Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 23, 5 June 1886 — AHAOLELO O 1886. [ARTICLE]

AHAOLELO O 1886.

Mai ka aoao eha mai. Kainailio mai o Kauhano ma ke kokna i ka olelo hooholo. Mahope kolee iho 0 ka pau ana ona haiolelo hope malana ae, ua noi mai o Nahaleeninau ano. Aeia. Kamailio mai o Dole, aole ona manao i kona wa i lawe mai ai 1 ka olelo hooholo e lilo ana i na kamailīo hahana loa. Ua hikilele loa oia, no kamea, ua manao oia e ake an& lel ka hale e malama i kona inoa maikai ma na ano a p-au. Ma ka hoike a ke Kokua Lunakp.uawai alua, ua īke ia aia he ekaeka pipili loa ika inoa o Kekoa. I kona aakaikai ana ina manao kue oka poe e makem«ke aoa e huna i keia ekaeka, aa lioomanao koke ae Ia oia i kela mau huaolelo ma ka l>uke nui weliweli 0 i ana: "E hoopakele mai ia'a mai ko'u inau hoaloha mai." Ina aohe haīa o Kekoa, alaila he'hana pomaikai nona kona huli pono ia a maopopo, Ina ua hewa ia, aohe ana mea e noi aku ai i ka hale, aia no ia i ko ka hale manao ka hoonoho ike kanaka i ekaeka ole. Ina he īnanao ko keia hale e malama i kona hanohano, aole loa e hiki ke ae aku i kekalii hoa e noho mai me lakou ina ma ke apuka kona komo ana mai. Ina he mea hoomaa7:auna wale ka hano?iano, alaila he mea ole ia. Ina e hoopanee loa ia ana keia olelo hooholo alaila. e aaki paa ana keia ekaeka aole e pau ika holoi ia. Ke manao nei oia, aole ka hale e manao ana pela, alaila e huli ae i hope a leha aku me ka haaheo ma ka lakou hana, Me he mea la, he mau kukakuka malu ana aku nei mßwaho ika wa aka hale i hoomaha iho nei, no ka raea ua emoole loa ba lakee koke nna aku nei o na manao o kekahi poe mai ko keia kakahiaka mai. Ua ' ikaika loa ka aoaopili kuhina o ka hale a ua eo la lakou ka hapa nui, aka aole ona makemake ika lakou mau hana. Da haawi mau oia i na mahalo ana' ia lakou ' ma na hana ku īka maemae. &e lana | nei kona manao, aole oia e ike aku ia lakou ua loli na manao e like me ko keia la. Ua like loa keia me ka makapo 0 alakai ana i ka I hea la e alakai aku ai *? I kahi oka hanohano a me ka mahaloia o ka hale.

Ninauia ka waiho ma ka papa a haule. Noi o Kakela e kakauia na ae ame na hōole. Hooholoia. Poe ae e heopanee loa 1 ka olelo hooholo, a e noho kapulu no o Kekoa: Kapena, Kuihelani, Kaae, Kikaha a Kean, Lilikalani, Keoni Beka, Amara, Kaulia, Kaulukou, Pahia, Kaunamano, Nahale, Nahinu, Aholo, Kaukau, Kaai, Kauai, Palohau. Huina 19. Poe kue iia hoopanee loa: Bihopa, Ake S 01eghorn, Bush, Kauhi, Brown, Kauhane, Kakela, Kale Kika, Kakma, Paehaole, Dole, Huina 11. Mamaa gjta hoikeia ana o ka hopena o ke kohoWa oka hale, ua noi o Dole, e hoike mai na kuhina Kipikona Neumana i ke kumu oko laua hoole ana aole e koho. Pane ka loio kuhina, aole i waihoia ma na lehelehe oka luna mai Lihue mai ka mana e noi mai ina kumu o ko'a hoole ana, aia wale no na ka hale j kauoha inai.

