Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 36, 4 September 1886 — E Ola Loihi ka Hooilina Mei! [ARTICLE]

E Ola Loihi ka Hooilina Mei!

0 * U hanau o Ka M<ta Kiekie Ke Ahi Kama Aliiwahim; Liiiia Kamak&eha Lilioonamoku Liliuoualani, Sepatttuab& 188G i hala ih<» la, oia ka makamua !oa o kona mau la lianan i kulaiii a hoomanao k<*bakeha lon ia ma Honoiulu nei, a f.- ikeia au ui' i a lito na pahola a mo »a hnawi makana a nie na hoomaikai olelo ana, i hui pu i;t me ns* kukai olelo »Ba niai k« alii inai nona ka la, i hoomaka hou ana no k<; kahakah® ana maluna <> ka ruoo!<;lo o Hawaii nei. U& luluuu ia o Liliuokaliuii, f looilīna ] o ke Kalaunu o llawaii, i ka ?a 2 o S€183G } na llou. C. Kapaakea a ine A, KeohokaloW, Nolaila, ma keia La*2 o Bepatemahi, i 88t>, i piha ai kt Kanahakumamawalu o kona mau makahiki. Ua inare Oia i Ka Mea Mahaloia JōllTl 'Owen "Dōriī) nts"Tli a 1 1 ū o "Bepa - temaha, 1862; a kua!iaaa ia i Hooilina no ke Kalaunu o Hawiii nm ka !a 12 o Aperī!a, 1877 Ua hlo kone pa hoa ma Kapalama, i wahi e hakinua ai na kanaka aloha alii ma na la mamua ae, no La haawi makana ana ma ke ano mau o Hawaii nei, KE AHIAHI MAMUA 0 KA LA lIAXAU. 1 ka hora 0 o ke ahiahi o ka la 1 o Sepafcemaba, ua wehe ia ka hoomanao ana i ka la hanau, m» ka hiki nua ae o ke Komite o ka Hui Nihoa me ka makana a me ka hoomaikai malalo iho, i helnhelaia mai e Hon. J. 31. Kapena: E Ke 'Lii, Ka Milimili a nu Nihoa: Oiai, em kakou ma ka liula 0 ka puni ana o kekahi o Kou man la hanau, a o ka alua hoi mahope iho o ka kakou huakai hoopoina ole ia i na ale kualoloa o ka mokupuni haaheo tukilakila o Nihoa i ke kai o Kaulakahi, a no keia mea ke hoomau hou aku nei no Kou mau hoa a'e iale i ka hoike ana aku i ko lakou mau wanao mahalo o ke aloha a me ka lokahi Nou e Ke 'Lii', a oi-ai hoi, m ua wa a ma na wahi a pau Au « he!e ei, a Au e noho ai, o ka pule hooki ole a kou mau hoa aukai, o Kou ukali mau ia e ka oluolu maikai o Kou ola, a me ka hooloihi ia o na la maluua o ka aina a Ano 3 ma ka inoa e ua Kihoa oi&io a pau, e hooknu ia mai au, e haawi akn 1 ko lakou hoomaikai ana ma keia ka liula o ka puni ana o kekahi o Koumau la hanau; a e oluolu ia e ke 'Lii ka apono ana mai # mu ka lawo ana aku i keia mau makana a ko, lakou mau hoomanao lokomaikai aloha alii i puhailama ke ohaoha o ka pualu lokahi ana e makana aku ia Oe. E ola loihi Ke 'Lii i ke Akua ! O ka makana a ka hui, he wati kau hale, he lako kiaha aniani no ka paina nui a me 2 kahili nunui hulu kaupu. KE KAK4.HIAKA OKA LA HANAU. MaLope iho o ka hora 6 kakahiaka 0 ka k 2 o Sepatemab ), ua kai a« ka huakai o ua makui kumau <i me kenwai, me ka Ilamuku * mo na kapeim makai uia ke poo, i ukaliia o ka Pua'i Puhi Ohe o Keoneula a mo n;i makai mahope ; >ko. ;» pii »ku la m» kahi noho o ke : «lii ma Palama. I ka liiki ana aka i| kahi o ke nhi, u» pauee aku ki\ lla-; muku i ka hoomaikai malalo ibo a j n a uiakaua h kela a me keia makai; j E ke Kama Alii Liliuokalani, ka Mea j Kiekie, ka Hooilina o ke Kalaunu o ke Aupuni. TJa hoohauoli nui ia au i ka loaa ana o ka manawa maikai, a me ka banohano, i ka hoike ana aku imua o Kou kiekie e ke Kama Alii ma keia la hauoii, a ua olioh nui hoi au, a mamuli lioi o ka Oihana Hoomulu o ke Kulanakauhale o Honolulu e hoike aku ia Oe e ke Kama Alii i ko makou mau hoomaikai nui ana ma keia la hanau — Ou, a i ka piha ana hoi o ke kanahakumamawalu o Kpu mau makahiki. E ke Kama Aiii e:—Ua hoopiha ia au a ma kou'u mau hope a pau mu ka oihana me na manao o ka liauoli no ka loaa hou ana ia oe e ke Kama Alii o keia la kamahao, Ma ka hoomaopopo ana iho i ke kulaoa o Kou kiekie e ke Kama Alii, ma ke ano he Hooilina no ka noho Kalaunu 6 Hawaii, ua hauoli makou ma na hooxa ana aku, o Kau lawelawe lokahi ana me Kou Kaikunane, ko kakou Moi 1 aloha nui ia ma na mea a pau e pili ana i ka pono o to kakou nina aloha, e ukali ia no ia me na pomaikai o keia au liolomua. O ka iiui pau ole o ko makou mau puuw&i pakahi a pau, oia no Oe e ke Kama Alii a me Kau kaue i aloha uui w, ka Mea Hanolmno J, O. ka Alihikaua, a Kiaainao ua mokupuni, e hoouiauia ko olua uoho aua ma ko olua kulaun maikai ma na hana o ke Aupuui. Ke mahalo i>u aku uei makou ia Oe

