Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 15, 13 April 1889 — HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI.

Ke Kaikamahine Holo Lio kaulana o ' . na Hilaaa o Wale —Ka mea hoi i kapaia ka Makani Puahiohi o ke f Kuluaumoe—Ka mea nana i hopu | pio i ka Naita Komiano, ka Haku o - na Powa o Europa—Ka mea hoi i | kapa iaia iho ka Olali ona Pali Eiwa ; Helu 47. Oke kaawale mai iaia a kahi ana i ike aku ai ua oi aku mamua o kn umi milo. Hoohuli ae la ia i kona lio a holo aku la no kahi ana i ike aku ai. Oiai ke ano liula e ho'alii īho ana, ua kaalo ae la ia mamua o kahi ana ike ai, a komo aku la iloko o t ka nahele, a hookuu aku la ia na ka lio ka imi ana i ko , laua alahele, aka, aia no nae ia ke hoo j mau la ike puhi i kana ole, aka, aole Y nae he pane ia mai, * Ke hele loa aku lā i ke aumoe, o ka 12 paha ia, a malalo o kekahi kumulaau iku iho ai oia, a hbomaha iho la, a ke hoolei pau la hoi ka maliina i kona malamalama ia loko oka nahele. jl ' Hala ae la he hora okoa, aia hoi, ua hoohikilele la oia ma kona lohe ana aku i kekahi nakeke mahope mai ona. me ka eleu oia i lele iho ai ilalo, a unuhi ae la i kana pahi hou puuwai (Poniaka) e ku ana oia me ka ma&aukau no ka halawai aku me kekah! mea, ina paha he enemi ahe hoa ,aloha paha, aia hoi, ku ana imua o kona alo kana (Bedi) ilio aloha, oiai ua lohe oia i ka leo oka ole a kona haku, oia ke kumu o kona huīi hou ana mai. * Ke liala hope ae Ia kekahi mau hora ake huli ae la ka pawa oke ao, aia o Woka ke iho la ilalo o kekahi kahawai hohonu, ama ka aoao o ka wai oia i ku iho ai. Lehei aku la ka ilio iloko o ka wai aau aku la a pae ma ke la aoao oka wai. Me ka eleu nui ka lio eleele i kuemi mai ai i hope, a lele aku Ia a kau ma kela kapa o ka wai, a o ka meheu pololēi no ia o ka lio keokeo i holo

ai. Ke malainalama loa ae Ia 5 aia oia maluna o kekalii puu oneanea, aia maluna oua puu la, e waiho ana na meheu kapuai oka lio keokeo, malaila "aku oia i hookolo ai malalo o na alakai ana aka ilio, a hiki wale i ka napoo ana aka la, aka, aole oia i lioomaha i ka huli ana, lioomau no oia i ka liuli ana, a hiki i ke ao ana oia po. Ma ua kakahiaka la, oiai ka ilio e hanu hele ana niamua o kona kahu ke hoike mai Ia kona mau ano i ka piha hffcroli me he mea ala e i okoa mai ana no, ua kokoke loa kaua. Ee hele loa ae la ka la i ka mehana, a ke ike 'Ia hoi oia i na meheu kapiiai makamaka liou loā e waiho ana iluna oke one ama kahi e kokoke aku ana 1 ke kumu laau Oka oia i ku iho ai, no ka mea, ua ike aku la oia i ka lio keokeo e waiho mai arfa ilalo oka haalu, a ina kona aoaoe hiamoe ana ke keikialii (Woka Kare) e hilinai ana iluna o kona noho Paniolo. He mea e ka lele o kona hauli, a me ka uiaeele o kona puuwai, ma o kona ike ana aku i kekahi Liona nui jK>loli, e hookokoke loa mai ana i kahi a ke keikealii e moe ana. "E Bedi mai hele aku imua" \rrhi a Woka i pane iho ai i kana ilio. E like no me kona ano elen, pela no i kupu hikiwawe ae ai 2 . manao iloko ona. O kona manao mua. okn lioolele koke aku no i kona lio imua n hooliei aku me kana kaulaili, aka, wannw ae paha oka hei ana aku i kat\a kipuka e loaa uiua aua ke keikialii i ua maiuu o ka Liona. Unnhi ae la ia i kekahi o koua mau pua mailoko ae o kana aa pua, a oiuan iho *a iluua o kana kakaka, a kaulona aku la iuiua.

