Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 4, 23 January 1886 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo. [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo.

Unuhiia no K"o Hawaii Pae A ina. Helu 27.

I KEIA WA a ka llio e kamaiiio fiei ke haohao nei nei, me ka olelo ana iho iloko ona, Aole i maopop6 ia'u ko'u kupunakaue, nolaila pane akU la ua Biuke nsi, E kuu hoa hakaka, aole o'u kupunakaue okoa o Selobioiia wale no, a ina ooe ia, e irani ka ehaeha o kuu naan, oiai aole'au i maopopo e hele mai ana oe me keia ano kino, a aole no hoi ari i hahaiia"'mai he kino Ilio ko'u kupunakane, nolaila ina ooe keia, alaila aole au i hewa, aka o oe no t

Ia wa pane mai la ua llio nei, E Piuke, kuu moopuna, he oiaio owau eo 0 Selobiona, aole oe i hewa, owau no no ka wea i hele niai nei auohoaoi kou ikaika, oiai ke kokoke mai nei ba la e halawai aku ai oe me na. poiho a me kekahi kupua o ke ao holookoa nei, : a i hele mai nei uo an e hoaoi kou ikaika, aina aole au e eha iaōe, alaila hai aku au ia oe, mai hele imua, e ano no ka hoi 'ana i hopa, aka i keia mannwa ke ike nei au, aohe kanalnn nohe hopohopo iloko o'u, nolaila aohe mea nana e pepeln iiv oe ma keia mua ahiki i kou hopena, a e n!oha kauk ua ike īho la no <& " ia oe, Eia nae ka'u īa oe. pM ho ee a pepehi i'kekahi oea ia»jwfoaa; aku aii3 keia mua maikai n,ui ia nou, ke hoolohe nae oe # āka ina oe, he nui ka luhi a he Tim na poino, aka aole e loaa kekahi pilikia ia oe, mahope aku poino no &Ohs hoi he pilikia ma ia laea, nolaila ke hoi nei au n hoouna »lu -i" kokua, 1 alakai a i kulukuhi »o ua wahi piīikia, a iua ua ike oe e piHkia ana b kahea koke no oe ia'u no ekolū maiiawa, eia au ke hoi nei, aloha kaua.

Ia wa he ioio &ii& ua ka maka ualowale aku la ua Ilio uei, aole he nakoke nole hoi lie kaniumu o koua nalo aim aku mai ua maka aku o Piuke. Aole he iiiaopopo iki iaia oka ualo rina o keia llio, a aole hoi e hiki iaia nei ke koho aku maanei ama o paha kahi i nalo aku ai o ua Ilio ala. Ak«lii uo hoi o Piuke a ike i keia ano ilio i ke katnaiiio mai me he kanaka la, a ua laki Ioa; hoi au ika loaa ana o ko'U kokua, S eia nae hoi ka mea apiki, ina ka e loaa. ia'u kekahi bea ma keia mua aku aole ka wau pepehi iaia, no ke ah'a la hoi,' ina kft paua au e hoopoino ia &6-' ho wale aku no ka paha wau, Katoflia kupaaaha maoli keio ilio, a ina'he ofe aio ooe kuu kupunakane alaila e hoolohe no au ke kokua mat nae oe ia'u, Aka iua aole e pepehi ko- t ke no au iaia, no ka mea o ko'li wahi ola no ia . Me keia mau huaolelo ua Eiuke nei i pane iho ai a huli aku U oia hele no ka hale ana i ike ai e pOhai «iana e na manu o ke kuahiwi.

E aa ho|i*heluhelu, o kelajlio o Selohiona no la kona kupunakfiīie ponoi' ka mea hoi nana na olelo wanana ma' mua hoi oka hanau ana o keia keiki Ilio Piuke a kakou e kamailīo nei, a aa hoike ia aku no ia oukou ma na beln i hala o keia moolelo, a e kamaiīio hol kakou no Pi'uke.

