Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 6, 6 February 1886 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua ttanau na ka wahine a Luianela R. P. Waipa ma HauhaukoiJElouolulu i ka la 14 o lanuaii, he k^H^Ēahiae. Ua loaa mai aei i ka oihaua leta a aui loa na poo leta Hawaii elua kAnain i keia manawa, aua ola ka makapehu poo ieta i iuakapa iho nei. Ua hopa ia kekahi haole ma Kouo- : loio nei i ka la Sabati i iiala no ke kuai ; waiona me ka laikinl ole, a ua poohu pknlae. , ! E malauia aua ke Alii ka Moi i koaa lia i Jwoho ia ai i Moi no keia pae «in» Kiilua» Kona Akau, Hawaii. I XJti pss lon aēnet ks h&lo uiiiihwpa , Iww o >T. T. Waterhouse 111% alauui aoka noho wale ia aku ao ! fcoe e na I Ua hopu la niai uei kekahi pake malania opiouia ma Honuaula Mani hookolokoloia e J. M. £&aloLa a hoopai ia he ; Oa f»bo i& eke gīaua paud& kekahi iima o Keoni Ilihune, no Kohaia, iaannii o kona hele ana e lawelawe i keia wea i papaia e ke kanawai. hora 7 o b Poakahi m»f, tik ku mai ka luokuahi "Zeakndi&" Wa Hon«Mi|u uei mai Kapaiakiko mai ftoko onah ho!o 7 a mo 2 hora. £ka m&i ana ka mokuaūi Au6traiia . &pa i kgia poaha ae mai na o ka heyja, a e hoio loa aktt nna ao oia no Kapalakiko. S m&kaala! Ae. hele ik& halekuai • S«eha ma ka Hnlekuai Helu 404 atanui l'apu, a e wae 1 %o oukou a»k«make h p&u mailoko mai o na waī. *irii it6u loa i loaa mai nei. XT» !oh& mai i ka p?" iho n«i, ua haoai puupuu aku kekahi woho holo lunamakaaiuaua 0 Honoiulu liē! ia elua kanaka kupouo i ke koho, s BssiohTi ō laua koho ole aua i.ua. . iEi malama &ua ka Moiw&hiue Kapio.laui i auaiua ike alū maloko o , loiaui i keia Poaiima ae, no ka hooma- , nao aua i ka U i poni ia &i iaua me kana Moikane. Ua lohe mai makou, ma ka Ia i0 o 1 £ft&nari, aa hnhau ia kekahi luiua mo- ' J ka Hawaii o (?eorge Albert kouu iuoa *"! me ka pnuku hao eke kapeua h*> o j e ! oiai ka moku e liuliu aua e *? aku mai Waimea Kaut u? - ka mea hma kakaub r „„ 1 „ . . * roai na kanawai * akuokaaina, §

Ma ba 0 aa ma kamakao nQ ?^P r u 1 ti& liikiwawe loa ka loaa | ana opa iioike e pili ana jke koko 1 tor -4lpla rjia iaakalao o ieb»ruari, 1886, J a ke haawi aku aei makoa i ko wakou 1 mahalo pilia i ka j>oe koouimaka nona 1 aa iooa malaio iho, no ua laoike iiuaiiela * o ke kolio aua, i lioike ia ma keia hela l okaPaeAina; ■ B Kahaulelio o Laiiaina; M Keaiohaī 1 j o UiupaUkua; J Kalama o Makawao* I | D W Napiiiaa o Honomaiiu; PPuiiala# ■ hua o Kaupo; J KMimam o Kauw?m C H Pulaa o Eoliaia Akau;b U LuMatmj o MaUukom; W J Wtigl d o Akau; % U Mukuku o Wuimu, A p1 Miau o Houokaa; J W KamahLi oM Wwpio; C Mqt|#y jr. o Paamiu,- ow9 £ H&pai o ILilo; W J r Kalaukoa u .i a iioapiii ofl Kvii* Aiuiu, 8 ii iiapuku o LjJutie» k &U>iu>uU o Amkkk; H Puuki ofl U*u*Uii L * u,ti M K»jSi«to ol Wuuui*.

