Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 11, 13 March 1886 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo. [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTE. KE KEIKI HAPA ILIO A HAPA KANAKA Ka Olali o na Aupuni Hui O AETO ELEELE. Ka Eueu hoi nana i wawahi na pani paa o Ainapo.

Unuhiia no Ko Hawaii Pae Aina*. Helu 34. 1a wa, kii -aku la ke kaikamahiao ia Piuke a alakai aku la iloko o ka hale, kahi a ka wehi i liaiamu ai. Ia Piuke i komo aku ai ma ka puka o ka rumi aka ui Lina Kula e noho ana, ike aku la oia iua ui la e walea ana ika luli aka Aolio paipai, me na haia wahiue elua ma kona mau aoao, ua mahie iho Ia na helehelena o ua kame-1 hai nei ika pehia mai ena ahe kehau a ka ipo. Oiai i komo aku ai o Piuke, ua ike koke mai la uo ka ui, a maliamaha mai la oia i ke kahea» I ka pae ana mai no ka leo kahea o kamaaina, ikaika aku ia na wawae o kamahele i ke koiuo, a i ka lialawai aua, ua puia ae la ke ala o ua pua, 111 a o ka panai ia ana ona puih aloha niawaena o laua. Hoonoho iho.la ua ui Lina Ia ia Piuke maluna o kona mau uha a uwe iho la, Ika mao ana ae o na koni maeele ana ake aloha, paue mai la ka ui, Ikaika wale ka imi ana mai i ka wahine. Akahi no an a ike i ka make wahine ou, no ka inea, ua imi mai la a loaa i ka lewa nej, kahi hiki ole i kekahi mana kauaka ko hoonou mai i kona ikaika, aia wale uo a he maua papalua, alaila hiki. Aole po" £fri an i hoike aku ia oe i keia wahij aka raamuli o kou ikaika, a me he mea la, he kino papalua kou, ua loaa iho la au i& : oe, a nolaila, ke hai aku nei au ia oe, 1 keia la, ua laa kuu kino nau. a nou wale no ko'u hoomanao ame kuu lia ana i na la a pau o keia noho ana a hiki iko kaua wa e hoolilo ia ai 1 hookahi io. Aka e hoi nae oe a kou aina hanau ilaila oe e noho ai a hiki aku au, alaila, male kaua. Eia nae ka'u makana ia oe o keia komo, ame keia mea e hiki ai ia oe k« ike mai i i'u, a pela hoi au ia oe. O keia konu no ke konio au iko mo mua ai.

Pane mai la o Piuke, E kuulei aloha ka mea hoi a'u i imi mai nei n ; loaa i! keia aina lewa i ke aouli, he mea hiki wale no keia i kekahi mea akamai ke hana i kekahi komo a like me keia komo, nolaila he mea makehewa ka hilinai ana i keia me«, o kuhihewa auanei oe a pomaikai ka palaualelo. Hookahi waie.no hoailona maikai loa e hiki ole ai i kekahi mea okoa ke hoohalike mai, oia no kuu wahi manamana lima uuku nei. Aole ka aoi e nalo kau kane ua moku ia keknai manamana lima uuku alaila loaa au ia oe. Pano mai la ka ui, Ae, ua pono ia, a eia ta*u hoailoaa e loan ai o ka'u kane, e oki mai oe i kuu lauoho nei, alaila o ke kanaka e ioaa aku ana ia'u me keia lauolio, alaila o ka'u kane ka hoi ia. Oiai ua mau iwa nei e walea i ke kamailio, nu ana ka makani, hoomaopopo iho la o Piuke ina olelo a ka lio keokeo, pane aku la oia i ka ui, i ka i ana aku, E ka ui, ua ike iho la kaua, e oluolu oe e hookuu mai ia'u e hoi, a nau no hoi ia e hoi ae.