He mea paakiki ka hookn\i ana akn i kana pua, piai, aia ka liona ma o mai he mau kapuai eono wale no mai ke keikialii aku, aia ke keikialn mamua pono o kahi ana e kaulona aku nei, J)f raca inaoj)opo, ina oia e hookuu ana i kana pua aku ana ke keiki alii. Aka, liakilo aku la oia me na maka noii, a me ka eleu lua ole oia i hookuu 1 aku ai i kana pua mai loko aku oko kakaka. Lele pololei aku la kana pua mahope oke kano a-i a malalo ilio hoi o ka ae lauoho, a komo aku la mawaena o ka hookuina o ka uha mua akau ame ka iwi umauma, a loaa pololei aku la ka puuwai o ka liona. Lele ae ta ua liona la iluna a uwo ae la me ka leo nui. Oiai ua liona la i hoi iho ai e ku ilalo, «a loaa koke mai la kona aoao ina peku malianaliana a ka lio keokeo a haihai kona mau iwi aoao, a kiola ia aku la ma kahi kokoke ike kumu laau oka, oni ae Ia no kona hanu hope a make loa aku la. Na kā lee.- uwo o ka liona ame ka uina poha o na kapuai o ka lio keokeo ka mea nana i hoala akui ka hiamoe o ke keikialii. Oiai oia i ala ae ai, aia hoi kona makua haiiai e ku ana imua ona/ "e' hoomaikai ia na lani eia no au mahope 0 kou meheu," e nana ma o, oiai kona lima e kuhi ana i kahi aka liona 0 waiho a make mai ana. Auwe, ua hiki mai oe e hoopakele ae ia'u mai ka waha ae o kela liona pololi. Nani wale ke ahonui ona lani rua o kona hoohui ana ia kaua ma keia wahi, kahi hoi a'u i manao ai aole la e loaa ana ia oe ko'u melieu. He kupa au a he kamaaina no keia mau kaiaulu, ahe aloalo kuaua au no keia mau waoakua, ua liele hookahi ia e a'u keia mau kualono, a ua hoea loa aku au ma na aekai akau o Enelani a me Irelani, nolaila, lie kakaikahi paha na poopoo i nele ka ike ia e na maka o kou kahu hanai nei. He mahalo piha ko'u no ka lio keokeo, oiai oia i hāawi ae ai i kana mau peku mahanahana ma ka aoao o ka liona. He manaolana ko'u. aole hookahi lio ma Beritania nei a puni i hiki ke kiloi ike kino nui o kela liona e like I me keia kowa ka loilii. Ua hana anei ka lio keokeo pela? j Ae, wahi a Woka, j Ina pela na na lani i kokua mai, no« | laila, e lioomaikai ia ka mea mana loa. j | Mahope iho oko iaua kukai olelo j ana ua hoao ae la o Woka Eare nona j iho, aia hoi ua haalele mai na eha iaia Ia ua lioi hou mai kona ikaika, a pane hou iho la, lie laau maikai ka wai huihui. Mahope oia manawa, komo iho la ia 1 kona mau aahu a pau a lioomaka aku la e hana i-na mea e pili ana i ka lio : keokeo a hiki ika paa ana, aole nae i kue mai ka lio keokeo iaia. O ka nanaina oluolu ame ka pihahoihoi ke hoalii ana maluna ona. Makaukau na niea a pau, kamau kahi kiaha waina, nanahu kahi apana palaoa me kahi io dia uwahi, holu hou kahi kiaha waina pau ka pihkia paa ka houpo lewalewa. Aia hoi lie elua mau holo lio e alo ana i ka hihipea o ka nahele, e iho ana ilalo o na kahawai hohonu, a e pii ana iluna o na puu, a e motio pololei ana i ko laua alahele no ke kulanakauhale alii o Wale. No na la elua a mo na po oluh i hoohiki loa aku ai laua iloko o ke kuianakauhalo me ka iko ole ia e ka lehulehu, koo walo 110 ka laua īuau kanwa lawelawo, ua papa loa ia lakou ao!e e kamailio i kekahi inea e pili ana no ka lio keokeo, ua malama loa ia mo ka ma lu a me ka ike ole ia, No kekahi mau la, un hooko aku ta ko keikialii Woka luxro i kana moa i liooliiki ai. Ma ka wumuui o kokahi po i lawo ia aku ai ua iio keokoo 1& a hiki i kahi o ka luahino makaula Kegiua Ulaula, malaila ko koikialii i kali ai a hiki i ko io loa aua. Eakahiaka mū oo o kn n\oi opio, wahi a Begina lUaula, Ho makana ka'u i ko kaikamahiuo alii Kumnia, oia koia lio keokoo oku noi ma kuu aono. AoI« i p»a,