Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 20, 15 May 1886 — AHAOLELO O 1886. [ARTICLE]

AHAOLELO O 1886.

La Hana 11, Mei 12,1880. Noho ka, halo e like me ka oian. ifoluheluia ka moolelo oka la i liala, a aponoia. Na Palapalā Hoopii. Na Keau mai Honolulū uiai, e hoo-

moe ia i ohewai ma ke alanui Kuīa mai alanui Nuuanu aku a hiki i ke alanui Liliha, Waihoia i ke Komite kupono. Na Palohau mai Hanalei mai, e noi ana i kao no ka muliwai o Lumahai. Waihoia ike Komite ona Hana Hou. Hoike a na Komite Kumaū. Waiho mai o Kikila Palaunu i ka hoike a ke Komite Hookolokolo, e.pili ana ika bila aka Loio Kuhina no ka hoi hou ana o ka aina i ke aupuni, a 11 a ka Loio Kuhina jio e hooponopono i keia imuao ka Ahahookolokolo Kiekio. Waihoia ka hoike ma ka papa. Hoike a na Komite Wae. Noi mai o Kakela e haawi hou aku i manawa no ke Komīte e noonoo ai i ka bila e pili ana i ka Hooia Kulēana Kope iloko oke aupuni. Aeia. Na Olelo Hooholo me nā Rila. Na Keau he olelo hooholo e noi aua isl2oo no ka hoomoe ana i paipa wai ma alanui Kula a hiki i alanui Liliha. Heluhelu mai o Kaulia he olelo hooholo e noi ana i $2000 no ka hoomaemae ana i ka uwapo o Waimanalo. Waihoia ia ma ka papā a noonoo pu me ka Bila Haawina. Hoolaha mai o Kauka Waita e lawe mai ana oia ha bila e hooponopono ai i oa luna alanui. Heluheiu mai o Kaulia no ka wa oiua | i kana bila 1 hoolah* mua ai. Wailio ia no ka helnhelu elua. j Heluhelu mai o Dickey he bila e pili ana ina hale pale ahi. Waihoia i ke komite kupono. Ma ke kapae la ana o na.i ula, ua liuike mai ke Komite Pai, ua pau i ke pni jia kekahi mau bila kanawai, a uu maj kaukau no ka haawi aku i na hoa. I Waiho mai o Keoni Beka he olelo | hooholo, e kauoha ana i ke Kuhiua Kalaiaina e hoike mai ina ua loaa ia C. Z. Meyer, Kakauolelo oka Oihana Wai fca palapala hookohu kupa Hawaii. Heluhelu mai o Nahinu no ka sva mua he elua mau bila. 1, E laikini ana ina halekuai wai ikaika. 2, He kau&wai e liooponopono ai no ke kuai wai ona. Waihoia uo ka heluhelu elua, Heluhelu mai ka Loio Kuhina no ka wa mua he Inla e pili ana i kekahi Aha Niele Pau alii. Waihoia no ka lieluhdu elua. A aana no, e lawe mai ana. oia be bila e hoololi ai ika panku 847 oke Kanawai e pili ana i na kokua lUnakanawai Kiekie. Hoolaha niai o Kauhane he olelo hooholo ao ka hookohu ana i mau komisina ala Ililiī no Kau. N* Hana o ka La. Ma ke noi, ua hapaiia na hana o ka la, oia ka heluhlu alua uut\ i ka Bila Haawiua 0 na niakalukl olua mai Aperiia ī luki i Maiaki 311SSS. Ma ke noi, ua komite ka hak> no ka i noonoo ann. Noho ke 'lii Waila i lunahoomalu. No ka Moi § 50,000 Noi o Dok e hoemi i #40,000 a kamailk» mai la, i kela kau i hala, ua noi wai k» Moi e pakiko ina hoolilo oke anpnni a e hoomaka ka ho9mi ana mai kona uku aku» Mai 11 a mea mal i liooaiaopopoia aaa kana haiolelo alii o keia kau, aohe a kakou kumu e manao aku ai tta loli ae ia mau manao o ke Alii 5 T?a aa ika nui ona hoomahu&liua dala iloko ona haawina o ke aupuui. Ua ike pu ia hoi ma ka haiolelo alii, e hookowoia akn w.a ka iloko o kn aii* ttft ka nmikai oke aupuiii uo ua fc»u* hou 0 Uke mo na hoakea alanui o kahi i pau i ko alii o Honolalu ka}oihaua wid 0 Honoluiu nei, a aku. OI» i?ila Haawiua i keia wa # he #2,830,309 «U iua epau 111» aua' keia mau haua hou \ ko komo, a'aila e j lo*a ana he mihona v!ah hou. O kela hai»ahe*H>* miliona a keu« ua olelo | M kuhiua* aia no Ukou maleko mai 0 j ua k«« 1 kokoia, Ko uol au, j lakou i noofiw pouo h&i sx «nā *u £ k«Ai4ii louo oiaio U\\ u* I..vi aku koin *!i« kuhiu?i I k.o s-w.s ; ua