Pane mai la ka ui, O hoi, a kah ma oe ia'o. iloko o na la lie 15, a i hiki ole aku au, hoomanao iho oe ua aua hou ia au, alaiia imi hou mai oe ia'u. A,ka, i hiki aku au, alaila aohe olena ana, he hooluu wale no. Ae aku la no hoi o Piuke me ka maikai. Ia laua nei no e kamailio ana, halulu hou ana no ka makani, o ka lua ia. Ia wa pane aku la o Piake, E hoi au, no ka mea, kokoke a hoi mai ko kane oia o Aeko Eleele. I ka lohe ana mai o ka ui, puili mai la oia ia Piuke, a paue iho la, He keu aku no hoi oe a ka apiki, aoie ho' ia o ka'a kane, o oe hoi ka eha a loko, ke koni a ka puuwai, ka mea hoi nana i imi mai nei a loaa an i |ewa im, a o kuu kino nei no hoi oa laa ia na« mak kela wa mai a kaua i noho hoown-

nawanui ai i ka pelapela, a ikāialalioī, ua lolie oe i ka'u i pane aku nei ia op» uā laa loa keia kino, aohe mea e a® tana o kapapa i ke kni kapu o ke konohi- | ki, hookalii wale no o 00 o kfi mea aina aooo no uuaiiei ka mea nann e wehe »e ina ipuka oka malu, a e hppai ae hoi i na puni o ba laahia o keia home. Oiai u'a ui nei 0 hoapaapa ana la Piuke, nu lion ana ka m#kapi, oke kplu ia K ifl, wa, pane aku la o Pmke, E hookuuiiiai oe ia'u, no ka mea, ke ko- ( koke loa nei 0 hoi mai o Aeko Eleele, | p&u kaua ika ai ia, a naale ole hoi kaua e fike me Icau 1 kamailio mai nei. No keia mea, ua hele mai la o loko 0 ua ui la a lalapa i ke aloha, a pane mai la oia ika hua fv ka maewaewa, 1 kfi 1 ana mai, Ē noho no kaua a hiki mai o Aeko Eleele, a ina no hoi e mnke ana oe, o ko kaua makli like no hoi ia. O kena mau olelo au e kmi lei, he mau olelo waiwoi ole. Aole eku ke aloha kane pela e hana ai, aia a like oe me a'u i imi mai nei a loaa oe i keia wahi, pela oe e imi ae ai a loaa au i ko'u wahi, alaila o ke aloha kane ia. Me keia mau olelo a Pinke, nu hou ana ka makani, o ka eha ia o ka mana* wa, ia wa ku ae la o Piuke īluna, aka, aia no nae na lima o ka ui Lina Kula e apo ana ma kona ai, kaohi iho la ka ui a pane ae la, E honi kaua a hoi aku oe. Honi iho Ia o Pinke a huli ao la oia e hoi, oiai ke kaliea mai la ka keokeo e Piuke, 0 lioi kaua, o make ananei kn. ua ia Aeko "Eleele, me ka haka pono 1 ana o kona mau maka i ka hale, e ake ana oka ike aku ia Pinke, he ole nae ka ike ia nku. Aole hoi e hiki i ka lio keokeo ke haafele i kona wahi e kn nei, no ka mea, ua kauoh» o Pinke iai» aole e haalele ia wahi a hoi akn oia, nolaila ua hiki ole ika lio keokeo ke holo aku ika hale e kii ia Pinke, aka o ka mea hiki waīa no iaift ke hana o ka uwe ae me ka leo nui, e !e!e ana iluna a ilalo, i o a ianei, no k:a mea, ke kokoke loa ī?&ftier*ka make ana i ike a Inaa ai hioi, oia no o Aeko Eleele.

