hooouna ia he puali i na palena o Houmeha. Ua holo aku ke Keiki Alii : Alekanedero 1 ke kulanakauhale poo aupuni o Roumelia, a ua hookohu aku la ia M. £trausky i Komisina, a oia iho la ka Peresidena o ke aupuni kuloko kuikawa. Ina e hai ana na koa o Bulagaria me ko Eoumelia, ua koho ia e hiki aua ka ikaika i ke 56,000 koa Ke puhee mai nei na lono mai Berelina ame Viena eaai e m&iima ioa ia ka maluhia iua ua hoolaia la keia hookahati aupuni ma Haua Peteroboxo, me ka ae o Aos«turia uia ka halawai ana jlho na £mepera ma arniutiier, a maj lalo oia mau oieio e lawe si o Au®etai ria ]k a me HerfeZfegovia«- Ina i * uiauao ana o Tureke e heie uiualu I aiei, a!*ila « huli nm o Bu«i» e kokua J «a H/mweli*; \ K» k» ** kuhiua Ta- < r«k« 1 1 k* k 3® »

b», ua liooholo l&koa e h.oopil i mm o aa maoa oai e m&lwaa ia ko Xureke mae po-io ma Eoumelia. Ua hoopaka ia na kauoha e ohi i ooa koa ua Adri«nople, Ma na lohe o ka la 21 9 Sepatemaba i ikeia iho ai, ua hana ku kaawale loa ke Keiki Alii AJekanedero i keia hookahuli anpani ina Kouoiēli» mai ia Basia mai, oiai -ua hahai oia mahope o n& manao lehulehu, Ua manao ia aole eae ana 0 Tureke ma ka uku dula no kela wahi i lilo aku la, no ka mea, o na palena o ka Jsalakana ua kupono loa ia 'no ke pale aha aku ia Eonaiinopela. A nolaila 0 manao ana no paha oia e kaua i mea e hoi mai ai o Koumelio, aka no ke ake nui loa o na mana nui 0 noho maluhia, nolaila paha 0 emi ai ka manao puni kaua. Ee komo nui nei na koa knika\ra o Rusia iloko o Buchareßt, i kela ame keia la, no ke kokoe loa i Bulagaria. Ua hoouoa aku na agena o na mana kakau inoa i ke kuikahi o Bereliuai ko lakou mau aupuin pakahi iho, e hoapono ana i keia hookahuli aupuni. Ua lohe lauahēa ia āe ma na keena kanikela o Pilipopoliaa, ua lanakila na amabasadoa ma Konatinopela i ka papa ana i ke Suletana aole e hooona puali koa i Eo.umeHa Hikina e kaua i hoi mai kahi i lilo aka. Ke hauoli nei na nupepa i keia hoo kahuh anpum, aua hikilele loa nae i ka emoole o keia kulike anaona mak&ainanailuna a hooko me ka awiwi, meko lakou manaoio ua hoolala mua ia keia hana ina ka halawai o na Emepera o Rusia, 6eremania ame Auseturia ma na halawai a lakou i puuluulu iho nei, Ua meie ia kela himeni Te Deum maloko oka pa kanu pua e hoopuni ana i ka halealii ma Piiipopolisa ika la 23 o Sepatemaba, e 11 a kanaka be iiui i akoakoa ae malaila no ka hiki ana mai oke Keiki Alii Atekanedei o. Ua hukiia ka hae aupuni o J?ulegarift ma na wahi a pau. Ua hopuia 0 Gen, Dragaliski, ka Alihikaua « na koa Koumelia, U» hoopuka ia ke kauoha, e ohi mai ina kanaka kino ikaika a |>au o Bulagaria mawaona o ka 18 a me 40 makahiki e lilo i koa, Ke ohi ia nei na koa no ko Serevia mau puali koa, a ke hoounaia la kekahi mau koa, e keakea aku i na j>alena ma ka hema e pili ana ia Macedonia & me Alahauia. Ke hopohopo nui ia nei e ala mai aua paha auanei na kipikipi ma ia'mau wahi. Ma ko ka Moi Milana o Serevia kukakuka ana me kekahi poe lunā aupnni o na aina e, ua hoopuka aku oia ina e ala mai asa o Maeedonia e kipī i ko Tureke noho hoomalu ana, alaila e hahai ana oia mahope o ka lakou jgea e hana ai, no