Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 23, 5 June 1886 — AHAOLELO O 1886. [ARTICLE]

AHAOLELO O 1886.

:i ha Haua 20, Mei 5&, 1880. r Noho ka lialo o liko me ka naua. Na Palnpnln Hoopii. Na Kakela uaai Wailaku mai ho oiau hoopii lehnlelm. I, īna n hoonu'.u ia> ana ktf Knilealu Panaililio 1110 Ainprlca "tte kn panai nlen i koleahi lihi uinu 6 Hawaii nei, ē hoole ka hale i k;i lipo- ' mau ana aku ike Kniknhi. Waiiioia :i ke l£omite ona ain» e. '2, Aole eaē aku i kekahi kannwai lulu. 'Waihoia i ke Komite Hookolokolo. 3, ī $2000 do ke alahaka o Waihee, a ine S2OD nkn o ka lawe letft mai Wailuku a Wai- : hee. Waihoia ika Komite ona Hhna Hon. 4, E hookaawalo i haawina i mau ipnknkni no Waihee ame ka hoakea ana ae i kn hale hookolokolo o Wailuku. Waihoin ike Komite ona Hana Hon. 5,- Aole eae akn Ika haawina no kekahi laina mokualii o na aina e. Wailioia ike Komite Waiwai. 6, O'k'a malama ana aku o ke aupuni i na Paemokn o ka Hema me na lilo mahnahna, aole e hooko aku, Waihoia i ke Komite ona aina e. 7, Aole un Knhina e kuknlu i I3anako 110 na lapana. Waihoiaia i ke Komite Wanvai.

N'a Nahale mai Kona Akau, e liooman ia lee knpn o ka la Sabati, me' ka heluhelu ana mai i ka hoopii ma ka ae ia ana aku ska hale. Ma'ke uoi a Kalua, ua haawiia ka hoopii ike Komiie Hoohaauao ia lakou ka bila kanawai e pili ana i koSabati. Na Kalua mai Hana mai. 1, 75 j; U . kulu ia i kula haole ma Kaupo. Waiho ia ike Komito Hoouaauao. 2, Mai ia W. P. Kahale mai o Wailuku no $12 i auliau palua ia ai oia e hoihoi qku. Waihoia i ke Komifce 3, Mai Kona Akau mai e hooia nna ua kupono oJ. K-.- Nahaīe maluua o lōī nolīo o" Kona, nona na inoa 127; ma ka ae ana aku o ka hale, ua heluhelu ia ka hoopii a o hoakaka nna ona inoa i kukau ia ma ka hoopii a Pilipo, uole lakou i ike a kau pulima nm ia palapala; o na malihini i koho ia Nahalē., ua, koho no kekahi poe ia Pilipo; o ua elemakule 'ewalu iae ole ia ni o koho, ua lohi loa lakou a hala ka manawa. Waihoia i ke Komite Hoōkolokolo. Ku mai o Nahale a lioike ua loaa mai iaia kokahi leta me na iaoa o fa poo ma ka hooph kue iaia e olelo ana, aple lakoa i kau pu'ima ma ia hoopii, a noi mni one ia oia e helulielu ka leta. ' Ku mai o Kalua a kue i ka lieluhelu ana oka leta, no ka mea, aole iu he'' hoopii mai ka apana mai, aka he 'leia ' pili kino malu wale no noua ponoi, a i ' wale uo o ke Koinile e haawiia ai me he hoike la no ka pono ō koua aoao.

Na Kaai mai Hana mai. 1,1 liale kula no Kipahnln. Waihoia i ke Komite Hoonaauao. 2, E hoopnu ia ke kanaw:ii o 1882, o hoomana ana ina Kia.'una e hoonolio i ria lunakanawai apaua* a e ukū ia iia hoike o na īnhia karaima Waiho ia i ke Komite Hookolokolo.

