Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 5, 30 January 1886 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo. [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo.

ho Ko Hmoaii Pae Aina. Helu 28. Ia WA i*ANE aku la ua, Hapa Hio nei, E kuu lei aloha, oiaio ua make o Pulu Poo; Liona, a o kona mea nana i pepehi na kuu mau wawae nei np, a e hoi io ana ka hoi olua i kai o koOeulanakauhale. Pane mai la ua Ui nei, he oiaio ānei nau i pehehi i kela Piiikua ? j Ae, na f u oia i pepehi. Aoleaue manao aku ana i kati, aia wale no a hina ia oe kela kamti laau alaiia manaoio aku au i kau mau olelo. Eka lei aloha e hoopau oe i kou maaao ana pela, eia wole no ka pono o kou manaoio mai i ka'u mau olelo, aiaila oia ka mea maikai, aka o keia mea nu o kama!fio mai nei, ke olelo mai nei oe ia'u e liele mua ka au e kulai i kela kuniu laau, alaila inanaoio mai oe ke hina nae ia*u, o keia" mau olelo nae au a pau, he mau olelo la e hoopau mai aua i ko kaua hui hou ana aku.

Aole au eae £ kaawalo aku oo luai a'u aku iloko o keia mau minute, a aole aaei ou aloha i ka liua oko kana īaaa puhaka, ka mea hoi i loaa ma kou imi ai£* uiai a loaa wau kau wahine, a cU luii la liua ,u:ma JL. I\aA.4a_. 3wwva., -a peuea Ta oe 1 manao ai e ma ia'u no-keia mau olelo wale no a'a la oe e Lele 00 e kulai i kela kumu laan a hiua ia ōe, alaila manaoio aku au naa io i pepēhi ka Pilikaa. E ka lei alolia mai paakiki oe, e hoo> lohe mai oe i ka'u i loihi ai ko kaua aoho pu ana, i paue aku ai ua Hapa Itio nei. A.ole, aole au e ne ana, e hele 0(T 6 kulai i ke!a kumii !aau, i ike ai hoi au i kou ikaika. Hoole aku ia uo hoi ua Piuke Hapa nio nei, me kona olelo ana aka, ina oe. e haua ana pela, alaila aole paha oe e mai ana ia'u ame ke keiki a kaua, a e mare hou aku ana oe me ka mea okoa, nolaila 0 hoopau i keia mau olelo. Aka aole wahi mea a ae mai o ua Ui nei me kona hooniniau ana hoi me ka hooueue ana.

X keia manawa i ku as ai ua Piuke nei me kona mau manao walohia no ke aloha i ke keiki e hanau mai ana, mai ka opa mai o ua wahine nei ana, a pane aku la oia, Ano e kuu aloha, e puka mai oe a e nana hoi i ka'a hana maluna oke kumu laau au i olelo mai nei e hele au e kulai a hina. Ae aku Ia ua Ui nei, ame na helehelena oka mino aka i pahola ae ma laua o kona mau papalina, ku ae la oia a hahai aku la mahope o Piukē. A hiki aku la laua no ua kuiftu laau ala, pane aku la ua Piuke nei, ano e hookaawale aku oe mai na lala aku o keia kumu laau, a mahope auanei eha oe i kona wa e hina aku ai.

Ia wa nee mai la tia Ui nei i waho, ao ua Pinke nei hōi ku iho la ma ke kuma o aa laau nei, he kumu laau oni keia, he 150 kapuai kona ana puni, a ua 01 ae hoi kona kiekie maluna ona ' laau a, pau oua kuahiwi ala, ahe matr J taosam lala e luluu ana ma o a maanei oua kumu laau ala, a hoomak'a aku !a ua Hapa īlio nei e hopu i ua kumu !aau aIA, a hoomaka ae la oia 0 kaukau i kona mau lima, a iaia i umii aku ai a kulai aku, ua uuina ae ia na'aa iloko o ! ka honua, ahe loho ana hoi ka ua wahine paakiki nei ike pahu i ialo, aua liio ae la hoi kona mau lala 1 tnea ole, aua like me 2 mile ka loa oua taau aLa Ika ike aw. mai o m wahine nei ua ko kona makemakej l;clo mai la ola a hopu mni la i kana kam Piake, a rae k® auo eehia I pane mal ai oie } Aowe 1» kupanalia o kou ik&ikn. akah! no ao $, i kaa mau olelo a p&u, noW tlft « hot kaue.

neii a hei aku la l&ua nei no ka hale, a jpane mai la ua TJi ala, E kitu kane, uaike āēln au i kou ikaika aua hooko ia baiittla maken:ake, a eiu ka'u wahi makana in oe, o keia wahi pohaku, a o ka waiwaj o keia wahi pohalu, ina e poeleelo/e paki no oe iaia i ka honua* alaila e ikft koke no oi) i kekahi ahi, e Inlapa aiia ma keia poai, aole e"pā\i* keiakī i 0 keia mau laau isffa, W£a he mae no oaa lau, ama no oē e lalau hōuTaia, e pau kolte no kona lalapa ana, a e malama i kgi& 4®ea, Aole hoi m [ e htawi i kokahi mea okoa, ia oe wale i iio a hiki i kou t make ana, aka i naJ make mua ana 00, alaila pili Eou no me a'u ka pohakn a Kaiia. * I keia wo, akahi no a haupu mni naf Hapa Ilio nei ika mea kupauaha an«f' 1 ike ai i ka po oiai oia ma ka uln laail a hoomanao ae la oia, na ua hine nei ka ua mea a nei. Haawi akn la oia ika hoomaikai ana no Ikana wa* J liine lio kona haawi aha mai i keia mea" kupanaha iaia.

