Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 20, 18 May 1889 — NU HOU KUWAHO. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NU HOU KUWAHO.

Ko Amekika mau i j ale aekai. Wab. ; petona, Mei 4—Ma keia la, ua " haawi aku ke kuhina Tiaey i ka aelike no ka hana a kukulu ana ī ka mokuhao nui a ikaika no ke pale ana aku ! na popilikia ma ko kakou mau aekai, i ka Hui Hana Hao Uniona 6 Kapalakiko no ka uku he $1,628,000. He Hoohilahīl> īka Oihana KAI'A Moana. Waeineiona, Mei, 4—Ua hookolokolo ia o ka oihana i kahea ia e Bear Admiral Grillis, e noho alii nei maluna 0' ko kakou mau aumoku kaua ma Alelanika .Hema, maluna o ka mokukaua o Tallapoosa ma Monfcevideo, Urugaay, a ua hoahewaia malalo o ekolu mau kumu hoopii, oia hoi ka ona 1 ka manawa o ka haiia, ka hoolohe o!e i na kauoha a me ka malama pono ole a hoohemahema hoi i kana hana. Ua kau ia ka hoopai, e kapae ia oīa mai ka oiba»a ae no elima makahiki, a e uku ia oia ma ka hapalaa wale no 0 kona uku i "mea hoohilahila hoi oia i ka oihana." 0 keia maa hooia kekahi ona hauna oolea s awaawa loa i hoepnka ia. LOLII MALIE KA CLARKSON KOI OKI I'OO OIHANA AUPUNI. Waeiueiona, Mei 4.—Mamuli.o ke kaawale ana aku o ke Kokua Mua o ka Luna Lefca Nui Clarksoū, oiai, aia oia 1 Kenetuke ma kekahi huakai hoohala manawa, aol© loa he hoololi o na kalana Luna Leta oka papa eha i hoopuka ia ae i keia ta. oka makamua iho la ia mai kona noho ana ae ma ka oihana, a o ka averika 0 na hoolohloli he 100 do ka ia.

Aole loa he Hīhia. Ua apono ke Kokaa Kakaaolelo Ticheneor i ka hoohalahala a ka Hui Hoomaemae Kopaa Atnerika mal ka olelo hooholo a ka Luna Dute, Nui o Kapalakiko, ttia ke kaa ana i na date maluna ona kopaa.mai Jaya ae a oi akn mamua o ko !akou ikaika o ke kulana maemae, malalo oka manao na hoohauliali ia me na mea hooakamai i haule ai ke kulana malalo o 13 o ka heluna kulana Dotch. Ua waiho ia'ku ua ano ko nei imua o kekahi poe akamai o Bosetona, Nu loka a me Piiadelepia, no ka nana a hoomaopopo ana l ke ano io maoli, a ua hoike ae lakou ua maikai a maemae ke ko, aole loa hoi kekahi mau mea hoololi i ke auo iloko o ua ko nei, nolaila, ua hooholo ia keena oihana, ua kupono e kau ia ka dute maluna o keia man ko e like nae me ka ikaika o ko lakou kulana i hoomaemae ia ai, a i ole, e like me ke ano eleele a ulaula paha i ko lakou wa i hookomoiamaiai. Ua pili keia olelo hoohoio i ka hihia o ka piha ūkana o ka mokuahi "Westmeath", maluna hoi oia mau waiwai i uku ai ka Hui Hoo-

maemae Kopaa Araerika be $62,000 oi no oa date, malalo o ka lakou hoole me ka hoohalahala, he hoina hoi i pakui ia malana iho o 144,354.17 i uku ia naaluna o ka huina waiwai io i hooifi ia mai ai. Wasini:tona a me Ai>ia. O na Lana Aupuni o na Keena Kuiiina Nui a me Kahiua Kaaa ma Waeinetoua t ke noonoo nei heaha la na mea kupono e han» ai 110 oa mea e pili ana i ka pahola ana aku i kekahi makana kupono i ka Moi Mataafa o Samoa, no kana mau hooikaika awiwi e hoopakele i na luina Araerita a me n» waīwĀi i komohia iloko o ka popiliki» ma Ssmoa. Maloko o ka Adimara!a Kimal»ale hoike, ua okome iho oia i iia olelo; hooia paipai ikaika aua maluua o| keia kuumhana, he mea hiki ole hoi ke hoohemahema ia. j Me he 1«. e noi mua la k« ae ana mat o ka ahaoleio no ka baawi ana ako i kekahi makana knpono, akn, malia he' mea hiki no i ka Oihaua Kana Moana iloko o ksl& manawa e haawi ak» i ka Moi i kekahi mm hoike e hooia aku aua oo ka mahalo « mē u« hoomaikai uta ka haawi «ua akn i kekah) mau \raapa a mau waiwai e ae pahi e waiho la wa Apia. Oa hooia ae be Kuhina Traoy malo-; ko o kekahi let« loihi, no ka lo&a ana nku iv ua hoike uiai Adimarala Kima-

