Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 15, 10 April 1886 — Untitled [ARTICLE]

Ua huai ae nei kekahi uupepa haole o keia kulanakauhale, ua moraki ia ka Oihana Waio Honolulu nei i kekahi poe, oia paha ka poe mea <3ala. Ua laulaha ae keia lono ma o kekahi haole malihini America i holo mai nei ianei, me ka manao e lofa iaia ka aelike no no ka hoomahuahua ahtt ae i ka oihana wai o Hoholulu nei, aka ua alai ia mai ua haole la e kekahi luna aupuni kiēkie, ua hlo na hana 1a malalo o ka hoo. ponopono ana a kekahi pōe e ae. Nblaila, malia io he "ahi ko 1:jJo ke punohu nei ka uwahi. rt

Ke lawe mai nei na lauahea, ua hanaia iho nei he aelike me kekahi poe mea data no ka haawi ana ia lakou (poe dala) i na pomaikai okawa e noho ana ka ahaolelo, no na hana, ka Laikini Lulu ame ka hookomo ana i ona aie nui i#eir lahui. Aole i maopopo loa ia makoa oiaio o keia mau liana ( manao nei makou aole e he* wa makou ke waiho e aku i keia mau lohe i mua o ka noonoo ana oka lahui, oiai e hiki ole mai ana ia wa. No ka mea, aole e hiki ia makou ke unmi fna hana e houpuupu ia mai ana no ka hoopilikia Iko kalou lahui a me ko kakou aina makna.

Ua lohe wale mai makou, ke noho iike oie nei na hoa o ka Aha Knhina o ka Moi, ke iiuki kapakahi nei na hoahui. Me he ia, he ano oiaio no na lono 0 keia ano» a o ke knmn, na hnki ku ke poo o ,ka Aha ana like ole me ka man*o g, kekahi oaa hOa oia aha. Ma ka hoouiAopopo aku, o ke kuinu o keia like ole, ua ano e na maiielebel& ana pabtt f a aolnUa oa kuhHi»h»la keia poe, e like iuo ke ano mnu o ka poe e lawellwo ana laa han* biki ole i ka malamaīama o ka ia hoaiai ae. Ua ' lelo ia he ekoiu ma kekuhi aoao, ahe hookahi ma kekahi aoao, a o ka iiuaa nnn» e %a m*n n"ai i.keia Bpi ka oihana, na fio na iLuhm» aawall no Ka ■ ona, pela keia mau hana e hooia mai nei. Ua kupiUkii kona manao ika ike i ka mokuahana o kooa mau kaaalia, & me he la, eia ola W kaka a ke kaupaoua nei i kana hana haua aku ai, e hpihoi hon paha Ika loei kanawai i hnpai mai ai no ia oīhana 1 keia wa. maanei. e kapae paha i ke kahuhipa o Lanai. Ua nui no na hana maa&a a na aoao a pau e hana nei i keia maa la.

No keia ano eo na hoa, nolaila, na noonoo nui ia e na hoa o ia auna, owai la ka mea kapono e lele, o ka ekola paha, oka hookahi paha. Ma ke kaupaona an» i fea mea knpono ua alu mai na ano he leh\j!ebtii a he noouoo kur pono wa!e no ika poe nona na koko ana, hookahi nae pohaku nana e alai mai ina hoonee ana. He a-la koikoi | no, a heja-la hiki ole ke ike ia kona ano, oiai he a-la naha ole. Ka keia alai i hoopuhih i na hana, a i i na noonoo ohumu aku a ohumu mai e lolii nei i ka poli o na hoa o ka Ah* £ Uf hina, Ua akaka ole owai la o lakou ka i koikoi. No ia mea, komo mai la ka manao kamaemae hookamani ake alakai noi, e i ana, pehea no hoi e loea kanawai e nee aku i Wasmetona ma kahi o Kaaka, He maikai kela nou, a he pomaikai hoi no makou. Kaawale aku 06j aole h® hopohopo ana i koe, alaila nau no hoi e okomo iho i kou panihakahaka, me ka nahaha ole hoi o ka papa Kohina.

I mea e ko ai ka makemake o ke Kuhina, a i loaa hou ai ona lima lawelawa īeo ole, kakule, noho m&lie, hooko wale mai no, ua hoomakaukau mua ia ke kanaka i keia mau pule aku nei, a ok kanaka, he loio malihini no uehiuei ae oo kozta hiki azia mai. Pili eka keia me na opio Jeo ole iho o ka A,h& Eahma, akola lakoo, alaila aohe haaa aka hipa i koe, oka hooko wala no i ka wanana, "e noho pa La liona me ka hipa."

" Ke pua mai nai ka uwahi he ahi ko loko, " a pela īho 1& na lono e pua mai nei i keia mau la no ko kakou aupuni na kuhina a me na !rtna aupnni Ua hai pololei ia mai makou, ua hookoloia aka na olelo heiliili % kekahi kahūj& i kekahi kahina a hiki l ka makia i& 0 k« olelo hoop«clpaiii a ke kuhio& puo 1 *e kahina h'w, oe ka hlki ole ke paui i» tnaj, a m olelo la aku m& ke &uo hookolokolo a wz ke* kohi pohhi ako he hoopuiiipunl 8 o keia oleh kb \

"honpuūipaoi," he> olelo koko kēia iwaen» ob& baole bqd keomoiuo&i wka no ks !kc c ta leu-i. i Ltvv& 4 < !ite me kon« »do mao, a« mumule a oa ho»o s holo me ka a» ole e kj» a pile E Uawaii, ua |,uikoi o»ai em kou ke k»ao.iu u<& ī k« nenelu oka lepō, able tDa o koa uana mao!r ana i ka haamia, aka, ma kou hoohuua ana me k& m<Ja haomia.

