Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 29, 20 July 1889 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Eia ka la ikiiki o Honolulu ke hoi mai nei e nopu, np.tfa aku kolili lu« i ke kula. ~ i Ua kohoia aenei o Geo. C. Pot-! ter o Wailuku Maui maieua, i Ku-. kauolelo no ka P«pa Ola. I keia Poakalu &e e malama ia ai ka hoiko makahiki 0 ke Kula Nui o Sana Lui a pau ia hr>bedoma holookoa. Ua waiho aku o Mr. G. W. C. Jones i kona noho aua kakauololo no ka Papa Ola, no ka nui loa o ka hana. !■ A keia Poalima aku e ku mai ai ka mokuahi l, Außtr<i]ia" maanei, mai K«palakiko mai. 1 : Ua hala aku ma ka Mikahala o ke kakahiaka oaahinei, ke Keikialiī K*waiiauakoa. , O ea hui e paani kinipopo anā i keia Poaono ae ma Makiki, o ka Hobu a me K&mehameha. O olea ka makani o na pali kuhoho o Hamakua Hawaii a me na kowa, wahi mai nei a ke Kilauea Hou.

A ka hora 12 «wakea onehinei ae, lulai 19, o haalele akn ai ka moku.ihi Australia ia KapaUkiko a holo mai no Honolulu nei. O kekohi mea kano i ka manao | e holo i Waikiki, oia ka uwai ia aaa ae nei oka lio laau holo poniuiu a kuknlu ia malaila. Ua lilo ia Mr. E. G. SchumAn i 'ka hanohano' o ka pii ana iluna o Puo- j waina me ke kaa lio ī ka Poalua aku ;nei ma ke alanui hou e hanaia nei. E hoomaka koke ia aku aua ke kukuiu o ka haie pohaku uiuihepa hou loa o Mr. A. L. Kamika i keia pale ae. Na Mr, F. Hiirrison e kukulu ano. Ua hookohu ia o Mr. W. G- Ashley i ka Poaha nei, i Kakaaolelo no ka Hui Alahao o Oahu a me Ainn, ma kahi o Mr. Geo. C. Williams ē huli ola Amer|ka Huipuia. 0 na mea nana e kono nei nn ka hele ana i Waikiki tna ke alahao, o ka moni ina e» oluolo, na hale aiīau kai, ka luu lipo», ka nanea ma ka Piolani Paka a me ka lio laau poniuniu. Ma na Kona o Hawaii, ua lolie mai makouna hoonuinui walo īa ako no ke kamailio a me ke kuhi ana o ka poe i hoohuoi ia ua loaa 5 ka mhi 1« pe ra, aole he oiaio maoli. Da hookoha akn ka Papa 01 a ia Kauka W. A M«ck 1 ka iaai n&i mai ; Detroit Mikigvna, i kauka aapuni no | na Kona Hawaii, a ua htla Aieu oin ena ka Mikahaia onehinei. ; O ka oui o ka poe makaikai i | ka Eoikeike nui o Paris i i ka malauia | mua oka wehe ia aua i ka 1878, he 1,269 4 675, a i ka malama mua hoi o ka 1889 nei, he 2,208,045. 1 ka hora 6 a mahope iho o ke ahiahi Poakahi nei, i holo aku ai knhi mokuahi hou paaanaiki Akamai 'ma ka na huakai mua loa no Kēloa, Eke'e, Han&pape a me Waimea. Aia ma Kahaualea, Puna, Hawaii, h« mau makua hoolue keiki nai, oia o Makena k a me Kaha w, r»o ka mea, eia ke o!a nei me laua i keia wa he umikumamakahi oiaw keiki. Ua hoohuiia ma ka bsrita mae mae o ka more e ka E?v. J. Kekahuh», ma Makoa, Waiauae, 1 k» horA 12 avrakea o ka Po»lnua, lulai 12-1889, o Mr. Kauoho Kawelo, ma Miss M»ry Kiki,

