Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 19, 11 May 1889 — HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO RUSINIA KA NANI.

K« Kaikamahiue Holo Lio kauiana o na Hilaua o Wale —K» mea lioi i kapaia ka Makani Puahiohi o ke K.uluauinoe—Ka mea naua i hopu pio i ka Naita Komiano, ka Haku o na Powa o Europa—Ka mea hoi i kapa iaia iho ka Olali o na Pali Eiwa Helu 51. E lawe ia palapala ma koii poli, ae holo aku 110 ke aloalii o Irelani ilnua 0 ka Moi Beneti, a naua auanei e hooko mai e like me na mea i kuhikuhi ia maloko, pela auanei e uhai ia ai kau huakai me na hololea, no ke kau ana aku ika hoopai m&liina oka mēa hanahewa. Ua haalele iho la ua ui 'la i ka halealii, a oili aku la eia iwaho, ak' . aku la maluna o kona lio *no ke Kakela Ulaula ka pahu hopu, a maloko o ua pahuume 'la i loaa aku āi iaia ua palapala la e like me na kuliikuhi iaia. Welie āela oia i ua palapala la, aia hoi loaa iho la iaia he elua apanapepa 1 kakau ia hookahi nana hookahi na ka Moi Beneti. Ua kakau ia ma kana apana pepa, <f ae heluhelu ia pēnei." , Ma ka hale maluna loa o ko kaua Kakela, ama ka rumi helu ekolu e loaa no ia oe ka pahikaua Kila Mageneti a ka Moi Wale 1, kou kupunakane. Maloko o ka ume o ke pakaukau pohaku qku ana ma kekihi hikina o ua rumi 'la a maloko pu no o ua pakaukau 'la e loaa pu no iaoe ka aahu kaua ulaula 0 ka Moi Keoki 1 o Enelani kou kupunakane hanāuna, ae loaa pu no ia oe ka papale eheu nui, me ka huiu ulaula oka Naita Simona Lapaela o Bepania ka hiehi.e ma ke kau lio, a o ka Naita helu ekolu hoi o ke ao nei. Ae loaa pu no hoi maīoko olaila he pokaa kaula uwea palupalu i wili ia me na lopi silika uaua loa, a oia nōi ke kipuka ili haaheo a ua Naita 'Ia Ua komo iho la ua ui Ia i ua aahu kaua la, a kaliki ae la i ka pahikaua ma kona puhaka, ae welo haaheo ana ka hulu ulaula malana ae o kona papale laulau nui. Ika nana aku I ua ui 'la he keikikane maopopo oia, a lie Naita oiaio hoi uo ka hulu ulaula. Owili ae la oia i kona aahu hololio onionio a liookomo iho la iloko o ke eke ili ma ka aoao o kona noho. ''Maloko o kekahi aa moni he heluna nui oua tāleua dala me ia. "He hiehie o ke kinikohu i kau ae ai ua ui la maluna o koaa lio, me he aka 'la i maalo ae a nalo aku la, pela okoa iho la no ua ui 'la i palamimo aku ai. Ua holo ia eia na la elua a me na po elua, oiai aole oia i kuupau i ka holo a ka lio. Ma kekahi mau hora o ka po ua hoomaha oia malalo o kekahi mau kumulaau nunui malumalu, oiai naku!u pakaua liilii e kipelii mai ana nia na papalina nohea o ua ui 'la, ae kokolo mai ana hoi ka inikihu'ihu'i ona knlukehau anu o ua uka i'ui'u 'la, a ke anoano mehameha i noho ai. He mea ole ia ua uka waokele ika maiiao o ua u*i la, me lie mea la, e i okoa mai ana no kona mau helelielena ua holo ka maka'u mai iaia aku, mamuli o kekahi manao e hookahua ana iloko o kona puuwai, ae hali'ah'a mau ana no hoi iniua ona na hoomanao ana ina liioliiona n me na lielehelena o kona kahnhanai, (R«*gina Ulaula) uie he mea la e pane okoa iho ana no i kona mau pepeiao, "Eia pu no wau me oe ma kou alaliele." O ka mua loa iho la ne hoi ia o kona hele hookalii aua nia ke alahelo loihi iloko o na ululaau meliameha kanaka ole, ai hoolaukanaka ia hoi e ka leo lioene o na manu uolio kuahiwi Ma ka elua o ka la i hoohiki loa aku ai oia ike aloalii o Irelani, mahv!o o na alakai pa\iaho 010 ana a ka'na kauwa hoomaimwanm\ ka men i kapaia "Ka Lio Keokeo ona pali nilionilio," a i ole ia, "Ka Lio Kalakoa eka waihooluu anoe," ai kokua pu ia hoi o kona aumakua Regiti« Ulaula.

