Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 17, 24 April 1886 — HE MOOLELO KAAO NO ANE LUDIANA, KA UI E HAAHEO AI KA AINA O HIROMA KA Hale Aniani o Wanadeina, A O Ke Kauwa Hooko Pololei. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ANE LUDIANA, KA UI E HAAHEO AI KA AINA O HIROMA KA Hale Aniani o Wanadeina, A O Ke Kauwa Hooko Pololei.

MOEUNA I. Helu 2. No KA MAIKAI o keia' mau olelo, ae aku la kpua makuakaue, a nolio liou iho la lakou e kali i na la ekolu. Ika umi ona la oko lakou aaa, ua hoi inai la na elele aliai iuai ia,.ei ac tia Keiki Alii nei ke liookokoka mai la i kalii a lakou e noho uoi. Ai ka uhi aua mai oka poeleel»\ hiki mai la ua Keiki Alii 'ia, a iloko uo oia poel<jeie kukulu mai ln kona uaau kauaka i ua hale lole ma kahi he hookahi auaua ke kaawale taai ka ipuka aku oua haio iole oke kaikamahine alii YisueJ.a. iloko o ka manawa i hiki mai ai o ua keiki alii ala, aole oia i ike mai i na maka o kaua a!ii wahiuo, » he iuea haoh&o loa ia i ka Moi o Beueromft, a ua piha loa ia oia i ka hooukiuki. Ika paa aua ae ona hale iole, ia mauawa i hoea mai ai ka mahina me kona malamaiama nui e hooiei pau ana maluna oka honua, aia manawa i ike ia aku ai ka weli mai oua kukai o na hale lole o ka Moi o Beneroma, a o na haie iole oke Keiki Alij aohe wahi ahi kukui aa ae, a lie ole loa hoi ka maalo oke kanaka mawaho, a aa iiio keia i mea haohao loa no ko Kaīkamahine Aiii Yisueda. Kakaii aku la ua kaikamahino a!ji nei ahiki i ke aumoe aua, pau loa iho ia kona poe kanaka i ka hiamoe nmo koua mau mafcua 4 a koe hookahi iho la ua kaikamahiue nei e kali ana, a i aneane ana ae & kupono ka mahina, hiamoeiholaua kaikamahine alii noi.

[ A iaia e pauhia ana i ka hiamoe, hi- | kileie aela oia i kn hoala a kona ma- | kuakane, 6 i ke kaakaa ann ae a kona mau maka, kuhikuhi aku la kona makuakane iaia i waho o ke kahua mawaena o &a hale lole, a ike aku la ke kaikamahine a!ii ? ke kauaka opio e holoholo ana i waena o na kahua aln. Ua aahuia u« kanāka opio la i ke kapa nnahi kelēawe, a he papale mahiole kele&we ma kona poo, a ma koua maū wawae, he maU kamaa buti loloa i hiki aku ke kiekie maluna o iia knli, aia UMihHia o kona kna he pn-a pun a me ke kakak», a e lewalewa ana ma kona aewo he pklii kaita oi lua, a Uia kopa lima akau, e paa ana h& ihe keleawe nui, « fna kona lima hema he pale kaua keleawe. ' Iloko b keia manawa i hawanawana aku ai ka Moi i k&na kaikamahine, O ua kane nei paha keiA au. Pane īnai la kana khikamahine, Pela paha, hele no hoi a oia, he kex> no hoi keia a ke keiki alii lapuwale uui wale aole hot e hihi ua luhi kaua a me ko kaua imau kanaka i ka hele ana uiai nei, uolaila e lalau aku oe i ka'u mau mea kaua a e liawele mai maluna e'u, a hele aku au e ho'ao me ia i keia po. Peue mai la kona m&kuakaue, E kuu kaikamalnue, mai hele oe e hoao ine ia, oiai aole oe i ao ia i ka koa a he mea ia'u ka ike aua akul ke kahe mai o kou koko ma keia wahi. la manawa no i lalau aku ai ua Kaikamahine a|ii nei i kona aahu kaua' a komo iho la, a maluna o kaua poo e kau a»a he papale gula mahiole, a maiun»o kona kuae kau auaUamknHka a rae kaua paa, a e iewalewa aoa kana pahi k&m gula ma koaa «oao akau, a m« ko»» aoao hwaa kaaa pila Timebaia, a e paa aiia roa koua ii rm hema kana pale kaua k':h;iw<r„ h xm kona lima akau kaoa xhe gaU f a S ka paa aua y keja mau wm, p«ka aka Is