Ua Uwpaiia iiav\« 0 ka Aha ho omalu i ka Poakahi he ptuo u uia ka iuoa Ah Uo Ekolu mal-ima Uaua oolea, $25 &me£ 1. koiua, no ka Uioa. XTa hooknn ia e lanakanswaiMolal© o Kon* Hema; Hawaii, keknhi kanaka i hoopiiia «o ka hew» huna eaai I&piMpa, mahope o'ka hooiaio ans 0 na snakfti a rae kekahi poe e ao. Ma ka huakai a ke Kinau e holo akn si i ka Ia 23 a? nei 0 Inlai, e hoi e mai stia oia i Honolnlū nei ika la Inlni 28, 1 loaa ai ona msnawa e pii ai ilana o ke Alahnki Mokn e hoomsemso ai. He malama nni keia o ka hele makaikai ia oka wahine knpna o Kihn?a, no ks. na pan skn n?i keHhi p.->e lehnUhn n\% ka M*lnl>r,i a t ft » ko Kinau » tna oet as ali\moko EeiiUnia,

, " Eīa ke Knhiaa K<a!ai«ina ke hooliilm Do!j y wniho a'eu ki poe i fcoho i tift lilo no ka pli "anni 1 keknhi lea wai uui mauka o Laakaha, ī wahi e hookio ni ika uai uo k-a hoolwwa ana i ' ke kul«UHk«ub«lft. _ i Ua hai kekahi uhu o ka wiliko V' j o Huuomu, a ua IhW6 ia īnai e ke y l l«aea Hoa ika Poakolu v nei ika h«lē ha- ?li n« lifto o Honolula nei. Eia ke heleiao- \K m«i nei na paahanw o ka p«a ae. «laila V*, hoihoi koke alra.no ran k<» Kilaaee, 'H A ba la '29 noaeio keia aialama e īa aku ai iīia ke akea, ua pipi waiu, ohi a oae na kea i hookomo $ ia tuai īiei e I;a Hui Dwi Wain Wood- f1 lawo, nja ko lakou hfiDa ma Pu- w J nahou.

