Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 44, 30 October 1886 — HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, KA IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU KA NANI E HINA AI KA MANAOIO: KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO LEINAALA, KA IPO HOOMAHIE A NA UI EKOLU KA NANI E HINA AI KA MANAOIO: KA UI E HAULE AI KE KUPAA O KE Kihapaipua o Elenale KA MAHINAAI I PIHA I KE ALOHA

Ke Aniani Liilii o Tuberina. KttLa«!ri r ■ 11. Miwinie. MOKUNA Vlll.—Holu 38. Ke Kihapaipua o Elenale Ka Mahinaai i piha i ke aloha O ! 0 oe anei ia e ke aloha Auwe ! I nehea oe i biki raai ai e ke aloha ? ī A MANAWA no i oweke ae ai ke paui o ua paliu Aniani la, a haule iho la o LeinaaU iloko o ua wahi pāhu Aniaui la. I ka wa i haule iho ai o Leioaala iloko o ka pahu, aia hoi, e noho ana oia iluna o kekahi rsoho gula; a e ku ana inaua o kooa alo he pakaukpu i loluu i na mea ai o na ano he lehulehu o ka honaa; mai na holoholona o ke kula a hiki abn i na ia o ke kai, e ku-kukn ana no ka mahu o na mea ai, me he mea la, o ka hemo &na mai noia uiailoko mai o kahi hoomo'a * o na mea ai; a ma na kihi eha o ke pakaukau; e ku ana na kiaha g"ii!a eha, hookahi kiahai piha i ka waina maemao o Eiuageidema; ka lua, i ka waha maeuiiKi o 01o~Bobona; ke koln o ke kiaha, o ku wai aliali o ka punawai Kupua o iieleuaona; a o ka ha o ke kiaha, he wai ohia maemae o na Anemokn Hauliuli, (Enelani, Sekot,ia* Ireīani,* ola na Anemoku Hauīiuli i oleloia ma keia kaao), a t? waiho ana iluna o ua pakaukau la a me hookahi pahi, hookahi o, >hookahl puna. " " Ia manawa i haliu ae ai o Leinaala f uana ae la i na aoao o ua wahi pahu aniini kupanaha la, aia hoi, e kuu welu mai ana ka wai o ke gala ina ua aoao, ka mea ana i ike ole ai iloko o ka Hale Alii o kona makuakane. He mau minute loihi ko Leinaala noho ana, akahi no ia a lalau iho i ka pahi a me ke o, a puana ae la i ka huaolelo penei: " He mea kupaiunaha, ua pololi loa ia au a me kun aloha i kaawale aku la; a eia hoi na mea ai ua kokoke, aole nae ia. E ai anei au i kekahl o keia mau inea ai a hookoe i ka hakin» nana; e inu anei au i ka wai maemae o keia mau kiaha, a hookoe i ke Hena nana; aole—, aole loa au e pela, ke ole e ae mßj; ka mea nana keia papaaina i haiawi lokomaikui mai nei ia'u " j Me keia mau hoaolelo, i kaikai ae ai. o Leinaala i ka hakina okaiailunao' ka welelau o kana o, a hookomo ae la iloko o kooa waha; a i kona moni ana'ku, nuana ae la oiu i ka huaolelo kanaenae, " E hoomaikai ia ke Aniani Liihi o Tuberina, ka mea nana i hoopikele ia " Leinaala uia kona alanuihele." Lalau hon iho la o Leioaala i ka hakina ai, a hookomo ae la iloko o kona waha; a puana ne la ia i ka huaolelo walohi», " E kuu aloha, ke Kihapaipua • o Elenalo, ka Mahinaai i piha i ke aloha, eia au ma ka aoao o ka papaaina i lnlau i na mea ai, a auhea iho nei hoi oe P—Eia au iloko o ka halealii oaoi a k? aloh®, i hooiuakaukau ai Ao'u; aia anei oe iHlna 0 ka hokua o na ale kahi i moe ae ai, a 1 ole ia, ilalo i ka papaku o ka hohonn; a owai hoi kau e kali la no ka loaa ana iie kokua ia 00, aoie, aoh» he kokuA e loaa ia w." A nwe iho la ua Leinaala »>e ka ohaeha, uie ka wuiho iho i ke o a me; k« pahi ilnna o ko pakankau, a p: ne ae ■ la oia me ka leo uuku, " E ka ttiea 1

