Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 14, 3 April 1886 — NA MOKUPUNI O KA PAKIPIKA. [ARTICLE]

NA MOKUPUNI O KA PAKIPIKA.

Mar. I.—Mamnli o ka ioheia ariß oka Geremania hana kaili wale ina moknpuni ō Samoa ame na Paemoku ma ka Moana Pakipika, na lilo !a i kumu na ko Kapalakiko poe kanaka e ninan aku ai i ke aupuni, peiiea ana la ka malamaia ana o ko kakou mau kanaka ma ia mau wahi. O kekahi o keia poe, ua kakau leta mai i ka Lunamakaainana Morrow, enoi ana iaia e ninau aku, ina paha ke maoao oei keia aupuni e malama a e hoopakele i kona man makaaiuana maluna oia mau mokupuni. Eia ka pane ake Kuhina Nui Bayard o Amenea Huipuia malalo iho; I- Keena o ko na aina e, ) ! Wasinetona, Feb. 26,1886. [ Hon. W. W. Morrow,-~Aloha oe:—0 kau palapala okala 17 iho nei, e pili ana i keia keena ma o ka palapala la i kakauia mai ia oe e A. Crawford o Kapalakiko no na hana a Geremania i lawe aenei i ka mana hoomalu o na mokupuni o Samoa, Kilipaii a me Ma kala, ua loaa mai nei. I pane no keia, ua loaa ia'u ka hanohano e hoike aku īa oe aohe o kakou kuikahi pilikana me na Paemoku o Kilipaii ame Makala, aole lioi he hoike maopopo no ko Gere-' mania manao e pili ana ia mea, koe' wale no na lono e hiki mai nei i o ka-, kou, me ka hilinai a hilinai ole ia, na | ae lokahi anei o * Beritania Nui a me' Geremania ma ka laina e mahele ai i' ka Moana Pakipika, a maia hana ana e. akaka ai ka nui oka ili aina e welieia ai no ka hooponopono a hoomalu ana o • na aupuni elua, He like ole ko Pamoa j me ko kela tnau paemoku, no ka mea lae kuikahi ko kakou me Samoa. XJa j pinapinai ko Greremania lioole ana aole | oia e komo mai e keakea ma na aina i s noho kuikajii ia, ma na ano a pau. O j na lono hope loa no na mea i hanaia, mai nei ma S&moa, aole i niaopopo loa | ka oiaio, ake kaliia aku nei oaa mau j lioonaau&o hou e pili ana i ka olelo hoo- j holo oiaio. Auo na mokupnni e ae i lawe mua ole ia e kekahi mana aupuni a e noho kaokoa nei me na aliiaimoku i ike ole ia mai ena aupuni nui, a e noho inai nei na kanaka o ua lahuī like ole, no lakou na hookohukohu ana maluna o ko iakou noho mua ana aku maluna o na aina i uoho e ole ia, a i olt! ia, me ka ae pono ana mai paha ona kamaaina o na mokupuni i noho kanaka ia, aiaila ua loaa ia kakou na Ameriea e uoho ana malaileu na pono kaulike me ko na lahui e ae. Aole o kakou mana ma ko lakow woa e koi, a aole no hoi i noiia mai nei eae aku, ma ka aoao o kekahi lahui e ae, i na pono e liiki ai ke hooliana akn ī na mea e kipaku aku ai i ko kekou mau kanaka ponoi, mai na pono mai e loaa ana. ke puunaueia me ko kekahi uiau lahui e ae. īna e hooi huiia aku ana e kekahi o na maua nui ma i keia mua aku, alaila, he mea pono ia | kakou ke upu aku, e malamaia una ko kakou mau kanaka i noho malaila ma ke kahua hookahi me ko na kanaka o na mana nui e ae. Ua hoounaia aku keia mau manao ina Kuhina Noho o kakou ma Ladana a me Berelina, i ala kai no ko laua mau alanui. Ua loaa ia'u ka hanohano, owau iho no, kau kauwa hoolohe, . T. F. Bayard.