Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 14, 6 April 1889 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Eia ia Polepe wahiae ka noho hookele ana o ka moku 6nee honua " Lunalilo Homo " i feeia wa, —' I ka la 1 aka nei o Apeiik i piha ,ii ke 74 ona makahiki oke Knhikuhi Puuone Pookoi Bisimaka. Ua hookohuin o Mr. J. S. Soiithies i Luna Dute Awa no Mahukona Kohula Hawaii, ma kahi o Cbs K. Btil!njan i waiho maf, He mau kapuai walo no koe a kapalolu ke alanui hou loa māi uka mai o Kamoiliili iloko o Kapiolani Paka, a ke kapaia nei koaa inoa oke nlnūui Kaiulani. ' ' E halawai ana ka Ahahui Kula Sal.>ali o ha mokupuni o Maui ma ka lnnloni ma "Waihee, kehiki aku i ka Poakolu hope o Aperila nei 1883. E M Hanuna, Kakauolelo. Ua hoopai ia o Kimo Ka-Io i ka Poakahi nei imua o ka aha kiure he f5OO a me ekola malama hoopaahao mamali o kona ae ana i ka hewa knai ramn me ka laikioi ole. ' O ka huina o na dala maīke knai kudala ia ana o na apana aiha o Eev. D. Balauwina ma Lahaina īka Poakahi nei no lakoa ka nui he uenikumamalua apana, he $4,960 80. E hoakea ia aku ana na alaimi 'Alakea, Papu, Moi a Kalepa ma keia uiua aku, a e.loaa no na paihakahaka no ka hoopiha ana i na koi ma ke Keena Kalaiaina. Aia ke kapiUia la ka uapo pae waapa o Waimea Kauai i keia mau la, a e loaa ana i ko Waimea na haawina o ke au Hoomaemae e hele nei imua ma na hana 1 ou iloko o ka aina.

Ua hoopaua kekahi hapa haolo o Alakanedero L«i 1 mua o ha Aha Hoomalo inehinei, no ka okioki ana i kaula oka baiuna a Melevilc« he §30 ame $4.50 koīoa. Ua hoopii hoa ika Aha Kuwaena.

Ua make ma Kailua Hawaii 1 ka la 17 o Maraki, o David Kekohnpua Wond moopuna kaue a W. S. Wond a me L|lia Piikoi, a hanai hoi a ka Moiwahine ika 3 ; makahiki, 'i malama a me 4 la o ke ola ana.

Ua haawi aku o Hpn. Francis Gay i ke aupuai, he $2,000 qo ka haon aua i fea palewai o Waimeii!, a i ka wa o loaa ai ik© aupaai ke> elala no keia haoa, alaila, e hoihoi ia ak(ji kela mau tanssni dala me isa ukupauee ole.

Ua iohe mai ua nahu ia e be. Kekake mauka aenei o Kalihi kekahi keiki Pukiki, ma ka Poalima nei ma ka oh», aoa lawe ia ke ke keiki i Poaono nei i ka Halemai Moiwahinee lapaau ia ai no keia poino ma'u walo.

E hele aaa anei o Laiana e wehewehe ika manao o na kumuhana 7a me 9 a ka Ahahui Kalaiaina ehoolaha naao nei me ka maopopo oie i fea poe heluhelu? lua e hele aku, ninau ia mai kana bila kaaawai o ia ano i maopopo ai.

