Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 16, 17 April 1886 — HE NANEA WALOHIA NO MAUNA LAVANIA KA MEA I KAPAIA KA HOKU HAULE O KE KOMOHANA, A ME MANU GULA KA HANU MEHEU KAMAHAO O AINAHAU. [ARTICLE]

HE NANEA WALOHIA NO MAUNA LAVANIA KA MEA I KAPAIA KA HOKU HAULE O KE KOMOHANA, A ME MANU GULA KA HANU MEHEU KAMAHAO O AINAHAU.

Helu 1. Ī1 na maliamaka puni nanea, 1 "Welina pn kakon; Ēia taai ko kakou nanea hou ke oili aku la me ka mahie lauua ole, e hiamoe ole ai oko oukou po, ahe hoa iaunu pu lioi uo po maliina lailai, kia mea i kapaia ka Hoku Haule o ke Komohana, a pela aku, ao ka helu ekahi o | "ke onaoua. IMea Kaka^. (1 KJB au oke aiii Petunisa ka Moi o ! I Abeturo, a i ka elima hoi o kona mau ' I man makahiki oka noho alii ana, aia I boi> kn mai la kekahi mau moku 3 mai' Ika akau mai, no na kilo hoku, na kaI hana wehewehe moe a me aa kuhikuhl i imoone.. . ! . | ike ku aua mai oka moku s pili i lin aapo, oa iele mai la iakou a pii po % I ioiei «ku la no ka hnle alii o ka Moi Fetaiusa, iko lakoa hiki aua aku» ua hookipa maikai ia aku la lakou me ka k&nohano nui. • **>.• . Ua **hifco la me na kahiko naai kumukuai uiii, 8 ?>"%£> lakou mau iaooho -hoi, ♦ tobe mia wbe haoho w a . k* itiOt. Oko lakou.nui Le iO ao ia. ■

■ Ninau aka ia ka Moi Petanisa i ua poe kiiokilo U, Ueaha ka oukoa liuak&i omm&Uhioi?

Pa»e mai la kekahi ona kilokilo, E oU mau ioa oe e ke alii a me kou lahui no ka mea, eia 1 kou aupuni nu he wauwai makamae, a oia ka m&fcou i hoio mai nei. Aoie nao makou i iieie on nei, me ka manao e pakaha waie i kou wūwai, aka e hoike aku no 1 ua mea a pau e pili ana i ua m§a la, a mu no e huli a loaa, alaila o kai inoa oo ko makou. Oko makou iuoa hui, oia Barone.

aku la ka Mon Heaha ke ano o īa naea a oukou i hele mai nei? A aia hoi mahea 0 ko f a anpuni nei kahi i waiho ai/

Pane akn la na kilokilo» O ke ano o «n mea ia a makou i hole m«d nei, he hoku uo 18, a ua xke makou i koua hauie kamahao ana iho 1 kekahi wanaao mamua loa ftku uei, aneaue 8 malanaa ka loihi. Ua noouoo akahele laakou me ka hoomaopopo ana i kona wahi i hauie ai aua loaa ia makou, ua haule oia ma kou aupuni nei, a maluna dk o ka mauna.

Kiuau aku la ka Moi, He oiaio auei kaoukou mea e hoike mai nei?

Ae, he oiaio, wahi a na kilokilo,

, Pane aku ia ka Moi, Aole au e manaMO aku ika oakou mea e hoike mai ueii* hoike mai oukou me ka pololei i k» nui o ko'u mau makahiki, ka nni o ka'a maa wahine i noho mare ole ai, ua wahine i maxe ia, ka nui o na keiki a kela ame keia wahiae, ka nui o na keiki 1 make ame ua keiki e ola iiei A ina e pololei, alaila, mauaoio aku au i ka oakou e hoike mai nei no k£la hoku haule kamahao.

Owau anei kan e koho mai āi no ka hoike ana akn i kon inakemake, jtvahi a kekahi kilokilo.

Aia uo i ka mea o oukou 0 hoike mni ana, wahi a ka Moi Petanisa.

Ta wa, hoohnli ae 1« ka makaula i kona noho a hnli papn aku ?« i i*a Moi aie na wiuo aka h<;neh'ni«. a paue aku la, Owau o Baroue, ka makaula o ka aina hikma, ke hoike «ku nei au e like me ka fkc; ī 1o«a ia'n, n ma ko« k*jjlana a'a e, ik". wu. hikl la'u ke! h.yike uk u f oL i a o ko.u iu&u iuwik». iiiki ii Ja a nu? 4 hor«, oia ko»i m«n !a rna| koa haoaa ahiki i IreJH hom a'n e hoike ak'u uai mot . .!

Pololei, i hooho Hke mai ai na mak&uia o ae.