O ka loihi o na mile ■ ■ wneaole-io j| e hoohanaia uei ma ke ao nei, lie 113.- 13 081. Mailokn mni o kaia m«u mila jĒ ha-102 531 mile no na hvti W\ li!te oto, ahe 10.500 milo he maii wni- / ] wai aupuoi. «U Ma ka naoa ann i ea moolelo lawe ia mai oka mnlama la ona o ka 3 la 4 o lulwi ma na wahi lehulehu o Hu-.J waii nei, qa hiki loa ks ike ia iho u«tpoai loa ka pae ain l » i ke knlaia ana i keia la kamahao o na punwai Amerifaa. jMB Mahope iho o ka horv 10 o ka Poaono nei, oiai nn kanuka e nlnka nn-a ' i ka pinan'i ilunn o a?i lio* , ua pelu ae la ka pou o waftua, a holo iho la.na lio-ilnlo, ahe hookahi wahine L i h;iule-ilalo, a pnkele nae eole i ehn. — - 4 Ma ke Kinau o keia Poalua ae, e ™ hoio aku ai ke Kaiaa'liiwahioe Pomai- \j kelani, no ka ua ukiukiu o Waimea, T Hawaii, e hoomaha ai; a ina mahope o *j ka hala ana o ke auahnlu aohe mea J keakea, alaila, e kaha loa aku ana oia_ fl qo na Kona. <1 Ua aie makoa ika lokomaikai o P. <fl K» Laionera o Kula, Maui a ma o kena hoouna luanuwnlea ana m&i i ka uioolelo oka halawai aka Hqi KalHiama ' ena Kula i malama ia ma ka la 7 o lu- ? Ui nei, no lakou ka huina kawalawala e puka poholo hopeai ka iaaou moho o keia kau ae. « £ia ka leta a kekaLi mea mai Kauai mai penei: "Ua biki mf»i ka lohe i W«iūQ©a nei, ūa hoea mai ka Hooiiioa Kalauna o Hawaii nei mn keknhi wahi o Kauni uēi, a eaa keia Poaha - ae (lulai 18) e hiki loa mai ai oia po 7 Waimea nei, no k.a hele sna e makaikai ' i knkuln knnhale a Liiniioī. Nmi kela !" Ua U ke'iuhi Pokiki ma ka awawa o Maliko 1 ka hora 9 o ka po PoaUola o k>i pule i halu, e kekahi poo pake. A mahope oko na pake palu- , koluku ana i kona kino a me ka ohi' ■ ana i na wahi keuikeni o kona maa pakek«, ua haalele mei la lakou a holo aka la ualowale. Aole i peiao loa ke Pukiki. — - ■ Ika po Poakolu uei, ur malama ia ka halawai o ka Hui K »1 HĪaina malalo o D, Laiaua malena o k« Hu!ep;u Elele. He 12 wale no iala i hiki ae. He mahhini no k*hi e mai ka Luna Hoomalu. Mahopo o k<3 kali ana o .ka hiki mai o ka. lehulehu a ku ika ueie „ nolaila ua. hoopaaee ia ka hakwiū. O 1 ka hooaiaka keia o ka hoka. Ua pau i ke kuai kadala ia na .* maheie he 1000 oka Hai AUhao Hawaii i ka Ppak&hi nei oaa ka pa §25 p*kahi» a penei ka lilo ana. He 500 mah«le ia Hon. S. M. Oamou, no ka Hui, 260 mahele ia, Hon. W. F. Allou; 100 mahele ia Hon. H, P. Baldwin; 50 ma- . ' hele k G.Bosse; 40 mahele ia E.O. Mao£arlane; 40 mahe'e ih Jno Eea; lo mahele ia W. W. Hall a me 5 oiahele ia W. Aylett. Ma ka hookoku kiaiy v >po ui&waena o n-i Hui il ame Hawaīi i ka aniiia U Po ; U4 Honolola ka eo 4 he 3 i*i Hawaii uele loa, &U, 0 ka p.am keu i ua ka pasniaua. Mauawa p»& u i» ho 1 hou VI uiiuutv». £u ke kukua oua hui a hiki i ka U 15 o lulai; !S 1 3 S Hoeolnln ? a g , ... 3.1 4 i f> ! 0 5 Ei» RB & i koe our Hui Kinipopo: l«kifo Kar»ehatneh* lioka M 2T—Hoku kae ia Ang. 3 Haaoialukuei» " HawaaUekaoko/ " 17 Haw&ukuoU l KaiuUm " 31 EniuUui bft« i tl b«pt, T -HawAii kw i* HoaoUw,

TJa hookua īa ka poe i hopu īh. no ke ku&i pili heihēi li'o īmua o&a Aha Hoomula i ka la mehinei. I keia aakahiaka, ī lav/e aka ai ka moknahi Ki auea Hou, he heluea aini f Jepera Lou no Kulawao, Molokai. He wahi kihhune a'i kai Iu helelei iho ma na kuahiwi o kakou i kein ka- % knhiakp. E malHūoa ia aua he koelula n:a ktt Hale Pio i keia po, oolaila, ko kono ia aku nei na makamuka e eaue ae. Ir onkoo e'na hoa helahelu o ka kakou Pukoniahi, mai hoopoiua onkou i ba 'alawa ann ae i oa hoolaha e pnka aku nei. E'h.ook.bfcWa]e iu «lih he elun k'ia ala hao e k&li ui n>a alanuißerst'inia no ka W6 e pan f;i ke kinipopo i keia ahiahi p.laila hoihoi mii. Uu lohe wīi'e if». eiai. ua lona tnai nei ma K'iholui, he 70 tini opiuma mai kekahi ohua aka ota mokuahi Jjikelike ma keia hnakai eku hei. Ua hopa ia i ka pooei mnloko o keia kulanukauhfile > , he mau pake malema opiuma, r ein laua ke psarnai nēi ma Kaapapaeui. A keia Poaono" se, e ku mai ai ka mokuahi "j\l»-.r;prsH" maanei m'ai nā Paiaa'.ana mni ok* Hema, a holo loa aku no ia la i Kapalakiko,

Eia ūb lawo'pilh o Kuapap-mui i ksia be 1 i-omohewn, 1 Malele h«oa, 1 h«kakn me hoehe, 1 aihue, 2 ona rnnii r tae 2 op'iniua.