kfc Qih«A4 »0 t«U Uix UiuU *V» « fa«t« u t®X\v\V m«r K l * U U Puie i *i. I** eā inoiii »u* e l»i* b»lo e JkhV« ma\ i 3u& j us «ŪM AUw Ai4 *0&e *>Uie 1U U U.vl H« a»«m « iwiW u kiiou ; ' V* m<«« <M*K\ > luWll <' V.-J„ *■ i | Vo V» «V. v , UT Vn : .4\..J., K. * -. | nri I',» tfvvHtii.• u* i ;.. V J me* U pf2» »o K& «•*.% v ( K>a* VLiāi Ijc, Ati; M*; } lUI, l<>3.oMs« Us»d, W JS'.P*iN-4,s i*lkl.v« r m» V* kv-*c.; 1 WUA, uV.. K t | % Vo ta«* e »f * v*tt 5 11« W lrc>H,< *»*, «n ;a V* J t.A*« Ui£ <• īiW &H* V.' VA **~;. } K* k* H««w*fcie<' fI&»<XV Xo4 O iVsl<N t lKW*lfe. ii.'.- ; * ' ««».5 Sk **, ;*.- jvl .1* "k • *ww* ** *u «i i.- u wlu

mamuaoka !una aupnDi kiekie loa iloko oke aupuni. Oka lunakanawai kiekie oia malalo koke aku 0 ka Moi ma ke kulana ame ka hanohano, ahe

hana i ike ole ia ke kumu oka hooi ia ana aku oko ka Moiwaliine mamua o Wka lunakanawai kifekie. Ma ka ninau ia ana, ua holo no ka haawina e like me ia i kinohi. Uku o Ka Mea &iekie Ka HooiīiUa Moi $16,000 Noi o Dickey e hoemi iho i $12,000. Hooholoia no e hke me ko ka bila. Uku o ke Kama Alii Likelike $12,000. Noi o Kakela e kiola, i keia haawina, me ka olelo mai, he hana hoowahawaha pahn ina noi e like me keia. Ke manao

nei au, ua laweia mai keia haawina, no ka mea ua maa mai mua mai, a nolaila ke hoao mai nei ua Kuhina ina e makemake ana ka lahui eae ajioole aku paha. Ua kokua au ina noi hoemi i hala aku neiJno kuu manao ua kupono hanaia pelā. Ua ike au ma Enelani i ka haawiia o na haawina dala, aole wale no ka Moiwahine, aka no na lala e ae a pau oka ohana alii, aka aole au i manao ua pono i keia aina ke hookaawale ia mau haawina no na lala o keia ohana alii.. Oka mea pono ana lunamakaainana e hana ai oka hoolilo kupono i na dala o ka lahui. Ma ka ninauia ane, na hooholoia no e like me ko ka bih. Kama Alii Kaiulani $5,000 Noi hou mai 0 Kakola e kiola loa i. keia haawina. no e like me ko ka bila. Puuku ame Kakauolelo $7,000.,

