Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 2, 9 January 1886 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo. [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo.

Unuhua no Ko Ilawaii Pae Aina

Helu 25. ĒEEAIiII, wahi ake Kapeua, he makau loa au i kela auo hmm, aole e hiki ia'u ke hana e like me kela, a ke noi aku nei au ia oe, mai haoa kaua e like me keia, mahope kaua pilikia.

Kahuhu ! makau wale maoli no oe, ina pela, na makeliewa loa kou komo ana mai nei i keia lole koa ame keia pahi hoi e kaiewa nei. E wehe koko oē i kena pahi a e haawī mai ia'u, a na'u no o helo ae e hooko uo ko'u iiui, wahi a ke Laikamahiuo.

Ia wa wehe ae la ua kapeua nei i ke kuapo e paa ana o ka pahi a haawi aku la i ke kaikamahiue, hopu mui la oia a kaei ao la ma kona puhaka mo kona komo no nae i ka 1010 holoku, a ke »ana aku i ua kaikamahine nei, ualike' oia me ke kahuna jsihopa, eia hoi ka hewa aohe pahi a ho hoi ka iala. , | Ia manawa pane aku la ua kaikamuhine la, e kali oe maanei a ina wau e ma-' ke ana i ka luna.paahao, alaila o ke ala no keia hoi. Eia nae ka'u kauoha ia oe, a i ike oe i ke kanaka e paa nei iioko o ka halepaahao ma keia mua akn alaila hai aku 00 i kuu aloha a uui iaiei a hoike pu aku oe iaia ī ke kumu p kp'u ajake aua; a i lanakila hoi wau aole hpi ana. Ia wa hele aku Ja ua kaikamahiue nei a kikeke aku h rm ka puka o ka rami o ka.laaa paahao, ala koko mai la ka luna paahao s puka mtu la ! walio a ninau mai la, Owai keia? . Owau no; i pane aku ai ke kaika- ' imhlm me ke kuoo, | * Owai koa inoa? i h'w&q mm ai ka luūu paahao. 3Lohe od kuleaaa i ko'u luoa; i aku ai ke kasfeawshiuf. Ksa waīe no ka'o 3bol ia oe, e olwAu o<- e Lh'iw'i mtf) 3 \\ o kii « oe e wehe 5 ka 1.0 t iawe m&i cef mr> »j -}<>■; r ; j la ki- * 1

kanaka i hoopaa ia mai ikeialaiho nei. Ae mai la ka luna halepaah|ip m© ka ninau ana mai, na kona haku znai anei kena maumeaai? Ae, uana mai nei no, wahi ake kaikamahino. . Kii «ku la ka luna paahao ike lii, a hele uiai Ja oia me kekahl ipu kukui holp po, a wehe ae la oia ika *puka a hemo, a pa'ne mai la, homai na'u e lawe ae i ka mea ai. * Aole, wahi a ke kaiknmahine i paue aku ai. Na'u no e lawe.„a haawi aku iaia. ■ ■ ■•■..■-' Ua ao ia mai nei no nae olua e hele e kamailio pu me ia, wahi a ua luna paahao nei. Aoj walii a ke kaikamahine.

la-wa komo aku la ka luna mamua a mahppe aku lee kaikamahine a me ke kapena o ka moku o-Piuke ma. Aka ia lakou i komo f am hoi huli la ka luna paahao i hope, a ike m«i la oia ike kaikamahine a l;e alii, ua holo hou mai la oia i hope a kukuli iho la i rjua o ke kaikamahine alii, a pane niai la, E kau haku, no ke alia la oe i hoomahua laai ai ia'u .e like me keia, a mai make an ia ojb iaa Le mau olelo inoino ka'u i hoopuka aku nei i.mua ou. Aka, e kala mai oe i& r u a e hele oo e ike i kou mea naaa i hoopakele, oiai ua maopopo ia'u na keia kauaka no oe i hoopakel o , »na ianei no i pepehi ika pihkua, ae le na kela keiki alii e like uie kana ms u olelo hookehukohu a'u i lohe ai i keia la iho nei.

Ia inauawa komo aku la l&kou a aia | ka rumi o Piake i hoopaa ia ai, a oiai! ao uae oia o holoholo ana uo, lohe aka la oia i ka uoha mai a ua kapuai wawao | hooiuauHo a<s laoia o kekeikialii Aiego pahH, akft ma ke kaiua waw&sj&e pia i' hoomaopopo mai ai aole he kaioa wawae oka wahiue elua, kane. *

A» iakou uei i komo akn aj, ua awpri akujfc ke kaikamahine alii i ka. laUwa hnahn io; noi o r"jTike i panai mai ai.