bale ae. IJa har>\vi ae oia I~dh malialo ame «n Uookiekie i kā uoeau; ke akamai ame ka maka r a ole o lia alhmokn a me na luina, a ma koon uianao, he me& makehewa wale uo no ua nieniele pili aupnni no na kumu o īia po ino i kau aku. 0 na hmna da!a iluna 0 kh mokukaua Trenton i ko'n,» w» i ili wi, ua ioaa hou no. Ua hana a pahonaliono hou ia na palapu o ka Niphii-, a u» hoikaika knpoao ia e liiki m ke lawe ia oia no Aukulaua, oia ke kolo ia. ana e ka mo* kukaua w Alert," aka ua loaa hou no nae he ulia kuia, a poino i ka wa e kolo ia ana iloko o ko awa o Apia. Wehe ia ka Ahakuka. Ika wahe ia aua 0 ka Āhakuka pilf ia Samoa, ma ka Ia 29 o Aperila, ua kamailio aku la o Count Herbert Bismarck ma ka olelo Farr ni imua ona Elele, e haawi nku ana ia 'akou i na hookipa, ae L ' K e aku ana i kona oanaolana e holomua ka lakou hana a e emoole hoi ka hiki ana.'aku i ke ka'ūua o kahi e lokahi a e hooholo like ia ai na mea a pau. Mahope oka lawelawe ia ana o na.hana ano mau no ka wehe ana ame kekahi mau uaea liilii, a ia wa ua hooholo pu ia he olelo hoohoīo e malama ia na hana me ka mala a roe ke kapu loa, ua hoopahee ka noho ana. mahope iho o ka ha's ana o hookahi hora me ka hana. 1

Ma kana haiolelo hookipa imua o na komiēina, ua pahola aku la 6 Herbert BjsmBrck ina manao maikai ame ka olnolu o ke Kaiser, me ka olelo mai, o kona mau iini nui loa oia no ka hoopoI nopono ia me ka oluoiu a me ka lokahi 1 like o keia ninau. Aoīe i hiipoi a i kuko wale hoi o Gerernania i kekahi mau kumuhana hoohui a pakaha aina wale paha meloko oka Pakipika, a o ka oi 'loa aku hoi na Paemoku Samoa, a aole hoi i makemake e iawe wale i ka n:aoa a e kue wale aku paha i oa kuikahi e paa nei, ako, uh ake e noho me ka hooko piha i na kuhikuhi a ua mau kuikahi la. Ua pane niai o Kasson ma ka aoao o na hoa Amei ika oka Ahakuka ma ka olelo ana mai, ua hilinai na mnnaolana o kouH aupuni, e hooponopouo ia keia niuau b ku nei maluna o ke kahua komohewa ole a keakea ole ia oke kulau» noiio'ua aupuni Moi oka Paemoku Samo». Ia manawa ua koho ka ahn i ca komite niāani nau a noonoo i na maliele lehulehu e pili ana i ke kumuhana, a hoopanee do ke kāli ana aku i na hoike n ia mau ko _ mite. Ua loaa aku i ka Emepera Wiliama he hoike pilikino o ka halawai. Ua hele aku na Elele o ka Ahakuka aaa ke anaina 'uonmaikai' i dp. hae o ka pualikoa kiai ma Potedam. Ua hoolauna ia aku na komieina imua o ka Emepera "Wiliama ma Potsdam. Ua kukai kamailio oluolu pu ka Emepera me na komisiua, a ua hauoli lakou no na mea i haua ia ma ia anaina hooiauna. O kekahi o ua hana auo nui aka Ahakuka, oia no ko lakou hooholo Itke ana e apono aku me ka īke ana aku i Moi no Samoa ma ke auo kuokoa, a me he la, e hoonoho hou ia aku aua o Malieioa, oiai, aole paha e. ae ana o Gere-« mania e koonohu ia o Mataafa, me ke koko o ka heluna nui o na Geremania i holoi ole ia mai koua mau lima ae. Ua manao ia, aole i lawa ko Tamesese mana maluna o koua poe hoalahui kanaka no ka malaaia ana ? ke kulaua maikai e like la me Malieloa, a aole iioi i kulike kona makauis:ar. e hiki ai hooia ia ka noho lokahi me ka malahia oia Paemoku. Meho la> he mea maopopo i kumu e 'oaa ai k* palekaua aie ke keakea ole ia ma ka wae a koho ana i Moi, ua haawi ue ka Emepei'a i ke kauoha e hookuu laelae ia o Malietoa mai ua hoomalu i>i ann, ama ia mea, e manao u « kona hoolauakila' kaokoa ia aua ia me ke kumu ole.