e ie Kania A!ii no na lmna pono a me na baii» ku i ko aloha ma kt> kukulu i«u II'.;; ;;o hu psiio o Kou lahui kauaka. A oiai aa e kamailio uoi 110 ka oihaca, ano ko'a mau kope lioi ma ka oihuna, ua ike uo makou uka lahui k»- < naka holookoa no apau kekalti e komo : pu mai uei me makou ma ka pahola aua a me ka puana ana ae I na mapuua o h n sdc ke a!oba Vino o tou kiekio e ke Kama AHi. Ke pule nei makou i ke Akua Maua Lor e hoomau loihi ia Kou ola hanoliano aua me ka maikai a mo ka maluhia, a e loaa no hoi ia makou ka hauo'i i kela ame keia manawa e hele mau mai e waiho akt# imua Ou i ka makou m»u mohai aloha mailoko lilo mai o ko makou puuwai, a me na manawa a pau pi auo like me keia, a ke puana like ao- | nei niakou i na leo uo Kou Moto,

'* OiUI'AA I" A e ola, ola mau loa Oe eke Kama Alii i ke Kahi Kolu Mana Lu«. O ka makaim a k'»i Pua!i Makni. he' iiimi apana dala i hiki aku i ke §!90.00 ka huina. Ma na hora mamua ae o ke awakea, ua heie ae na luna aupuni oka aino a me na waliine he lehulehu ēhaawi i ko lakou hoomaikai, a ua ukaliia ke Kama Alii ena Mrg. M, Ailau, C. B. Wilson, E. M. Beckīey ame J. 0. Carter. - HE MELE 1 HAKUIA NO LILIUOKALANI. Mawaena oka poe haawi makana i hiki ae imua o ke Alii, he mele i haku ia e L, M. Marthe-r f a i heluhelu pu ia mui e ia, oia iho keia: LUlnokai4ni, ke K*ma Aloin i<ni 1* llnku o na lioomunau Hiia I Kou !a hanaii, Lawe ln mal e r.a hoaloha Ou lte l"-iWi- ana I ko lakon alnhn ;rt of me k& mio!, Us liaaon Oe malaio o keia »o nīlull, 0 Kou Inoaua iohea malunao fti*la tflnu nani; Ke akahal me ke aioha na ka) īlke me Oi?, A na ikoka lalim 1 kon piinwiil, Loh«a ua leo, Ji olft lo)Hl Oeeke KamamHlkni aolaio; A Keu k& maliĀia a me&eola ma!kat; Sa kau e Uoea mal awa e heln īa nie ia i hala, 1 mah nalina n& lioaloha ma na jmnwal i leaaleoln ia. nui līliuokalaki mahele I imūa O KE ALĪI.

