Ko Hawaii Pae Aina, Volume VIII, Number 51, 19 December 1885 — NA NU HOU HAWAII [ARTICLE]

N A NU HOU HAWAII

Ua hookuu ia o Bavid Ci , owiiiagburg mai ka noho una malalo o hoomalu a ke kauawai bauakarup!i, Ua puka ae mailoko raai o Nauai w o Himoeipo, Houoluīu i ka la 15 o keia malama, kekahi mea kolo he 10 iuiha ka loihi. I ka hora 12 awakea ouehmei, ua huli hoī aku ka mokualn "St. Paul" rto oiai i ka po Poakahi aku uei no koua ku ana uiai. I ua la ua iho uei, ua hiki īa makou ke olelo ae, ua like loa uo ino o na alauui o Houolulu uei me ka inoino o ke aupuui e kuhalaku mai nei. ih ma Kahnlui a Bah»ha loa ka moku kialua "Hesper}an" i ka la 11 o Dekemaba nei, oiai oia e ku ana ine 350 tona lanahu no ka Hui o Waila Ma. TJa hoohiwahiwa hou ia ae i keia makahlki ka Alemanaka haawi wale a ka Hui o B. O. Hal! & Son, a ua ku maoli i ka naui ke nana aku. Ua hoole ia ka hoohalahala a A. K. Kunuiakea i ka palapala a ka Moiwahipe JBmma i mako, i mua o ua iunakanawai ekolu, a aohe aha hou uku i koe e hoopii ai. Ua lioouna aku ka Hale Lsta o Honolulu, maluua o ka Australia o ka Poaha nei, he 5,695 leta a me 2,k13 nupepa. O ka hali leta nui loa ana keia mai ko kakou awa aku. I ke!a la i manao ia ai e ku mui ana ¥a mokna'ii hou loa Mararoa mai ua Panalaan maī o ka Hema a e haalele koke apa la anei no ka paukiki e hiki aku ! Kapalakiko koua pahu hopu. Ua wehe &enei o Samueia Kaana&na i hale kui auiara xioua ponoi ma ke alaiiui Maunakea, Heiu 10, liouohlu, Mataiia oia e loaa txi i ua poe % pau a pili auu i kana iaiua hana. lawea ma? mi na lohh k>> Kau poe kakau mm, w>h<c Babati ma ka mahiko ■) Ek, Vi^ U Po&Hhi U v hht> „ fc,. Wii» -1- ti,c; hiinioae? f-'ii, K\*. \ \H- h fc" lo* eaH i ka h.-;. ; .M \ U \ h*4*- t V<- i.ni/om'' ''

IIhK 15 it*ia ii.hlih::., n.i at t« Ixl ai o S. 2aix>i Kanei, e lawolawn tns ka oihaea !oi-.' i <>ph «ha hmkHnko|o a piu o keia aupuni, mo ki\ lnikini piha e keakea ol<» ia miū ni 0 tc.>l:rfhi aha. *"

Ea h«le ino)a kp Hui Jl<x>r£aciii|o Amenoa hou lo» o Knp&hikiieo j i ka hoakna i na mea hnna oia hui, i pau ai na kopaa o Hawaii u(ii o k(fia aakahiki ao me ka wtt 0 loaa aku/ai ia hui. ' Oka nui ona leta aka Alameila 1 lawe akn Ddi i na Panalaau o lia Hema ma kela huakai aku nei, he a he 77,111 nupepa a mea eae i pai ia maloko oia hele ana. Oka hali leta mahuahua loa'ana kela i ike ia. Aia ke piepiele ia la na Pae mokn o HaTraii nei ma na makekē ona ain» e! no ke kuai aku ika mea ' <lala, lio' ka huina he $14,500.000. E'ike ia 110 keia pakaukau ia ana o kakou ma kekahi walii e ae o ka pepa o keia la. Aoie i akaka iki ke kuma o ko ka Makai JSui o Hawaii ninau ana ak\i i ka wa e pau ai o ko Lunakanawai Akao Hapai hookohu, koe wale no ka 1100noo iho, ke ake loa nei paha oia e olepe ae ;ia kanaka makua a hoopono ioi ae i ! koaa. ■

I Mei % 1884, oia ka la hana 6 o ka moolelo oka ALaolelo, na hoolaha ae 0 Hoo. J. Ij. Kaulukoo, e lawe māi ana ia he bila e aie ai i $8,000.000, E malamalama oukou e Hilo i In honua r e uoonoo i keia apQ koheoheo a Khujukou ilolii ai e lawe mai e hoohniim maluna oa e Hawaii, Ma ke kau kiure o Lahaiua i hookolokolo ia ai aa pepehi kauaka G. W. Kauhaue ame Moinona me ke kauaKa kokua howu Lohiloa. Ua hoopaiia o Moeioua lepera he 10 makakiki a me koua hoa kokua hewa he 2 a me liapa makaliiki. Ao G, W. Kauhane, ua hoop&i ia he ō makahiki. Ua ku mai ka mokuahi Australia j ka la 17 aku nei mai Kikaue pololeī ioa mai iloko 016 la holo, he 2la ka j loki mai koua mauawa i lioolalia ia ai 1 e iiaalela ia Honolulu, O ke kumu uo lka nui oka ino ma ka moana, Apo j Poaha iho no, ua holo loā aku oia no | Kapalakiko.