O ka nui o na o Honolulu nei, no k» maUma o Mai-aki i hala, he 25 Hawaii, 10 pake } 4 pukiki, 2 Beritauia, 1 Amei'ika ame 1 Ikpana. Hnina a pau, he 43. Mailokp mai o keia helu na o na make, he 10 i make lapaau ole ia a he 3 he mau majihini,

He nui pilia kauaka ko ka hia kini o Kāwaiahao i ke Sabati "oei, uo ka maikaileai ana ika lioiko Lapaha o d» Kala Sa"bati he uiuilkaaiamHlan o liawaiahaō i okioki i» tna u» apau», a uh ku uo hoi i ka tnaha|o ia ua haon Uoike j hoomomoa ia no ka ?a, a i okomo po ia me na hiiueei,

līa ho6n uiai uei k;ji uuyep» olelo Euei lani << Liinah«utv'* t puka inalama o Marāki j e hoopukaia uei o ko kula KaaieiiMoe^a. Oka poe uaua <? liotj>uuho nei ua hun kepau a eae ka hoophuopouo aua o'na taea pili i ka haua, W uh kt?iki poiioi no oke kula. Ua uiiaikai uiaoli uo ko hoonoho ia aua 0 ua hna kepau, n-u» ku hoi i ka oiaeuia^ ; — 1 ka !a 22 o i hala, ina ka aina kanlana i ka "ua loku" o Haualoi, Kauai, «a kii mai la ka auela aka jnn k$ ia Mw Kaha!t>o!o, wahiuo a K»pena Kaaiua, h manelw aku ta mi;A i ko āupuni uUane. Ua oia inai ka eaai |kao mau iaia, a paulāho niai ia i fc«!pi-j ! H aua aae kana kani?. O Kailua i K6n« } Akan, Hawaii, koiia ouo hauau, au% ka mare ana i Vo kauo luua ia Johu N? Oilman i nnui i koiio * hsa!olo i ko ont" hanau» l'a liala akū la oia ui«y k€ aloha uu\ ia 0 knua kano a m^ka 3 pOv"> « pau i iioho hiahha mo IH s 4 ! j j

> ku Poriknhij o iiookolokolo ia ai o Ai-la iiu ka pepelii kaauka i mua oke kioxe. • : Mai ka Poakolu mai ka noho ana o ka Ahahui Kuenelio epokupuni o Oahu nei ma Kaumakapili ahiki loa mai i«eliinei. I / ■ Klele ana paha ka balona hamabaga i keia la: e apakee hou paha. Aia nae ka lelo a malie ka mnkani puUiUi olē. v Ma ka la 4 e AperilB, ma Kohala Hawaii, ua hoohui ia ma ka mare o Mr. John Hind mo Mies Aliee Renton, a ua kBii mai laua ma' ke Kinau o keia kakahiaka no Honolulu nei a me ka mokuaini o Ks!dponi. He eke.lu maa paa aia.re kupanaha i hopu iu uiai nei ina Kohala Akau, ua kopaa kekahi paa u ua hookuu ia kekahi mau jiaa. Eia nae ka inea ke laulaha ls, he wahine a he kano mare no kokahi a ia mau paa i mare hou iho la. j Ma ka halawai a ka Ahahui Heihei Lio ma ka Hotsle i ka po Poakahi aku nei i hala, ua hooholo ia e malama ia na heihei lio ma ka la 11 ae iiei o luae ma ke and hooi loa ae, « ua kohoia he komite naaa o hoomakauleau i ka papa kuhikuhi haua o ka la. ; liia hookiekie ia ae o Mr. S- F. Ghillingworth, hope makai nui o Makawao 1 Hope Makai Nui no ka mokupuni o Maui. ma kahi o Mr. H. O. Treadway i lilo 1 Luna Helu nni no na mokapuni o Maui, a o Mr. [jorrin A. Andrews ua hookohuia i Hope Nui no Mrkawao, ' ' j