Na Kaiihane mai Kau mai, 1, Aole e ; hoopalahalaha aku i kn mamv o Hawaii 1 ma naPaemokuo ka Henia. TVaiho] ia i ke Komito o na aina e. 2, Aole e ae ! aka ika $10,0(.XUHK> aie. Ma ko tioi a Ab©lo, ua waiho-ia keia !ibopii ma ku' papa a hoea mai kekahi lū!a o pili ana ' ia aie. i '■JNa Kaehaole uiai llalawao a me Ka laupapa mai, e kotio ka hale i Kdmite 18 laln, e hele akn e nana ī ko lkkou aoho «na a me nn palapu, nona na moa he 100 kauui; iuh kana noi, ua np ia aku © heiuholu i ka hoopii. Kaiua i uoi mai e hooko koko aku ka hale i ka leo o keia poe e noho , uiai 1& iloko o oitū ukuhi ua paha a hiki mai ka lakou noi o keia hnle mai ia lakou iKnioi m;t}, ma na i h-iU t<ooo nen.n, u-\ kaa k& h'aīe ka to.:ikaa!a nna nku i;t I:\kou uia ka hoonna ana i kp KomUe V>, ak|o. ma keia kau uh kaa n« lakou ka tatu p koho kakou i komile n h.>onnn Koke akn, no!ai!a ho nva no r\ kaki->u v e hooko aku me i i kKahi Komitc> na lakou o kaaun. ! Hoololi hihi o Raul'ik-,Mi, o haawi i ka hoopii i ke Konvito Ola. M« ka ninau m>vi. ua !;oo!oli. NaDiVkoy m.-u Mak:ivv ; .,.. ii ai, Aole e l 1 VI. .11 \Vtitn IiO^IUAU. IV!; .010 u: ; ua;J 1,1 1 taoku Uolo i>ili aiua o

TjncTii a me Molokah W»'.:iioia i lee £omite ona Hana Hou. 2, Mai Keanāe mai, i linla liaole no īa hpana. Waihoia i ko Komite Houuanuao. Na Kekoa iie lioopii mni Pana _ mai* i kula liaole ,»ia Kalehua. Waihoia 1 ke Komite Hoonaauf<o. £ Paeliaole mai Mti! Jc«i inli'i, tvna i $000 no kn hoomiieuaae una ike nwapae <> Knlniipapa. Wnihoia ike Komite o nn Hana pou. Nn Kekoa mai mai, e liookaawa!e la f haawina 110 kekahi mokuahi e kipa ma Puna i hookahi manawa i ka maliina. Waihoia Ike Komite o na Hana Hou. Hoike a na Komite Kumau. Na ke Komito Pai, ua pau i ke t paiia kekahi mau bilakanawai lehulehu. Na ke i£omite Hookolokolo, o ka hoopii a ka apana o Wailuku, e papa ana i ke komo ana mai-o na pake iloko nei oka aina, ua manao ke Komite e waiho ia noi a noonoo pu ia me ka bila aka luna o Lihue ame Koloa, e pili ana ia hana hookahi. Aponoia ka hoike. Na ka lunahoomalu o ke komite hookolokolo Mi. Kaulukou i noi jnai t e hookuu la aku ,lakou np ka no ka lakou hana e pili ana i ka luna mai Koua Akau mai. Aeia. Na ke Komito Hoonaauao i hoike mai no na o ka bila ka- "* nawai e piii ana i ka hoololi ana ika paukn 198 o ke Kivila. -.Ma ke noi ua waiho ia ka bila ma ka papa. * Na ke Komite Hoiaio i?ila Kanawai i hoike mai, ua apono ke alii ka Moi e kakau inoa i ka biia kanawai liaupale I'ale Abi o Honolulu. Na Olelo Hooholo me na Bila. Na ke Kuhina Waiwai i waiho mai he olelo hooholo:— No ka mea, ua ma-lama ia keia la i

ta hoommiao' o ka lahni o America Hoipuia a me na kamaaina America.o keia kulanakauhale, i ia e hoōmanao aku ai i ka poe i haule iloko o ke kaua hualiamaln o ia Aupuni, nolaila, E hooholoia, no ko komo pu aha aku īloko o na hoomanao ana ī ka poe 1 r make o m aupuni, ko kakou hoaloha n makamaka maikai kokoke ioa, ke hoohooholo nei e heopaaee ka Hale no ke koena o ka la a noho hou i ka Poakahi, Uora 10 kakahiaka. Ua iioohoio ia ka olelo. hoohplo me ka hooioii a kaLoio Kuhina i ka hora 12 ponoi e hoopanee ai. Waiho mai o Kakina i keia olelo hooholo, 5 Oiai, o kekahi poe koho balota o noho ana ma ka mokupuni o Lanai, ua : ahewa a ke hoahewa nei i ke KuUina o | ko na aina e, H.is Ex. W. M. Kipikona, mka mea, maniua aku oke kau koho , baiotta iho nei, ua hoowale»vale ia aku kekahi mau hooia i ka, poe koho balota o Lanai, ina lakou e koho ana e like me kona uiakemake, e hok> wale ko la kou maa lio maluna ona aina kula o ua kuhina uei no elua makahiki me ka uku ole, a ua hooweliweli aku i ua poe koho balota la, ina aoie lakou e koho e iike ino koua makemake, e kipakuia lakou mailuna aku o ka aiua o Lauai a e hoonele ia i na pono hoaaina ole mahma o ua mokapuni 1«.