f Noi o Dickey e hoemi i 2,000. o Nahale e hoemi i 4,000. 'Hooholoia no e like me ko ka bila. LiloAlo Alii $20,000. Mahope ona hoopaapaa a me na maaao o Kakeīa a me Dole e ninau pouo ia na wahi o keia mau dala e hele nei, ua ninauia ka • haawina a hooholo loa ia e like me ko ka bi!a. Ma ke noi a Kalua, ua hoopauia ke komite, a ua hoike aku i ka hale e noho hou ana ke Komite i ka hora 1:30 P. M. o keia la. Hoamaha ta hale. Ika noho hou ana o ka Hale i ka hora 1:30 p, M., ua komiie hou ka hale no ka noonoo ana aku i na haawina i koe. Noho hou ke 'lii Waila i lunahoomalu. Na ITKW H<K)itAC.

NoHon Kuihelani f 1,200 Noi o Aholo i 2,400 hooholoia. JSo Mfs. Nahaolelua 600, " Ahaolelo a me Ahakukamlu. Na M!o Aliaolelo $30,000, Noī j Likikiui i $35,000 e like me ka Oldo Hooholo Bi!a Kanawai. Hoo-1 holoia. j . No ke Kakauolelo j Ahaknkamalu $ 200. Hooholoia. Lilo Aha Kukamalu 100. n j OīHANA O KO NA aINA E. Uku Kuhina § 12,000. Hooholoia. j Uku Kakauolelo 6,000. | Noi o Dole e hoemiia i $5,000 a ko j kua ia e Kakiua, Ma ka ninau ia ana, a% pai na aoao! ©loa, nolaila koho ka lunahoom&lu j Waila ma ka hoemi i $5.000. Hooholoia. Uku o na Kakauolelo Kuikawa, Kope a me ua poe unmii $ 4,000 'Noi o Ealua, e ho<.mi 1 $2,400 a k«mailio mai, ke*pu aiau mai nei keia iaawiur a me he la i keia kau aku e hiki aua ik« SS,OOO me ka maopopo ole heaha la ka hopena. Ua hoohi -ieheae pu aku oia Ika hoike ake Kulii-. na o ko ua ama e he piha welu, iuo ka hoikeiko mai 0 ka h&awiua mua aia , kaia w&hi he aole uae i p&u. ika hoolilo ia, uolaila ua lawa no : koU haAwiua mua, X"a kaiaaillo loibi mai ke Kaliiua o; | iia asaa eno ka uui o u« haua o ke - koauā a peīa āku. me ka lawe mai i kē- ( kahi mau hoōhaHke. j KamaiKo mai o IVIe A aole oia I ma-, , kauka.u e kam&lUo uo ua kumuli&ua j , kuw&lio ake a aole lioi keU e j ka wa e kauiailio ai. Aole ia i uiauao j , Le hs.u;v uo ke lfceuA 0 ko :.a aina e ka, i hixU ak .\ i iua mea kahike. Ola j I uiau Uaiia, kuix>uo ua ua kauaJLa | I aaauao t like sae A EonAa&E, a \ ok! , ».a W. 1\ aia iqa ua ke.