īnehinei 1 hoomaha ai nn Kula Aupuni o ka paeaina a puni, aka eia ka mea apiki, i ka wr e lioomaha ai, e uku ia ana no ka uku malama o ua k,iimu haole, a o ko na kumu Hawaii hoi» he neo ia. Auliea la ua KipJkona paikaue nei ike alolia Ika lahai Hawaii. He trahahee ke aloha, no ka mea, aia wale no ma ka waha, aole mai ka puuwai ma. He kulike anei keia?

Ua lielu ia kekalii wahi aiaa uuku mauka o Mnkiki e h Luaa Helu Kikdixa i keia uiakalnki uo ka waiwai 10 liq $2,300. Oka uui oua waki auia la, kokoke e 7 hapawalu eka. Ke makemake loa uei ka uiea uoua i-i wahi e loaa iaia ka $2,000 ma ko dala uiaoli mai ka Luua Hela Kikaka uiai, a o lilo aku iaia ua wahi aiua la, Eia niai ua wahi luua helu haua ino !a ia oa kulia ia uiai koua haloia.

Ko hoala ia mai iiei aa kohokoho o ka lehulehu, he huakai hooikaika balota ka ke Alii ka Moi i laele aku uei i Maui a me Haw&ii. Oa lohe pu mai makon mai ua tuakemaka maī oLahaaua ua kamailio pu ia kekahi mau hoolala maiiao, aole ma ke auo akea, aka ma ke aao m«yNk e paipai aua, no ka pouo e aie o Hawaii i umi milioua, a e hikimia ke kuai aua o ka opiuma. Āole i akaka loa ka*oiaio o keia, aka ke lawe mai nei makou ma ke auo uu hou.

He la hoalohaloha i ko Akua ko Helaui ikala 16 o Novemaba i hala, ma ka knkala akea ia ana, aka iku lawelawe ia aua ona haua, eia ka he haiolelo hoohotihūli balota no J K Nahale Malaila o S W. Mahelona a me Kau* lukou kahi i haiolelo hoiuoiiio ai &o Pilipo. Aohe hoolohe mai o kauaka, no ka mea ua komo.no iloko o lakou ka uoonoo, iua o Pilipo malaila, aole laua e kamuilio pela, uo ka 'mea, he iaan mea oki loa laua i mu& o Pilipo ke hookuku kamailio. Mai puni ike apuhi.

1 ka ia 13 o Dekemaba, maloko o ka ma Waiawa, Ewa, ua hoohui ia e ka Rev. S. P. K. Nawaa ma Jca mare ō »John K. Hooiho o Waiawa me Miss Aooe Kanekoa o Honolulu, no laua ka Pak Aina e kalokalo aenei no na hoopomaikai mai ako ka L»r|j p laus ma keia mua aku, a I hoohuuoli ia, hoi ma ko laua lioomānao ana rmi l na P«thana o keia pepa, me ko laua mW ono mare no laua lakou e aie jiei ma ka, hoomanao mau ana no Uu£

U» hele ae ma ka pee m&lu loa Ika po Poalua ibo oei | kahi o Hou. J1 K. Lilikalaoi, mpm am& i kum&knia a mm 1 ke alii e klola k Lillkabzii mwaho o lc* p&a l»fek>fca aJii xto lakou m ißoa Kiieahi», īitku u u+v Kum no ieo lakoo !ohft i ks ikaika g im 0 ooHW&ean ukh & ] knkali i\m k i OfiAms? ko juoi feīa ioaJj4*>k*bi,j a 6 hteī<:k luKuhhilu, a ai«- Baibu o #., Hfc k* ; i/jv . «« efc<3 «i oE. If U!iUfci,i, *»f (; 'X < ' ** * te#bsi iuk Ukw. U tm [ *kji b UL-JU* l 'L*u *«U i/&* U>«M*V fe Ju*lkfc£U

M* kiliiolW»®» h!l . bt * 5 Icp kownkniii o k« paona kofWia k* tna%«4e o' Kftpal«*fcMcrv