E likō me na loiio i lolie ja no na luhā anpnui i laha aku i kela p«le akn nei ? pela i hooia ia mai ai k& lono i teia pal6j a ua lilo ia i mea oiaio.

Ūa olelo makou i ka pnle i hala, i ka' pan oke dala oke aupnni, na auhau o 1 k:a lohnlehu no ka pono o ka lehulehn, i kra poe piko pau i ka iole, a ke puana ae nei makōn he oiaio maoli no ia mea, ~rtka e iike me ka hewa o na poo maluiia ae, pela lakeu e hoōmanawanui nei i na ! i!o oka poe maīalo mai. Aole makon e helu aku ana i na inoa o ka komo iloko o keia mau hana, hē mlnainina makou ahe aloha hoi. He mea maopopo aia na hoike kupono ma kā fima'o ; ke aupnni no keia mau moa, a e manao aku kakou, oke kunm oko lakou lloonōho ia aila ma ka oihana, me ka ukīi kiekie mailoko ae o na dala o ka lehulehu, no ke kiai, ka malama a me ka hooko ana i na inea e maluhia ai ka waiwai a me ka ponō o ka lehulehu.

Ma kekahi apana, he mau dala ' wale koe, hiki aku ka nui o»a dala i hamn ia ika ekolu tmisani, He nui maopopo keia, aka ua hana ke kanakft i kumu e komo ai ika Ahaolelo, a nolaila, e ha* man kakou a pan mai hoopua leo, amai wawa olelo o lohe ia auanei. Aka, oka hewa, ua like me ke koko o ke kanaka i papehi ia a make, e "uwe*' mai ana no.

He makahiki keia i w&nana ia e kela haipole oiaio, © noho haue mat la i'iia pono o keia ao, nana na haku eaele hoomaikai i lohe ia ma na pea o ka aina ma na waha o na haipule HaWaii, a me he la o kana raaa olelo wanana, he haawioa no ia; "He makahiki kaulana keia oke ao nei no na hana ano e," a ke hooia mai nei ka liapaha mua o ka makahiki, an pololei ka wanana tion e Hawaii! E like me kou hookali, pela 6 loaa ai ia oe na haawma ehaeha 5 biki i kou la e hoomneūaae ai ia oe, emau ana kon lanwili i» a ""koa hoopouli ia. Aloha no paha kakon,

U* ioaa mai īa makoa phlh paia i hooUh» la e Kauka ' Aniua. ' e ~WMr T& ia euip. trfcfc e ka Pereside6a o k» Papa, <ia nīnau in kekahi mna hoa i ke kuuiu trk« Inkou hui pn aua me ka Peresi<i6-, he kauka o Aeina i mahaloia no lrona ÜBatao. Ua pane mai keia omh hoa, i ike a i loho maa i keia pau oke 'K&uka. Ika hoolaha ia ana o keia mau hana, ua lilo i mea kuhi

skn 8 kuhi naai, a hlki i fcs hoopuuipeini ana o k«kahi o keia poe oka P« pa o |s ~o ka Peresidena paha o ua hoa |Mhs. No ka ulu ana ona hoopaapaa mawaena o na hoaloha o Kauka Amiii» ao keia lawe mana nui o ka Peresi(ieaa # lik» m« kona aao mau, ua hele loa

| &kn & feikt i lauaa kiiao aiia q | Kaoka me Loio Kuhiea, a ma ke | kii !* ana o ka Pereeidena o ka Papa, e hooia i kona hooili ana i ka ni malnna o na hoa o ka Papa, •me Ake, Aia nae a komo mai la ka Pereßidena iloko o kahi o keia keoniinana ekolu e noho ana, aa ilte mai la oia ike ano o keia lanna ana 4 ' manawa, na hoomaka koke oia e oklo hookmi alea iaia no kona pilikia, aka ua sls! ia akn ka pxika e kekahi mea ma aa olelo pu e kaoh! ana iaia. Ia maaa-

ym, wahi ako maion o!e!o la mai] "ua ill aba ka oiaio ole o na olelo maluna o ka Peresideaa oka Papa. Ma £eia wabi, hoomanao ae īa makou i ka puka »na o kekahi ano e like me keia mawaena oke Knhina oko na aina e a me na Komlaina Bisritania a Farani, W too ka like ole o na olelo na hoohiki laua aole e launa oihana hou aie ke i Kuhina ma ka olelo waha, aka ma ka olelo wale no i kakau ia, Ua ano like iho la pela keia mau hāna lolelua aka Pereaidena i kona mau hoa oka Papa Ola, a i na kauka 1 hele aku e kamailio i moakaka owai la ka hoopuaipuai

Maliope o keia hm ana, na akaka na ka PeresideDa wale no ka hoopau me ka tewia kaka ole ana me na hoa, ao na olek» hoole ana ika oiaio oia mea, ua faQi * raai aua ai iaia, aka nae, he Ui ko keia kanaka ioi aku ka no* pepe«kae iko ka rainocero, aioi ' aka hoi k» uana i ko ka moo kua uaahi o kā mnliwai o Nile. i

ī Mahakona aka xm k& JUkelūie kahi 3 hooili kopaa ai a hoi m&i j k&kahiaka.

La lo&a foku ma ka kuLb o Lloopemo i ke i'oaha iho mi t 151 iiuk uuiuam, sok mm. opiaom i m&* i* u keeiī» haīa 4o ka W*i. M& ue Lu t U4t muae iu <e