Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 44, 30 October 1886 — HE MOOLELO KAAO NO ANE LUDIANA, KA UI E HAAHEO AI KA AINA O HIROMA KA Hale Aniani o Wanadeina; A O Ke Kauwa Hooko Pololei. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ANE LUDIANA, KA UI E HAAHEO AI KA AINA O HIROMA KA Hale Aniani o Wanadeina; A O Ke Kauwa Hooko Pololei.

MOKUNA I. Helu 5 • j liA HOBA nna mai o ka la i olelo ia tii oo ka haulele ana o ka Moi i kona Ilalealii a lielo uku no kuimi ana i kaoa kuikain:ihiiif i rirUov/ale, ua piha kti-i ap la o'waln! a k-i pa alii i na makaainana; a o ka Mowahine hoi, oia oia k« knniakena nei i kana kane, nie ka ana akn ia ia e noho; aka, aole he ani mai oka Moi eiik* no nie kona mo mau he Kau ae la ka Moi nialuna o kona hoki keokto, aia ran koaa aoao katia , a imkma o kuna kun kana kakaka. Ika hoomaka ana aka oka Moi e puka, ia wa i olowali» inai ai na lei nwe 0 kona lahui kanaka, a hahai mainao maila lakou iaia a hiki ike komo ana lloku o na ukilaaīi, haalele aku la lakou 1 ko lakon Moi rna kona alahele a huli ae la lakou hoi no ke kutarukauhale. I ka hala ana m:»i o k i Moi noho ilio ka Moiwahii)! 1 'me k» iiwe ana; ā i ka 'uhi ana mai oka j)oc!eelo maiuna o ka honua, laiina ho:i aku la no oia rne kana ipo, a haule aku !a I ma ina hoonipo ana aka aloha. No'la'ila, e huh ae'i<aiia eka mea heluhehi a nana aku ike ala hele o ka Moi Co«nerad j . MOKUNA 11. Nn Hmkai Ehikii n Comerade—Na Keakea f makau ole ia, Mahope iho o l;o Comerade komo nrm ftku iloko ona ululaau. loho akn la oia i ka leo akaaka o kekal i anaina kauaka, a na ia mea i hoohauoli mai i kona manao, a hoeleu ae la o ia i ka hele" ana a kona hoki; aole i lioliu kona hele ana aliU, aia hoi, ike aku la ia i kekahi puulu ona kaikamahine opiopio a nani o ko lakou mau helehelena, ahe hookahi uo ano oko lakon lole. Oka hana a keiia poe kaikanlahino, eku poai puni ana lakou me ka paa ana i na lima, a e mele ana lakou i kekahi mele a Couierade i loho pono loa aku 'ai, penei:

Hele oe e Comerade i ka huakai hele Nohoo Visueda i hope mo Maioa Hoi Ua piha oe i ke aloha ia Aue Ludiana Haaheo ka Aioa. o Hiroma iaia." I ka lohe ana aku o ka Moi Coraerade i kena, kaohi mni la oia i kona hoki, a pane akn la, " Ua ike pono no anei oakon ia Visueda rae Maina Hoi." I ka «nanawa i lohe ai na kaikamaliine i keia leo, ua kahuli koke ae la ko lakou mau ano a līlo a<; la he nlulaau i hih]pea i na lala e liiki ole ai i ka mea hele ke liomo aku,_ a he meā hoi e keakea mai ana i ka Comerade huakai he'e, a uoia mea i ku iho ai o Coinerade a qoo noo, hoopuka ae la i ka huaolelo l>enei: " Kupauaha ! Ile pui>lu o na kaikanaahine ka c u i ikeaku neī; aka, ua auhee aku nei lakou, a ma k<> lakou wah) i; □alowaie aku ia, he ululaau e keakea roai ana i ka*u huakai hele. Nolaila— B hoi