Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 19, 11 May 1889 — KO HANA NEI MAU MEA HOU. [ARTICLE]

KO HANA NEI MAU MEA HOU.

Ma ka la Sabati Aperila 28, i akoakoa ae ai kekahi anaina nui ma ke kono ana a Rev. Father Theoder, a malaila pu ae he anaina piha o na keonimana haole. Mahope o ka pau ana o ka pule nui ua pahola ia mai he papaaina hanohano no ka poe a pau i hiki ae malaila, ua ai a ua lawa i na mea i hoomakaukau ia. A mahope o ka pau ana o ka paina, ua lawe ia mai he wahi haiolelo malalo o ke kono a ka Makua Uhane i ka Hon. S. W. Kaai, a i unuhi ia aku hoi e Mr. Jos. P. Sylva ma ka olelo Enelani i na makamaka haole, no ka lulu ana i kekahi puu dala no ka hoala ana i bana puhi ohe, a ma ka lulu ia ana ua loaa na dala he 350, a ua hala aku na kau oha no ia hana nui. Imua a lanakila. He nui ka ua o Hana nei i keia mau la, ola ka makapehu o ka aina, ke hele la a uliuli maikai ka lau o ke ko. Hookahi no makapehu nui he nele loa i na wahi i'a hou, he ahona ka kahi io bipi ke hele la a umi paona i ka hapalua.

He oia mau ka paa o ka aha hookolokolo o ka apana o Hana i na hihia, ua hele a haikea ka helehelena o ka makua o ka aha; a mawaena o kekahi o na hihia i lawe ia ae imua o kona hanohano, he mau kanaka Hawaii aihue moa, a o ka olelo hooholo no Kawa laua. Ua nauki loa ka papa alanui o Hana no ka lele ole ae o na uwapo o Koolau, mamuli o ka ino o kahi e hoolele ai. Ke nee mau la no ka hana ia ana o na alanui o Koolau imua. Imua a lanakila a e haule mai no na lani. He heluna nui o na loio ipu iuika ole o keia apana o nei mau la, aka, eia ka mea pilikia ina oia maoli ka oiaio, ua hele mai nei a he $1 wale no ka uku o ka lawelawe ana i na hihia ano nui, a ina o keia ka mea oiaio e pilikia ana a e hoolilo ia ana i mea paani wale no, me ka manao ole i ka luhi o ke poo, a o ka'u hoi e kalokalo ae nei ua lawa ka apana no ia heluna a koe hoi na aha i ka wekiu, a ina paha e loaa ana he papa hou oia ano, alaila, ua ola kekahi hapa o ka poe ilihune, oiai, he $1 no ka hihia oia aha.

Ma na pipa alanui i keia mau la, ke lohe ia nei he leo paiauma o kekahi mau hipa keiki, ua manao ia ua haalele ke kahu nana e malama, a ke auwana hele nei i ka loa a me ka laula o ka aina, a ma na halia o ka manawa malia paha he kumu no.

Ua lohe ia mai neS o ka moho a kt> hui kaiaiaioa no keia kau holo balota ae o Mr. Lewi L M a o P M Maiaaiaakahuoi (uoble.) Alohe wale, e akahele e lakou nēi o pa papau kakou he aa ko ka hale, He oia mau qo ka uohea o kahi L M o ka ap:;ua he eleu tua kaua apaua haua, a e hiki hoi ia Haua ke haakeo nona iho, a e pnaua ae i keia mau leo, ola ka apana o ke kanaka ia, Eia me makou he loio liou he keonimaun ma ka 350 lbs kona kulana, no ka aiua i ka mole q Lehua, Molokai nui a Hiūa, a i keia la e hui ana ie me kona kokoolua a hoaloha ma ka oiaana no kahi hihia imua o ko makor. aha apana, u o ka'u wale no e puaua ae nei o Molokai ka oi, Iloko 6 keia mau ia ke pii ao uei ka hanohano o ka apaua o Haha, uo ka mea, i ke au i hala aole loa i ike ia kela ano kaa huila lua īa nei, a i keia oiau 1« hoi ke ueo uqi,.H oi aku i ka iO. A i ko'u niuau pono ana, akahi uo a loaa he alauui e hiki ai ke holo na kaa, a ke lohelohoa ih oiai nui e hoao aua ka papa alanui hou e loaa ona mau uwapo hou no na kahawai o Mokae; a iua pela, alaila, o loaa ana he luau kaa lawe ohua hou uo Hana nei, u ke ike ae la uo e hui kalaiaina ma i ka hua a ke aupuui hooiuaemae. Hewa iu la! Ma kahi o ka akena i na mea oiaio o Hana nei ka'u e hoike ee, ka apana npe mua o ka hooholo nu|i i ui Uana ituu|i, a ko kukuiu noi au i ka uiuau, heaha la ua lūau haua U? X eia, oia ua h-ilo kula aupuui o Kaupo, Kip iliuUi, U;- k hi, Haua a tuo Kov>lau, liuni kio-ohi iu A hoea i keiu la aknhi a !■>:» * i,-, Hnaa keia mau uaui i oi ae iiuua o ua hnle uoho o kekahi pue kaoauouo o liu aiua; w«h\ « ui kumuku'a, i»u aolo r,io kd oluolu o ua i kn. haawi sua ī ka iiKlepulo i hniokula, ? Inih, aohe uihu wnhi o hooua»ujio ia hi u» koiki, Aloha wale. Akahi uo a l.uia ka uwupo o Koolau, ka mel* a ka lehulehu e uw* waimaka ai ke hiki mni i ii!» liovji o ka iuo, Akahi uo a !oa& pololei ka ike oiaio i ua poe n uau o nko lui i ka lakou uiau dsla alauui, e hoohana ia aua i k« apana.' Akahi uo a he wahi ruuu uu>e u\i ke kiai paah"\v> »> Hana rei, a loaa hoi he hale o l>ono hookolokolo o "kow apauu, h paiu hoi ka «noe aua o ke kiai imh-.o o Hana nei i ka papaht>k\ A o na s. : -V ' 1

i ko?, aole e hiki ko hela papa !oa ftku, a o ka'u pauiua liope akahi kau ī loaa ai ia fca ua ola ka apaaa i ke kauwa a kakou ī hoounauua īho nei nona keia mau hua J UK; a ma kahi o ke olh, e pakai hou aku aaa keio makapeni, ina o ao hou mai «na ia e ahonni bou uo ia noho ke hiki hou oiai iua la ak. A iuh, paha o J&apili ma, haha hewa i ka papai. Makaainana Kuokoa. Haua Mauī, Mei 3,1889.