I ka ho nae e tupaka ana i o a ianei aia no o Pinke ke lawili ia la e ka opna, a e hoapaapa ia atia hoi © ka na nanlu,. aia hoi halulu hou ana ka makani no ka iaanawa elima, a emoole Tialulu atia o Aeko mawaho, « honi mai Ia oia i ka haunn kanaka, aka ike akn Ia nae oia i kona lio keokeo e ku ana, hoomanao ae la oin na la\ro ia mai īeona lio e kekahi mea okoa, malaīo nae o na alakni a me na knhiknhi ana a ua lio keokeo nei, No ia mea, !;oonna akn la o Aeko Eleele i kana mmt ilio e hefß e pepe€l i ka iio keokeo. Usi oi ae ka ikaika o keia mau ilio mamna o ka lio keokeo, nolaila, i ka hakaka ana o m poe hololiolona nei, na aneane pilikia ka lio, a mai make maoli no, no ka mea, elua ilio, a hookahi ka lio, Ia Piuke i hemo mai ai mai na lima piai o kana ipo aloha, kn ana o Aeko Eleele, a pat.c akn la i ka i ana aku, Het.ha kau o ko'u anpuni nei, e keia kipi? I hele mai nei au e huh i ka'u Wahi. ne, wahi a Piuke. I keia wa no i lele mai ai ka ni Liia Kula a ku ifco la mawaena o Piuke a me Aeko feleole, a paneaku la oia ia Aeko Eleele, i aku la, Mai hana inooeii keia kanaka, no ka mea, o kuu kane īii. īa wa emi hope aku la ua Aeko la, a 0 ko Piuke wa no hoi ia i oili aku ai'e hoi. laia i puka aku ai mawaho olfa hale, ike aku la oia i ka lio keokeo e apuapu ia ana e kekahi mau ilio elua, na holo aku la oia me ka mama nui 'a emoole hiki aku la a hopu aku la i mau ilio la, a e like me ka ikaika maa mau i ko Piuke mau'lima, pela no oia 1 hana aku ai i keia mau ilio, a kaawale ana na apahu kino tne iia £00, a ō ka lio keokeo hoi e huli ana kona aloiluna. I keia wa ike ae la ka lio keokeo ia Piuke e ku ana, pane ae la oia, E Pitfce e pai iho oe ma kau opu. - Ia v,a i»i ! iho la o Piake zaa ka opu o ka lio keo- ! keo a hoi hou mai !a ka ikaika o ua jjo la e like me ka wa mnn, a ma ka nana ; aku, me he mea la, ao!e oia i halawai ! me kekahi nlia poino mamua iho. | I ke ku ana ae o ke Ho keokeo iinna, pane mai la oia ia Piuke, i mai )a, B N kau koke io&i oe maluna o'a a hoi aku k tiU£t, o koi hou mai auanei o Aeko Elei el« inake kaua. No ka mm, laamuli o i i(ou Mookuii aii»taai jk>īiio au. '' Kau aka la o Piuk« maluiui o ka ho j k«9k«w, a urnn m la kon* mau wewa»

ma ka opi o ua lio la, pupuu lioolei loa, ku ana lana nēi ma ke kae o ka rouliwai make, lele iho Ia o Piuke ilalo, a o na mea a pau aka ui Lina Kula i liaawi mai ai ia Piuke, aia no lakou ke lolii '& ma ka poli o PiukeNoho iho la laua kamailio, aia laua a kamailio ana, papo aku Ia kn lio, Auhea oe e kuu haku, ke hopohopa nei ftu apu, oiai oe e hoi aku ana no kou | aina, e lpaa ana oe i.na poino, nolaila, j aku nei ai? i kou oluolu, e pepe* i hi mai oe ia'u a inake, Jole iho i kuu ili a pau, kaulai oe a maloo, a opiopi ae i 12 opi, alaila ho-o iho oe ia mea iloko o kpu pakeke, a o kou puu kalahala ia a ,me kou (epkua, a oia no hoi kau pahikaua ika wa e halawai ai oe me ka euemi. la oo nae e pepehi ai ia'u a make au, e auau oe ikuu koko a punl koukino mai luna a lalo, a mai hoofiui hoi oe i kuu iwi me ko'u io. Alaila e nana iho oe i na ano holoholoua a pau o loko nei o kuu opu, a ina ike oe he wahi ilio kekahi, alaila o kau wahi | holoholona ka hoi ia e malama iho aii i holoi iho hoi oe a pau ke ino, alaila, j kapa iho oe i kona inoa o Keina Hiu, a I oia auanei kou hoahele a kokna hoi ma j na wahi a pau au e hele ai. | Ika hooki ana iho oka lio i kana kamailio ana, pane aku la o Pinke, Ku- ; panaha maoli ka hoi oe, e kuhj ana nu ; e hoi pu ana kaua i ko'u wahi, eia ka hoi he kena mai kau e pepehi aku au ia oe. He mea menemene loa ko'u pepehi ana aku i kekahi mea nana i kokua ia'u ina pilikia i ho.!a aku la, nolaila, aole au e hooko aku aua i kau iioi. Pane hou mai la ka lio, E liuki aku oe i keia niho o'a a hemo, maī kali a mai m&kuu hoi oe uo kekahi moa okoa, ao ka uaoA, jgbi oe e hooko ana i keia mau kauoha a'u, alaila, ua makehewa loa kou ola aua ma keia ao, a makehewa aa ana aku i kekahi poe ikaika, aole oe e lanakila ana malun?t o- Jskou. Nolaila e hooko uū oe i keia kauoha, i ola oe a ī p&kele hoi mai ka nui ae o na Ma keia ano no hoi au ihoike mua aku, ai oe, ke hooko aae hoi oe, e noho pu ai au me oe a hiki i ko'u make ana, a pela hoi e loaa ai ia kaua ka lanakila.