I Koiu& o Koiu ik& Um«u.& \a. . Loolcv&;o c liOOlkkA» &>> VcViwhi j tf lv. | K.*n&iW c E*km*j la. KeA«* &» V* ile e&a mlajuxi»1 u« lAi&i o lom «ptat i K\&A*li eo

Vc \«3i ok i Ufc6 me U 4v* o HiiHi &utwos&l i! u* dsl*. K« ltU &»«! V*«*V* << MaUVi &* k* Ule U* ; T* V* &k* a »c U li- «« ■ «k« *v» it» c*e o W «ato * «4« \% tftlrtft. ! ***£ •> *?JkW K sVx v«jii ta* V\v^' m» 1* Oa«i®n U.V%siiauko W k**»ur.A «h» u fcttt «&& • fe* : i«s* *&•£» W 4* 4»M««t *afo «Ut. I lii <mi «* . »*» wninhiHili Wh>* >,' **!•»*' <| i? U i«* iile *-.-. * k*. Vt

le o ka Koohalike ? na 111q 0 like mo na na ioaa. Ua hpike laplaia āe., un koho oi Vale ia aku na loaa mamua o nā mea oiaio. TJa manao ka 'lii, ke' lloojjui wale aku nei ka liale ī na Loolilo dala'meTio kupono ole. Ni»an ia ka Laawina a kaul?. *finan ka hoemi a Kaīua i $2,400' a Loo11010 ia. *Ma ke noi, ua hoopau ia ke komite o ka liale, Hoopanee ka

La Hana 12, Mei 18, 1886. Noho ka H%le e iike mau. Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala a aponoia. Hoike a na Komite Kumau. Na ke Komite Pai i waiho mai i mua 0 ka hal.e i keia mau bila kanawai i pau 1 kepai ia. 1, Ka bila e kukulu ana i j na Aha Niele no na Pau Ahi. 2, Kn bila e hook>)ī ai i ka pauku 3 o ka mo- j kuna 44 o na kanawai o 1884. 3, Ka | bila e'hoololi ai i ka pauku 15 o ke ka-1 nawai i aponoia ma ka la 7 o Augate 1882, e'pili ana i na laikini kuai liiīii i

ka waionn. 4, Ka bila e hooloīi ai ika pauku 2 o ka mokuha 36 o na kanawai o 1884 a me ka pauku 10 o na kanawai 0 1882, e pili ana ina laikini kuai nni Ika waiona. Aponoia. Hoike a na Komite Wao. Noi mai ke ja.ia ka uc>onou ana ika bila kanawaT e pili ann 1 na palena pau ahi o ke o Honolulu i manawei hou. Aeia. ' Na ke Komite Kakau Poepoe j im bila kanawai i hoike mai, ua pau ike kakau poepoo ia na bila i waiho ia aku ma ko lakou lima, . , Na Olelo Hooholo me na Bila. Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heiuhelu mai o Kakela no ka manawa mua, i kana bila kanawai e pilī aha i na ala liiīii ame na pono wai. Waiho ia malalo o na rula. Hoolaha mai o K&lua, elawe ma,iana he biia e pili ana ika ili ana aku oka waiwai i aa hooilina. Hapai o Kalaa i ka olelo hooholoa Keoni lieka i heluhelu ai i ka Poakolu e ninau ana i ko Kuhiua Kalaiaina ina ua hookupa Ilawaii ia ke Kakauolelo o ka Oihana Wai Mr Meyer iaia iho» mamua oke komo ana aku 0 ka Hale e i na haawina e pili anp ia eohana. j U» aooko ia e like uje ke kanawai oaaluna ona, wahi a ke Kuhina īyalaiaina. Niuau hou ia ko Kuhifā Kalaiaina, i ka wa hea la i hookoia ai ke kan^whil Manīua ae o koua hookohu ia ana, ka pane a ke Knhin» Kalaiaina. Heluhelu mai ka Loio KuMua j|io ka wa mua he bi!a e lioololi ai i,ta jjaiiku 847 o ke Kirila, e pili aua i na nawai kaulike. Ama ke kapae ia ana ona rula, ua heluhelu alua ia ka! bila ma ke poo. j Kue o ike uoL a kaujiailio mai, he kokua au ika biia aole nae e liko uu keia 0 pupuahulu nei ika he> luhelu alua. He uaio he mau: lala OMua ao ka Papa Loio, a ua ia o k& Loio Kuliiua alak&i, a he,, mea, poao ke ka bila 0 liko uio hlla e ae» a hoea mai i koua mauawa pau 1 ke pau». | K»a«Atlo «iM ka Loio Knhiua» 1 aolo hwpohopo la mo ka hooholo ole ia o*ka hila kumn i heluheln alua is ai ma k» poo, afea no ka ike he kanawtd ke:& « aku ana i ka Aha. $al& ka Peresiilens I ka ī«lo Kahiaa a ka luoa heln H o Wailuku no ] ka halahn mawaho o na ruīa. ! Kiae mai oKalua i karuta snas k* Noho, mm o ke »oi a ka Loio Kuhiu» • kapw ua ruU * Is ka bilam*kei»\ j Ra!« ka Noho t* KaYna. a mn kēia ml* «M o k« noho. ua h<x»pii ia | mua o kn Biki a apono ia U t«k aua, * ks HooUh* «Mi k« Kul»ka o k%* i«. * hkW wai nn» ok VWU * \hl\ f mo w* lahui t Hn % hooliihA o uhi f oi» h* »laa mau L | i pamkm WA o U ki* fta % k* \ a>Jpo«wifVtt»o au* 1 V; n TT^v>VoVv ; Ma Ka*j*\»i !