ka mea, ina oia e hana aku ana ma ka mea kue i ko lakou makemake, e hoopau ia ana kona noho alii. NA LONO O KA LA 24 O SEPAMAI3A. O n» poe koa M*homeda a pau iloko © na puali koa o Eoumelio, ua pan i ka hookuke ia, no ka hopohopoia o lawe malu iakoa i na mea huna o ka oihana koa a hoikeike ia Toreke. Ua kukal» akea ae ke Keiki Alii Alekauedero o BulBgaria, ua hiki iaia ke ku e kue 1 na lele kaua ana mai a pau ako ke Suletana mau koa e pue e hoi hou aku 0 Eoumelia iaia. Ua kauoha' aka nei ua keiki alii la i na hoailona hoohanohano apau o Tureko i hao ia ai. iloko o keia wa hookahuh aupuni, e hoihoi aku i ko !akou mau ona oiaio. Ua kakau pu aku oia i ka Emepei a o Ruaia, e kokua mai oia i keia hoohni ana ia Koumelia me Bulagaria, a o waīho ana i na hoomalumalu ana ia Boumelia ame J?nlagalia malalo o Rusia. Ua haalele na aliikoa Eukini a pau i ko lakou mau kulana iloko ona puali koa Bulagaria, aua paniia ko lakou mau hakahaka ena aliikoa. Ua nune ka aina mai o a o 1 keia hana a Rasia, aka aole nae i hopohopo na He elua mau bataliona koa pualu i a-e aku la ma oo ka Balakana* Ike keiki alii e na&a ana i na koa e makaukau ana no ka hoou.ua. !a ina paleoa a.ina, ua ' kaakau aku oia i keia mau huaolelo po- 1 kole : " E ko'u poe koa wiwo ole, aole 0 kakou mau hakaka me Tureke, aka ina lakou e hoopaapaa mai ana me ka ; kakou mau hana, e kaua aku ana kakoa t īa lakou a hiki i ka make, a e hoomanao 1 e loaa no au ia oukou iloko o ke kuko- | nukonu oke kaua. n Ua apo mai la Ha ' koa i keia mau olelo me ka piha hauoli Ua lawe ae ke Keīki Alii Ika noho Alihikaua nui ana maluna ona PnsiH Eaua, a o Mekia Niooleff ke alakai ana 1 na koa Roomalfa. Ua hoouna aka ke Kelki AIH Alekanedero he paiapala !na mana a paa e hoike ana i k& hoohul ia ana o Koomalsa Hikina a «ae #ntftgBm. TJz a« āku ma Ike kobo iaaia o kaUhvt\ tm ka wanao oLe m Torek*. Uh ike no ofa Ja k« noho a||| &jiā> |Ir* e ia^e tui*ou> ao«,u <M eiaione oaa. V* mn f i iiu e«i « koaio mai f

e holo ai kei» hui aaa , a i bl« ia» aiui'.u. Uu usv V 1 ku l&iiiu e ha< na e l.'ke Uiu ka iUuiku e w&ilio malalo o ko kkou mana e paa i keia hoohui ia ana. Ua hooana palapala aka oia ike !S.uletana e noi @ae ai(d i keia hoohui ia aua o Houioalia me BulHgnria.. PIOLO&E KE SULETANA. Nni ka pioloke ma Konaiinopeīa, a ma ka la 'M o bepatemaba, na nohe* kiao ke &aietana ma ka haiawai o ka Aha Kuhina i kahea ia e noonoo no ka hoouna aku iua koa i iEoomelia. Oiai p oho ana ka halawai, ua hooaaa ia he <M bataliona koa e honlnala ma na paiena o Koumelia. Ua mahae lua ka noouoo oka Aha Kuhina. Kokua kekahi poe i ka iioouua i na koa malana o na moku kaua hao a i jßoorghas, he awa ma lloumelia Hikina, a o kekahi ma ke alu. ae o Adrianopele a me Macedonia. Manao hoi kekahi poe, he pono e knka pa ia aku na aupuui i kakau iuoa ma ke kuikahi maiuua o ka hapai ia ana o kekahi mau keehina. Ua kaka pu aku ke Sulefcana me ua Amabasadoa ona aupuni ema Konaiinopele, aka aole kauoha ako lakou aaau aupuni i loaa mai. 1 ku iike ai me ka makemake q ke Suletana, ua noi aku na amabasadoa i mau hoonaauao ana no lakou, mai ko lakou mau aupuni