Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 30, 27 July 1889 — Huakai Makaikai o Aha! Ka Hooilina Moike Alii! Na Keiki Niihau Kamaaina! [ARTICLE]

Huakai Makaikai o Aha!

Ka Hooilina Moike Alii!

Na Keiki Niihau Kamaaina!

Ma ka PoaEin la 18 o lulai, hora 12 awakeH, ua kau .;' r a la na ohua mai Waimea aka no luoa o ka mokanhi Waialeale uo ka bolo aoa i bh pili o ahi. Ma keia hnakai hole, o ka Hooilina Mui kn mnlihioi kiekio mnnauli o ke kooo fiiia h n<i keiki NiihAu na lana i hoolimalieua i ka Waialeale, oia o Hon, iF. Gay i»e Bobit>S3Q ame ko laoa m*\u j kalkaahioe pu hoi a me haole ma[lihioi, ama kokihi p->e ©ae i kowo is j oo keia huakai o «)ii. Oka nai o ua ho« i kaa ma k« mokuahi WaiHl«ale, he 50 paha, a o Ukou w<*le no kai ae ia e kau, oka uui o ka poe makemake hele uialuna oka mokonhi •'Akamai" a me oa waapa. M i ka horn 1:25 oia auina la, ua baalele iho 1« ka mpku ike awa o Walmea, a oiai ka mokaahi Waiaiealē e hoopaka aea mai ke awa aka, ua hala e aka !a kn mokaahi "Akamai," a mawnbo o bo one kani o Nohih ua haalele ia ihf> ia ki mnknnh* "Akamai." O kfi m'ikimi i w.a s aia no īa mamua pooo mai oka moko kahi 1 pa mai ai ma ;ka ik ūka. 0 ka ioo& oi» mhksni, he KooUu, abe aoo hanupanopa no hoi ka ale; a ma ka hora 4 o ke ahiahi ku aku U ka moka ī Nudolo, a ike aku la i ka na!i o abi o Kamaile. O Milolii he wahi maikai ioa ia, a ke ku nei no na hal« pili nunui aohe kanaka, ua paa i ka make, ua hele ma kahi e a waiho wale na bale me ke kannka oie. O keīa wahi o Miloliī, a]jft ta walii oia ka hema mai o ka pali o ahi o Aneki, o ke ano o keia p».!i aohe aoo maikai, He ano hoowahawaha no ka malihini ke aku, aka, o ka poe i maa i ka beie maa i keia wahi, aohē hoowahawaha he mahalo wale no. O ka pali o ahi o Kamaile, aia ia ma ka aoao akau o Aneki, o ka lae o Makaaiki ka mea naoa i kaupale i keia mau pa!i o abi, a ina aole i alai ia e ka lae q Makuaiki mawaeaa, iiia no aa hui keia mau pali i kahi hookahi, a na hiki bo ke ike like ia wa ahi i ka wa hookahi ke o ia. O ke knlana o ka paii o Kamaile, he

muik'ai ke napa aku, o fea lae o Mnkaaiki fna ka aoao hema & o kaiae o Kahakalewa o Naalolo i ke kai ma ka aoao akau. He mao iki olauao ka welelau o ka pali, iiaoa poiio o ka piko o ka pali he wahi paa pohaku aoo poepoe, hia pono iloua o laila e ku ai ke kanaka a o mai i ke aliF." Oiai ka mokn « ka aei i kalii ku maa i», aia no he lahuleha oa waapa e h«kan ana iuka i ka aekai, no inkou ka huiua he umi. Mai Hana!«i mai, mai Kaialau mai, a mai Waim@a mni a me olaa SQokn«h),

Hoolele iki ia na uhuK iaka no ka mauawA pokole "w&ie no, a ms ka liora 6 poooi Qft hoihoi hon ia ua ohua i ka moko, a mR k» hor» 7:30 oia po, q« ohua ! ka hoihoi i» ī ka tūokti m© ka man taai tio o ka ikaika o ka uaakani. Oiai n* oiea a pau ilauAO ka mok«» bn!i »ku la k* we» kakan wnua iuk% aia hoi, aa ik* pooo ia akn k ka a euki 0 ke ahi iluua o ka pnīi o Kamaile, & ke ik© «noowiui u «ku la k&uaka i ka uiaaloalo mai oia ha! o ke kapu&hi; & hal* paha he hapalua hora oia kakali ana, wa ike ia aku la ka poehu liilii M8 m«i o k« ahi i ka pali, a tm» ia uiea 1 hootaanao ae ai au i kela maa lakui »e?»: •'Kaehu ka Ihhii t»e ka moaiok.u Kokn pau ke kai o NuhIoIo." | Oi&i kfia uaua hoomsiLana. ua ika ia *"kv\ U k? o i* aua msi i ki hoakalii ikolw *uhsvi Lxle mai ia » k&a iki \ knhi hook&hi uie h« aea U, o'.ua psha miaaU, ua lwio , i.vlokī U\o U ilsiv} IK>4lO 0 u kuu.u O k* p«li, *o!e i tiaute īklo o kahl a U-

naka e aohn anR. aka, ui ili aka la ilaaa oka yali, u u k* hoomaka uo ia o ka a aoa oke ahi ika pa!i. Mahope iho oka a ana oke nbi i ka p«li, ua o maa ia mai la ka aahaa abi a ke lele welowelo mai la iua pali. Aole» nae e like me ka lohe olelo aoa be lole mai ke ahi a kau malle i k&hi hookahi, nlaila nihi ae raa ka pali a hoi hoa mt*i iloko. Aolo i ike i'n ka me* kakaa īa mea. Ama ka horft lG coe ka hepa oia po, paa iho Ia ke o ahi ana. Ka no ka moka ahiki i ka hcr't 1:25 oia wanaao, nahaalele akn 1h ia Nuai 1010, a ka hoa no Waimea ma ka h©ra t 4 oia kwkainak*» nai t a leīe no uka o ka ' aina ia manawa. Ma koV hooniHopnpo aka i k» aai o Ika poē i hela no Naalolo i ke o ahi, „ i mai Hanalei mai ahiki i Hanapepe, aa I piha paba ka 400 kanftka. He oai nae ka piliki™ o kek&hi poe, oia ka pee ma na waapa, aole 1 pae kekahi ) N«»lolo a pau -wale k® o ibi ao», oiai he uai ka owkuoi,. ba me» nnna i kn pae koke aua ona ivaapa i aka oka ainw, a he ka i ka ioea ka poe ma ua waap'i, O ka poe i ike i !<e o ahi bqh, ua loaa ia lakou ka mnhalo aae, a o ka poe i īke o!e mamali o ka hiki ole o ua tfaspa i ka wu pooo, na li!o i mea hoowahawahn loa ia a me ka lahi hewa lo hei. - ■ • O kēia iho no ka hopeoa o koia moolelo e pili ana i ka hel© ana i du pa!i o Ahi. A. P. Kalaukoa.