Ia manawa i waiho koke aku ai o Dole i ka rula o ka hale e kokua ana i kana noi. Olelo ka loio kuhina, ua pono io ka luna o Lihue. Ua hoole oia malalo o na kumu eiua, oia hoi, ua noi oia e waiho i ka olelo hooholo ma ka papa, a ua kue i ka hoopanee loa a me ka olelo hooholo. Ua imi kala mai o Kipikona e like mē iseJmmu alua a ka loio kuhina. Hapai hoa mai ka loio kuhina i ke noi e pili ana i ka olelo hooholo a Kakina e waiho aku i na huaolelo i hoohaahaa ai oia i ke kuhina waiwai, Kue o Kakela i ke noi, no ka men, aole i hoike pili aupuni ia na kunm i ka wa 1 haim ia ai ka hewa, nolaila, tia ha\ile -wak na apau. Olelo ka Loio Kuhina, ua lawa no ka manawa no na kuwu e waiho aku ai i ka wa e hoike ai ke Komite hookahi lala. Kokua o Kakiua i ka Loio Kuhina a hoole oia i na mea a pau e keakea ana Kue mai o Kaulu'-nu i ke noi, a kaenailio mai, o ka mea wale no a ka luna o Molokai e hana ai o ke pelu aiai 0 kona mnu kuli i mua o keia hale. I.'a hooholoia ke noi i Komile hookalii lala, a ua koho ka noho ka Loio Kuhiin. Waiho mai ka Loio Kuhina he olelo hooholo e pili ana no ka olelo hooholo a Kakina o ka Poaono i haia, no ke koiio ana i komite hookahi lala, no ka waiho ia L. A. Kakiua i na oleio i hoolmahaa a hoino ia ai ke Kuhina Waiwai, mahope iVo o kn hoopaapaa ana o ka Jiale, ua hooholoia ka oleīo hooholo h ke kuhina. Koho ka noho 0 ka Loio Kuhiua ke Kouiilo, ]Sa ka Loio Kuhiua i heluholu mai

' 110 ka' wn 11311 h i l-:u biia ī hoololi ai i ka —paeku iiii o ke Kivila. Waiho ia no k& helalielu alua, Hoopanee ka ha!e, Ltb iiaiiH 27, luue 1, 1880. Halawai ka hale i ka mauawa taau, | Na Palapala Hoopii Na Kauhane mai Kau mai, he uoi mai kekahi maa kanaka elua k<* koena o ko laua aku hana alanui e liawiia aku ia laua, *ma kahi oke 42 rae 75. Waihōia i ke komite waiwai.

Na Kaukau maf Kaannpali mai, e noi ana i ka nku oka lawe leta i ka pule ma ia apann, Waihoia i komite o na hana hou, I Na Dickey mai Makawao mai, e nōi ! ana e hoihoiin ka npho' ana oka aha ihookolokolo ma Paia. ai $2000 no kekokuluanai ha!e hookolokolo ma ia apana. Waihoiai kekomiteona hana hou. Na Kakela mai Honoluhi mai ( he noi na na pake ao!e oae aku ike ka* nawai e auhnu ana ia lakou, Waihoia īna ka papa a noonoo pu me ka bila Haawina, * Hoike a ke Komiie Kumau. Na ke Icomite hookolokolo 5 hoike mai, oka hila kanawai e pi!i ana i ka. laikini ana i na poe hoaie (lala maluna ona waiwai lewa ma ke ano hoomoe, ua hooponopono lakou me kekahi mau hoololi a noi mai e apono i ka bila. Waihoia naa ka papa.

Na ke komito waiwai i waiho mai 1 ka lakou h ike i paiia, me ka hoakaka mai, aole i pan ka- lakou hoike, 0 kekahi hapa wale no keia, a e hoike hou mai ana ke pau pono ka lakou liann.

Na kc komiio pai i lioiko aaai u« pau i kc pai ia kekahi ruau bila kawawai lehuleliu. Oielo Hooliolo iao uhl Bila. Na ke Kuhina Waiwai i hoolaha mai he bila kanawai e pili aua i ka holo launa leta ana mawaeua o keia aupuni ame lapana; a pela no hoi inawaena o kela aupuni a me Ameri<īa. Nana no i heluhelu aiai no ka wa mua i ka bila e hookaawale ana i haawina no na lilo Poni Moi a me ka hoolako a hana hou ana ika hale alii Iolani; pela no hoi no ka bila e pili ana nō na'palapala pili aupuni. Waihoia no ka helahelu elua. Na Brown 1 heluhelu inai no ka wa mua ika bila e pili ana ika hoopoiiopono ana i na ipu hao naahu. Waihola no ka heluhelu elua.

