Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 27, 6 July 1889 — MAI SAMOA MAI. [ARTICLE]

MAI SAMOA MAI.

A]>ia, 20,1889. I kuu P«e Aiofi. , \ A!oha nni oe » me kou feapeaft. H3 maa hunahuua mee hoq ka koa tnea knkau ehooaua r;ku nei, Makaikaiaxa ia Savaii. Ua haaiele «« ia Apia i ko kaii»binkn oka la 16 o Apen}» ft moe nku i Tjpilipi, he wahi kulauakuaLale ia e pili 6iia i Ahgb, kahi a T»iraas?s3 5 noho ūlii ni miln'i'i o kekahi hapa o Samoa. I ka hora o waoaao oka la 29, haslele ia Tipilipi no S4vaii. He makani mai ka aina m.ii ke p.i ana, he kehao ia i ko kaua aioii, a he Taaoloa ia Samoa. Me īa Whhi aheahe makani mekou ahiki i ke kowa d MHgogi, haalele mai la kahi makani kehaa, taualo aka Una ihoe waa. HōraBam, hala ae la o M«g~g:i ine Apolim'i, e oni mai aaa ka !.ie o Tapua me kona maana me Lena. He puali keia ke nana aku mai 'Upolu, ms he li he mau moku kaawale iioko oke kai, Dole nae pela, o Savfiii no h. Ua Hke me ka pueli o K«maom;i'> l a kokoke nkn i uka he ajna hooknhi 00, he aia» palah&lahi. ; Oa like ka paiHiiHlaha me Honoulmli i Ewa, a he waonahele i !ik3 ina Pfinaewa ma Hiio, he aa iliili i awili pu la 010 ka lepo. He ulu uai ke knlo/ he kuahiwi mauka, he puu-aia i ke kai, hs lae eau taa ike k.i, Ku aku oe ma keia lae nana, ike ia'aka ao na kauhale 0 Apolima. Hora 10:30 am, &u aku la i S*leloioga, hui me ke kamaaioa J. Schusheirj he haole-Amei'iea lokojjQaikai a noho zaa kena baJs ehi» pnle, Mei 9, pii aku la au ine nn kamaaina 1 ke kaahiwi e makaikai ai ahiki i luna pon!J oka piko oka mauua : o Va!osia ba inoa. Aia ilunfi« o keia mauna hb he lua nni, ai ka hakilo una, he lua pele kahiko e hk<i me Puu Lena i Pcna. Mailona aku o keia kiekie i ike pono ia ai ka o ka aiua. Maaaei i bu inai ai ko'u aloha ia fiilo Han&k&hi, me he aiea la, e.iā sa ilaua oke kukui o Lauania kahi i noho ai iloko o ia mau hora, & hooaianao ana 1 k& ama ake ala oka hala a me ka lehna i uoho ai, oini ho inau kabiko lnua no ke kai o Paikaka, a hali ipu m»i la ke kino o Hilo, A kukoi lauihania au i Hilo Nana aku ia Waiakea ia-e Ahe wale, ahe ka&ba A.ka'ua i ka !ani Mokainoku ae la i kp p:!ui 0 ka lianaona a m© aloha e. Huli aku 1« uami ma keia aoHO kdia aoao me ka ninau nna Ina kbmain«, o Tan£atalafai ke!a, Sapapßßlii n?.ai kein, o Iva mai keie, Saiukvsia mai ia, a taa ke koeaohana hoi, e wsihr> i.aai Biia o Ta}Bfait?a. Paa ae la ka uana ana i keia man wa hi ulu nahelp, huh hoi mai la a i kahi oko miikoa mau lio i kaknlu ai. Ia m&koa nae i hiki aku aī, kapalih sno e ana kekahi m&u msnu Elepaio. Ninaa aku la au i n» kamaaiua, heaha ka hsna s kela mau manu e kaoi ano e neī ? Hai aiai la na alakai, bfi nahesa. Hakaka me ka Naiiesa. Hele aku la kokahi e makai, ua moe naheea. Hahau «ku kekahi ika pnhi, aole nao i pa afeu, oknlelo'mai no ia iluna o kekahi o hiar>. Aole nse 1 kna mai, loas e akn 'a i ka pahi a kekuhi ma ke poo, hauhili se la ka hia ma ka tima oua kaoaka uei a paa iho lt\ hoo ia i!oko oka punin. He mea ai ia kei» e kekahi poe o Saraoa nei a he keu aka k» a ka inn 0 loaa ka naheea nunui. Oka poe nana i &i mua k« naheea o Tapaelee!e i Savaii. Hoi mai !j» makon mai ka manna mpi, holo aku ls m»luuH o ka wnapa no ka he o Tnfus.. nv> aia i» lae ehiku mau puhi e Hke ujft ko Pakiui i Pnna, o puhi, ba Hke meko Kewelohea i Khu HnWhii. Inn e !iil»i 1 ka e kaikn.i ai, maloo ka'ai 0 Tt-fu», kH la«u, h peln O !>okhbi puhi, he k#tn e !ikt- me Jiia ka hailona a ka Pe!e i kei-i l«e oia na pohaku pele, me fea pi>hivluv t [ite me ko Hepoe. Eih k*jkaia moolelo ui u-n msu puhi Jh, aia i Pal&ah keknhi kapu«, he uluhua Io» oia i kc:a t»fH liana ino i koua aina, iho mai ls* oia ti panuii ilv- Iu 1 na pohaku, a o ka «o is o ke puhi ana o ke na nnv» kaou i ke pahi an« *ke k*i, U?» otalo ! h mai, ku i k* weliwvli kit halulu' h ka

