Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 32, 7 August 1886 — HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, KA IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU, KA NANI E HINA AI KA MANAOIO: KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, KA IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU, KA NANI E HINA AI KA MANAOIO: KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA

Ke Liilii o Tuberina. Kakauia e C. H. M»em»e. nēīu23. OIAI ub k&a kupapau nei e naue ana me ka molulolalo, aia na Kiai Naue ole o Eleuale iioko o ka lapalapa oke ahi ke ku *ia ma na aoao o ua kaa kupapau nei, a ke kamailio ala lakou ia lakou iho, "Minamina wale keia wahine ui." Ke i ae la hoi kekahi, "Pehea auanei e hiki ai ia kakou ke hoopakele ae; oiai ke hookikina mai nei no ka leo o Alii ona Alii ka Haku o na Haku."

Iloko o keia manawa aua kaa la e naue ana; aia no ka lapalapa o ke ahi ke poai puni ala iaia, a ke nana aku i ua huakai hoolewa la, ua hele a like me ka paeo kekahi imu enaena ka hele a- -

Mo-a unounoa Puna I ke ahiake Akua Wahine., Ua hoomau aku Ia no ka nee ana a keia huakai a ke paliaohao imua, a ua pau hoi ka hookikina' ana mai a ka leo 0 Mari-orodo, mailoko mai o kona hale alii i ike ole ia kona wahi i noho ai; a me he mea 1a 1 ka nana aku ua uhi ia akula kona ike e ka maha o ke Aniani Liilii o Tuberina, ka mea aua i hana ai 1 hoa kamailio no kana keikl punahele, a ke hoi hou aku la no e nahu iaia i ka ! hookapuhi. j O ka nee malie ana o keia kaa kupa- j pau, ua lilo ia he mea hoopahaohno i ka noonoo o np Kiai Naue o]e o Ēlenal©, a e like me ka naue 'malio aua o keia haakal pela no ka nauo aua o na Kiai ma na aoao, me ka ha-Io ana o lakou mao amaanei; aikekalii ūiauawa, e pii aku ana lakou iluna o ke kaa, a o wehe ana i ke pani o ka pahu, a ike iho la lakou i ka mea nona keia kaao, e waiho ana kona kioo pahi i Hke me ka nanahu Pikumena ka eleelo iloko o ua pahu la; a pani hou iho la, iut> ka olelo ana aku i ka poe e naue ala ma' na aoao i ka huaolelo, M Ūa mako ua wahine naui uei." Puana mai la ka' poe e hele ala ma na aoao, "Miuami- > ua wa—le." A i mai la hoi kekahi poī>, | "Pehea hoi e hiki ai ? Aia a hoen aku; ma keta aoao o ka kakou wahi i kano- 1 ha ia, alaila, e hooho aku kakou i ka| huaolelo hookahi walo no, Fa ana ka-J kou i kona nani." A hooholo like la lakou me ka manao lokahi mni o a o. ! He mauawa loihi loa ko kai nm o'i

keia huakai k hoea aka la I?*koa ma kela aoao o ko ahi; ia manawa i ktt iho ai tta haakai ala a kii ia mai la ka palm knpapan īlnna oke kaa ena kana-/ ka pookolu o ita lua kupapau, e īike iue ka nni ona kanaka nana i lawelawe kela liaiia, pela ka huikau oko lakou lāwe ana i keia pahu mai lana aku o ke kaa, me ko lakou manao ole iho i ke kaa kapapan ume ka huakai eku la; no ia mea i kahuli hikiwawe iho ai ua kaa kapapaa nei me kona liuakai hooiēwa a lilo ae la i poe kanaka pookolu wale no, a hoikan pu akulalakou ma ke ano he poe pookolu wale no a pau loa. Akamai uo; ina paha i hele mai o Mari-ōtodo e hela pono i kana poe pookolu ina paha ua loaa pono na pookolu ake Aniani Liilii o Tabenna.