Na Kakina i hoiko mai i īnua oka hale,o keia ka la i kauoha ia ai au e mihi aku, ua makaukan au e hooko aku ia kauoha;

E iike me ka hooholo ia ana e ka ha« le kekahi olelo hooholo inehinei o kohoia i koinite uana o waiho mai ina olelo i hoohaahaa a hoino ia ai ke K«hina Waiwai a me na kuhina e ae, ua loaa ae ia'u ke kope o ia mau olelo i ke ahiahi nei; a oia mau olelo, oia kuu pakui ana aku mahope o ka pauku 16 A oke kanawai waiona ina olelo "o na kohina pu kekahi." O ka heluhelu ana 0 ua pauku la penei: "Aola e ae ia kekahi mea kuai liilii ika waiona e kuai ia mea me na keiki oo ole, na wahine, a 1 kekahi kanaka a inau kanaka i ike ia he ona mau."

[ "O ke Kuhina Waiwai kai hoololi ' mna ma ka liapa hope o keia pauku ma ka hookomo ana o "na haole pu kekahi," a pela hoi au i waiho aku ai au i ka'u pakui. Ina o keia ha olelo 1 hoohaahaa ia ai na kuhina, ke minamīna nei au i ko na kuhina ake ana e kapae ae ia lakou mawaho o ke kanawai me ke kau nae i ke kanawai no ka poe malalo iho o lakou. E like me keia mau olelo i waiho ia mai ia'u e ke komite, a ke huli aku ma ka moolelo o keia Hale no ia mau olelo, aole e loaa aua; a ua luki loa ia'u ke hoole aku aolo e mihi, aka, aole au i naakemako e lawo mai ia mea i kumu, me ka hoao ana ia'u iho e alo ae malalo o ia alanui i walii e pakele ai au. O ka olelo liooholo i lawe ia mai a hooholo ia e keia Haleehooko aku au, me ka punuku ia o ko'u waha aole e ekemu a pane no'u ilio e ka luna o Hilo Mi'. J. L. Kaulukou ma kona pani ana i jia puka ma ka nmau uno } ua uana ole iu ka pono o ka mea i niaaao ia he lawehala. O ka mea i ahewa ia uo ka pepehi kanaka, ua ae ia oia e pane nona iho, aka, aole pela i haua ai ka luua o Hilo ia'u ma kela la. Ke mauao nei au aole ka luua o Hilo Ue kauaka Hawaii, aka, he kanaka oia no ko na aina e; iua no oia iloko o ka iua kupapau, a ala mai ku uinau e hke me ka hana ia ana maluna o'u i kela mau la aku nei, 0 lohe ia aku ana kona leo e poha mai ana mailoko mai 0 ka lua e ninau me ka puka ae o kona lima 0 kau uo ka hoohoio ma īa aoao. He mea kupouo auoi i kokahi hoa o keia Liulo e ku ma k;i papahalo o keia halo a lawelawu pu i ua haua hoopouopouo kau kauawai n\o kona ano i uluhia e ka wai ikaika ? Ke mauao nei au o ka noho ana 111 ai o kekahi hoa o keia hale ma ia ano, ina oia he lunamakaainaua, he *lii a he kuhinn, he hoino n

hoohaahaa ana la i kaia ahaolelo a xse keia aupuni, a ua kupono loa ke kauohaia oia e liookaawale ia mai keia hale aku eka Makai oka Hale me ke kauoha ia aku e mīhi raai oia imun o ka hale. īkawaa ke Kuhiua Waiwai i waiho mai ai i ka olelo hooholo, owai mea nana i hoiko aku iaia, o ka pnpa ia ana pna kuhi'na i ko kuleaua e ioaa ai ka waipna, oke Kuliiun Wuiwai ka'u i mauao ai ? Ke hoolo noi au i ko'u hoohaahna a hoino ana aku iko Kuhina Waiwai J M Kopena, pala au e lioole nei i ka ■ hiki ia'u ke mihi aku iaia. " !