Heaha koia aiau- ,haua au, .e iiooi loa mai ana snei oe ika pilikia maluua o'u ? A i ole i ka pomaikai paha ? wa. hi a ua Ui ala a ke alii.

I fi&;pela, e kuu haku, ua pono, wahi a Fiofed i pane aku ai. mea ai a'u i iawe mai aei uau ae ai kaua, oiai aole au iai pono i kei& oh|fthi iho nei, no ko'u lohe ana mai ua baa oe iloko o neia wahi lapuwale. Wwa komo aku la hoi ke Kapemtj, iki mai la ua Piuke nei, haawi gaai la m Hma no ke aloha ana, a paue mailaiU Kapena, Auhea ko kaua pau hoa? fku la ke Kapena, aia uo lakou ke moe la. • • Peheaaohe o lakou pilikia ? Aohe pilma, oiai he malauia pouo loa ko lolkou haku wahine nei, &o]o q makou p»kia ioa na iuea a pau. Ia manwa huli ae la ua Piuke nei

a pane aa la, E ke alii hoomanawanui, o kali oe \6 ka manawa, a ina e loaa ana ia'u Ū pomaikai ma ka'u hauu ma keia mua ku, alaila e uku aku no aa ia oe, e lil me kou makemake, nolaila e ae akxx a i au e ai kaua. īa wao > laūa hoomaka iho la juo ia e hooOil ika lua 9ka inaina, oiai ua po |a noho ana, a akahi no a koino /alVal, a i ka pau. ana pka lauā pam aiu noho la lakou nei kamaili«io ni inea i ha*a ia maluna oke t?ftamasae alii a me ke koku# ana o k/KapeU. Panoiiai la Piuke nei, inahalo piha ef ift 00 cj Kapēn* jj OU ti a r, n ana elte me Wa, oip ke " »«» na ana iua 0 pmif[ kekahi kokua !ioi kekam a pela luanei e loaa a! ia kakou a nohona Inakila ma* keia aku. Ina oeje hpmau ana e Kapena ma i/ano e loaa no !a oe he /nlana o"kē \anaka koa raa kma mu/aku, aka n<*e!a ano hana e hana

ia ai au, aole elJfei !a oe ke hoopake. !o 11 ia'u mailokW 0 keia pi!ilrfa ao ko/kino hoi ka lihi. /a wa pane aktx Bke kaikamahine a k(laln, E ke fcoa,|fca wiwo ote hot, k<* nk aku he! au la »e eee mai oe f ka'o tbi, <m boj keial E mahaka m maf Mo aku 0 kela h#e a o k*'t* hn kapono loa feW uko ak« «' k 0 ka lua oia 09 ifto an* f *rafif»e ' A«tj a maa loa ako. * f Ja wb pane eka te Ff«k« Ao- * }b »n! • *m ana f»a oe k ®*f f

popaaikai iio'u, oiai liookahi no a'u po i aku ai \a oe, oia ko'u hpopakel©. aaa ixiai ia oe mai na, ana aka Pilikua nialuna o ko pukou mau kinp, a uoiaila eia ka'u aoj iaoe, hookuu oe ia'u mailoko aku <|i keia paahao, a inaliuka aku au nq» ko'u wahi e pakelo ai, a iua © loaa „ ia'u he pomaikai ma ka'u huakai, al,aila o hoonaanao .no au ia oe» aole hoi au e poina' ahiki i ko'u hopenā ma keiia ola ana, a malia o hui hau aku no hoi| kaua nia keia inua aku, alaila ia manawa palia aif © hooko aku ai Ika lua o kan makanaia'u.

Huli ae la ua kaikamahine nei a paaku Ia ika luna hale paahao,! E ka luna paaheiu maikai, eia au k§ hpokuu nei ika mea nana au i hoopakele, a e like me kana.mau hana maikai i hana mai ai ia'u, pela no hoi au e pa&ai aei aole nae hoi oe e kamailio no. hookuu ana a'u a pela no hoi maua. Pane mai la ka luna paahao, Eke alii, e hana e Hke me ka mea i holo i kou manao, oiai aohe o'u kuleana ma keia wahi, mai ia oukou mai ko'u kuleana i noho ai ma keia walii» nolaila e hana aku np oe e like ma kou piake make. *"