ua ka|kamahine alii nei i waho i kahi a. ke opio e holoholo ana. ~ A kanaka opio la e hele aaa V» akau, aia ua ;ilii ala e hele ana ma ka aoao hema o laua i ka palenA.pao na hal® lofe, £uli ae k l«Aa 40 ka.hoi aua iwaena o ke kahui ano itiftna helu •»*!*> no ' " •"•W*" mawa#na*o laua.> hapai aeila o comerade i ihe keleawe iluna a pahu mai la oi£gQ)6 ka ikaika irpua o kana wahjne, aia manawa no i pelu iho ai uā kaiksspahine nei i kona wawae hema ilalo, palulu ae la oia i kana pale kaua g.u|a maluna o kona poo, a ia manawa i pa mai ai ka ihe keleawe maluna o ka pale kaua., a lele aoao aku la a ku kekaln hale lole o a ia manawal Jtiaalele pau Yisueda I ka pa|.u ana i ihe ika umanma o Comej:ade, me ka lana o kona-manao, nui nanae hoopakele ae, aka me ka hikiwawe īoa o Comerade i alo ae ,ai, a komo aku la ka ili§ a Yisueda malalo īho o kona poaeae akau* a liaīa &ku la ua ihe nei mahope o koua kuai me ka lawe pu ana aku me kekaiii niau keloawe mai ka aahu aku u Co^rade.

Ia aaanawa i hele nku ai o Comerade ka aoao hema oke kahua, a hele aku 1* o Visueda ma ka aoao akau t a ika kiki ana o iaua Ika palena pau o na haie lole, huli ae 2a laua no waena konu i» ke kahua, ai ke laua kokoke ana e halawai, ia manawa i loheia aku ai k? owe o na pahi kaua a laua mailoko ao ona wa-hi, a huila ae la iluoa o ka lew», a ia manawa i liaalele pau iho «i o ij*»iuergile i kana hauna pahi maluna o Visueda, me ka ni&nao o kana haiina pahi ia e hookaawale &i i ke poo mai kona kīaoM t aka īloko oka amoole loa i lele aoao ae ai o Tlsaeda me ea kai&a wawae o ka mea i

iiele a leliĪ3 x ke kaka pahi, I paliu tasi ai o Yisueda i kana pahi kaua malana oko poo o Uomerade, aku pono aku la ka papale mahiole i ka pahi kaua a ke kaikamahiue alii, a haale «ka 1« 1 kaiii e, aia maaawa i bala aka ai o Uomorade aiu ka aooo akau. a o Tisu« eda īua ka aoao heiua, a1 ko laua huli aaa ae, uo ua kaiaa wawa»? pokole, bauie iko la ko laaa oiau kuli 1 ka bonua a ike ia aku la laua o leua ana i ua kakaka, me lie mau kauaka paua pua la o ke kaliua Hetiru, me ia ano i pulelo ae ai ka mau pua mailoko mai o ua kakaka, a i ka liapalaa Itke o ke kahua i &alaTnsi ae a! ka laua mau pu§, a liakiliaki līilii ae la 4 a tfle mea la !ie liookaUi walii o ko laaa msu kiuo i manao ai la\ta e pana, a o!S ka mea i halatrai ai aa maka o ka l&ua man poa i kahi hookalii, .

Iloko o keia manawa ikuae ai laua a wehe ae la i na Timebala ma ko lana mau aoao, a hookani ae la iwaena o ua kahua ala, ake hoolohe aku i ka leo o ka laua, mau pila, me he mea la "e ue mai ana ī ka poli o ka ipoahi." Mahope oka pau aua o keia mau mea, ikeia aku la ka hoki keokoo e kai ia mai ana e ua kauwa elua, a ua kauia ka. uoho maluua o koua kua. A ike kokoke ana mai oua hoki la ike alo o Visue4a, ia wa i lele mai ai ua ke-pa daia elua mai loko mai <? ka ha!e o Oomerade, a haule iho la ua mau ala ma ke alo o Yisue<la, ia wa oia i lalau iho ai a. hoopaa ae la ma koua mnu wawae, a hookomo ae Ia i koua mau wawae i ka puka keehi, a pii aku la iluua o ua hoki keokeo ia, a ho* okuu ae la ua kauwa ika paa aua ina kauia kaohi, a o ka manawa no hoi ia i kuupau iho ai oua hoki nei i kona iiolo aua me ka ikaika uui, e holo kaapuui auo ola i waeua oua kahua la. Ika ehiku oke kaapuui aua, pai ae la o Comerade i koua mau lima, he hoaiiona keia e kauoha aku ana e owa ia, ao ka manawa no hoi ia oua hoki nei i owala ae ai me ka iKaika, a oia eo hoi ka manawa a Vipnfwla i hawele ao ai iua ke-pa ma ka opi o ua hoki pai T a kuup&u aku la ua hoki nei ika pwaja, aka aole uae he wahi mea a Uauli - iki oke knikaaiahim alil o Beparo;«sa, ame he mea !%e $ iho ana ola ia Oomei-aUe, "pua ka uwahi ike ksikamahino Wweā» " A kek puka am |iku e ike ai oukoa ika m&m īa ana 1 %iua o ka mahina. f¥w mUM*,}