I Ua hoomakaakau iho uei "ke komite | ninaninaa o ka ahakuka i ke kahaa q ! ke komuhana e noi ana e kukulu ia i aha nana e hooholo na aioau pi!i i na pono kuleaoa aina oia Ssraoa me k« loibi o ka paa la aaa e hai. E kukuluia na aba nei i hookahi lala o keli a me keia mana aupuni 1 komo iloko o keia ninan, a nie elua S&mo«. Ur hiki maa ae o Be\vall me Braudiee ma na halawai i kela me keia la. Ua hooia ae o Be\rall i ka maua ole o kekahi maa noho'na kaleana aiua » kekahi poe Geremania lehnlehn wa!e, a na hoike pu ae uo hoī, o ka nai o ua &ioa e koi a e paaia ueī e ua haole ma ke aoo he mau aiua i panai ia'ku a i kuai la ku paha, ua oi aku ka nui mamaa o ka heiuoa o un eka o ua Paemoku, Ua naawri ae o i>raudies i kana olelo hoike no ka pouo a mo ka pololei o ke kuleaua o na i}t*remania niahma o ko iakou mau aiua, a ua hoike oia i kona ako e iuniioho i.h kau* msn hoakaka no na mea e pih aua ! us poiuo o ka poe Kolou.hina mahiko, Uti hoole ke komito aoH* e noonoo ia mau poino, '!o īh i kouio i'oko o ka niraw ko? poho. t T a hoike no na K!t>lē Bovit»niā i»£

Americft i kā niah&lo 'no ka Lolomua o na mea i haoa is, aua laaaaolaua ua aoao a pau e iiolopono ana a e puu ua haua iloko aeuei o lune. Oke kulaua ī lawe ia e na E!ela Beritani3, liq moa ia nanae kokua īka Loopouououoia o keia ninau. Mamua oka noho aua o ka ahakuka, ua hopohopo wa!e la. o na kukai olelo hunahuna mawaeua o Bcreli na amo Laelana, ho mea ia e ki u ia'i ka hapauui o ka maua ma ka aoao kuo i ke kumahauaa Auaei'iea. aka mamulī o ua mea i iko ia mahope mai, ua loaa na kumu kupono e liiki ei ke īailinai, ua kauoha ia na Elple Beritauia e hui pu me na Elele America e 'kuo aku ia Geremania ma kana mau ,koi no konn inaa'kuleana a mana kuikawa. E haawi ia'ku ann he ahaaiaa a aha. hulahula nni i na Komieiua Amenea: 1 Ma ka hoike a Dr. Knappe, ke Kanii kela mua iho nei o Apia, a i hoopmi i», uakau ae i ka hbahew(i malunao ua ukali 0 Mataßfa noka pakaha a h«o w,i!(> nna 1 na mahiko Geremariia, nē' ka hoikeīke pu ae i kana mau ' hooikaika e hoomalimali ia lakou e haalele ia mrui kulana, olai he komohewa anr» īh iloko o na mahiko. Ua olelo oia, oua uluaoa ma Samoa, ua ulo ae no kekahi oi» mamali ona hoopioo ana Amßrica, Ma ua ano oua hoīke la, ame ka hoolaha ia iloko o keia manawa, he mea ia o h<v oulu ae aī i lea manaoi he mea maopopo ke ake nei no o Bisimaka e hoopankīki ma kana maa koi poho. Ua hoike ae o Dr. Knsppe mo ka ahewa, no ke kau ia o n» !iae liilii n me na hainaka i pena ia me na.knhakaha Amerioa a me ke k" ° ka Beresidena o America Huipuia maluna o nn kauhale o kauakamai ka hoomaka ma» aha mai o ke kana kuloko ma Sacjo:>.. Ua hoike pu ae no hoi oīa, ua k'm in na hae Amorika nie Beritania maluna o oa apana aina i pauai ia niai e ka poe kipj i mea e uku ai i pa pu a me ua lako kaua a lakou. Oke Kapeua oka moku kaua Baritani» mu Apv-i, ua hoole oia i ke kokua i na pooo kuleana aina i haawi ia mal ma ia auo. Ua hoole o Dr, Knappe i ka oīāio o na lono i ho olaha ia iloko o na nupepa Americ<t p pili ana i ka hanaino ia o ua wmwai Amenea i ka wa ona h.welawe aun n ka olhana kaua moana o Oei'emaoia īna ia aiua. Uaae aku na Elele'Gerer\r.f!*'i ī ka hookohu ia Buckhingham ' T".':(>uoielo America no ka ahakuka.