Ko Hawaii Pae Aina, Volume XI, Number 43, 27 October 1888 — NA MEA HOU O KALAWAO. [ARTICLE]

NA MEA HOU O KALAWAO.

| 1 epuii ou e kn Limuhi-.pponopouo -T l T KKwainui, e «iluolu !:ou kiekio, e hoike pihn «o <>o uns ko i<koa i ns rooa huu o ka puualnuu noi. noloko o ka« uupt»pa wiwo 010 "Ko llr>.waii iV,o Ai- | na," i ike mai 'ii hh kini makamnku o luakou o uoho mai la i kaaipu, i ke ono j a iuo īm mea hou o kein :.lnn, knhi i i olelo in k« nina ī knu in kn woh. Ko kulHn» o ka aiiiK i koin iuau !a; iie iiiniio <nnik«i kn ninn i koin mnu Ia o iict> uei, koo walo iho no o Uo okeūkni I mai no n uoalio a<-: a o k« la kn moa k«nono i "koi« iuru la ko helo ln h h<ni hews. O Ueln moku Ikwi* ni o uiklou o|h Lh hi uioii apiki, oini eolo he- pnn uiau okti mniihwn ! ko ku iain, h o haulo iusii huh konn m«nawa kn, a <> pololi īnan tiua uh uiai, uio kn hoopukn :ma so i n-t olelo; "i ku wa i kahi uiok u kun.H 'k.u si t noho O Uakou pilikiu -m. lohr iurī uoi lioi b& hau.>! oka mokuflhi, o k?i apa kohī uoi ift " JB i* iw«i 1 how« k-'u i ko M moku kim», hUī!h uo k« «i n»ai p«ha kok»hi loh', oiai o k\u 0 ka hoiko »kn i Uo knkou niau piHk'.n 1 k« iikei» Na 1000 io uiHkoo noi «o W H Toll. I kekalii o keia iuhu la »ku noi, na #

liiki mni ka lohe io' inakou nei «n ke kakau aim nku nei o 300 iuoa o laa mnkeu o na raai o loko ak\v noi, o keia pap.alaau, e noi aku -ana e hoouua ia uiai o W H Tell, i luna hui uo lankou. nōlaila lee ha'oha'o nei makou ru n:.ai i kahi o keia palapala a mo noia īnaa inoa i puka ae «e:. oka luna nui o makoa oku noi I keia manawa, oia hoi a A K iliilihuu* ou (Kanoealli) aolo naakou i ike i kpna howa aka 'no'u iho, ke hoiko nku nei au mo ka oiaio: O keia kannka a uoho lioomaīu nei maluna o niakou.Jie opiopio oia ma ka naua auB, aka, ma na hana e pili ana uo katia hau», he knuaka niakua mnopopo, a he hoopololei aun j;i uia dh auo hoololiloli i ke ano o ke Uuhina o kein mau la, pela i :puka mai »i kela tuau inoa ho 300 uia, fio, malia he mau pouo ekoi iio li'oi ka keia mea hou i luakeumko ia ai. 5 *•;. Ka halawai nua mei. Ma ka Poakahi nei, ua malatf,riia he halawai do na mai maloko o kn luakini (Hooie pope) o Kalaupapa »fii iio t ka 1)001100 ana ? na knnm kupune, e "ūoi" akū .al-i ka [īapa ōia no ko lūakou luna nui e like me n« lono e wawa ia nei, a īwaena ..o ua •kalaiolel'o.a me ka poe i hiki mai, ua hooholo ia e haiia īb kekahi palapala noi imua o ka papa ola a me na mea a &&u a na mai e ka 1 kau mai ana malaio-oia olelo noi, e hoole aku "ac'<f ika oiaio oia mau lono imua oka papn o!<i, ame ka hoomnu ana mai uo i ko mnkou luua ma in wahi a o ka hana ia a na koniiie i kolio ia i keia mau la e kaa hele nei e kakau i na iuoa. . Pnni ku ia na hale iim kope. ( 1 keia iiip.u la koke no i ko'mo koke m!»i ai'ka olelo pnpa nmi kn p.apn oln mni, a i ko niakou luua uni neī, e 'pa'ni ia u!t hale iuu kope no nn. kum.u like ole, Hole i ne ia kekaln mea e lini-loaa maloko o keia paualnau. Oīh !<a mea e.piki i ka papi ofa, o keia miju liale i pani ia ilio la, o kekahi puu hoomaha ia o makou o ka peo mn'i, oiai e ai aku nna i kahi pai ai, a pau e ae 'la no, ma uao aku la Uahi ola aia «aal'aila', piha iho la ka lua o ka īnaiua, ina a le īlaila' 0 ke kanaka knnu -uala.'nia kekuhi puu hoomaha o ka poe nawahweli . O fea imi loaa e olelo ia nei, aolo ī imi loan, oiai mō ka hariß uo i loaa aku ai ka makoo, noleila, «ku nei keia peoi imua o ka Papa'OU*, e hookuu hou ia kela poe e like me kr lakou auo mau, a o ka'u ia e kau leo aku uei Ina makamnka i loohia i na haawina like o keia »no, e hoomauao i kou wa e makaukau ai no ka hele , moi uo kein panalnau e lioomakaukau nou iho. A i kou wa o hehi ai ī ka'l&po o keia aina a ka eliaeha i noho ai, e malnma i na olelo ao e waiho ia aku «n:i imua o keu alo eka luua malami» maluhia o keia paualaau. O kekahi louo e wnwalo nei ī o makon nei, no ka hoonele is nna o na keiki m«l«Io o 14 mnkahiki i keknhi liaawiua i hookaawale ia uo ruakou. oia ka biln alualu, r.k«, ke hanwi aku uei au i-ko'u mnhalo uo ia hooknawale aua a kn Pnpa 01«, » ma ka lole kn ua keiki e kii ni iloko o ka^anlekuaiOioi, o ka pee uaua e malaiua pou.o aua ua poe keiki uei, he mea maopopo aole oiae kaaua pono*" uua i kela pouo a kn Papa Oh\ 1 hookaawale.ai, o ka oiaio e haua aua oia mo ke knpaknhi. Eia kekahi, o ua hale o ka Papa 0!a e hoopiha ia aku ena a ka 12 mai oEa hale, nolaila, me keia mau lono e uuue uei, o ke aha la ka uiea oiaio? ke hn oJfiU)i(-i iuiua e uoike mai.

No na haua oka uhaue. Ikaika 110 ka lmua aka Kaku uia keia aiua, oia ua Ekaloeia iiatolika, Kalawiua nme ka Maiuoua. Ile iun-u wahi mea hou ia o Ua «ina a ka ehaeha i noho ai, Me ka luuahooponopouo a ine nn keiki ouiu hua uietala ko'u welina. S. P. Kaīa. Kaiaupapa.