A oini, he eliiUH o ka poe koliu e uobo nna o utt mok.Ufiuui la, ia lakon t h(H>kv ai i ko iakou uiaua uinlalo o Re kumukauawai, ua Uoole lakoa i ka l*a}ota i ouou ia aku e kohe, & ua feoho akii uo ua luuauiaka&iuaua a 1&kou i ainkemake ai»

A oki, ua hana ia ka Uewa, a i kulike ai me i« hooweliweli, a maLope wai nēi oia kolio balota aaa, papa aku oia i ke!a poe koho baloia eliuia aole e iwm» a&aluua o ua kai kouolūki, o iioopii i» * hookolokoloia, a ua Uhikh aka i kekahi i»aa ha&a hookaumaha kauawai i ua poo koho la uiao ke koho aaa la o ia pcx>, * A oiai, o ksi« poo koho olim» a uie ko lakou uiau ohaua eia lakou maku kulaun a nit> kn hooueUia iua o teia ola ana raa ia Uaua aua, A oiai y ioa o keia maa k>Ue a uie ke* t& mau hewa ua oiaio, alaila o i« haua w hoohaalm aiaoli ī keia lahui, a«a kupt»ao ole ia Kuliiua ke uoho uia ka oihana kiekio aixa « j>aa uei; uokila, e Hooholoia - K kohoiß i komite wae O&HM Wa e kn X?ertssitioua e hali aku i hewa» a e lawe i aa oleio ike, i a hoike &aai i keia hale iua a |>att I x (uli la hewa.

Oea komite i kohoi? na lakou e itoi * loaa ka oiaio ona mea i hoike ia eka olelo liooholo, oia o Kaiua, Aholo, Kauhane, Kanhi me Kik&ha. Nwna no i waiho mai he olelo hooholo, oia keia malalo iho; Oiai, ma kekahi olelo hoeholo o keia Hale i hooholo ai. Ua ike keiu 'Hale oaolelo hoino aka ka Hon. L. A. Kakina i ke Kuhina Waiwai u me ua lfta Kuhina eae ona, a o ka makemake o keia Hale, <■. mihi mai ua hoa Ia nana ia mau olelo hoino imua o ka Hale, nolaila, E hooholoia, e waiho ia mai na oleīo * o ka baß imna o L. A. Kakinai oleiuia i manue ia ka Hale oia na olelo e hoino ana i ke KaLina, i hiki ai iaia ke ike a hoomaopopo i kana mau mea e mihi aku ai. Hora 12 ponoi, hoopanee koke ka Hale. La Hana 20, M"i 31,188G. Halawai ka Hale i ka mau. Heluheluia ka uaoolelo a aponoia. Na Palapala Hoopii, Na Keau mai Honolulu, e noi ana e kauohaia o kauka G'oto i kauka no Kalawao, Kakaako a nae ka Hale Haawi Laau o ke Aupuni ma Kikihale. Waihoia i ke komite Malama Ola, Na Kaukau mai Kaanapali, e noi ana e hoopau i ka auhau ana ona makua mea keiki lehulehu e hele ana Ina kula haole. Waihoia makapapa, 2 E hoopau i na luna alanui nui o kela ame keia mokupuni. Waihoia no ma ka papa. Na Kauhane mai Kau, e noi ana e hoihoi ia na auliau alanui ona apana ma ko lakou mau apana ponoi iho e hoohana ia ai. 2 I $5,000 no ka uwapo o Honuapo. Waihoia i ke komiie onaHanaHou. Na Dole mai Lihue, Kawaihau a me Hanalei e noi ana, e hoomahuahua ia ae ka uku o ka lawe leta i $15.00 no ka pule. Waihpia i ke. ona Hana Hon.