hou pa-ha au i ho-pe—aole f«-ha." He manawa loihi ko Coraerude noonoo ana, a nmhope hoopuka hou ae la oia i ka olelo, u Aoīe, e hele no au iiiiua ma ke ala a kun kaikamaliine i hele ai. a hiki i ko'u halawai pu ana tneii:." Me keia oiau huaole'o i hnhau iiio n o Comerade i kona'hoki a hele aku !a imua, a i kona hoomaka ana aku e komo i!t)ko o na laan e hibij'.ea mai ana; ia manawa no i kihele mai ai ka lala o na laau laia, nahue ae la kon.\ walii lole, a pohole pu ae la*kena i}?; a o kona hoki Jioi liina īho la oia i lalu. No keia hina ana o ka hoki, kl« iho la o Comerade i ialo a kni Hku la i koua | hoki no na kalna wawao pokole wale no, | iiina hou iho ia'ka hoki uo ka elua o k» niauawa; a noia me« i iiuli ae ai o Co tuerade i hupe h hoctla aku la i koua Uoki, a i ku ala ana ae, uaeha ua wawae a pau; uolaila i pane ae ai o Comerade 4 " £ ia hou uo ka hoi keia tuea kupanaha, kai no hoi o kela wale akn la, oia ka ka oi loa a ka piiikia. O ka hele aku hoi uei o iuii ia eo o k*» Keiki, o ka eha niai ho» noī o I>a hoki ulwii e !>ik> aku &i." Nolaila, e waiho ae au i ke aloha o keiki. a e hoi hou ae aii i ke aloh i o ka vmhiue, oiai ua lohe |kwo aku nei a < i

ke mele a kG?;t tfoe kaikamahine i i maf nei, aia o Vssueda ma Mnina Hoi, a ke mai , »!aikfts Uola loa aina Ar;i- > bi» a me Bener6ma—Aloh« waU o Visueda. ' ' ( . lloko oia oianaw», hi>li hou ae U o Comerade i hope, aM» aku lu i kona hoki; ano ka hapalua ka innniao, ii'uia «e lii oin i kona lu;»ki, »iu hoi, ua |ok ka eba oua wawae o kona hoki, a : paue hou ae la ia i ka huaolelo penei: " Eia hw oo ka hoi keii» me.i knp.naha, he eha hoi ko ua hoki nei o*ll, eīa ka ua ola koke aoaei no; nolaila, e hele hoo au e im: ia oe e ke keiki, a e waiho ae au i ke aloha o ka wahine uiahope." la manawa i kau bou ae ai 0 Cornt-ra de iluna 0 kona hoki, a hoomakn hou akn la 0 htle ma kekahi »Ia oko» ae: I ka haia ana ona mile e|tia mai Vci<a hde hou ana, Ioh« nku la oia i ka Im.-ka a kekahi mea, ame h4 mea la i !taaa "hooloho akn', he pnulu no na kannka e ai ana i ke'<«!ii im'u, n n < i 1 .n" t i hoo j hiinoli niui i. konu munao, •. uwiwiaku la . oia i kft hele ana iuiua, n komo nl<u l<i oia iloko 0 kekahi oawaWa.'knlipolipo; a ewaha i&e ana ua j, vli imUuiA <<tiu. I keia i. naawa i ikeakū 1 C4»uerade i kekahi kanaka ni>% pona ke kie;ue i lika nie na paia 0 kekahi kakela, a 0 koua poo, ua oi ia m-iuiUa ona pall e k iwahawaha iho la malnna oua; ana like ka nunui o kona naau malea me ka po uiahina piha 0 Mahealaui, a he ku maoli i ka weliweli ke naoa aku, I ka ka ike anu aku o o'oi»erade, kaohi mai la oia i feonu hoki, n nana aku la tne ke pa]jaohao a i* mauuwa i pane mai ai na kanaka la. '-Akihi no ama uau ae ke ola 0 keia aliiahi iii ou e Comerade—naui ka :uama e ka Moi o Ar »b'a." v , Pune aku la o Coiwerad«, " Owai oe e keia kanaka iuii a'u e ike nei ?" Pane mai U ua kanaka I», "Owau' hō ka Pilikua tJlegima o keia ma-iaa; a e kali aku an:i au ia oe o'kou hiki mai a pa'ua iho au i ko'u aina ahiaiii ia oe." I aku'la 0 Cotnera<le, " lna e inki ia oe ke kulai ia'u 3 alaila, »11 ol * io 00 i keia ahiahi; aka, i hauly oe malalo o'u i keia la, «laila, na'a e ma!)t !e!iele i kou mau io i na aoana he lehulelni." 