Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 51, 18 December 1886 — KE KULANA O HAWAII NEI. [ARTICLE]

KE KULANA O HAWAII NEI.

; ■■ | £•' Mb. Lūnahoopo^opono:—"Na k§- j kahi mea i noho ma keia mau kapakai; no ekolu a eba paha inakahiki, nana i; kono mai i ko'u noonoo e ekemu aku ' »o oa hana e lwelawe īa nei q ke;| Anpuni. ike au,o ka aoao hapa nuio ka Hale Ahaolelo i hala iho la,' aia maka aoao o na kauaka Hawaii—a' o ka hapa nui o lakou e koho nna lakou i ma ka aoao e liookikina īa aku ai e koho —a ma kalii o kii iwukiilua pi\h;i

mau «lii o ka Ilale, no lakou au ,e kaumaha nei i ko'u hoike ana ae—aole lakoii i hoopiha mai i ko lakon mau noho r a aole i lawa he hapakolu o na alii iloko o ka Hale, oiai e noonoo ia ana kekahi kumnlnna. Ma l;ci:V mi\n hiohiona o ko oukou H'ile kaukanawai

aole lie paakiki o ke ala e hiki aku ai i ke kupihipihi loa ana i'uo o kou waihona I waiwai, a me keia miUona ine lea hap:i 0 ka aie lahui e kaalo mau nei imna o ko oukou maa maka Na keia mau kahoaka i'kono mai la'<i e aui ao ihopo a nuua aku i t\a !a o kola 1 aihue kaulana o Twoed" a īue

kona mau ho.ro la'poni o ke lu.lannkanhale o Nu loka—ioa o lea mea e lilo e ana iaia o kekahi 'puu nui,' oīn kok -Maba akamai loa o 'lakou. 0 keisv na tuea likeioa ma hoopourrp"(7Tro"~iri"aīiā 'o' ke oukou aupu]ii, koe w.ile iho no moi ke ano liUii keia. M Ma ka'u" makaikni ana i ua kahi i loaa luai ai o na dala o ka waihona. ua maopopo īa'u na na lnhui o ha ama e mai e hoopuipui iiL'i, he ekolu hapī.ha a oi aku paha o ka waihou-., a

be liookahi hapaha wale tio a etni tin»i no paha ka ka lahui Ilawaii. Ma keia mau hoal*nka ana,aolee pohihihi k* hoike ana atcn i ke kumu o ka hiki ana i ka aoao hapanui [ na kanaka Ha\v,,ii] o l<o oukoii Hale ahaolelo, rne iiii hookikina nua u ka Aha Knhinn, e koho i na pun dala nui hewahewa a lakou i hooholo a iloko iho nei o keia kan ahaolelo i hala ibo ]a, no kekahi mau wm waiwai ole. Aole i kapono ka luhui Ilawaii eliloi poe kag kanawai —oiai nole o lakou mau hooia e hoike mai ana, ua kupono lakou e lilo i poe kau kanawai; Aole loa au

i ike a i lohe paha i kekahi kanaka Hawaii, qa holomuu kana iuau hookele oihaaa kalepa ana, a i ike i > hoi ' aia malalo ona kekahi man hana maa man, e laa ua hana 'maauauwa alaui,'aka, o kein nae na ano kanaka e kau nei i ko ou ' koumau kanawai a e uhaai nei hoii ko oukou mau ff[ala, e noho ana ma na oihana aupuui i paulele ia ma ka hookohukoku; ke hoomakakiu ia aka nae, e maopopo auauei oku uku mahina wale no ka lakou i kau nui ai, a o na lawelawe hana ana o ke keena, ua waiho ia aku ia ma ka lima o kona hope ma ka oihana, a ona mahaloia ana, aia maluna ona a o ka mer. nana i lawelawe maoli ka hana ua nele'oia. O kekahi kuia nui a'u i ike ai, oia ka hookohu ia ana o na hoa o ka Hale Ahaolelo i mau Luna Helu a Luna Auhau paha. He mau kolio ana no ka na kanaka Hawaii i ka lakou i manao ai oia ka helu waiwai liupono, aka aole nae he kiekie. Ua paa oia malalo o kekahi o keia mau hana palua, aua punuku. ia kona ihu e ka 'aoao aupuni a e alakui ia ana ma. kela ame keia wahi e hiki ui ke loaa mai o kahi hana, aole nae me ka pololei, aka ma ke ano e hoao aua e apuka ika aina aoi aku ranmu> o ka mea oiaio. Pehea la e olelo ia ai iua e hoomaha ana ka Ahaolela Nui o Amerikano elua a ekolu paha pule iwaeuakonu o ke kau ahaolelo, i kumu e hiki ai i na hoa i hookohu ia me kekaln o keia mau hana i hoike mua ia ae nei ke haua ia hana/ He uiea maopopo, e lqhe ia auanei na leo e kue aua i keia mau hana mai Maine a hiki i Ala&ika, a e hooiaio iho auanei, aole lo* e ulu hou niai kekaln oia ano hana kue kanawai no ka elua o ka manawa.