la manawa paue aku la ua kaikamuhiae nei ia Piuke, eku koke oe iluua a e bah&i mai mahope o r u. , ku koke ae la ua Piuke jiei iluua a hahai aku la m&hope oua Ui ala a ko alii, a puka aku la lakou a pau i waho, a paui ia mai la uo hoi ka puka aole uae he mauu o Joko, ua hpo ka m&ua o ke kalkomaUiue a ke alii. Xka paa aua oka puka ike ki, hali mai la ua luua paahao ala a pane mai Piuks» ke kauaka wivro uLe naaa, i ka Pilikua, ke heie ala oe, e hele nad hoi oe me ka hoomauao mai i kauwa nei..Ae aku la ua Plake nei, me ka i aku, Ao3e au e poi aa; ia oe ahiki iku u ike hou aaa E i kou *ije ike ue!THoi aku la uo hoi ua loua paaiiao nei, ahoimailano hoilakou aai uo ka kale aiii. A «ai iakou uei e hoi aaa a hiki ma ka huiua ona alauui olua, a moe aua kekahi uo ka hale alii,. a e uioe ke- { kahi kuahiwi. Ma keia w»hi | haii ae ai ua Piuke uei a paae aku la oia ike kaikamahiue ake alii, Auhea ioee ka mea uaua au i hoopakele mai nei; ke uoi aku nei au ia oe e Lookuu m ¥ oe ia'u, uo ka mea aole aue hele loaakuaname olua uo ka hald aiii, maanei uo au e hele ai. , Paue aku ia ka Ui ake aiii, £ kuu hoa maikai, alia e uiiain ka uiauao ao k» hele, e hoi kakou aka hale. a loaa h<« ua wahi pouo uo ka hele aua, alaila hookuu aku aku au ia oe e hele.

Aoie, wahi a Piuke i par j aku ai, e hele aua uo au maanei, aole e pono ia'a ke hoi hou ika hyale alu, mahope auanei īke ®ku au i ke keiki aliī, alaila o kooa make koke no ia ia'u, a.o ka haunaele no auanei ia o ka lealea a ko makuakane, a liio mai hoi au i mea ino, nolaiia ke noi aku nei au ia oe o hookuu mai oe ia'u.

He ae no au e hookuu ia oe e 'hele ! ina nae hoi e loua out mau lole hou nou, me ona pu nan a m'e ona wahi ai malie o hele akn a pololi, ua loaa 110 kahi o, a ina oe halawai aku me kekahi ona holoholona hihin, a Ia auanei oe e hana alfu ai, nolaila e hoi a ka halG i loaa ooa kokua nou. A pela auanei e loaa ai ia oe na pomaikai ahlki i Win ike hou ana ia oe. I

E knu liak'u alii, aole o'u pepehi , ua hiki loa ia'u ke knu aiau liuia, eia wß"lō?irt n. o—in.

oe, 0 hookuu mai oe ia'u. f , J No keia paakiki lon uko Piuke ma-j «ao no ka hele aua, ae mai la ua kai-; kamahine nei me ka noho ana iho ilalo s pane hou aku la oiu ia Piuke, ke ae i#k« nei aa e lieie oe, aka e uoho mua iho oe i iaio, oiai oko kaaa hm hoj>e an& no pda» keia, ahe mea maopopo ole taj kaua imi hoa ana aka

tMbifcosft«s Pi«k« nei il ka nam 6«« W* * l «> s ™ <* « {(Hi waw 1»o v » uaa ke k«iß*Hlo #0» m * k* *hwn*o w « toli •« •**& Uks mnom oka H«}m Mio, *ti* hof tjk« o k« »»«««.

Psn« *V« 1« o l'n*.*, o« Uw» p*h* %t } kaaa ««•. * Iwl «#, » I» f«i« )»e! «ta o **«« *U«s«| *'« «

paakiM nei, a ina e loaa aaa īa'a be pomaipii, q ko kakou pomaikai pu ana AQ hal ia» a ina iie poino, he nani poi,no aua no ia mamuli o ko'u manao paaiuki, eia nae hoi ka'u kauoha ia oe, © kak oe no'u iloko ona mahiua eono, a i hoi ole mai au, hoomanao iho ae ua make ka hoi au, a ela kan kane o kuu aikaue aei.

Aoie.au e ae aku ana, ina no aole ou makemake no'u, alaila imi hou aku no au i ka«e na'u, aka o kau 1 olelo mai nei, aole au eae aku ana ahiki i kuu hgoluolu ana, wahi a ka Di.

