Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 25, 19 June 1886 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

I keiß pōle ibc nei ua helnhelu ma; na paalalo oka bīla aie mī!iona, i oa palapala hoopii e kokua ana ita aie he umī miliona. Ua naauao no na hana ana a ke kalohe, aka he mea mamina nae Loi ika hookele la ma ia auo '" ' , a >opo ia makon e puni ana ka aina i na "palapala hoopii okeia nap, mamaa ae o ka ia™pa J> oka moo omo koko "umi m3liōna". No Hamakua ke kahuna i wae ia no ke kiai a tne ka malama ana ika hoo« haa ana mai i kaia enalw ino, a'o'i'ai he lima maa ole ka mea iaia ka hana, anle no pahae'nele ana ka nui o na haukae a me na paumaele e ike ia ana ika wa e Inai ia mai ai keia ino, moe ole a kekahi hoe e hilinai nei, he kumu hoola aina, e lilo ai na a o Kōna i mau puupun gula!

Wahi ake Kuhina Kipikona, ialakoa e hoao ana euumi i kekahi hana no ka pono a me ka pololei o na hookeJe f»na ina hana oka lnle ahaolelo, a me ka pono oke koho ba!ota ana ma Kona Akan. He mea kupono ole i ka Peresidena o ka hale ke ne!e ka hale i ke kahi mla no na hana ana, ke rala mai ma kona noonoo maikai i ka mea kupono ia hana. Ua ike no makou i ke keleawe o ka maka a me ka naau o keia kanaka no kn, holii ana i ka pono, aka aole makou i manao ua hele loa aku kona mnkonakona i kahi o ke kulana ana i manao ai e hapala pu mai ana na hoa a pau oka hale i kana mau ino a pau. Uh auwana no ka noonoo o na hoa kokaa kuhina mai ke alanui oka hoojX)no mamuli o ka manao kuhihewa, aka aole makou i manao ua pio loa ka anoano o ka hoopono iloko o lakon.

He elua no a kakou e hoomaopopo iho ai ma keia mea, oka mua, Ua make kahiko mua no ka nhane maikai iloko oke Kuhina Kipikona, ika wa e hooponopono ia ana ke ano o ke kaula eliia ai oia i ka wa i hoahewa ia ai eke Panalaau Kiaaina o ke aupnni Netherlana ma na mokupuni Malaia; o ka lua, he wahi koana no ka koe 6ka hoopono iloko ona hoa pili Kuhma īloko o keia kau.

Mahope oka heluhelu kapulu ana mai a Mr. Kaulukou, o Hilo, i ka hoiko e pili ana ika hoopii ana makaainana o Kona Akau no J K Nahale, ua nonoi ia mai ka hoike e waiho ma ka papa a e unuhi ia ma ka olelo haole. No ka hapala ona hana, ame ke kapulu hookiekie oka mea nana i luwe mai ka hoike i.loko o ka hale, ua nui ka hoopaapaa. Ua kokua ke kuhina Kipikona e kapuluia ka hoike, aole e unuhi ia ma ka olelo haole, oiai aoleona hopohopo nui no na kanaka Kaivaii, he Lnki wale no ke fulu ia, wahi r, kona manao. aka aole ona manao he hiki wale ka liaole ke fulu ia, nolaila s kona manao e uhi kapa eleele a e hoonalo aku i keia ino, oiai no ka noi loa o na ino o keia mau Ja, ua hox>ohopo oia o pii ae ka hauna a honi wale ia iho e kela a me keia.

He kanaha na'la aka ahaolelo i noho i»4Jceia kau, a eia ka ninau, Heaha la na hana nui a keia Aha Kuhina i hoolala mai ma ko lakou aoao i alakai » i kumu e pono a e pomaikai al ka aina a me kona mau makaainana. O ka aihamu o na la i hala, oiai, na lakou no i hoonohonoho mai na Komite nana e ka lakou mau hana, ua palaina ia e like me ka makou i olelo mua ai. Ao ko keia mua aku hoi, aolē a makou mea i hooniBopopo aī ahiki i keia wa, koe walo aku no ma kahi e pili ana ika moni, pimai ta moni! Hoolilo ta moni! Nolaila. ua haku ia ke mele hou no keia Aha Kuhina, oia keia "Hapuku ka Ulaa,"

Ua like ks hapa nui o ua Luuamakaūoana li-a wahi puolo uo ka lioi aua 0 kaaaina, iuai aa kuhiua poo koi aku, me ka okomo welu uo ke paui aua aku 1 ka puka liu o kekahi uioku ua hele a popopo. Ua haalele i ka uoonoo maikfti, a he kapulu wale no ka haua i ua pono o ka lehulehu. Ua hoomamao ka naauao mai ka iwi poo aku, a ke haupu mai uei kela olelo a ke kuhiua waiwui i kamailio "hele aku uo ka uaauao o ke kauaka Hawaii a moloko uiai o ka mooo mai hole pau." Ilaila uo kahi i nsaa, na noho a kamaaiua, ka uu uiea o ka hoopiīi puolo. Aohe makeiuakeia © km aomi a me ke gula a ko Eoloa a UW Lihue, a ko Molokai a uio Lanai,

ako Wailuku belu aloa, amoka ko Koolauloa mau kalai uoeau ana. Ē'tiki mai m& b& h no Hawaii nei e naaonnwH ai mai kela a keia pea, a ia wa e ike ai keia poe kumakaia ika io-o ka lakou hana, a o lakou aaaoei kapo9 mQ&o Ba walae hamama ana me na lima e poa ana i ke kna, a r>a na waimaka 110 e helelei.