nni oke ehakai ke puki r»al. Hfi kabaiiei meikiu ko kf-ia wahi, aa like tne ko Opihikeo i Pnnn', ka nēle i kn opihi a me ka lioaa. Ma ka J» 1 o -Uei, bo!o tu&iuDa o kft waapa i He wnhi maikai keia, be oq9 keokee» a heln loa iuka o lv>:, Sapßpaaiii, Tt>of-.talBf-ii 4 F-g«. U» pau loa ia mau we.hi i ka iko i i, ho 'maikai kft r-,HT\<\ mm n k«> akn maukn Jbe unheleliel© aole e iUe ia ae ka la. liora 3 pm,, liaalele ia Fegd no Salelologa. Ma ka la I*2 o Mei, haalele ia Seilelologn uo Upoln. Pae aku la ko makon vv«a i M-g«gi. He wahi mokupn iii maikai keīa. He e!ūa Wble no hora o kuD kn«pnnī ana puui keimokupn* ni. He loau hale «lu b me eiwa halepale. Ua ike nu ike kahua o pohi ia &i ka iva?i nm i ko ahi, e ana do na laau iho ame un pii 6 hope. Hsel'ele ia hr»ra 4 pm., raoe i A aga. . Apis, Bat» >u, luue, 1889. NTf KA WI 0 SAMOA N):r. ! Nui loa ka wi o SatPOfi eei i keia eiau la. Aole ook koke aoa keia pilikia, oiai akahi no a kupu :ie ka lau o ka aiu, a ke tu opiopio nei na wahi hiiii kalō. Ooa wahi hu«. ulu, oi« oln o keia raau k e ur.ku heie nei i ka uaiielebele. KTl>r; TA KKKAIII liUINA ASIERICA A MAKE LOA. Ua kipa iri h luaiie loa keke-hi luina Aoieric!> e ka haoie (^ewmaoiā.' Ūa oloio Ī9, o kh /oPii i kipa i<% ai kela haelo luiua, he pupulp. Ufe hookolokolo n kuu iii ka lae/i kipu. Ma Sdvaii, uh okiin ka pepeiio o kekahi wahiue, oia hoi he wahine *no ka aoao o Tatafisese, MALUHIA KA AINA. Ua heopnu ia oa niakai kiimnu, a eia ia MalietOfi k& hoom-ilu i keia mau la. L&uakila Aruerici, us pau ks i o i-o an?:. na paa ke «n», ua pau ka hoopilik-ia. wale i na S , iroof !) koe tvo n&e ba eoai. U«. h>- knn ia aeuei un puali kaun o ni aoāo o'un, a ua hoi ko keiii wal.i keia w hi. Ua {lookohoi? ke'eahi po« alii e huti « oinauiii«u ika poe o kela aof.o. Ina no Tataas?s3, ookiia «e la kapepeiao. >Ua haalele aku o MalietoH i ka pa keua o Mafgißgi rua hoi mai i Yaialr 4 , naa'.o aku o Matautu. KAAPUNI ANA IA UPOLU. Ua kaapuaī iho »ei kou taec> knkau iti Uoola, a na paui āq nei keia mokupuni. Ua ike' au i nn apoupuu, Dft nnhelehele vrno akna a' uie na !aau ioloa. Aole i like me ki hole nna oko kaua nahele ke ko msi o ko «1« o 'na' lau uahele.. He kohu ole keia oka heie &uh, he kuanea a kohu ole. Ma na kahakai, he one keokeo, eoui Salaimoa aku h hiki i M*t>iutu e holi ana i Tafnta ka palena o ke Tn;unafioga. Ma-' laila aku a hiki : F«lealiU oia .iua no, aohe he mohala aku o ka naua aha. Ma na kahakai wa!e eo kahi hiki ke nana aku i k»i hokuia o ke kai, Ua haiawai au oie Lauati ( a u» hai mai oia ia'u e holo aoa oia i Savaii no kekehi h(iunaele. olelo icfti oia, aa oi akn fes bab'n © &a »r> k» hoomelu ol& ia aka oka poe e DBbok> malu mai nei. Ua kuhihewa nae ntt kaoaka ma ia mea, o ulu ae aaa he haunaele kuloko ma 'keia mau la no keia kamu: Ua olelo ae kekahi poe, e m«kemi!&e aoa lakou e nouo iluoH o ko Hkou ma aiua, alaila, e oki ia ko lakou maa pe» peiao, A ina e hoole mai, alailn, e kipaku hele ia kauaka. Pela i mauao W(ile ia «i e ulu ae aua Le h(;unaele. Maluhia lo:i ke kulaunknuhhle i keia mau la. Eia ko ku uei h? mauuwa Uei'ii'iuia ame Gereme.uiH i kpi i, wa, Ke kukulu hou nei kn hale o ks Kauikela Gereinaui t <*; uie ei« » mau hale e ae kokoke e paa. Hieam Kaumialii. *