Ona mea a'u i olelo ai a i hoopuka ai paha e pili ana nono, aole ia ho hoino i koia halo, aka ho ker.kea ana ia i kona hanohano a mo ka hanohano o keia uupuni. Oua olelo i manao in »i ;oia ua olelo i hoohaahanin ai ko kuhina ua hiki ko loaa kekahi mon knpuiio iloko o laila, oia ieo kupono oto ike Kuhina Waiwai ke iuu ika waiona. Ma ka la i jf)uana ia ni na 01010 i manao ia ai he lioohaahan, o kn Loio Knhina, ka mea I pane nini nole e hiki ia'u ke aa aliu ē hoopiikn hou nku ia mau ōlelo a i ka inoa pahn. Aole au i aa aku ma ia la, aka ke aa aku nei au i keie la e hooko aku ia naau olelo. Ua pai ia i ke akea kekahi maiiao i kau inoa ia 6 a'u ponoi, ua uluhia ke Kuhin.% Waiwni me ka wai ikaika ma ka papahele o keiā hale nia i8 la, aole e liiki ke lioole in, maloko nei a mawaho aku o keia mau paia. Ma ke uoi ua hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 1:30 auina luNoho hou ka hale e like me ka hoopanee ana. Li!o hou ka hale i ka hoopnnpaa no ke ano mihl ole ona olelo a Knkinn. He m'enawa loihi i pnu wnle, 'ua ninau ia ka apono ina olelo mihi n Kakina a haule. Noi o Palohau e knkau nn ae a n)o na hoole. Aponoia. īle 22 ma ka hoole aole i mihi u Kakina, ahe 7 i apono me ka hooia ua mihi io o Kakina, no lakou keia mau inoa, Kikila Baraunu, Dr. Wiglit, Kauhane, Kakela, Dickey, Pnehaole n me Dole. Hoopanee ka Hale. La Hana 28, lune 2, 1880. Halawai ka Hale i ka manawa inau. Na Paiapala Hoopii. Na Keau, mai kekahi man makai kiai mai o Kawa, e noi ana e uku ia aku ke koena o ko lakou mau mahina h.e $3 no e'.ua makahiki ka loihi. Waihoia ike komite Waiwai.

Ha Brown mai Koolnuloa mai. 1 Aole e hoomahuahuaia ka nku makahiki oua luna aupuni, 2 Aole n'a pake i mare ina wahine Hawaii o hoihoi ina keiki i Kina. 3 I elua kula haole no ka apana o Koolauloa. 4 E hookuu ia na makua ekolu aoi aku keiki mai ka anhau ae, E hookomo ia iloko oka Bila Haawina i $5000 no ka hoohohonu ana i ke awa o Kahana. Waiho ia i ke Komite Huikau.

Na Kaukau māi Kaanapali mai, e hoonoa ia na ia Konohiki a x )au * Waihoia i ke Komite o ua Haiia Ho'u. Hoike a na Komite Kumeu. Na ke Komite Hookolokolo i hoiko mai no na hoopii lehulehu. 1, E laikini ana i ka lulu. 2, No na lunaka nawai apana. 3, E hoole ana J i ke kanawai lulu. 4, I be aupuai wale no e moi'aki ai na aina. 5, Aole e ae ī ka banako lahui a me ka laikini opiuma. 6, E hoemi ia ka nku o na luna aupuni uku kiekie. 7, E hoopau i ko kanawai dala gula. lla manao ke Kotnito e waiho keia mau hoopii ma ka papa a lawe ia mai ka bila kanawai e pili ana i keia mau hoopii. Apono ia ka hoike Na ke Komite Hooiaio Bila Kauawai i hoike mai, ua apono a kakau inoa ka Moi i ka bila kanawa kuai liilii i ka waiona ma na apana. Aponoia. Nake komiie hookolokolo i waiho hou mai i ka !akon hoike »o keknhi mau hoopii. 1 E hoo!fvkc> k?v Pake ehoi aua i Kina i rosre i ka wahine Hawaii i hale, aina a me $500 maoli. 2 E hoohana ia na lawehala ma na apana. 3 I elna lnnamakaainana n'o Makawao. -1 Aole e ae i kauawai uku hooiuau no na luna aupuni nolio loilū i ka oihana, ua manao ko komitō o woiho koia mau hoopii ma k» papa a lawo ia mai ka bila kanawai i pili i koia mau hoopii. Apoioia ka hōike. Na ia Komite no i waiho hou mai i keia, 1 O na kaue HO makahiki e iiookuuia ka auhnu kino. 9 Ē hoihoi ia ka manawa e noho ni ka I*apa Hoopū Auhau o like mo mamua. O ko kanawai o ka Papa Auhau i koia wa o hoihoi ia e like uie mamua. Apouoia ka hoiko. Na ke komite pai i hoiko mai ua pau ike pai ia keknhi mau'lūla. v Na ko kom\to maUwa o?a i hoike mai 0 ke noi a ko Kalawao mo luūanpapA 1 ko komito lals, no ka makaikai ana aku ia hikou, ua nmnao ko komiio o hoOini iho a 5 \nU, n o holo aku ko koini-

te ma keia Poaoho iho, luiie 5 ilaila Aponoia ka Loiko. v * Kolio ka nolio i na 'komiie — JEatinamano, Kakela, Nalinle, Liilikaiani a rne Paehuoie.