Ma kei a waUī, qa panee m»r 1h ka Mahele I o ka Hni LiliuokiiWii i ka lakon olelo lioomaikaī ma o Bliss Louish B. Bnckwood la a rae k* Inkou makana. Eia ka olelo hooinaikai: Ika Mea Kiekie Ke Alii ke Kama Aliiwahine Liliookalaki, Fere3idena o ka Ahnhui Hoonaauao Liliuokalani. O makou, o ka poe nona na inoa malalo iho, na Lala o ka Ahahni Hoonaauao Lilinokalani Mahele I, ke pahola aku nei tna o ko makou Komite ]2z«rrātt C Kiekie i ko makou mau hoomaikai ame na manaolana no Koa holomua ma keia mua aku, Ake noi aku nei i Kon oluoln, ene mai e lawe pu ako i ka makana e pnnee pu ia aku nei, i hoaHona no ko makon alolm oiaio, 0 ka makana ;i kei i hui, he tnau pnna kala h me na o. ITB KIPU ALOHA ANA. 1 ka hora 12 poooi o ke awaken, ua ki mai 1« ka batari pukaa ma Kawa i na kani pu aloha he 21, a nakolokolo ae k ke kulauakauhale holookoa. K.A HIKI AKA MAIO NA MOI. Oiai, e nakolokolo an# ke kani a na pukuniahi a mao ea, ua hiki mai la na Moi ma Palama. A mahope ona hoomakaukau pokole ana, ua puka mai la ke lii nona ka a ku kilakila ilio la i mua ona Moi. Aia wa i pane aku ai ka Moi penei: .

E ka Mea Kiekie— Ma keia la A'u e ike nei, ua loaa la'u ka hanohaEO ma ka hoike aaa ak« i ko Makoa hoomaikai Alii malana Oa, a me ka liooili pu. ana aku hoi i ka hanohano hiki ole ke poina ia. O keia makana hanohano e hookau ia aku nei malana Ou, he hoomanao ana ia no Kou kulana kiekie, a he hoike ana lioi no ko Maua kuikahi I pu me Oe ma Kau mau hana oluolu, a j me Kou hookiekie ana hoi i ka pomaikai o ko Kakon lahui. Ua loaa la'n kft hauoli piha no ka loaa ana he manawa naaikai e hui pu aku.'ai me Oe ' ma ka hoohiwahiwa ana aku no ka piha ana o ke 48 o Kou mau la Oiai kou mau la i hala ae nei, ua hoomaopopo Au, ua loaa ia Oe na hoomaikai palena olē ma o Kou hooikaika pu an& me ko Kakou mau makaainana. O keia mau mea A'u e ike nei, \w piha Au i ka olioli, a o ka oi aku nae ma Ka'u, hoomaopopo ana, oia no ka loaa nna o ka hanohano piha i hooili ia «ku maluna Ou ma ke ano he wahine, a he lala hoi no Ko'u Ohana Alii. Ma ka hoomaikoi ana aku ia Oe e Ka Me?v Kiekie, ua komo pu mai ka Moiwahiue me A'u ma ka pule mau ana nku i ka Makua Lani, no ka hooloihi ana i Kou ola i hilinai ia, a o Kau mau hana, e hoomau ia aku ia i mea e apo ia mai ai e ka poe noonoo i hilinai ma na hana maikai, a e hoomanao mau m hoi Kou inoa a me Kaa mau liaua kiekie a hiki i ka man?nva pan ole. I ka |xin ;uia o kn haiolelo maluua ae, ua īsuvt> n\At la ka Moi mai ke pakaukau nwi i ke Kea Nui o k i Psipa noohanohano o Kapiolani, a kau aku hi ma ku umauuiA o ke Kamalii, oiai oia i kukuli iho ai i Ulo. AUīk, uu »aue aku ia ka Moi; Ma k;i aiaua i waihoiu mai iu'u ha