A mahope iho oia mānawa, nan§a wale iho la no laua nei, ao ka 'laua hana nui e 'kamailio ana, oia īio ko īa* uakaiaailio ana i wahi no ua Piuke j nei e noho ai, aua hooholo. iho lalaua e hana i wāhi hale maloko aku o ulu laaa, ma hahi no nae o kokoke mai' aaai ka hale o ua kaikamahiue aU, lifle aku la iaua nei e haua i kekahi hale uuku a paa, lawe aku la lanā i na mea a pau o pono ai no ka noho ana a hoi hou aku !a laua no ka hale mua'o laua e hoaumoe ai no ia ma\i lu ekōlu | i koo. Aika po ekolu oke kolu o na l)», ma ka hora 12 ponoi, hoal» aku la ua Ui nei oka ulu laau ia Piuke, «la l\ kwa, a paue aku ua Ui uei, Ajh>j xuf kaa mai ka haawe kaumaha a ke aloha kaae maluna o'u, oiai ke kokoke mai

akaoe, ato welenia nei ko'u naau H 9 alolia ao ko kaaa nobo ana iho r°fc me ka laaikai a me ka h ke lPf okokoke mel nei na hoi i a me na r nate hope e kaawale akn ai oe tnaī ia\f aku no ka hale a kaua i LoomakaukW alnoa, aeia wale no ka'u kanoha * oe, © hoi oe no ua wahi h&le alft, e noEo oe a hiiU na ls ekoln mai km la aku alaila hele mai oe e nana i ka hale nei a iua ua paa na pnka aniani noi, aīaiīa, hoomaiiao as oe xia hoi mana i kaī o ke kulanakanhaio, a ke kauolia liou nei an iaoe,Ainae noho oe ahu mai ke aloha ika wahine, a mnkeuaake hoi oo e imi ae, alaila o ka muliwai mua no e ioaa ana ia oe ma keia alanui e moe nei ma ka hikina, oia ka hoi ka muliwai au e hoi ae ai, a mai an aku oe ma kekahi muliwai, oiai he mnliwai make aku ia; oia ka muliwai e pepehi mau idf ai o naalii ame na kupua a pau, a<s j keia muliwai ae no la, oia no k'a muli\wai make ole, ae hana hoioeimau panku laau, a oia kou waa e hcr ae ai e waiho no au Ike koi malalo o keia paepae puka, a e ike no oe ke hele mai oe, aka oka'u mau kuhikuhi & pau, oh kan e hoolohe ai, i ola oe a hni hou kaua, alaila i kai k&ua e mare pono ia ai. E hai mai iiae oe ia'n i kou inoa ponoi, i hooīnanao mau ai au ia oe i na la a pau, aole hoi au e poina ia inoa ahiki i ko kaua hui hou ana.

A oiai ua kaikamahine nei e kamailio ana, āna ka waimaka no lioi e h»le, aokaoa Di nei hoi ia i hooheno ae ai i keia maa w*hi lalani "Hooheno mai ana ko aloha ia'n Me he kni honhou ala i kou poli He halia man oe na kuu puuwai 2ho keia uka waolaau" ' la w&*JQto i pane ae ai ua Piuke ue, me na f apalina i hele a pulupe īla wai aka nanlu, ika i aaa aku, Aloka no oe e kaa wahine o keia .kuahiwi īaaaka o?-» a kaua hoi i noho pu iho nei me pumehuna ina la a pāu a akahi ka hoi raea nana e hookaawale iko kaoa |>i 4 Ji ana, oka hiki mai o *ko makoakane, e ana no aū e like me kou ftn&einake ; a e hena ana no hoi au e llke me kau naao knijifctihi, a eb Wiiie no ka'a wahi mea e kapalaa nd ; a« >le palia oe e ike hou maf ana ia'u, oia,' ke liau e mai nei r.o fo'a rk. > kahoak»; k.au& *t W&TK *»<*, tiU> ām m i kft okoa eko, « h&.hn ia tw< ka hewa, e hoi oe « j «mI k* l&iki a kaua, • īea he k<lki !k«I 1