No keia kauoha p«r aka Ko keokeo, aole © hiki ia Pinke ke hoo!e hon aku, nolaila lalan ftku la oia ika niho o ka !io keokeo a huki mfti 1« me ka ikaik* » hemo mai !r, aia hoi he palii, o kona k«fon lie dftifHftnfl, a ō koua wela\i he ?rol«. Alaih* patie mai !a ka lio } Me kena pahi e pahn mai oe i kau puo. Pane aku la o Kahaha, e kuhi ana ka hoi au he niho*ta hoi ke hemo mai ana, eia ka he pahi. Me kena pahi e pahu mai oe i kuu puu, i pane hookikina mai ai ka lio keokeoi. No keia mea, hapai- ae la o Piuke i ka pahi a pahu pololei aku !a ma ka puu o ka lio keokeo, a komo puamiami aka !a ika punwai oka !io keokeo, a haule akn !a oik ika honua, kahe mai !a ke koko, komo ak\i !a o Pinke, auau iho la a puni kona kino, alaila !o!e iho la oia ika ili oua iio nei a pau, hookaawale ae Ta hoi i ka io a me ka iwi a pau, k»u!ai nkn !a hoi i ka i!i a maloo alaila opiopi ae la oia i na opi ana be 12, hoo iho la iloko o kona pak&ke. Kii aku !a oia a kaha iho la i ka opu o ua lio keokeo !a, aia hoi, ike ihō la oia he mau tautani' ona ah'o holoholona like oīe e aiōmoe ana iloko o ua lio ilw> la oia a ikeJilio la he wahi ilio uukn a lawe §ku la e lioloi a maemae, alaila, pane iho la oia, o Leioa Hiu kou inoa, a o oe hoi ko'u kokua, a nolaila, ke hookuu aku nei au ia oe e

hele oe. Hookuu iho la o Piuke iua wahi ilio nei i lalo.

Hele ae ia hoi o Piuke a maluoa o na iwi o ka lio keokeo, pane iho Ja oia, Aloha oe; aole oe i make ia hai, aka in oe no.' A nolaila eia au ke hoi ha'i i ko'u aiaa, a i loaa ia'u ka pilikia }m>mauao ae oa i&'n, Ia wa, haalele iho la ua Piuke mi S na iwi o ka !io keokeo, a he!e aku la oia *im kapa oka amliwai m»ke, <>X'\ ilio la i kekahi komu Imu, m<i ka w)i<> pabf ok» lio keokeo, a b#na tho !a i aa kam« la&u !a it« mm, a kan iho !a ma * im dkii U k«- *A< N*t 4.'