Moi no Kea Nui, nolaila 3ke liookau aku nei aa maloūn bu iie Kea Naī o ka o Kapiolani

Alaila, pioe aku la ka Moiwahine i ke kea ma ka umauma o % ke Eama Alii me ke ku aoa ae iluna a honi i na lima ona Moi. Aua hoihoi ia aku na kukai aloha aāa ana Moi, ma ka' mukī papalina ana. 0 na makana a nn Moi mawaho ao o ke iiea Kiekie o KapioLb elua Luke hoahu daia Banako Hale Leta, pa 50 elala pakahi. Ka Hei Liliuokalaki Mahele 11. He wa pokole maho£>& iho, ua hoikeikeia mai la keia hui maluna ae* a na Mri Jinnie Ciark i panee mai i ka makana a me keia olelo hoomaikai malalo iho: 1 Ka Me« Kiekie Ke Alii Ke Kama Aiiiwahioe Lilīookal&ki,

PereBidena o ka Ahahui Liliuokalani, O makou, o ka poe nona M iooa ?ū£_l&Ioiho, na liala'o ka Ah&hni nao Lihuokalani Mahele TT, ke pahola akune! ma o ko makou Komite la, ma keia la hanau Ott eKa Mea Kiekie i ko makon tnau hoomalkal a me na manaolaoa no Kōu holomua ma keia mua aku. Ake noi aku nei i Kou olnolu, e ue mai e lawe pu aku ika makana e panee pu ia aku uei, I hoailona no ko makou aloha oiaio: Poomaikealani K< BtiHman L. Hiram J. C!ark _ Pamahoa Kaalla ■ Maikai Napoleon Makanoe A. Kuamoo M. Keau H. Hiram Hannah Keola T. Kuaea Mary Ulii A. Naone K. Anahu H. K. Kawainiiī B. Naukana Kamiki Aea Mary Naone K. Oummina L. Keaweamahi M. Kahai M. Lonoakai ' M. Kooleia Nakanealoha L. Kahelemauna B. Haawinaaupo ; H. Pua Wakeke Pauli ■: Hamauku M. Alapai , Lizzie Doiron Kealoha Hugo E. Caker Isabella Aehi K. Naone Koahou leahella Keliaa B. Kaai A. Spencer Kauimakaole M. Pahau Kaiialulu L. Nowlien Kaleipua Kanoa A. Holokahiki L> Holt Marble. 0 ka makana akeiahui, hepikakalo, he mau kiaha kala ame na bola kala. Ka Puali Hahd Ponoj. 1 ka hora 12:30 p. m., ua kai aku ka Puali Koa Pualu Haku Ponoi i Muolaulani Hale, e hii ana kekahi Kakiana i koa i ka makana e. ka Puali Koa 1 hoo- [ momoa ai, oia he 12 puna kala ai hau |a me 1 IIHU poa UŌ' waiwai iohe A ma ka hora 12:50 p. m., tia panee aku la o Kapena J. H. Boyd i mua o ke alii nona ka la me na olelo kaukau. Ma na oīelo hoomaikai a pau i panee ia aku imua o ke Kama Alnwahiue, ua olnolu Oia ika pane aku ia lakou a pau, e like me na huaolelo i loaa ae laia iloko o ia mau wa eehia. KA PAPAAINA HAWAII. Mahope iho o ka pau ana o na Laawi mak&na a tne na kukai olelo ana, alaila, ua īaalai ae la lakou ma na papaaina loloa halii kuli i hoomakaukauia no ka la hanohano hookahi o ke alii akahi a ikeia. | A aia iwaena ona hookouio ai ana, i he mau inu kiaha a haiolelo »!>» no na i ola oka poe alii o ka aina. A Lookuuia ae la na mea » pau. Ka Hopena. Oiai ka lehulehu e pahola ana ina hoomaikai maluna o keia Aliiwahine me na manaolana no ka pomaikai o Kona noho ana aku o keia mua, aole uo hoi e haule hope ka Pae Aika ma ke kalokalo ana ame ka hui pu ana aku iko makou leo hooho, £ ola loihi ka Hooilina Moi!