I N* \ mi W IHh * %St* \ V.*t>s*V* tv> I Im mn* \ W «»;«?* | H« R«sii M<\ i !hv&fe* a» h* H I k * pill *B* i ** al>» Vv*m*« * * IM»«m b HW »,% V*H »# Vm4 1 hMli WniWl* «I %ivlv* -» ** r*l%.

I Hi Km« W iA4> ♦ V4»Aik | l«Mk f%♦ KaUi*!** * %.*i* V> * ihuu W*Hmu; I *N* wm> H 1 j I tte*tidMt m*i <s IM*» ** V-?- * § MM ** i** H i linl* jw> %% j tM»«Vn i»Mk IVit' l«Mii «* %*i* |»V„ »*? I Wks* j li* 1 ! | Vr- KkH» * l wft3fco>j 'I* irit J **. *» -ik n j j * V»»*'* V W #>| V*Sgh>. • ' V» **N •; 1- X * .* n» j H*|V* IKw> ' fIW >, i*

mena ala hakao Waialaa. ma ta papa. * ' | mai ke K»mua i«a makankau ka lioiie aka luna dat©' nui 110 īa haawī aka j. na hoa,, tae lja 'iloakaka mni* *ma ka olelo Beritania waie rS, ota ōlelo Hawaii ē loaa, ao ma ka ioīke a ke Kūhina Waiwai, ' Noi mal o Kakeīa, ona bila -waiona a pau e wailio ana.ma lima ole Kakauolelo, e liaawl ia i ke komite o ia liana. Hooliolpia, Hoolaha mai o e lawe mai ana oia lie bila e hooīiio ai ia B!ai!aa i awa kumoku akea. Hoolaha mai o Palohau, e lawe mai ana oia i keia mau bila eha. 1, E hoomahuahua ka uku o na luna aupuni. % £ laikini ia ka poe e moraki nei i na aina. 3, E hoomahuahua ai i ka uku ona laikini loio. i, E kaupale ai ika manawa e hookohu ia ai ona luna aupuni aole oi aku 1 ka elaa makahiki.

Na Hana o k» LaHeluhelu akolu ana i'ka bila e hoololi ai i ka pauku 1053 o ke Kiyiia. Ho oholo loaia. Heluhelu ekolu ana i ka bila e hoololi ai i ka pauku 1, mokuna 90 o ke Karaima, e pili ana no ka liio o ka olelo Hawaii ka olelo kumu. $oi o Kikila Balaunu e hoopanee loa JNoio iiauiiōuiano e hooholo loa i ka bila. Oiai e kamailio ia ,m& keia bila ena lioa oka h§le* ua noi iu uiai e hoopanae ka. hale a noho hou ika hora 10 A- au apope. Hoopanee ka* haie.