pakahi mai, a nolaila ke kali nei lakou o ka loua mai. Ua kauoha ia na moku kaua hao a pau o īui-eke e hoomakunkau no ka wa e kahea ia ai lakou. Ua hoouna palapala io aku nei ke Suietana i na aupuni i kakau inoa maiaio o ke Kuikahi o Berelina, e hoouaa aku ana oia i mau puali koa ī.loko o Uoumeiia, me ke kue i ka ke Keiki Alii Aiekanedero hana, aua hoikeia ko ke jSuietana mana ma ka pauku 16 oua kuikahiia. Ua hoike oku ke Kuhina Kakini Nendo£f i kona mau hoa luna aupaai aole i hawahawa iki kp Rusīa mau lima ma keia hookahuli aupuni ma Eoamelia. Ua hookahuli ia na Tureke e noonoo aku, o keia hana he pane ia no ka ka: Hako. H D Woi£f miaiona, a Hueia i manao ai no ko Euelani ame Tureke hui ana ma kekahi ae like. Nai ka pioloke ma Macedonia, a ke hopohopo ia ia e hiki mai aua kekahi uluaoa nui. Ke makapa nei o Tureke i kabi e loaa ai ke dal«, sohe he ioaa iki no koaoloolo koa aua. Ua papaia na moku Tur6ke aole e kouio aku i ke kaikuouo o Boor« ghas. Ca okioki ae na Eloumelia i nawa. ea ma ua palena aina, a ua kukulu iho la : i mau papu ma ke alahele e komo aka »i iko iakgu aīna, a mai pau ke alaha ka o Martiza i ke puhiia i kd ahi, e ol© e iiiki e mai na koa Tureke. LALAPA PAHA AUANEI KE AHI Ke pii la ka ula o ke ahi aa kana lāa Rusia, ke huliamahi la na makaainana Basia mahope o ButdgHria. Ua laulaha ae he lono ua telegar»pa ne ka Emepera o Rusia i kona Kuhina Kaua e hoomakaakau i uakii kaaa no ka wa a Tureke ame Pulgaria e kaua ai, no ka mea, ua paa ko ka Emepera manap mahopa o ke Keiki Alekauedero. I ka wa i ninau īa aku ai o kekahi Generala Eukini ina he oiaio e kokua aaa ka Emepera ia Buiagaria a hiki i ke komo ana iioko oke kaua me Tureke, aua pane mai oia, " E kukala kaua aku no 0 Rusia ika wa ake Suletana e lele kaua mai ai ia Buiagaria, aua paa loa ko ka Emepera manao kokua ia Bulagaria. Mamuli oka pau loa ona aliikoa iiukiui ika haalele ina puali koa o Buiagaria, ua kakau letaaku la ke Keiki Aiii Alekanedeso i ka Emepeia o Busia, e haalele no oia ika nohoalii o Buragari no ka mea a Rusia e onou mai ai e nohoaiii, ina o waiho mai ana o ia i ua aliikoa Uukini e uoho alakai no maiuna o na puali koa o Bulagaria ke t ae mai o Busia e hoopaa i ka hui ana o : Bulagaria a me Koumelia. KA HOOPONOPONO HOU IA t AiODPITA. 1 Ikaia 17 o bepatemaba, ua waiho | aku o Haku Heury Doummond Wolff i maa o ke Suleta»a o Tureke, be palapaia mai ka Ma<iuisa mai o Salibare e wehewehe ana i ka pono o na hoopoaopono hou aaa iloko o na hana waiwai o Aigapita, a me ke kukulu hou ia ana i puaii koa no ia aina. Ua makemake ka e hoouna aku ke Saletana i Komisina e hui me ko Eoelani Komieinai ka niele ana i ke kulana o Aigapita. Ua ae ia na hoolala ana a ka Maquiga e ke Buletaoa. Ke hoike mai nei na lono oka la 30 o £fcp&temtobī», m make o Osman Z)igaa mahope o ke a,uhee ana o koaa paali koa ia 3,000 Hadenadowa, i kokna ia e na koa klai o K'am&U ame na ohana makamaka. M'vftops iho o ko aehee an& o ua u ohaoa i <-■ I lawa fcf ko Kuikhh. NA OLAI MA H'A UA K<» ma! nel na tobo ok« ia j 21 © oa pimpim ka hooj hakui ana a a& ol&ī la H&uwhhU', a lilo \ »ji », uM H kuHwkeu * U