Na ke kon>ite Kalepa i hoike mai o ka ht>opii mai Makawao e hoole aua i haawina uo ka laioa mokuahi oka ona miliona, ua mauao ke komite e waiho m« ka papa a noonooia na itamu oka Bila Haawina e pili ana ja mea. Apouoia ka hoike. Na ke komite malama olai hoiko mai, o ke noi a ko Honolulu e hooaoho ia o Kauka M, Groto no Kalawao, Kakaako a uio ka Hale Haawi Laau oke Aupuni, ua apono ke komite ia noi, a e hooko koke aku ka Peresidena oka Papa Ola. Waiho ia ka hoike ma ka papa. Hoike a ke Komite Wae.

Nu ke ulii i hoike mai, o ka bila kannwai e pili iuia i ka hooponopono ann ina moui o ke uupuni, uu apono lakou ika bila me aa hoopono pouo. Waihoia ka hoike ma ka papa. . Na ke komito uana i lawe ka olelo hooholo hoalohalpha aka Hale Ahao lelo ia Kapena Loko i hoike mai, ua hookoīa ka hnna, me ka hoohauoli nui ia oke 'lii, mo ka nui o kona mahalo ina hana maikai i hookau la aku ma lunu ono, e poina ole ai oia ma kana huakai īmi ola o kona kiuo. Aponoia ka hoike. Na Olelo Hooholo me na Bila. Na ka Noho i hoakaka mai, ua loaa mai īaia liekahi kono mai na kalui wa īwai mai o ka Lunalilo Homo, ana ke Kakauolelo i heluhelu mai ka leta, e noi mai ana ina hoa oka Hale e ma kaikai aku ia Homeona ilihune, ma ka hora o auina laoka Poalima lune 4.

Na Kakiua 2 hoakaka mai Ixo ua mea. e pilī ana iaia ma ka la i hala, e piliana 110 kona mihi, aka Hale i manao ai a hoole aole i mihi e like me ka makemake oka olelo hooliolo ekauohaana iaia; ua maoao oia aole ka Hale i hoomaopo ,po iki i xm olelo ana i hoopuka ai, oiai, he laanawa loihi i lilo no ka hoakaka : ana, a uo ia mea, e lilo hou ana no paha j he mauawa iaia ma ka hoike ana aku i j ka Hale, ona olelo i oili.mamua aku o i ia hoea ana maio na hana o ka la i hala, ke hoike aku rei au imua o ka Hale ua kupono ole ia mau olelo. Noi mai ka loio kuhina, e apono .aku ] ka haie ina olelo i hoike ia mai. Apo j no ka hale. i Helahelu mai o Keau no ka w& mua Ika bila kanawai, e pili ana ika uku hoomau o Mrs. K. Kanoa. Waiho ia no ka heluhelu alua, Heluhelu mai o Kapenu no ka wa mua i ka bila e pili ana i ka launa leta ana mawaena 0 Hawaii a me lapana. Waiho ianoka heluholu elua. no i lielqbelu uiai no ka wa mua i ka biln e pi;i ana i ka laupn leta ; ana mnwaena 0 Hawaii nei a me Amertkn. Waiho in no ka heluhelu elaa. j Na Paolniole i waiho mai ho olelo hooholo, 0 hookomo ia ma ka Bila Hanwina $G ko Kauohokula no kona auhnii papalua ia ana. Haawiia i ke j Komite Waiwai. ; Na ka loio kuhina i hoolaha mui i ka bila e piti ana i ka hafia ana i ka bia ma Honolulu nei a me na wahi pili kokoke ■ mai. Waiho ia no ka helohelo elua. j Na Nahale i heioheln mai no ka w a j raua i ka bila e pili ana i lunakannwai j hoomalu no Kona Akau. Waiīio 'ia no j aa heluhelu elua. Na Keau i waiho raai he olelo hoo holo, e kauolia ana i ke kakauolelo 0 ka Hale e oku «ku i« Kimo Kukona $2.00 00 ke kaa i hol,o ia ai e ke komite lawe 1 k<i hoalohaloha a keia Hale i ke 'lii Loke. Huoholoia,