Na Olelo Hooholo me na Bila Na Kekoa i helahelu mai no ka wa mua i ka bila e pili ana i ka hoemi ana i na ino i loaa ma ka hookamakama. Kapae ia na rala a heluhelu ia ka bila ma ke poo. Waihoia i ke komite Malama Ola. Na Kaunamano i heluhelu mai no ka wa mua i ka bila e pili ana i fca hooponopono ana i na lawehala. Wailiolā oo ka heluhelu elua. Na ka Noho i waiho mai he palapala mai ka Aha Kiekie, a oia keia; Oihana Hookolokolo ) Honolulu, H. I. Mei, 29, 1886. | * Hon. J. S. Walker, Pere&ideua o ka Ahaolelo,—Aloha oe. Ua loaa ia'u ka hanohano e lioike aku i ko Oukou Hale Hanohano, ma ke Kau Hookolokolo Kaapuni i hala o ka Apana Ekolu | ma Hilo, mokupuni o Hawaii, ma na ! la mua o keia malama, i noho kahu ia e a'u, ua aliewaia ka mea Hanohano Edward Kekoa, Lunamakaainana i koN h«ifiuno ka apana o Puna, mokupuni ō Hawaii, no ka hewa he kue i na kanawai o keia Aupuni i kuhikuhi ia ai na hana a na hoa o ka Papa Nana Koho Balota no na lunamakaainana o ka lahqi, a oia kekahi o na Hoa o ka Papa. Nana o ka apana o Puna, a ua kauia eia ahahe $ō0 a mena koina. O ke kope o na olelo ike e hoouna pu ia aku nei, oia ka mea naua e hoomoakaka lea i na mea a pau o keia hihia i ko oūkou Hale Hanohano. Owau iho no, kau kauwa hoolohe. ' EdWAUD PiIESTON. Lunakanawai o ka Aha Kiekie. Noi mai o Kalua e waiho i ka palapala ma ka papa, no ka mea, he mea aao pi keia, a ūa pili i ka hoopnu aua i kekahi hoa o keia hale. Olelo mai o Keau, un hooa mai keia palapala me ke knmu 010, « hoikun \vale »ku. Olelo mai o Kaunamauo, aolie kumu e hoopaapaa hahana walo ai, no ka! mea, aohe wahi olelo iki no ka hoonoa ana i kekahi hoao keia hale, a pela aku.' Waihoia ma ka papa kf\ palapala j mai ka Aha Kiekie mai. N*Dolei waiho mai i kek olelo hooholo;— Oiai, ua hoea mai ra« ka hoiko «i ka Hon. E. Pteston, Kokm» Lunakannn ai Klua o ka Aha Kiekie, un hon'u'wa ka Hon, Ē. Kekoa, kekahi o na hoa o | keia Ahaolelo o ka apnna o Pima, Ha-