Paiie hou aka la ka Barone, He ehiku au m&u wqjaine i aoho mare ole aL Kati wiupne mna, aohe keiki, ka laa mai agfce keiki, ke kolu mai, elua keiki, ka eba mai, he ehiku keiki, ka elima, aohe keiki, onu mai, lie eha keiki, a o ka ehiku o kau mau wahine, aole nau ia keiki, no ka mea, na ke kanaka okoa ia wahine au i kii ai, a he . elima nae ana keiki me kana. kane ponoi. A oia ae la kau mau wahine fiaaa k§ hui ia kau mau keiki ponoi a pan, he 11 ko lakou nui.

Pololei, i hooho like ae ai na liīlokilo a pau.

Hoike hou aku la o Barone, Oka nai o kau mau wahine i mare ai he 3 wale noiakoa, make hootahi a ola elua me 06 e noho nei. 0 kau wahine i make, na make pu oia me ke keiki iloko o kona opu. Ka elua o kSu wahine, he eha ana keiki, a o ke koln, hookahi keiki, ake hni ia keia man keiki me ke keiki i tnake pu me kona makuāhīne, alaila aono au mau keiki me na wahine I raar& ia, hnī pu hoi me na keiki manuftht he llj alaila 17 ka nui o kau mau keiki a pau, a make akn 8, koe mai 9 keiki e ola neī, Ao keia iho la k» piha ana o kou inakemake eke aīii.

Hooho mai la hoi na kilo a pau, e ī ana "Pololei."

Pane aku ia ka M.oi } Aohe akaa i ka lani, aka ooeno ke akua e Eaiona a me keia poe i hooiaio mai nei i kau mau hoike me lie mealao ookpu p"n no kekahi me a'u i ko'a \ra i liaiia ai i keia mau me» au i hoike eiai uei. Ke hooia aka nei aa, ua oiaio na mea a pau au 1 hoike mai neL Kupeuiaha maoh ko kakou hai aua i keia la.

Pane &ku ia o Barone, E ke alii, mai kapa mai oe ia'u he akua nou, aka aia kou akua i ka lani a o ko kakou no hoi a pau, aka he like ole ua haawina i loaa ia kakou, Nolaila ke noi aku nei au la oe, eiiiiioo i loaa ia oe» Aka pomaik&i loa ke īoaa i& ee me keu hoopoino ole ia.

Pane mai la ka Moi, Re mwiaoio &ei an ika oukou, a ke nol aku nei aa ia oukou, e kuhitubi mai I ke alanui kaki «? loaii ai us hoku Ia ia'a.

I aku la ka makaula, E pii oe u laaa pouo ka piko oka mauna i Mamia Eawauia* ilaiia e loaa ai ua Lokw la ia oe.

P&ueuiai kka iloi. O kakou pu ao hoi lia ke pii.

I mai la ka makaula, Aole makoue hikike p« pu me oe, 110 ka mea, lie nai ka makoa mou hsns o hope, I heie iwai nei ao iuakou e hoike aku i mea īa oe, a uo e hnlī a loaa, a e hoi no laakon.

Ku ae la ua poe kilokilo uei ilana a baawi aku !a ike aioha. Aka sua mai la ka Moi e kali iki, hoole aku la uo lakou nei, a pano aku la, E hooko koke oe i keia kauoha, e holi. a loaa kela hokn haule.

Ae aka la ka Moi me ka i aku, e huli kokeno au.

Huli aku lu ua kilokilo a lioi aku la, mka moku, a holo akn la ao kekaki mau aupuui aku, iio ka hoike aaa aku i keia mea liookahi ku Hoku Haule o Mauna L&wauia.

E waiho ae kaVou 1 iia kilokilo e liolo la no ka iioolaiia aua co ka Hoku Patile t a e huli ae kakou e aaua no ka no kaua hijakai ioii Hoku Haule. Oiai oka makauua loa ia o ka hali hoku haule, a o ka Hm Eiio Hoku B«roue hoi ka makauiua loa uaaa i ike i koi hok.u hauie.

Ika liala aua aku oua kiiokilo, ua kauoha ae la ka Moi Petmiisa i kona mau kuhipu, e kuahaua aku a u» kauakaajpau£uaioao oka «oua, e iieie naai oku Hoi, a e wae uku ka Moi iw&eua o lakou i tia kauaka kupouo e helo pu ai uie iu no ka iaai una i ka Hoku Haule.

i ka pnhula ttau ae o kwa ioiio a puui ua akunkjja luui Ja ua kauuka he uui* Wae aku ia hoi ka Moi i koua \hj*j kiinukii a loaa eiua luxuvii kauiiku ku uu'i, alaiin, lu iu. kiwu iw»Mo o ku Alihikaue, uu k& imoiako ma la lakau ma im akaukāu no k* h(il<e> atifi i fca maum, no ka hualrai fmf hokn a ke a!Ji. No ia wa aku,