1« manawa no i lalaip inai ai na iima npnui oua kauaka la, n ia mauawa koke 110 hoi i unuhi ae ai 0 Coinerade i kana pahikaua a hahau iho la oia me !ka ikaika a moku pu aku la ka lima ; akau t> ua knnaka la, I ka moku.una o i& lima, ua lalau inai la kona lima hema i paaai pu ia mai me Ke peku an»i a kona wawao akau, a ia mauawa no hoi i haule elua iho ai ka pahikaua u Coraerade ii ioa o ka lima hema 0 ua Pilikua la, a lele akit la i kahi e; a ia manawa p.u no hoi i loaa mai ai ka hoki o Cornerade i ke peku, a Da ia mea i kiloi iho iaia ilalo a lele aku la kona hoki ia peku ana lie mau inile ka mamao. i »a ike ana 0 'u» Pilikua la ua haule o Comerade ilalo, ia miinawa i hamama iho ai kona waha nui nie hē ana !a, me ka manao e nahu ia Coknerade, aka, mamn oka hhokui a* 4 M ae o kona mau papa auwae, ua ku hou ae la 0 Comerade iluna a hahau hou aku la i kana pahikaua 10 ka'manawa ekolu a mokn pn ae la ka lehelehe Ihlo o ua Pilikua la, a ia manawa 1 nwa ae ai oia uie ka 100 uui, a vv;j\vhlo ue n » ki|ahiwi i koua leo,» luai mai U oia « like me ka

wai o na meaimwai, n m» ia mea i ku! -i iho i » Couierrtde n hinā ilalo oo ka tuanawa elu*, a kauo hnluhulu i»* nku l i oia ilunn o ua halonloa pohaku, e hookui nna ikeli h me keia kumu huu; a no 'hookahi uaile ka mnmao miii ke nlo aku o oa Pilikua la, i WHiho ui o Comerade iluua kona alo, ma kekahi pohnku nui ilalo o ke kahawai. I koUH .ali» ana ae, ua pau ia i ka poholehoie,!a i iho la ua Com<?rade la, u O k» Imle aku hoi nei o iuii ia oe e ke keiki, o ka pilikia liiai ka'hoi ia o.j ke ;ilahelej a i make iho la au i keia ' hana aoa. aole »* ike hou i ka maka o ka wahino; hoi ho i aii i hopo i ke ;»!oha o kā \valiine. w Ia iUHn.<«\v,» iku ao qu» ilun i a huli hoi ako la i hope, a e b<u f»ua ma kona ala, iko aku !a oia i kouu hoki e kn inai ana mamua aku ou;i; ia maiuiw.i olelo iho la iM 6om'erade > k -. oe m «mn » nei me kou puino oU>/' A Ihlhu nku la oia i ko kaul» k;iolu <) kou» hoki >i kau ao la ilwu i, « holi hou ae I » oia no k » imi au i i k«ua kviki, tuo, koii!» hoopau ,»iih i koun luniau hoi' hope i ke aloh » w,<hil}o. Oiai oia «» liele nua iuuni, !o' t e aku. 11 oi»» i ko koele u.āk« ; » kn» k<uiaka oki w.ihio, a pumih ao la oi «, " 0 k«k hi a \\% ke ike » hoft loaa : »U!«i H heah* 1H n * han » e ! •!« ; iw'u ? A ho,»h <ho k '•! ofl ua :>ko .V i pakele «i au ? " [ ' (A k<*i» pulo • o.)