Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 34, 21 August 1886 — HE MOOLELO KAAO NO ANE LUDIANA, KA UI E HAAHEO AI KA AINA O HIROMA KA Hale Aniani o Wanadeina; A O Ke Kauwa Hooko Pololei. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ANE LUDIANA, KA UI E HAAHEO AI KA AINA O HIROMA KA Hale Aniani o Wanadeina; A O Ke Kauwa Hooko Pololei.

MOKUNA I. Helu 4. 1 KEKAHī la, malama ae la ka Moiwahiae i ahaaina hoohauoli no ua keiki alii ala, a inaloko oua ahaaina ala i akoakoa ae ai na mea a pau; aoaa mea ma ke poo oua papa aina ala, o ka Moiwahine Yisuefla ma kekahi aoao, ao ke Keiki Alii Maina Hoima-! kekahi aoao, a i ka wa a ke anaina eai ana, ua paue aku la ke Keiki Alii Maina Hoi, *'E ka Moiwahine, ke mauao nei an, aia mawako ae o keia papa aina na mea ai i oi loa aku ka ono.'

I aku la maluaa o keia papa aioa na mea ai a pau oka honua, a heaha la ka mea ai mawaho ae o keia mau mea ai i oi aku kona ono ia oe ?

I mai la ke Keiki Alii; "Nau e uoonoo iho, a na c u hoi e koho aku ka manawa; o ka hora 10 o ka po. n

la uiauawa akahi uo a hoomanao ae k» Moiwahine no kona kino iko ka ke Keiki Alii e pane mai nei, no ia oiea, h«Qe iho la ka a«ka aua Moiwaliiue ala me ke auo hoohie, a paue &ku la, ua makaukau ka'u papa aiua iua inanawa a pau no na malihini hele, a e hookoia koa mau manaolana i ka m«. nawa au i makouiake ai.

I ka uhi ana mai o ka po, «a ike ia aku la ka moiwahiae e ku aua iwalio o ka puka pa, a uaua aua i kaua ipo, a no ka manawa pokole mahopo iUo,

ua hiki mai la oia, a hoi ako la .laua iioko oluliale; a ma kekahi rami kaawale iaai ka iaua kaikamahiue ae, malaiia laua kahi 1 noho ai, ahoholaiho la i ka lana papa aina; a iloko o keia po, he Qoi ioa ka uwe o Ane Lueliniia, a xio ia mea, ua piha loa ka MoiwaHine ika hahn, a pane ae la oia, "kii mai o& e Apolnauo i k«u Vaskamahlfle he kaikamihine uwe." ~ '

Hoko o keia aianawa aka Moiwahise e kamailio iiei, aia o Apolaona mawaho oka hale alii, a i kona lohe aDB, ■pii mai la oia ilnna o ka hale alii. a wehe maī la ika puka oka hale e knpo-1 uo ana ika rumi moe o Ane Lndiana, s komo aku la oia iloko, ama ka moe 0 Ane Ludiana, i wehe ae ai o Apoluoha i ka paku, a lalau iho lft oia ia Ane Ladiana, wahi ao la oia i kona kihei e I uaoe ana «t kaikai ae la oia iluna o kona! mm lima, a pnka aku la oia iwaho, a hoi aku la no kona aupuni, oia o Hiroma (KeahialoaO E wailio ae.kaua oka mea helahela ia Apoluona e hoi ana me kana keiki, a e nana ae kaua ika Moiwahine Visueda. Oiai laua e hoohihina ana 1 Moeawakea, a e kaana ana hoi i na punilnh ake aloha, pane aktx la ka moiwahine 1 kana īpo, M pau mai la ka uwe ana a ua wahi kaikamahine nel, ua hian-.oe iho la paha." I aku la kana ipo, e pahiuhiu kaua, a haule aku la laua nanea. I ka hora 4 o ka wanaao, ua hoi aku la ua Keiki Alii nei, a hoi aku la no hoi ka moiwahine ma ka rumi o Ane Ludiana i moe ai, a hiamoe aku la oia mo ka nana ole aku i kana kaikamahine, a i kona ala ana ae ua hiki ka manawa i ka hora 9, kii aku la oia a wehe ae la ika paku o kana kaikamahine, a nana iHolaoia iluna oka moe, aole kana kaikamahine, "Ua hala ka paulena aia i Hilo. Ua imi aku la ia Papalauahi." I ka ike ana iho o ka Moiwahine aole kana keiki, lele ae la kona oili, a hu h aku la oia ma na wahi apau o ka hale alil, aohe loaa, ninau aku la oia i k&na mau kauwa, hoole mai la lakou aole i ike, a ua lilo iho la keia he mea kaumaha loa i ka Moiwahine.

Ika manawa i pnai aku ai ka lono i ka lehulehu, ua nalowale ke kaikamahine aka Moi, ia manawa i hoomaka ai na kanaka e huli, a hala āe la na la 2 aohe loaa iki, no ia mea hoouna aku la ka Moiwahine i kana Elele imua o kana kane i ke kahua kaua.

No na la loihi ko ka Elele hele ana loaa aku la ka Moi Comerade i na palena aina o Inia, a h'aaWi aku la ka ie ika palapala, a mahope oka uana ana o ka Moi, ike iho la oia i ka nalowale o k&na kaikamahine, uwe ae la ka Moi me ka* ehaeha, a n,o ia mea, iku ae ai ka Moi a hoi mai la kona. pnali kaoa.

I ka hiki ana 'o ka Moi i kona Halealii, aia e knmakena mai ana kana Moiwahine hookamani, aaole hoi i ave ihona Moi Oaaterade nei, aka ua hoolilo iho la oia ika hapa oia manawa ma ka haiolelo ana aku imua o kona poe koa penei: "E o'u ma« koa; apopo mahope bka auina lā, e akoakoa mai oukouapau maloko o keia Halealii, no ka malama ana i pa£a ahaaina na kakou, a mahope olaila e hoike akp. ai au i kuu manao ia oukou, A i ka pau ana, ua hookuu aku Ia oia i kona mau koa e hoi no ko lakon home.

j Ika hlki ana mal oka man&wa i kauoha ia, akoakoa ae la na mea a pau i ka Halealii, a noho iho la lakou iluna 0 na noho ma lsa papa aina, a ia lakou e hoonuu ana ina mea ai, ua ku mai lakaMoi iluna a kamailio ae la, Cf Ma ka la apopo e hele aka ai aq ma ka c u huakai hele no ka imi ana i ka'u kaikamahine, a ina oia e loaa ola aku ia r u, alaila o ko maua ola pu aua no ia, &ka 1 loaa alea oia ua make, <ykō maua make pu ana no ia, nolaila, 6 ka hoopouopono ana o anpnni, eia ia maluna o ka'u Moiwahine ahiki i ko'u hoi ana mai, ai ka pau ana o kana mau olelo, ua hookuu la aeHake anaina, a hoi aku la kela me keia mea ma ko lakon home me ke kaumaha. w'U keia.J