j 0 ko oukou Aha Kuhiua i keia wa, | »a kuiik* m oei iu ka alwolelo 5 aka | ina la pnha «ole i loaa ka iooa 'Aha Ivui hin&, al&ilii, un hiki no ka hoo'uuo ia ae he hookahi wale no kanaka—oia o | Walter M. aibsoti, o'"ai oia wale no ka w&ha kamailio ma na hana a ke aupuiu ® ®kn ai—oia ke Kuhiua o ko ua «. Mahope mai ona he olua mau Hawaii, oia o L. Aholo Kuhiua! Kaiaiaioa a m* P. l\ Kanoa Kuhiua! Wwwni; aol« kekahi o laua i aU o ma-ī hele wa kamaUh haol« aua. 0 ka Biwa ok*ia man kuhina ilawaii, aok>' loa he man hiou* aloha iloko ona na ■ *«<*", a aole loa !«na a i eloa i * «ia kahi h lana e paa n e i } rt o ua hana c | lawelawe ia ana iloko o ko laua t nau kwna pakaM. he rn<?a nuKm W ;> ' lana. I '0 ki.anmn hoa o ka aha kuliīua, ao!e loa e kīki ia Uua ke kuka ua ( haOiC uo koaalii mou haua auo uui ' *u* uo k« poiuaikai o k« «upuui, ko '

qlc c !oaa ka uieu naoa o uKuhi iuai ka' olelo haole īa aole ia i Uupono, oiai--0 ua haoa e hoolala ia una uo ku poiuaikui .o Ue aupuni, aolo loa ia e pono ki3 ike wale ia e kn.poe īuawaho ue, Uoe waltj tio uie k« |iou o ku oihaūu. Uu hookoioo hou ia mai uei he hoo pai iio ka lahni, a e mahalo ia ke Kuhi Ina Nui no kona hoaikalka paunho t>le j an», aka nae, «a oi loa aku ka hapala j o mea i hookomo hoa ia nuai noi i* lna pono o n:t kanaka Hawaii, u i 010 i oa haole. O na leo e knlahea ana o „ "Hawaii no Ilawaii" » rao "kaiehu aku ina hoole," aole ia Iw mea e hiki ai ke hoomalielie aku i kn aleale ana o ka * wai, a h«j mea paha auunei ia nana « kauu aku ai i ke ano ino loa, iua e io māi ana. ~ w**

Me ha mea la, aohe mana o keia mau po kalahea malona ae', aka inu nao e hooko poho ia ana me Uu inalio a me oiaīo ma o na kuhikuhi"ann a 1«) kaiiaka kiekie ioa olo&o l)e{ .o ka aina, ulaila noln no o nelo lta loaa mnī' n ko lakon uku. . V ■ "M

lua e inuoko hoia ka Mana Hooko, he keehioa ia aku ai i na waiwai o na ainae, tm_C. -^a* 1 mau>kapakai aku,. a e hoonawaliwali in| aupnei na hana ho.ohoihoi e ulu ae ~jto£ō~nei'o leā aina. Ua hoouiaka īnW pkeia wa ka hooko ana o iu h<\&> ina e nana imno ia ana ka poekonīW ' īuai l"cntb ;ie« u ka aina a iae ka po« i i hule aku, ua oi ka poo i hanlele mai m/i-i mua o ka poe komo nmi. Ke ole e hoololi ia ae da hooponopono aupuni ana—e■■hoopan i na uhaai dala ana mai ka waihona aku o ka lehulehu ma na mea waiwai ole—aole wale o na haoie ke ike i ka pilikia oia mea, aka, e komo pu mai anu no kanaka Hawaii a e auamo pu i ko lakou kuleana rnt» keia mau hana konawai ole a ka poe hilinai ola ia e alakai naaupo nei i ke aupuni. Kou no, Haole.