Na Atnara i hoolaha maj ho mau bilft k uinwai. I E hoonoho ia i mau keiki Hiwaii m» k» Bnro Ana Aina Aupiuii. 2 E hoop«R in k» inoa o ka lunamakaai UHiia bil« e lawo ia oiai huh e ia ame k:i apn»» oua i koho ia ai. 3 E uku ia $600 i ku tnak;thiki uo 3 kaika iinhiiio inalaia ole a A. Clark i make o Waialua. Hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 3 .-nniiH lu. . Hora 3:15 noho hoo ka Hale, a uo ka h*wa eto o u > hoa i hiki mai» ua noi ia e hoopuAue a uoho hou i ka hora 10 upopo. Hyo ph iwo k»*. Hak.

. La Haua 29, lauo 3,188, j ; Halawai ku Hale o like uxe ka mau. f J NaPaUpala Hoopii, Kakola uiai ruua uiai. 1, li ao ia ua koeua aiua aupuui a hookuu aku iua lioloholona oua kauaka. WaiLo ia ike Komiio oua Haua Hou. 2, Na ke aupuui e uku ika uku kula o ua koiki © heUv«na i uk kula, aolo ua ua makna ouku. Waiho -,a i ke Kom\to Hoonaauao. 3, Lao ia na kaoaka o 'mahial wa na koēna aiua auptim, Wnihoin i ke Romito o ua Haua Hou. Na Paohaol© mai Holokai mai. 1 Ē hoolako ia akn i m.au laau !€paau no na apana o Uolokai. 2, E hoouohoia ! o J. lf, Vai\ Giesseu i uiea haawi laau no ka «pa»a o Halawa, Waiihoia i Komife Malama Ola. \ N* Kean mai Honotutu ūiai, ho maiLlioopii ano !ike A noua ua iuoa ho kokahi a hi'l-lO k Uhi, o noi ! i

| aku ? hooliio ia o S. H. Mgckfipu i i kauka aupuai Inpaau. ,!»ai lopeia mo kona uku pu ia. Waihoia ike Komiie Malama Olu. floik» Aua Komite Kmnnii. Ka ke Kon:ite Pai i hoike mui, ua pmi ike pai ia kekahi uihu Aponoia ka hoiko, a r Na 01010 Hooholo mo ua Bila, ,Na lieau he 01010 e liaawi aua i ¥3000 no ko KLula Hauai Kaikaniahine o w&lahao. Waihoia a noonoo pu nio ka JSila Haawiua. .Na Nahale i hoolahu mui' he hoololi bila kanawai i ka pauku 23 o ka mokuna 'M o na kannwai o 18S'i. l!fa Kauhane he olelo hooliolo e noi ana i 1500 ajo ke kukulu aua i hale hookolokolo. naa Kau Hikinu. Waihoia a noonoo pu me ka Bila Hauwinn.

Na Amaia he olelo hooholo e kauoha aua i ke Kuhina Kalaiaina e kauoha aku ika Lmia ona Hpu, e kukulu i mau kia pohaku hoailona alanui rue ka hoakaka pu i ke kiekie o ka iliwai oko alauui, i hiki ai ina halo ke kukulu mai ia iliwai ao. Haawiia ike Komite Pale Ahi. Na Nahale he hoolaha bita kanawai e hooloh i ka pauku 783 o ke Kivila, o pili ana i ke koho balota. Na ka Loio Kuhina i hoolaha a hpluhelu mai uo ka wa mua i ka bila e pili ana e loaa ka mana i kn lunakanay,'ai hoomalu a apana o Houolulu e hoolōhe i na hihia e ulu mai ana ma na palena kaupale ahi o ke kulanakauhale ma ke kukulu ia ana o "na hale. Haawiia i ke Komite Hookolokolo me ke pai ole ia a na lakou e noonoo. Na Hana o ka la' Nooiioo aua ika biUv kauawai o pili aua i aa ala liilii a mo na pono wai naa kouu heluhelu alua ia aua, Kapa&. ia na *ula a heluhelu ia ka bila ma ke pyo me ka haawi ia ike Komite_ Wae, oia o Kakela, Loio Kuhinn, Dole, Doweett a me Keau.