Ma ka puka o ka pa alii oia i ku ihq ai a uwalo aku ana i kā oluolu o ke koa kiai puka om ia mai oia e komo iloko. AHa wahi n. ka' mea kiai puka, o pono o lohe mun kuu Imkn ina ka oiiiuna a ma ona'la e hooko ia ai kou makema ke. UapoUL», Lalau ao laoia he kaula uwēa a huki inai'la holo aku la ke o a lohe ke'iii ku wati, aia hoi, ku ana oia iinua o kekoakiai, Heaha kamakeiaakelEia he naiia mawaho nei oka puka pa, na makemake oia eloaa na apono ia nona mai a kaua aku, no ke komo ana mai e ike i ka moi. Ia manawa koke no i hemo aku ai k& puka. E uhai mai ma hope o'u, wahi a kelii koa ku wati i pa ne aku ai me ka leo o ke ohaoha. Oiai un 'lii ku wati'la imua o ka moi, ua pa ne aku la oia, Eia he naita o ka hulu ulaula maloko o ka pa 'lii,. a i aahu ia hoi i ka aahu ulaula mai luna a lalo, a ua makemake oia e ike ia pe, E hookomo mai iaia iloko nei, pela wale no e maopopo ai owai la iā. Aia he naita e ku ana imua o ka moi Bene ti, unuki ae la he palapala mai loko aē 0 kona poli a haawi āku la, (ae heliihelu ia penei .) I kuu haku aloha, ka Moi Beneti. E oluolu i kou kiekie ka hookuu ana māi i kalii hepa "Makapopoki" e hele pu me ka Naiia nana e lawe āku ana keia palapāla imua ou. Ōwau no ka makua'li! oiaio mai ka po mai, (Regina Ulaula.) Xka ike ana oka moi i ka iiioa o Eegina Ulaula, aole hiki iaia ke lioole mai, hookahi wale no mea pono iaia o ka hooko mai e like me ke kauoha, oi ai, o Regina Ulaula, he nui' oia, he hak\\h§>i maluna o na'lii ap au oia mau āupuni, ua lik 3 oia me he akua'la i ka manao o kekalii poe, ua ola oia nona iho, aole mea hookahi i ike i kona moolelo, oki loa aku hoi kona hanau ana a me kona wāhi i liiki mai ai ae ola ; ana oia no na makahiki loihi aho oia | man koiia helohelena i na la a pau, he kapu oia, a he kakaikāhi wale o na c IiI 1 ike maka iaia, Ua kena koke ia aku la ke'lii koa kiai e kii aku i kalii ihepa makapopoki. He mea eke kahaha oka kakou ui ma o kona ike ana mai i keia wahi kanaka uuku e ku aku ana imua o ka moj nona ke kiekie he elua kapuai a oi iki, he wahi kino paakiki oolea kona, a lie ' eleele piipii mimilo kona mau lauoho,; a e leha mai ana kona mau wahi maka : weli kohu maka owa'u malalo o kona j kuemaka uliuli, he liaeleele a ukokoki kona maa wahi helehelena, he kohu mapu ke nana aku, ua hiki no ke ka-; paia aku'he wahi "knmupopolo makalii," E nana i koii liaku, ae hahai ma- 1 hope ona, a e hoolohe i kana mau kau- ( oha i kuhi ae ai ka moi Ben eti i ka ka j kou ui ka naiia oka aahu ulaula oiai ' oia e huli pono aku ana imua o ua ihe-! pā'la. He minoaka ke hoalii ana ma ' na wahi papalina uhekeheke o ua kumupopolo'la. | Aole no wau o kala iao muu ai iala a o ka hooko ia ana keia o ka mea a'u i wanana aku ai ia oe, ma na la mamua aku nei, wahi a ua wahi kumupopolo'la i aku ai ika moi. 0 keia wahi kauaka uuku a kakou e kamailio nei, he wahi moopuua oia na Bone, lie makaula kahiko a he kilokilo kaulaua no ke aloalii o Irelani, he kauaka akauiai i ka hoomakeaka, he kanaka wiwi loihi a hō palapalauli uo kona mau heloliele ' na e like mo ko kahi moopuna, a ho loea hoi ma ka haua keakā, a oia ka makaniua !oa nana i kukulu i koia uioa he hana koaka, a nana i hoololi i ka popoki i aumakua \io ka poe koaka a malalo oia mau haiia ana, ua kapaia aku oia o kekahi poo o "Popokioloolo,, Ho liiki i koia wahi kanaka uuku ke hoo' '. ■> i ka ike a kona maa wahi maka'iili 10 na mile loihi, ho liiki ia ia ke "'ooo-aopopo i ko ano o ko kana ka a mo ka holoholonn, ho wahi uuku loea akamai oia mu koia snoa ho kau lio, a ua liko loa oia mo ko.aa kupunaknne rmi «a ano a pau. Uā manao ka moi o lioolako i ua wa iii kauaka uuku'la nio kokaui o koua mau lio holo loa, ala. aolo poia ka ma-! nao o ka naits "Ua lawa iho'la no ma-! na mo keia (wahi n ua uaila la ij pa.no ao ai. * i Aolo i pau I