nana papnainn, o lawe ftkn i keia mau īnoa ai, no ka fnca, na lawa iho la no au," Kuloh il)!> U o Lohiaala iluna o fco?m inan 'iiiīa <■. ;>ea ain ilun.'i o kfi p;tka<]kau, u no ku uiauuwa ioilii, va ao la uia iluna, a ike iho Ja ia eīa oia iluna o kekahi koki nani loa kahi i kulōa ai; aolo hoi i iu.au pepeiao i ka nakeke o na pa i ko lakou. wa i hoihoi ia ai, aole hor i ka nehe o na kapuai wawae o na kauwa naua i lawe, a ua HIo ia he mea nana p noonoo nui ai, a ua hiki ole iaia-fce~etelo iho, ka hana fa ana. « Ia Leinaala naln ana no keia man roea, lohe aku la oia i ka leo hauwalaau 0 kekahi joe numua { ku ona, a o kana hUaolelo i loheaku ai, e i aku ana kekahi i k'akahi penei : "He pahu aniani ei ao ke lana mai nei, e kii kakou a e iawe na kakou." Hoole ae la kekuhi rr»e ka i ae, " Aole pono ia kakou kekii, inalia paha, obe koena keia o na inea paahana a na Kiai Naue ole o Elenale i hana ia i keia inau la aku nei, a īna oia kew, bc raea weliweli loa 5a kakou ke }<>lau aku iaia, oo ka mea, ona mea a pau i hanaia e na Kiai Naue ole o Elenale, he mau mea pahaohao loa lakou, e hiki. ai ke hoolilo 1 na mea kino kanaka i mau tnoo e kolo ana; nolaila, ua oki raaī laUu oukon." 0 ka mea nana e nei i keia mau huaolelo, oia ponoi ao o Gulenare, ka uioiwahine kolohe o ke kai._ 0 na huaolelo hope loa i pane ia mai, ua hiki loa ia Leinaaia ke koho aku o Gulenaie no ia, a e hauwalaau ana na kanaka olutm > ka waapa. — la manwa i kiei ae ai o Klenale ma ka aoao o ka waapa, a nana aku la i ka pahn aniani e nee mai h imua o lakou, a he mau kapuai helu wale no koe a pili mai i ka aoao o ka waapa. _ 1 ka manawa i ike aku ai o Elenale i ua pahu aniani la, ua hoomaopopo koke aku la no oiu o ke Aniaui Liilii o Tubenna no keia e nee mai la; nolaila i puana ae ai oia i ka huaolelo kanaenae o ke •aioha penei : "01 E ke Aniani Liilii o TobeI nna—lhea oe ?" | "I ka lima au oka mea i piha i- ke ! aloha," wahi a ke Aniani Liilii o Tuberina. " Owai ka lima aloha nana i malama iaoe?" Wahi a Elenale, " o—Leinaala ka Ui kaulana o Per*sia, " wahi a ke Aniani Liilii. " Auwe !" wahi a Eienale, me ka hoeu pu ae e ku iluna a e lele aku iluna oka pahu aniani; aka, hopu mai la o Gulenare iaia mahope a huki hou aku la i hope iluna o ka waapa. la manawa i ku hou ae ai o Elenale iiana a kahea hou aku la, Eke Aniani Liiiii o Tuberina, pehea oe i nana maka ai ia'u, oiai au e kolo ana ma na aoao o kela awawa nui i hala 'ku la i hope." " Aole oe i kauoha mai ia'u," wahi a ke Aniani Liilii o Tuberina. Pa&e aku la o Eleuale me ka leo ano hoonaukiuki, " Pehea oe i kokua ole ai laH', oiai au e kolo ana iluna o na pohaku pele." " 0.1 *" wahi a ke Aniani Liilii. " Aole oe i kauoha mai ia'u. " " Fehea oe i. naDa maka ai ia'u, oia au e noho ana me ka pololi roa na aoao o kela mau puu one o na kapakahakai i hala 'ku la i hope ? " wahi a Elenale, " Aole oe i kauoha iki mai ia'u," wahi a ke Aniani Liilii. la manawa i kokoke loa mai ai ua pahu aniani la ma ka aoao o ku waapa, a ia wa hookahi no i lele aku ai o Elenare iluna o ua aniaui la, aka mamua o ka hiki ana ia ia ke kau aku iluna, ua paa e aku la o hopo o knoa aahu i ka hopu ia e Grulenare, a noia mea i hina iho oi o Elenalo a kau aku la kekahi hapa o kona kino ihma o ka pahu auiani, a o kekahi hapa iluua o ka waapa, I keia wa i ike aku ai na kanaka o luna oka waapa ina pulima kanaka owal'.i maluuu pono o ke o.ua pahu aniani !;», a Ihlhu ra«n la ih Ēlenale a hnki akn la i lalo; a iioko o ka itno ana a ka maka, « i nalow&le aku Ea o Elenala a uie ua pahu auiam la, a aole i ikeia koua wahi i*naknva!o aku ai; a ua lilo ia he inea [wlwohao ia G-ukmaw ka mot wnhine o ke kai a tr,.- kon» poe kanaka. [Hoomanawanui a pulo ;\o.]