Ko Hawaii Pae Aina, Volume XI, Number 42, 20 October 1888 — Ke Aupuni. [ARTICLE]

Ke Aupuni.

| IMni liiki pnhik in iua lio koonimnmi o Huki', no ka iaea, ua niaii a ua< piha .mau-kann wahi Mnkaniimnn i nn olnlo pelapela; no kn eiaa no hoi paha i ka wa e noho huki knula nnu uo kahi nupepa Elele. —— Owai o Uawaii Pouoi;' Ooenonnej kekahi"'ē Hawaii Ponoi i ka la 12 ai o "FebeFuMri, o ka IU. tl. 1874, ma Hnlekauila ueī, i paolua mei na poo o na lunamakaaīuana, a hoeha īa aHie 13 o lakou, i ke koho ana ona luu'unakaai- ' nana ia Kalakaua i Moi is !a? E h.uli hou aku i ke poo mnuao— Paa ia a paa J e Kalani! kalia i ka poki paa! ī ka nuu paa!—Eia no na Hawaii Ponoi ma kou kna e Kalani! O ka manao ma keia mau liuiolelo | maluna'e, e hookikina nku ana i ka Moi, e aua i na lako kaun, (ina he oiaio na olelo i lawe ia, ua kii aku ke Kuhma oko na aina e i na lako kaua), e like me na lawe'na olelo e lohe ia n'ei, a ua mau wahi nu[jepn nei hoi i hooUha ae ai. He hooulu aua mai ia i ka l)aunitelē kuloko, a hookahe Pei'a ne nae ka manao a me ka makemake o Hoke, ma na manao ano hke a ua Hoke nei e hoalaala nei ma kana pepa. E like me ke koo aua o Hoke a rae Poepoe ia Kipikona a piha ai ke kiahn, pela no laaa e kue loa uei i keia au hooponopono nupuui, ake lilo nei i kumue ulu mai ai ka haunaele kuloko.

Ina e mauho iho aua ka Mui i na olelo a Hoke ma ka waha o Hawaii Ponoi, a huli ae, o ka ulu io noai no ia o ka mea a Hoke e makemake nei. Heaha ka waiwai e lo.ia uiai hiia ina e uiu mai ka haunaale n Hawhii Ponoi e hookikina akn nei; eia na aupuni o Beritania a me Aajerika, ke ku nei m« ko kakou awa na au moku manuwa, i ka mauawe e ala taai ai ka haupaelō, aule anei e uwo mai ka lioua, a e uwalu luai ai hoi ka uiaiuu 6 ka Aeko, a e popui uaai ai muluua ou e Hawaii. Me ke. i pu mai hoi, ina'aolo e hiki ia oe e""'Huv:aii ke malama non iho, alaila, na makou e nialama ia oe —a ina pela ka mea e hana ia toai ai, alaila, auhea wale aua kou knokoa e Hawaii? Kou uoho Moi nua hoi uou iho? No'u iho, aole o'u makeenake e ike i ka mea ino; e mau ke Kuokoa o Elawaii, e mau kn Moi Kalakaua, me na Hooilina ma ka Nohoalii o Ha\Vaii nei. E welo mau ka Hne Hawaii, n e "Maū ke Ea oka Aina ika Pono." A e 'make na '.nnkaainann alakai hewa e pjuo ni! Ka hiliuai ia oke Aupoui: O ke kulana o ke aupuui hiki kjj hilinni ia © ko ka aiua a me ko waho, lie aupuui ia i makemake ia; a e kakoo ia Him ia au-

puoi e na noe waiwai a o ka aina. I keia au hoopouopono aupuni, u« ala mai o ffm. 11. Austiu uifti ka hia- ! moe mai a hoomaka koke e hana i kc «lauui'hno kaa Ho, e wniho iho In ma asaa«j Moi. K;i mea i hookumn hi i ke kau o 1881, s i hoala hou m i ke kau o 1886. Mai lilo keia t mau knuawai waiwui o!e, iu» aole i loli ae ke au hoopoaopouo aupuui buh t»H ka la 30 o luue, o kela uiakahīki aku nei. E liookomo aua au i elaa uiuau ma keia wahi, a oia iho hoi oeia: 1 Hea* ha la o ka lnina ole «na o Woi. K. Austin i ke alauui kaa hao huki lio naa Houoluln nei i ka maunwa i haawi ia ai ia pouo nona uia ke kau o 188>1: a uie 188(>y j '2 A heaim hoi kona mea i )m«a ai i j ke alHnui mni nei o ka !n oO o | luuo. o ka 1887, h manuu\ hoi o kn iso# ! hv> Him o ke kau o Mei, 1888? O Wm. K, AviKtiu uie koun mnu h >n hui, lie Pelekane oia, O OiliuahauiH, uh ala raai oia toe ka iknika, e aa aun tae ka hooia, e llio iaia kn pono k^okoa 0 kā hoomoe ana i alahao mai ke kulauftkauhsle ■auuo lt,»uolutu n hiki i Kwh a i puuio-,; u e hoopuui, »iui i k« tno kupuui holookoa O.nlni. A ua Imawi aku ka Ah'iolelo o 1888 j 1 ps« iho nei pouo ia IWmahama ' no Kauakolu oi«u makahiki. > O uiea llanohano 0. l{. HihopN, f ua lu aku ih mai kona lianeko aku t-.> - ka pouo o īikaikamalme mai ma K«- ! iawao a uh ps« k:ī hih» noun ! ks!»Ioh«>.«P.O3BAHV ! i p«u.) i