La Hana 13, Mei 14 1886. Hoomftka na han?*. e hke me ka uiau, Na Palapala Hoopii, Na Paehaole, māi Moiokai mai, i $5j200 i mokuahi holō pili aina mawaena o Maui, Molokai ame Lanai. "Wai hoia i kē Komit-e Kaiepa. Na Amaraj mai Waialua mai, i no ka hana aua i na alanuī maT*n«. Waihoia i ke Komil-e o ua Hana Hou' | Hoikoli.ouiito Kumau. I ke Komit<e Pai i iioike mai ua I pau i kepaiia kekaiii mau hiia. Apoaoia. I KtOteio Uooholo me ua I>ila. f N* Kakoln i heluhelu mua mai ika bi!a pi!i ana ina anhao. kaloko a waihoia malalo o na rula. Hoala mai o Bakor i kan* o'elo hooholo o pili ana i ka hookupaia a hookupa ote ia pnha o īffr 71. K. Meyer, e mnī ka palapa!a hookupa i mua 0 Tta Hooholoīa. ®tōolsSif\ Ttsfti o fh)īs ho bi!a e pili sna i uku hoomau. Waiho mni o Kalua hc olelo hooholo e kanoha ans ika Puuku oka !Tcu e wuho mai i mua o lra haīe i ka holke bo nn lilo o ke> alo aliī ao na makahiki >lua «> pao ana ī Mar. ?I, ISSC. Paka! mai o Kakela, o hoike mai k & Po&kn BUa ka PoakaM. Hooholoia ka a ta? ka olelo hooholo, eia wale iio ka poe* ku?.- Kale K&uka, Hamoa. samut*!a Paka, s me Kauai. Waiho mai o Kikila Barauna, ilelo hooholo « kauoha ana i ua kui.iaa # roai im; aī* to a pna o k« Jftpani ttt* na lvu?i a mt? oa a;e e Hoohoī<.. : a. W(tth<> ra«ū © Kakina hs» o!ek> hoo bolo, ♦ hwb aai b Kuhina Kalaiaiaa mk» knkNa !n» * ta<? eh !Ho o t»a alanai n« *p«n* * paa iWko o m OMk«hiki *!o« i h*U Waihoi* mt t» p*jxt Waiho m*i o h* »>,V!o h<x?feolo 1 bMwfc* ik* Kuhiea 010 s.ie« e, nAo m£ ik4o v> tt« U 4i ua 130 m H«i(tW«a mai o N»UsW i i* hiU a *a* l* Kv,U-<. i »«* kuai<4-4. U Mv.h<r!u %\u «ai44 o E&ia&a* i bi U»k * pili *»* Ko U Ui*kk> ko&om I W «ui«sia ca*U W..» īkhiWĪ* mi o Kalm* W bkk t Ntt a®* ik* i!i %s% *%&"$ U wti*tl t ** p®» I**i o Mi Wmik» nat o lUk«k v4cLb * k*'4v4i* jiwL i W -i kv_ m

! * liK* «> a* RM* i V > f M «Im i* Sitn t** | k« «• U 4c !*\t % * **isnt wv&. I Hn Im t**«* Kmlm* i M«bit« f «m* I fcwwi t*H « $*u «a% 11* k«i aa& II wk nlt TBHf i I wm *» hc M * jffi i** ;mn KU t «t£k> k MWk*tt\v«fc* «K*» W t? ika*», **?*> , *w- § K.tp« i» m fta> mk » md la b l|M%» a* i m& i «wk. A£V*&v^ik- ! •; Vxfc&» mmh* %&. € *lN«HMM>tMxTfctft%> m VmH«|*U l m • to &H!iiKS^gSUS Wk £«*, ~ * % »•.- i U lwf% I T *