ne, e kapa iho oēTT:ona ino» o Piukeona, a i liauau hoi be kaikamahin» alaila kapa oe ma kpu inoa, e|a nao ka'u kauoha ia oe, a i liiki oe i kāi <> lve kulanakuuhale, e aoho oe a hala na uiahina 4. mai kou hjiki ana aku, a i hoi ole aku au, hoomaJia.o ao oe va make au, ama hoi au e Uoi aku aoa a e noho aua oe mo ka mare kane oīe aohe hoi he olelo ana, no ia mea, a e hai aku hoi au i ko'u inoa ia oe, o Pīuke ko'u inoa, a oia no hoi ko'u iuoa. Ika lolie aua o ua kaikamahiue uei i keia mau olelo a pau a Piuke, u& kaj umaha loa ia koua naati, oiai ua lohs aku la oia i na olelo a Piuke aole oia e mave ana me ia,-ska e mare ana oia me ka mea okoa, nolaiīa hoohiki paa aku la oia i mna o Piuke, me ka olelo ana nkn, E kuu Piuke aloha, kuu kane hoi aolo au e mare me kekahi kanaka okoa ina he nlii a kauwa a kanaka kupua! boi, inaaue mare aua, alaila e oki mua au i kuu puu a moku. ! Aihea oe e knu aloha, e like auanel 1 paha oe me na leiki liilii ka loie lua o ka naau, oiai ua ike au ma na kahoaka 1 aole kaua e hui hou ana ma keia mua! aku ma ke ano he nohooa kane a wāhine hoi. Pela anei kou manao e kuu Piuke ? rae kona ano hauhau ana iho.

Pane akn la tsa Piuke ne! me ke anō hoohnnahnna. aole paha—a he oiaio pah*, akn he mahao wale ae no aka e ka poe heluheīil, ua īke maopopo no o Piuke aole 'laua e lini hou ana, Oiai m ifee oia Hia kona ano ike kiloki!6 ano kapua hōi. a oks lua hoi keia o kana uaea i wananā ai, o ke k&ikaia'H- 1 *hine ake Siaaln» ake kela TTI lioi o 4ra a!u laaa. A ofaf Koi laua e nel tne ko laua hooman ana tfo i lte kamll!!io ana no na e pHI aiiā no ko a hoi ole. ana © ka hora 3o ka vaūi ala. e hoihoi jkaua i liaoa ai, uial \otoke"!(lS' «iei i na minute e hiki hiai ai o kua maIkuakane. [ . Ae aka la ua Piuke nei, akuae la j laua nei a haaiele iho la hoi ika lale | a laua i noho aloha aī no na mah.'na eono, a e iho makawalu ana hoi na kulu waimaka uia ko laua mau papallna, wai akahi no a "wehe pHi hookoo ia loko,'" ika ua mea o ka nui oVe i aloUa.

A oiai laua i puka aku ai i waho o tta hale uei, huii mai la ua Piuke nel i hope, & ike aku la oia 1 kekahi knkui e uiuiki.mai ana ka a maloko mai on» laau, huli ae la oia a pane aku la, lE he kukui ae hoi keia e hele mai nei ? Auhea t w&hi a ua kaikamahine neiE iae maloko mai ona laau, wahi a Piuke. Ia wa i huli ae ai ua Ui ala a nana aku la, a ike akula oiaike kukui ua kokoke loa mai ia laua, ia wā i lele akn ai ua XJi ala maluna o Piuke me ka pupuahulu, a honi aku la me na waimaka a ke aloha palena ole, oiai na ike aku la oia, oke kukui no o kona ma* kuak&ne, e hoi mai ana oia. A oiM ua Ui nei i honi aku ai ia Piuke, hanpu koke ae !a ua Piuke nei, o ka maknakane ae kapaha keia o knn wahine, nolaila o keia mau sekona he man sekona keia no ke aloha ptipnahtilu a me ke pihoihoi, a i ke kokoke ana | mai oua makuakane nei, he 20 paha anana ke kaaw&le, ia wa lana nei i iliki pau iho ai ike kuakoko hope loa oke aloha pau ole, ke hele ala a M hai ena pua i ke knla."

' īa wa i hookau mai ai na Ui nei ia Piuke, a hoi aku la no kena wahi hale uuku, ahaule aku la hiamoe me ka pono ole o kona manao no kana aloha. £ waiho kakou no Piuke ena hoa heluhelu, a e kamailio ae hoi kakou no Piuke wahine ka Ui o ka nlu laan. īa Piuke hoi i hala aka ai ; na noho iiio la na TJi ne| mawaho oka hale, a oia no hoi ka wa a na kulu kehaa e komi ikaika niai ana, hapai aq !a oia ! kona leo a uwo ilio īa, me ka pono ole o kona manao, oiaf, na manao aa Vi ala e hele 1a hoi laoa a hiki i ko Piuke w*hi e noho ai> alaila la hoi ike hope ! laa*, ei* ka e ike «aa !ana me ka papn. _ | Aiw #JUa«lo'ulo'a ana ma^ ji* <**««£*, ko an» kuea &afca*fc«fU »pm iho ia, £ kou \m Aiohn, e Sbf kmw, ' | Aeli l|l»