ooa ratkB eō ka apana o Hoaolalu iiei no ka malam« o lanuan i hfc!a, ha a penēi ka uoahelehele nna o na aao !ahoHo2 Hawaii, 8 € pakiki, 4 Eenimpa, 3 Amei'iea, 1 KilipaUa me3 o na lahui i ae. Ika Ia koho balofcft iho uei o Hpnoluiu, ua hoolilo ae ka. paa balota pill kahina i ka pa knmakeaa oka luaui Kanoa, nona ka ohana e u nei, i wahi no ka hauoli a me ka hookahekahe w&iona ana no lakoa. Ke makemake nei ka Papa Ilawaii e loaa ona inau kahunapule eono e hoouna ai ina pae moku Kilipati, i keiā makahiki. O Rev. S- P. Kaaia ame Rev. D. Kapali, he mau kahunapnle lana na makankaa oiua. Aole i emi malalo o ke 37 na nupepa Paeaina, Kuoleoa, a Elele e laweia nei maloko o ko Halemai o Kakaako e ka mea o o nei ika inoa haole Oarry the news, oia hōi ma ka olelo Hawaii

Lawe Mea Hou. K I keia Ponono ae, Feberuari 13, he kuai kuelala nui no na waiwai lole mapko o ka halekuai o H. Hackfelcl & Co, Ho wa maikai loa keia no na poe mea halekuai e hele mai ai e nana ' a kuai nui iho. . " , He $19,000 aka lahui i amu ia eka Hale Pai oka Elele iloko oni makahiki aupuni 1882 a me 1883, a ehia aku nei la i keia mau makahiki mai nei? Ē ike ia ka oiaio p keia ke nana ma ka Hoike ake Komite Waiwai o 1884, Oa hoi ifiai ka mokuahi Iwalani i ke kakahiaka Poalima nei mai Hanamaulu mai me hookahi wahine haole i loaa i ka mai. Ai ke ohiahi no oia la, ua huli hoi aku oia no Nawiliwili a hoi hou mai ana nō Iko kakaliiaka Sabati iho neii • I keia Poakahi ae, Febeiuari 8, e hoolilo ia mai ai ka Kimo Pelekane ika Hui Hooholomoku Pili Aina kumukuai e like me ka lilo i kinohi a me na Iwina hou ana iho nei. E hoololiia ae ana.kona watvi holoholo a mawaena o Houolulu nei a me Maliko. TJa hōaolīwoHao e pepehi i kana ipo mauualii ia Napaa e Hiake mauka o iLe awawa o Pauoa i k& a'uina la Sabati 1 hato» a mahōpe ilio, hoao ihō la kela iaiamio e pepehi a māke. Aka, toa loaa e i na lilaa kokua nana i uwao, a ua pakele laua a i elua i keia wa. Mai ka la 16 o lanuan a hiki i ka la 2 o Feberuari, ua hoonoho, hooponopono, pai a hoouna aku ka Halepai o ka uupepa r, Ko Hawaii Pae Aina" ina nupepa a sne na mauao holo balota o kekahi poe lehulehu a hikiakuika 16,500 kope ka nui a pa^loa. Mai Makua Oahu i lohe ia mai ai keia mau olelo palapnla i kakan mma ka la 29 o lanuari penei: w Ke haawi wale uei o Kauhola, he luna ekalesia maanei, ina kanaka mso!i i ks mma iuo e make koke ai, ma ke auo he mauuu na ka aoao auj)uni." Ika Poakolu iho nei, ua malama mailani ae ko Honolulu uei lahui pake i fco lakou l.a makahiki hou ma ke pani ana o ua hale oihana o na pake kalepa ama ka hoahaaina le»lea a hauoh ana no lakou fho Aua sbomau mai ka hapa uui o na pake ī ka malama ana a hiki i* ka Poalima nei. Ua minamina makou i ka lanlaha ana mai o kekahi lono, oaa uku a ka Ahaolelo i hooholo ai no na kapena makai o Hooolulu nei, aole i ukii ia © like me ka hooholo ana a ka Bila Haawina oka Ahaolelo i hala, aka ua uku ia malalo mai oia haawina. Ke makemake nei makou e ninau i ka oihana makai, he mana anei ko lakou e apakee ai ī na haawina o nei ano.