I ka manawai kaawale aku ai ka paho kupapau mai ke kaa aku, ia mana-' wa i hooho mai ai na kiai o loko oke ahi, "Ua a—na, ua ana makou ika na m o kela wahiae." A ikuwa bb la ka lewa ika ieo hooho oko lakou mioamiua.

i Ika hiki ana aku o ua pahu kupa j pau ala ma ke. kae oka laa, a lr omaka lia aku la oia q hookun iialo; ia mauajwa i haule iho ai hookahi hua kulina I mailoko iho oua paha la, a hoomaka |āela ke ahi o lalapa iloko ona lua la, I a lohe īa aku Ia ko pahupahu o kekahi inea iloko o ke ahi, me he mea Ia he mea hoopahupahu a na pake o keia au; ano ia mea i kaikai hou ae ai na ka naka pookola i ka pahu, a lawe aku Ia no ka elua oka lua,ai ka hiki ana ilaila, hookuu iho la lakou o like me ko ka lua mua, ao ka manawa no hoi ia i haule hou iho ai o kekahi liua kulina, ao ka mananawa no ia i lalapa ae ai ke ahi ē like me ko ka lua mua; ano ia inea. i lawe hou aku ai lakou no ka ekola oka laa, a i ko lakou nana ana -ae i hope i kahi o kela mau lua ī haalele ia aka la, ike aku la lakou e ulu | ia mai ana e ke knlina, nolaila huli hou ■ ]a kekahi hapa oua poe pookolu tla e kii e huhuki i ke kulina, ai.ko lako« hoomaka ana ae e uhuki,, paa ae la iloko oko lakou mau lima he mau pohaku Pele i kapaia "Lava" ma k'a olelo Beritania, (aia paha ma Hawaii keia mau pofiaku ma ka lua o Pele, ao le i iko ko oukou mea kakau ) ~

Elike me ka . hophoka ia ana oua poe kanaka pookola nei ena lua mua, pela ko lakon kaikai hele ana i keia pahu kapapau a pau na iua he ekolu a o ia„_wa no ia i nalowale ai ka malamalama oka la, e hoike mai «nft ua napoo ka U; a waiho iho la lakou i ua pahu leūpapau nei rna ke kae 9ka lua h<j>pe loa, a ia manawa no hoi i ikuwa mai ai ka leo o. na lua kupapau lie ekolu tausani, e i mai ana, "Ua pi—ha, ua piha makou i kona nani, waiho ia aku i}unaj" a uwa ae !a na lua kupapau a pau; ao ka luanawa no ia i haalele iho ai na kanaka pookolu i ua pahu kupapau nei, a naholo aku la lakou ma kahi mamao aku mai la e nana me ke pahaohao; a ike mai la lakou i ua pahu kupapau la he hale kupapau i kalai ia mailoko mai o na pohaku mahela. •'

Oiai ua poe kanaka pookolu la e na na aku ana me ke pahaohao, aia o Leinaala ke hele ala he hapalua mile ka mamao mai ka hale kupapau aku; a ke manao iho la oia iloko iho ona, o kahi no īa oin i hina ai, a akahi no oia a ho omaka aku e helef aka eia ka mea hao hao loa iaia, oka hala ana o ke ahi mahope ona, a eia Ma imua kahi i hele ai, aua lilo ia i mM' • nui na kona noo noo ehana ai, a no ka pohihihi o kona mau noonoo, hooholo ae la oia i kona lima ma kona poli a loau iho la iaia ke Aniani Liihi o Tnberina; ano ia mea i ninau iho ai oia, M E ke Aniani Liilii 0 TubQrina, eīa anei au imua nei kahi 1 hele ai, kahi a'u i manao ai ke hoo kokoke aku nei e ike 1 na maka o kuu aloha ?"

īa nianawa no i pane ae ai ua wahi Aniani t«, "Ae, kaua i mua elua puu make i h*ala aku la ia kaua i hope, oia ke ahi a me na lua kupapau, a.hookahi a kana puu make i koe e alo akn ai, oiana Kiaha Aniani Ekolu I nui ke aho i ikei na maka oke aloha." Na keia mau huaolelo a ko Auiani Liilii i hookomo hou mai he wahi ika ikailoko o ko Leinaala kino, a ke nana aku ina kaina wawao oua ni ala o Peresia, me he mea la akahi no oia a haalele iho ika ipuka o kona Hale alii, ke kamau no o kahi ikaika iko na kino. "Aloha walo ka lelma maka noe. Ka aa lapalapa ia oko ahi olu hi o ~ * puīe ae āon atw.