B kuu lei o keia mau hora pokole, e kaia mai ia'u, a e hana oe e like me jkoa makemake, a pane aku la oia i kana aikane kapena, E kuu hoaloha o na aie kupikipikio oka moana, Aloha ka. ua, eia au ke mahuka nei mai na maka maī o ka kaua aikane hana lokoino, me ka aaanao hoi he pono kana, eia ka he poino kana mea e haawi mai, nolaiia ke %' aaue nei au ao kahi i maopopo ole ia'u aole hui e hiki ia'u ke olelo aku ia oe' e kah&i mai oe mahope o'u, oiai aole i maopopo ke anoo ko'u wahi e hele aku ai, ina he pomaikai, aiaila kii hou mai

aina no ka peiiao, lie mea okoa i»oi ia, nolāila e alohn aaanei kaua, eia au ke iiele nei, liali mla oia a pane aku la, Eka Oi lokom&ikai, ke floi aku nei au i& oe e malama oe i kau aikane aluki i kuu. iioi ana xuai iua iie ola, alaila e eiku no &u ia oe ao aie i& oe, aka iua iie make, alula uele oe, .eia au ke liele aei. Akn, ea, mai poiaui olaa i keia iuoa Piuke, oia au, a mi kuiiiiiewa oiua o Tiaka au ka wahiūe ake Keiki Alii, he wahina & a ht; kanelioi au, ahaawi aela aa muki .aloha mawaeua o laua uei.

la aiaaawa kikoo aku ia ka wawae .akau o ua Piuke aei i mua me ka aaa iho iioi o wawae he«uiikA„ lepo a iele liiliii ana iluna, a aeJo akai. la Ua Piuke lit>i īlnkn n 'iep i mn » masa." aie lie iuoeulīaue ala k& ik ß a ke kaikamahine a ke alii no Pinke a nalo aku Ia oia.

la wa ho!i ae la ua Ui nei a «iaaa Bka ia Ike kapeaa, Aahea la kaa aik»aeta moa hoi i kam&ilio pu iho nei me kaua, ka mea hoi a kaua i haie mai aoi i keia pouli nui e hoopak Q l e iaia mai ka make ae ?

Aole aa i ike iaia i keia sekoaa aoie hoi aa j ike i kona waiii i ualo aku ai. Ua pihoihoi loa ia ka naau oua Ui ala uo keia ualowalo kupauaha a aa 0 Pinke mai iaia aku, oiai e ka&kaa aoa »o kona mau maka aole i moe. Auo kekahimau minuie kona uoko aaa e »001100 ao keia mea, aouae 1& oia e hoi, eole e hiki ua eehia oia, a i ka mao •aa ae o kona ano koi aku 1« oia i kona hoa hele kapena e a hoi aku la laua.

A ia laua i hiki aku ai i ka Hale Aiii aole he mea 1 ikē ia laua, aka ua huli ia nae ua Ui ala © kona makuakane, aole uae he loaa iki, aka uoho iho la no ōiamekonahai ole aku ua ualowale. kana kaikamahine, ua haupu naai la ua eiemakule nei, ua hele no kaaa kaikaaaahine no ka kale paahao, mamuli ō ka ninau piuepine o kana kaikamahine |i ke kanaka i hoopaaia, ke kuuiu o kona uiau&o aua pela, a eia no ka he oiaio ka haupu o ka elmakole, & 1 ke komo ana aku hoi o ua TJi ala me kahi kapena, ua okakala oia a pane «aai la ikana kaikamahine, E kuu lei, ihea oe i keia mau hora i hala iho nei f 1 ka hoioholo au, wahi a ka Ui. Mahea kau holoholo ? wahi a ka elemakule.

M» m alanui oko kakou kulanaka . Aole aa malaila, no kn mea iiohe o'u kuleaua e hele malailm. A pehea ka hoi \ !«na loa ai kou manao oo ka hele ana o neia aamoe ?

Eia ko kumu, i kua hoi ana aku o hiainoe, oia ka hor* 9, aole « hiki ia'u ko hlamoe, 110 Va mm, hn nol !oa ko o«kott man Wi rifa k« «a«, nokiU »1* «c» au r sfcq »*i ma i* rc toi o keia h bo«lft ftka ij«f kt l ]A]a « moua i k& lioloholo, noi yifa kii *ikn nt-\ *« i kau pftbf « leaei «u» U«u «9* kr/a pobob« i me» 0 p«U Aa *j i n* po« * p«9 « td»! ca« i#'a >4 1m «fc»