Ke makemāke nei makOu e hāike akea aku i mua o ka lahui, aole helu 1, 2, 3ame4 o ka nupepa Ko Haw\li Paeaina. i koe o keia makaliiki ma ke keeoa nei. Nolaila, oka poe i nele ia j mau lielu, iie mea pono ia lakou e lawe mai ka helu aka i lioounaia ai ia lakou ok& pepa. Oke kuuiu o keia nele, no ko oukou kauoha ole mai i o la honua. Ua hoopau ia o Katnoe, luna malama wai o Nuuanu ame Louis Aylett, kiai makeke o Honolulu mamua o ka la kolio balota iho nei me ke kamu ole, koe wale no ko lauA hoohuōi ia mai 'e koho ana laua i na moho lunamakaainana kuokoa, « e hooikaika ana no ko lakou kohoioia. He mea hou keia, ka hookuu ole ia oke kanaka e koho e Hke me kona manao. Ua lohe mai makou, i ka waa kekuhi wahine hapai keiki i kii aku ai e kano ma i i kekahi kanaka ona raraa i ke ahiahi Poaha iho nei e hoi ika hale, oia o loba, lalao ka Puali Kinai Abi Helu 4, aia hoi ua kui aku la ua kanaka noi xka wahine hapai, ae ka aku ma ka opu, iaa ia ua make ke keiki'iioko o ka opo, aka ua ka aku ka paupoa ma ka aiaauma a pakele ka makana malihini e paka mai aoa.

Ika Po&lua ilj aj#ilv>tv * '•« UiiiliĒ.i kaawai he 29 <» nfi, m lioopau ia aku he 7 o laVou no lakoi, ' m iooa e li&e me keia ma!a!o iho; J. B | Kekakahiko, T. N. Puuohau, Kmihiwi- ! nui, Eahilahiia, Kaiioe, Kaili a me E®epa. O kuma oko lakoo hoopaa ia ana, no ko lakon hoopaakiki e tilo i roau Inna hooikaika bftlotft ma ka la koho balota iho aei. E mahaloia koia haiia a ka oihana inakai. Ua makemake o J. M. Kapena e aie ka lahr.i i f10,000,000, a e kukulu ae i ka banako lahui, oia hoi ka amana li kanaka n, n.a poe paahana i ulupuni ai ka huhu ika Ahaolelo i hala, Ma keia e ike ia ai, ke makemake rei o e hooula i ka hannaele, no ka mea, mamuli wale no ona maoao ulupuni i ka huhu i make aī ka 6ila banako lahui m«a i kiweia mai i ke kau i liala. Oka Poakolu i hala, Feberuari 3, oia kekshi o ns la i "huikau ai na ma- < kau aka lawaia." No ka mea, oia ka ! la koho balota o koia aupuni, ka la. konolii o na p"' 3 a la hookahakahn o na prfali kinai ahi. Aka,, no ke kaa ana 0 keia Ia ona keiki kiuai ahi ma ka Ia koho balota, nōlaila, ua hoopanee ko lakou hauoli a i ka Poaha ihō nei, oia | ka la 4 o Feberaari. Ua hana ia he elua ope nupepa Pae j Aina oka Helu I no W. J. Wright j Esq o Halaula, Kohala, Akau, Hawaii ma ka la 4 o ltluuari nei, aua lawe ia iloko o ka Hale Leta no ka hoouna aku 1 kahi i kakau ia ai, uaa ko 39 nupepa oke ope hookalii. x\ka, ua miaamina makou i ka hoike aku, lie hookahi wale no ope i hiki aku, ao ka laa, ua nalo.wale loa a hiki i keia la. No keia kumn, ke hoolaha nei makou i nmi dala makana ī ka mea nana e paa hewa nei ia ope, Ua ike makou i ka lalau o ka haip leta i kekahi wa mS ka hoouna hewa ana ina hale leta e, a ua loaa ia makon kekahi hoike oia mea i keia puie ak« nei, a hoihoi hou ia mai ana i Honoiuhi nei. Nolaila ke paipai nei i ka Hale Leta e makaala loa lakou.