Ka noonoo ana ika bila kanawai e pili ana ika uku hoomau ia T. W. Everetfc ma kona heluhela alua ia ana Haawiia ka biln i ke Komite Wae maluua ae. i Kapae īa na rula, a ma ke noi, o na bila kanawai nku hoomaa a pau o A. Fornander, W. 0. Pai'ke, H. U. H. Poomaikelani a me Mrs K. Kanoa e heluhelu ia ma ke poo a haawi aku i kela Komite Wae hookahi. j Noonoo ana i, ka bila kanawai no ka wehe ana ike Kailaa e hke me ke awa o Kealakekua i awa kumoku akea. Haawiia ike Komite Hookolokolo. Noonoo ana i ka bila kauawai e p&pa ana ina kanaka Hawaii ika holo ana aku.i ko na aina e. Noi o Kakela e apono loa i kn bila a e haawi no ke kakau poepoe. Ma ka ninau ia ana, ua haawi ia ka bila no ke kakau poepoe. . Hoomaha ka Hale a noho hoii i ka hora 1:30 auina la. Hora 1:50 noho hou ka Hulq. j No ke kakaikahi o na hoa i akoakoa hou mai, ua noi o Kakela i hoololi ia mai e Keau, e hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 1 auina la apopo. Hoopanee ka Ha!e.

La Hana 30, lune 4, l$8(i. | Noho ka Hale i ka hora 1 auiua la^ Na Palapala Hoopii, Na I)o!e mai Houolulu, xia ua 160 inoa e noi ana, aole e apono ike kauawai e auhau hou āna ia lakoa no ke kukulu ana i halpmai no ko leikou poe piīikia. Waihoia ike komite |iookolokolo. ' Na Ivoruite Kumau. Hoike mai ke.Komile Waiwai p na hoopii ako Wailuku no ke kanawai a me ka haawina no ka laiūa moleuaiii o lea Ona Miliona, k« Iwnako hoahu elala lapana aole e ae aku, ua mauao ke,Komite e waiho 1 keia mau noi ma ku papa a lawe ia mai ka bila kauawai o like me keia mau noi. Apouo ia ka hoike. Ka ke Komile Hookolokolo ī waaho mai i ka lakou hoike no ka hoopū a ko Mo!ōk»i, e piii aua ika hwpau i| ua alfvnui nui, ua man«o ke K.onitte e waiho ma ka papa a lawe ia mai ka'lnla kanawai. Apono ia ka lioiko. Hoakaka mai o Dolo i Iwna «o tta hoiko a na Komito no na' nijii lohnlohu i waiho ia iloko o ko hikou lima aole o lakoa hoike i ko lakou mauao no !ft mau lioi, nk:i, o ka waiho walo no ma ka papa; he mnu noi lanīkai i-.o kolialu, a ho knpono o!o kok:;!u, nk;i, 0.010 o ko hoiko mai 5 ko l-ikoa uianno iu> ke kn{H>no a mo ko kupono oU Na koii\ Kouūto hookalu uo i waiho hou oko noi ako Fu:u\ o iiv v j>uoa iua 'awaia konohiki, ua mauao ke Kounto ao'o i p;>p;t ia ka poo o uoho ana : iluna o k;\ aina i ka lawi»:;iaua f koe kā i.w mawa!so aku. I.awo ka Halo i keia hoiko a >> aiho ma ka ko lUniam.'. 01 a i hoike mni i ko;<\, o ke noi a ko Pana i noho uo i v ;.o. :u.v. rouo o hooko l * roi\>id -0..L oku r ou la \liof. Apow<> in ka hoiko.

NaJa no i Loike : uoi ako Wailuku & laīkin! i opama, ua manao lie Korhite 6 waīliofW" noi " mo ka papa a lawo i» mai ke ko£ifrsaf ō ka opiuma. *' Noi o Dole o'lioihoi hou inkii hoikē a lto Komile, oiai lie moa ano nni leein uoi o pili ana i ko ka lahui ola. Ma ke mn ua apouo iu ka hoīlee a ke Komile, Hoike waha rani ke Komita lokolo no kekahi noi maopopo ole a £o Makawao'e hoihoi hon ia aku i kā luaa oia apana, Apouo ja. f>a ia Kouaite liookahi 110 i lioiko hou mai, o k» biln e pili a_Eia i ka maua o ka lunakanawai hoomalu me apana e hoolohe ina hilna e pili ana i fca poe kue no ke kukulu ana i na hale maloko ona palena pale ahi i hoaleaka ia e ko kana■wai no Honolulu, ua apouo ko Komito 1 ka bila a e waiho ia aku no ke kakau poepoe. Apono ia ka hoike.