I Waiaiua nku nei ika Poaiima i hala. he ho'akai kaiaahele o ka poe keonimana komaaiau o kakou, 110 lakou na iuoB Hod, J. O. Pomiuie, J. H; Paty, Mekia Sainael Parker, Mekia Beward, W. M, Gi£fard, P. lBonberg opio, 0. 11. Eldridge u ine E. R. Miles maluiia oke kaa eha lio, pī ka Poalua aku nei ko lokou bo* aua mai me ka maikai. Ua'iilo aenei la J.' W, Kalua ma ke kaai kudala i ka Posjkahi noi, na ?>ina a pau oJ. L. Kapakalii o Lahaioa i mako i pau i^ka. morabi ia, oia hoi ke o Kauaula, ke ahupuaa o 0 Wainee uuku, ua aina kalo a pau a me na pahale a ino na mea a pan malona iho a me na kuleana a pau o llev. D. Balauwina iloko o kela hui aina o ka ili o Moomuku, ahupuaa o Hoookowai, Maui Komohana. Ua iohe mai makou, eia he $?0,000 paha na auhau o ka npaua o Honolulu neī aohe i pau īka obi ia, a oiai ua pau ke kanawai nnna i koho i na lana obi auhau o k» makkhiki i hala, me he mea la, e ili mai anei paha iluna o ka Luna Helu nui i "hojsK6bu ia iho nei ka 1 mana oka hoopau,ana aku 1 ka ohi e loaa keia mau tausani auhau i koe c lawa ai ka uku makjihiki o eha kuhīna, Ua makana ia o Mr. E. B. Thomflg, KokuaHīhia Hoohaha Puali Kinai Ahi Helu 1 i ka Poakolu, e ka Poali, he kookoo lāau niu i hanft';oaiau ia, he ho}ke no ko tca puali mahhio wio. Ua waiho pn mai oia i kona ! ooho kokua lunu hoohana ane, oiai oia e kaawale aku ana noLadaua a mlf> Paiiaa. Ua paoi ia ma koū« makaiua!, o Mr. B. Oidenstein. I ; — ' Uft aihueia m&i ke keeoa aku o ka pake kuke oka 'Halemai Moiwahine i : ka hapaha i pau ae b ka hora4 o ke kaI kahiaka o ka Poakolu aei, he eono bila ! dala pepa iwakalua, 1 he umi hapaha utaI nla ame 16 dala Huina 186 daia. Eia a«e, Ua 4>hiku wale uo mtnute o ka n«lowa!e iua aku* o ua kuke ia, a i ka hoi ana mj<i, u» im,i kahu hou aku «a kela mau a pau. Nana uo ke kolohe. ; *' v ' * . • ; ! I ka hora 2 waun «> o ka la 1 o Apt?- ' rila nei, ua hou ia 1 ka pahi b Kaohiki makai a make lon, fj, pakole mahuuehune o & Kaaioa, |Hope Luna Mak«i uuio Koloa, ,e k«»(daUi nika o Fogo kona moa v nia kek&hi hnlo o ka ! pa haina o Koloa. 0 ke kiuou, o ka ona' oka nika a hele | e hoohaunaele i ke| auaioa kiao kupapa[u e makena ia ana.! Kolaila kauohaJaj ai na makai e kii o»ai o hopu. A iloko oia ho'pu aua ia ! Fog\» hou ia mai ai ika pahi. . ! Ma ka halawai a Eui Kmipoiw Hawaii i mahuaaia ji ahiahi Poakahi uei maloko oka Kaa Poiohuku, ua koiioiā ua luua iio ka makahlki e i bo!e aku noi pouei:. Boke»! f nMo, Morr«* Keohokalole; Pan--Iku Ok>\D L. ! Oke koho ia ana Oeo, Markhnm i |Kapena no ka eiwa [8 houmaa aku aua i ke, kinipopo 4 ua apouoia. U'k kolwia ka a| me ko i dja« i ka Hni ! nni. aua koho p« ik he koimte eliiaa; lala m ka wae ana i aahu like no na hoa; | a hoikt? mai ika ha|lawai hou ana. O k* oiwa «lakai no ka paaui ana"i keia kau o holō aku nd, aob i wae ia, EiaJ n*o, « lawa ana m p.>?» wikiial no ka I mokomoko ana, 1 \ i i