Ua hoopai ia ka Luna Hoopiinopouo oka nupepa Pukiki 4, 0 Luao Haw&iiano" eke Uahu o ka aba kiure mnhopo oka ahewa ana o ke kīure hoole, he $150, no ka !aibila

Ua hopu ia i ka ponei maloko o kekahi pu o ke kulanakauhale nei, he pake i maopopo ole ke kumu o kona komo ana «ku. Ua hoohu.oi ia naalia e makaau moa ana.

A ia i keia ku ana maī a ka mrtku&hi 4 'Austrttlia" e maopopo loa ai ka !* o ka mokuahi misionari Hokuao e haele3o iho ai ia Honolulu nei oo na mokapani liilii o ka hema.

I ke awakea onehinei, maloko oka Halenlii lolani, na pahola aka ke Ali* ka Moi i anaina ike iaia ike kapena a me nti nliimoku oka rcokukfiua Aeoerika Adams.

Ua hoohui ia taa ka cu»re e Rev. C. M. tiyde i ka po Poaha uei, mal-'ko a ba halepule pake taa Pfiah], o Ch«cg Kim a me Mary Qaai Ymg, he lūhu keiki pake aae do a elnn no Honoluiu nei.

Mawaeau o ua hcr.i 3 h uae 7 P. M, o ka Poelaa i haU, ua ia mali>k<> o ka halepule Bibopa kehiko laa Pelekane he «oaioa £ea e ma Kumakuln Kaikamahiue o Sma Atibr.u, a ua loaH ma ia haua aoa, he $279.

Ua poloke ka Hui K«laiainu u Liiana, a-oa haalele ioa la ois e p«e i ke anu oia ho«k*hi. O ua t*wsani l"l« keia ao» i p«ik»inr> iho nei, ua mimiuo a malili, a eia o L-iiana ke kuwo hookahi oei i k<>ua kumaknn hookHbi ia!

0 na la holo o ua mokuahi kuwaeua i Kapalakiko mai Elonolulu e.ku nei, oia kekahi o na la oiaka kaoakn rvai wale oka oapo kuhi r. ka mokoahi e pili sna, no ka mea, ua hoakoakoa ia mal&iU ua pilikana, na makamak» a mo na hop.loha o ka poe o haalele iho ane, no ke kukai nna i oa nloha.

ka hor;i 11 ok* po uei a hiki i ka hora 5 waoaao nei, i hoohikihiki ai kekahi kna mahu ma bo nlahao o W«ikiki, ina pohaku iliili rasi ke kihi mai oea alanai Beritania n roe Puuahoo, no ka hoopihapiha r.oa eai.waeoa oke alahao e kokoke aku la ika palena o ke alft toa Waikiki.

Ua p»a ia i ka hora 2 waoaao Poaooo oei mawaena o kn »l»nui uupuni o HouoluUi nei, kekiUii pnko e paa aoa he poolo. Ika huli \a f nua akn ua loaa »ku la \<oko o ua poolo la, he makena wale moa A uo ka hoike maopopo ole mai o ua pike Ui t kahi i loaa mai ai ua mao mon l*i, ua haīi loa ia na -moa i Kuapapanol, e ka?i ai o ke kii aku o oa ona.

He waiMai aupuiii «nei ri" f pcd 1 hooaua i»], e tnaka \vesswo!a loa ia uei Ukoa e keknhi tuia onp^p* o kakou? AU aem m» ko lnkou iuhu lūua t>oaoi kn hooke!* ia an.» o n* liaua o ko anpaoi o liiki *i lakou kt> uema i •« uio he waiwk; la no ka !ehub liu? A ehia la ko !akou Kvn i\ iwe m iaoa pakahi maloUo >? m h»tm o fce »«- paui?