i wan, no ka hann ana i kekahi moa kuo e pift «aa i te kolio balota lunamakaai- • j n2s« o spann o Pans, oiai ua Kej koa !a aa nolio no iloko o ka Ahaolelo _ rao ke kue ana i ke kanawai koho balota ma ke kau o Mei o ka Ahahooko!okolo Kaapuui Apana .Ekola, nolaila, E hooholoia, o ka noho o ka luna o . Panu, E. Kekoa, ma ke ano he hoa no keia hale, ua hoohakaliaka ia, I ko J)olo kamailio ana, ua noi oin e : waiiioia keīa olelo iiooholo imua o ke Komite o ka hale ī hana no ka Poalua. No ka mea» he bewa maopopo keia i waiho kue ia īnai nei no kekahi hoa o keia hale no k»ja mau hana pono ole, oiai ma ke kanawai, aole oia i kupono e noho maluna o kekahi oihana aupuni, 1 Mamuh o na haop paewaewa a keiā kanaka, ua lilo i hoa no keia hale, 0 keia hale ka lunakanawai no ka nonn anai ke kuponoo konamau hoa, Ke ma--1 nao nei au e makemake ana kela a me keia hoa o keia hale e maetn«o koua uioolelo, a aole he pono e ae aku i ke--1 kahi mea e noho inai malalo o kuJ mu ekaeka iloko keia hale. Aole ona 1 manao e uhiuhi ana na hoa i ka hewa * o keia iioa a hoole aole ehuli pono aku. , Aole ona manao e hopohopo āna ia i } ka hoao ia aku e keia hale e huli i kona mooleio. He mea ia ' ka oiaio no kekahi kumu e hoohuoi ia k ai kekahi hoa, ina e noi i» mai nna e 1 hnli aku. Hoololi mai o Kalua, e lilo keia i ' hana ua ke Komiio o ka hale no ka manawa i hookahi pule mai keia la aku. Ae o D.olq. i ka hoololi. ' Noi ka Loio Kuliina, e waiho akū i ko Komite Aole oia i iko heaha Ia ka niea a keia hale e h&na aku ai. Na ke komite mua e ninaninau a pau, alaila waiho mai i ka hoike imua o keia hale. Aole e hikī i keia hale ke heopau wale i ka manawa. ■Olelo mai o Dole, aole loa ia ike i ke koikoi iki o na olelo i kamailio ia mai nei. Owai ka mea makau i kona moolelo ke heluheluia māi imua o ka hale Ke manao nei au, aole e makau ana ka Loio Kuhina, a pela no hoi o E Kekoa. Ku mai o Pahia a noi mai, e hoopanee loa i kaolelo hooholo. Noi mai ka Loio Kuhina ia Pahia, e hoihoi hou aku i kana noi e hoopanee loa. Manao nae oia mai hooikaika ole o l)ole e kue ino loa, ina o ka mea e kue ia nei no ka aoao kuokoa ia. Olelo mai o Dole, ina no ka aoao kuokoa ka mea e kamaiīio ia nei, ina aolē loa ia e ae e hui a launa aku me ia, no ka mea o kuu makemake, e lianalaTa pololei. Pane mai 7 c; V Kuhina, he mea malihini iaif loaa ole mawaena o ko Kekoa man < i . r ui ma Puna he hoopii. kue mai i kona koho ia ant. Ke makemake nei oia aia la mahea ke kanawa.i ihele mai ai o keia palapala. Pane maj o Dole, ua manao iho nei au e iele ae ana la o Kekoa maluna o kona mau kapuai a noi mai e huli ia kaoiaio. Mai kahi aku a'u e ku nei, ua ike au ua hele loa aku nei na olelo ana mawaho loa, a aohe hoi he kumu e kali aku ai no ka palapala hoopii mai Puna mai, no ka mea, ua lawa na olelo ike hilinaiia. O ka hapa nui o na kiure | n&na i hoopai ia Mr Kekoa, lie poe au- | puni wale no—he mnu hoaloha nona. ! Ua minamina au i ko ka Loio Kuhlna ; manao ana e huna i keia mea. Ke kue I nei au 1 nS hana o keia ano. O na kuhina anei kekahi o ka Moi o hele mai nei e pale no keia kanaka? Me he mea la e iiahao ae ana lakou malalo o keia kulana. lna aole i kolioia o Kekoa, aole o kakou makemake iaia maaaei. Ina ua kue oia i kana mau hana iuna aupuni ma Puna, aole e pono oia ke noho mai iloko o keia hale. Kamailio mai o Kakina, ua iike lon na kuhina o ka Moi me ke kanapi i moku i elua mau pauku, pakaawili no kekahi pauku, a pela no kekahi pa,uku. O ka haua a ke aupuni, he noi okoa i kekahi wa, a aohe e liuliu iho, haalele aku aua ia mea, h kaapa mai ana he mea hou. Oiai e. na pa-i lalo o na kuhiua he hapa nui lakou, a ke hana nei iakou e like me ko lakou makemake. Aohe o iakou alakai, aka ua like lakou me na hipa e alakai ia ana e ke aupuni. Hora 12.30 p. M. hoomaha kn hale a noho hou hora 2.30 r. m. 1 ka noho hou aua o ka Hale i ka iiQra 2:30 r. m„ ua lauwili hou o Aholo ikona manao e waiho i ke Komile Hookolokolo a ua kokua i ka hoopanee loa. (Pololei wale ka Baibalu, ,r o ke kanaka i lolelua ka manao ua oia i kona mau aoao a pau.'') Olelo o C. Brown, o ka palapala a ke Kokua Lunakanawai alua, aole i kupono, a o ka lawe ana mai i ka olelo hooholo malalo o ia kumu, aole pono o noonoo īn. Kokua oia i ka waiho ma ka papa. Pane o Kakina, aole ona kannlua, ua kamailio mai uei o Brown me kona manao maikai ole, nka na minamina loa oin i kona manao ana pela. Ke manao nei oia, ua noa i ka ha'e ka īmli ana j ke kupono o kona īnnu hoa iho, O ke i!oī e hooj>anee loa, aole i kupono, no

ua iuakemalo ia manao e Lnm i napsiewaeWa. ' Us mai o Ēaulakou i ka pauku 796 6ke Kivila i lioololiia i ka 1870, e olelo aoa na ka poe kupouo i ka auh&u o kekaiii apanu e lioopii uoai ika Ahaolelo ina ua koiioia ma ke Lip<3 ame na liaiia pouo ole e ae, A hounaaa oia i ke kamailio ana. tJa kamailio pakohi mai o Kauiiauiauo a ise L'iikalani iua ka Lpopaueo Jon. E iiqna ma ka aoao eholu,