N"a Aholo i noi mai o lielnlwilu ekolu ia kq bila ma ka Poalua, luue 8, a pela me lea bila e ao ana'i nu kanaku Hawaii e hele iko na ai ua e. Aponoia. NaJke Komito Hoonaauao i qoj pjai' 1 manawa iiou no lakou e uoonoo. ai 110 bila b pili ana i ke Sabati a ( me na hoopii eae ma ko lakou lima. ' 'Ae ia.' Na "keJKomite Malama Ola i hoike mai, oke noi ako Makawao ia kauka A H Bailey no ia apana, ua apono ke £omite a e liooko «,ku ka Peresidena o ka Papa Ola ia noi. Apono ia ka hoike. Mā ke kapae ia ai:a o na rulu, waiho mai o Kaoi elua noi no Hana, 1 E wehe ia ke eke leta ma Keauae, a e hoonolio ia ī luna hooiaio no kela apaiia t . Waihoia >ke Komite ona Hana Hou, Kapae hou ia na rula, waiho 'mai o Keau lie hoopii na ke_Koawai Helu 4, e noi ana ina e noonoo ia ka haawina o ka Oihana Kinai Ahi o & hookaawale okop. ia ko ia i'vaawai haawina. Waihoja ike Komite Waiwai. 2 E wehe ia i tlanui mauka ilio o Kawa a hiki i Iwilei. Waiho ia ike Komiie o na Hana Hou. 3 E kauoha akn ka Papa Oīa e liookaawaLe koke ia aku na lepo kipulu hoomomona maea e lioaliu ia uei ma Kukuluaeo ma kahi okoa. Waiho ia i ke Komite Malama Ola. Na Olelo Hooholo me na Bila. Na Kakela he olelo hooholo, o na bila kanawai wai ikaika a pau i komo hope mai a e komo hou mai ana manei mua aku, e haawiia lakou a pau i ke Komite \a lakou na bila wai ikaika i | haawiia ai. Hooholoia. 3T.a Dole i heluhelu mai no ka wa mua i ka bila kanawai, e pili ana ina aku hoomau. Waihoia no ka heluhelu elua. ,

Na Paeiiaole ho olelo hooholo, o ke Komite e liele ana e nana iua īnai o Kalawao a mo Kalaupapa, e ia lakou ma kekahi moku maliualiua u kupono 110 £a la'We ana ike Komite, aole e like me ka mea i hoomaopopo ia na liiiaka e lawe ana, oiai, oiaka moku i pakele ai mai līlo i ko kai ka P.ev§āidena o ka Papa Ola. (Hu ka "Waihoia ka olelo hooholo ma ka p,apA, Na Kaulnkou i hoolaha ajai t . kanawai e hoololi ai i ka 10$ 9* „ ke Kmla, e pili ana i ka Oihaoa Kapae ia ka rula a helulielu bila bo ka wa mua. . Waiho ia no ka heluhelu elua. ' ' , 4 Na Dole he olelo hoohoīo, e hoopiha ia ka hakahaka o ke 'lii Loke ma kstii oko Komitd Malama Ola. Hooholoia. Koho ka Noho i kā Luha o Lihue a me Kolon. Ku o T)oIe malalo ona rul'i a v pale nona iho, oiai, he elua" a oi aku "na komite i noho ia e a'u, he mea 'poiio o "kē 'lii Waila ma i;i wahi. Apouoia, Nā ka Noho 1 koho mai ia Ka^hane 1 pani ma kahi o Knkela no'ke ioxoite hele i Knlnwao. " * Na Kenu i helnhelu mii 110 ka mua i ka hoololi 0 ka pauku 10S o ke' Khila, 0 pi!t aua ika Hilakeko lu. W&iho h uo k» heluholu elua. ' lvauka i helahelu xuai xlo ka wa mua ika lūla e hoololi ai ina pauku,lo, 11,12,10, 3o oka mokuua 40 o p kwiawai o ISS2* a plli, uua i ua auLau ku'olo. "WaiUuia.uo k$ h«lulielu elua. Kaui ka Uor a 0 hoopauee ka Hale a uohs Ika Kua 10 apopo. Hoopaueō ka Hak\