Oiai o Piuke e hele nei; a-i ka hiki ana i na ua hiki aku la o no ua hale ala, aia hoi ua pau ka.pohai ana o na manu, a ua rneha loa iho la lakou aka, ua hele aku la keia a ma ke aio o ka hale a ike akn ia keia ua paa ka pukp, a aole ,hoi he maaloalo kanaka, aka pii aku la keia; a kikeke aku !a ma ka puka, a I ka hala ana o kekahi mau >>©lfona, lohe akq la keia i ka nehp n*ai o m kapuai wa*wa<; maloku mai a uiaa ma. ka pftka, a ike aku 'la keiai kekaW Unikmmhim ui aole ona lua e Hke fti, n hoohelika iho la ua Piuke ml 1 ka ui o oa kaikamahim im, t like aae kona wa e »oho aea iloko o ke kc!e ; a kakou Ikh f fk«

ai ms na helu i hala aku, aua k'upono hoi ke ,kapaia> o glua. oiai he ano like kona map ]iiejehēlop& me Ko Piuke. ' * ; 1 ka ike ana mai,o ua kaikap'ahino, nei.ia-Piuke, pane, 1a oia,. AV>ha oe e k'a m'aliliini. '. , ( .Aipha no, wphi a !Piukē. - Mai hea inai nei oe ? Mai kai mai nei no au ko'' kulanakauhale. ' , ' , t ; Heaha kau huakai o ka pīi ana mai nei o keia wuhi loihi ? Eka wahihe mailkai/ he punliHo au 'no ka hale paahao oko oukou aupuil 1 nei, ua hoopaaia hoi au no kekalli hewa i maopopa. ole ia'u, a ua mahuka laai .• aefau i ts%lii no'u 6 nalo ai. a nolaila keia pii loa ahn mai nei a'hiki 'iho la i kou" hotoe nei; a kfe noiliku riei au i kotf oluolu.'ina he. mea lilki i koti oluolu ka hookif>a ana aku ia*u maloko o kou hale nei.

Ia wa pane Wai" la ūa nei, eke kanaku ;maikai a' i 'ike ole ai mamaa, e komo mai, mai kahalua no kekahi me», oiai owaū 'wale no kō haie nei. v A Auhea ka hoi kau kahe, i ninau ai aa Piuke nei. " .

Anhea oe eke kanaka maikai, aoie • au i mare kane, he pipkuakape ko'" aia i kai o ke kahi au i 1 pii mai la. 'J . 4 A auhea hoi kou 1 j Ua make oia, wa^hi. hou. a ua Ti ala, ] E komo mai ano, mfū kali, oiai loi- j hi ua ia o kou pii ana uiai j ke manao nei au aole paha i loaa kelalii, mea ai kupono ia oe ma kou ala{mi i hele mai nei, a nolaila e koioo n>*i, oiai he ai qo .ka'a e hiki ai ,ko nmlama |a 00 no makahiki okjj.

ia inanawa komo nku la ua Piuke nai iloko, ike aeia.-Ma iua mea uani aipko oua hale ala, uf, hOouwiiia u,a paia oua hale nei aoi aku ka uani*, mahooHio iiei no ana i-«a mea bw^;o , j» hale uei, ;\ia hoj ua T?i ala 0 ke kaahiwi ke mai nei 1 mau me& &i na u$ Ika makaukau aua oua mea a pau, leahea mai la »a Ui uei l|aua malihini e aku j*]s Piftke a heie aku la no ka ruusi IH9P, a uoho iho la keia, pane aku U keia i ua Ui t> kaua pu no hoi paha ke paina,

Aoie, e oe, ua hoi au

la wa ulu. koke la uo ka manao hookolohe iloko oua Hapa, Ilio nei a paue ma ko makou aiun aole e hiki ke ai iqr, e ai puuena wahiue. ~

Peia anei e ke kanaka Ui ? Pela iao, a ola ka rula maikni, ahe pono oe ke malama.

Ia manawa ae mai la ua Ui nei, a noho ihola ma ko Piuke aoao, a hoomaka aku la laua e paiua, a iloko oia wa i ninau aku ai o Piuke i ka moolelo o ua Ui ala a nfe ke kumu o kona noho ana ia wahī kaoaka ote>, a hookahi hoi hoaolelo o na msnu.

Pane mai la ua l|i jiei, Owau uh bui.m ala i liuka uiai, la* i ka wa alii an& o ka. ai kauaka Bulo Poo Lioua, a u«>,k& ike aua <j kō'u i»au juf\kua i ke iao 9 u<i PiUkua aty,.9 i ko'u wa 8 īnakaiglki, \ia īke kp*u mau mftl.ua i ko'u Ui, uolaiia oa maliuka inai makou a nohoike;b ua uoho makou ; *&»ej iie 10iaakphi.ki. i haia Jle 5 UAe o wakou o ka noho pu aua ko'u a ke •nolw, ka pt>na -aliiki i keia wa a kaua e ut>ho nei, a ua j kauolu* fliai hoi ia'u {>guei; E kuu 1 lei, eia ke he)e uei ike ala hoi ple m&i, aaolehoi ka\ta o hui kino I)ou ; aua, a eia ka'u ī i uoho .o<? a i hiki mai keka\ū o.Jtookipa oe iaia, a e hoi ikaai a me aa mea. a, pap., a. i jioi pqai oia U w e liig i wahioe iwm, ue uku ue* oj>aj,o ua kanaka ala oia kou mw> uiiua o mula ma. O keia na olelo aka makuahino o ka. XJi oka uiulaau, ka %ae& hoi uane. i | Lookipa aku ikp kajkou.lei aloha ka E&palUo., . Ita lohe %s'h o PJul.e i niau oklo aka Ui, "h'īūo iki wwo IH ku aka a ha u&e kon& . iuh'x o!el'j wale tio la k'-Ia .4 J * |Ui i uiea nouH 0 imhi atu aJ t <>h w i | he oiaio, ua kanolj«. Jotioxia r/.i l kufih)J-'-j pela, e iike mm r MS', n fcak'< ; J 1 i ike #e»d jtoafu«B, 1 Ika paa m» 0 \t*Um 1 h im, # 1

hoi aku la laua nei a ma kekahi rumi okoa aku, a noho iho la laua nei, a nin&u hoo akn la ifa Piuke nei, Ahea 'makuakane / ' Auwa, he eono mahina i koe hiki mai oia,- i uka nei. Mahaā' oia e hoi mai ai f wahi aua Piake aei. Ma ka muliwai no e hoi mai ai, a liialaila no e iho ai i kai. Heahahoi ka mea i loihi loa ; ai o kona held ana ? ; No ta ikaika loa oka ttai oka mu- : liwai, a ina oia e iho ekolu 'mahina a i'ke ho.i mai eiwa mahina, ua like hoi ia l'nie hookahi makahiki inai konaiho ana a mi> kona hoi hoti ana mai. | Pane aku la ua Piuke nfei, he oiaio ! anei ua olelo io kou m&kuahine, ina e I hiki mai kekahi kanaka okoa a noi mai ; e ipare me oe, ae no oe 1 Ae, ua olelo mai no oia ia'u pela mamaa o kona make ana. • Ina pela e lilo hoi ha oe i wahine im'a i keia mauawa, wahi a ua Piuke aei. . i Ke ae aku nei au i kou makemake, <aai aole ©hiki ia'o ke hoole ika olelo : a kuu makaahine, nolaila ke ae aku i uei &u īa oe e lilo oe i kane na'u, a pela hoi au nau, a mau loa aku. . .

Mahalo piha au ia oe, ake haawi &ku uei au īa oe i na hoomailiai aua* a ' lt6 kapa aku nei au i kou ifk»a o Piuke.

Eka poe heluhela, e ua iki ae hoi k&koa uo keia iuoa hou o ka Ui oka ululaau.ua kapa aku o Piuke i ka inoa okoia kaikamahiue mamuli o ka like. o koua uiau heleheleua ino ko Piuke k& Hapa llio, a noho a kaue a wahine ae k l&ua.

Oi&i o Piak« uia i hui ae ai ma ke auo he kaue ahe wahine, ua hoopili paa ia ko laua mauao maluua o ko ?aua uiau kino iho. a i ka hala ua mahiaa eono, ua ike iho ia ua Piqke nei p& hap&i kana wahjnē* ak» oiai Uua e noho>ua die ka uāaaea, a me fca hauoli

o ke laua naau, no ka ike aku i ka uani o kekahi a ine kekahi o laua, auā kuui paa ia ke aloha mawaena o laua.

Aka i ke aua mai o na la e hoea uiaj ai ka o na kaika «nahiae uei, 'a he ekol u hqi la ma euua iho oka v»4 a hiki wai ai o ua makuakaueala, ua paue aku la ua Ui ala o ke kuahiwi la Piuke, E kuu aloha kuu hoahoiokeia ululaau kauaka ole, a kaua no i hoomauawanui iho nei iloko ona uiahina eono, a ua kakia paaia hoi ko'u aloha ia oe, ake kaniuhu nei au uo ko kaua noho aua aku o keia mau ia, 01« he ekolu. wale 110 la.i koe hiki mai Huh eaakuakane, a pehea la auauei kaua" § hana ai i nalo ai oe ma* ua mak% mju Q kuu makua, a oia ko'u mea e kauapHa nei oiai aole e htki ia'u oq, aol§ hoi oe e kaawaie aJo akiu ake manao nei au, e i kuu manao malalo ona olelo kahoha a kuu ipakuolune.

Ia wa i piihoihoi ae ai ko Piuke manao ika lohe. ana 7 keia mea. a paue aku la, E k'uu 1«i aloha, he oiaio anei e hiki maf fiti?t Rōu makuakahe ke hala na la ekoltf fiffKV keia Ia aku ?

Ae, e hoi flf&i &na oia, no ka āiea, ūa maa mat* au f ttOna manawa e~ hoi mai ai, ahe "ekotn la i koe, a!af!& piha ka makahiki mai kona heie ana a hiki i keia la a kaua e kamailio nei.

E Piuke, kau wahine aloha, ke noi aku nei aa ia oe, e oluolu oe e hele kaua e hana i wahi hale uuku no*u, e noho ai, a malaila 110 hoi au e moe ai, a e ike no oe ia'n Ina manawa a pau 0 ka la, a e lona tsk) auanei ia kaua he noho ana oluola ma k9ia mua aku, wahi a na Hapa llio nei.

lawa pan% mai la ua Ui nei oka uialaau, E kuu aloha, he mea malkal loa kel» au i kamailio mai la, a eia ka meaapiki i iho fku nex kuu maknakane i kai o k« kao»a, a iaa ua maikai ka noho ana o ke kīilaoakaahale, a ua :m m ke paha o Pqlo Poo Liona, alai!s o ko maua hoi bo ia i kai oke kal»nakauhaie, a pehea Ukwmnei kā pono i noho mOO i uka e aoho mai hoi au i kai, aoie «mkiii.ake ina pela, ko ka aa »oho m&, oka jb?U aJ īee, o ko kaoa po ūq e like me keia a n«>aei-

0n hala *W t»e umi i>ahu glr>f ī k«t »» Mths i h«h» a «U ma!amafa m * ff. ff. Katntht, k* Unn ek«le«U o Ew* Oke o Vda rarße, §1* m« fcā f*J£ofee o»o!« t»«. *"