Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 33, 17 August 1889 — HOIKE NO KA HAI [Illegible] KAHIKI MUA, O NA LUNA NANA HALEPAAHAO. [ARTICLE]

HOIKE NO KA HAI [Illegible] KAHIKI MUA, O NA LUNA NANA HALEPAAHAO.

Hoaolulo, Aperila 4, 1889. Aloha; — Ua loaa ia makeu ka Hanohano o ka iioike aoa eka eaa ka Ia 21'o Sepateiuaba 1888 i loaa pooo uiui &i Qa Komieiaa naai Kou Hauohauo oiai, e hookoba aaa ia ma)toa i eoau laia no ka Fapa Luoa Naua Halepaahao, a ma ka ia 2 o Novamaba ī hoooua ia mai ai ia makoa pakahi he kope o ke Kaoawai i kapaift' M He Kaoawai e hooholo ai ina Laoa Halepaahao a e hoomaopopo ai i ka iakoa haoa ame ko lakou mana," i Bpoooia uia ka la 23 o luoe 1888. Ma ka la 7 o NovemabB, aa hai ka Papa a Uukulu ia lakoa ibo, a i kalike me ke Kauawai, ila hoolaba pooo ia maloko o oa oupepa keia mau mea. Ua hele ka Papa i kehi b me keia maoawa e makaikai i ka Haiepaahao Oahu, a ua haaoli i ka hoike aku o aa hoomaemae aoa a me ke ola he maīkai. Na hooponopono ola i apooo ia e ka Papa, ua heoko pololei ia. I ka hele hope ana o k8 Papa mn ka Halepaahao Oahu, ka nui o'oa paahao i ahewaia he 150, a he 5 poe i hoopia ia a hiki i ka manawa e hookolokolo ia ai. O keia mau paahao he 71 kanaka Hawaii, lwahine Hawaii, 70 pake kane. 5 Japani kane a he 8 kane o na lahoi e ae. ' O ke ola kino o na paahao he maikai he ewulu wale no ma ka halemai i ka hele hope ana a ka Papa. Ua loaa ia makou ka hanohano o ka waiho'hqh aku me keia Hoike he kope ooa Hula a makoa i hana ai, oia keia malalo iho:

Uala 1. E mahele ia na paahao a paa i ahewaia iioko o ekolu papa. O na paahao ahewain, i ka manawai e boopaa ia ai, e komo lakon i ka papa hela Elaa, a e hoopii ia ae īka Papa hela Akahi no ka eaaikai ona hana 3 a ina he maikai ole na hana ā hoomiaa ina hana pono olīb e hoihoi ia i ka Papa hela Ekola, e hke rae ko ka Papa raanao ma ka hoonohonoho ana i ko lakon ano.

O na paahao o ka Papa hela Akahi, e haawiia ia lakoa na keena liilii maikai oka Halepaahao, a e like me ka mea hiki e hookaawale kaokoa la mai na paahao e aej e ae ia lakou e ai pa a kaokoa mai na paahao~e ae; a e haawiia ia lakoa e like me ka mea hiki na lako mea ai i oi ae mamaa o ka na paahao e ae; a e loihi aka ko lakou manawa hoolaolu mamua o ua p&ahao ona papa e ae. E aahu lakou i kahiko like lole ahinahina pala me ka papale eleele, a o keano e like me ka mea e apono ia ni e ka Papa Luna Nana Halepaahao, a i ka hele a hoi ana mai ka lukoa wabi hana d ae ia lakoii e hele pakolu.

0 oa paahao o ka Papa helu E!ua, e loaa oo ia lakoa aa lako n me iia mea mua o ka Hulepanhao, h e aahu lakoa i kahiko like o ke aao mau, oia hoi elaa auo ahinahina, ai ka hele a hoi aoa mai ka iakoa wahi huua e hele palua. 0 ca o ka Papa helu Ekolu, eai lakou iioko o ko lakou tmni keeoe. liilii a e like me ka mea hiki e hookaawale ia lakoa iloko o qr keena pakahi a kaupale ia mai ka hui aua me Da paahao e ae; a e p'akai ia ma ko lakou aahu aiau oia hoi elua ano ahiaahioa me na papale maua i hoailona poai poepoe ulaula ma ke kaa o na lole palaka, ai ka hele a hoi aaa mai ka īakoa wsbi bBDa e hele pakahi me ka hehi pooo. Bola 2. Odb paahao «pau i hoopaa ia oo ke kali aoa i ka manawa e bookolokolo ia ai eae in eai kaawale mai na paahao ! ahewaia. Rala 3. O na Lnoa o kela a me keia papa, e malama lakoa i Bake moolelo, a maloko olaila e hookomo ia ai i kelaa me keia po i hoike o ka ham ana a kela a me keia paahao, he "Maikai," he "ioo" ahe "hoomalokō," a e uana ka Luua oui o ka Halepaahao i aa Bake nei i kela a me keia pulo. Iiul» 4- Aole e loaa i kekahi paahao he manawa hoemi iloko o kekahi mahiua ona, i hoike ia mai aoi aku mamua o hookahi maunwn he "iuo" a "hoomaloka" pfbaksua mau hana, ke ol* ka Laaa nui o ka Halepaahao e ninaninaa pen-n a maopopo aole he]Jpololei a knpono ka hoike.

Rula 5, I kela a tnt keia la e hole kiuo ka Luua Nui o ka hao e CHua i ua punli apau o na p tahao oiai Ukou o h»uu ana h o h <ki!o i ke auo o ko lakou liMua aua, a o hoooiaopopo p« hoi i he huo v» ka hooko «na a ua luuapaahao i ka !akou iuhu b«»a. luUa E haawi ka loinaNui o ka HalepanhiO i na p-mhao apau i ki» i manaoM ua fc«pono \ ka ikaika a ino ka maua h;ki i ka p^nha> liui» 7, E uinlauia i-i uh Bako mooiolo ma ka Halepaahao no kn uau-* ana h ka Papa Luna Kana Halepanhao

. *■ a ka Papa e hai ata ar i ka Lona Nqfo ka Hnlepaahao. I Eala B>' Aole e ae ia e ka hoopaiAia wale no a he m&ikai loa ka hao3. ' • • .. .• ■ Ua !oaa hou ia makou ka hanohano e waiho aka imna o Kon Hanohßno i keia mau manao hoomaikeike, Ke ihanao nei inakou, i mea e hooi ia ae ai kn mnikni o ke kulana a me ka malohin maWaeha o na paahao, e aaha na lana. e malama ana i ka Helepaahao oKawa eae ka puali o na paahao e hoohana ia ana, i aaha like, i na m'anawa apaa, na Kou H-.nohano e waiho mai i ke ano, ā oiai ma ka hana mawaho o na paka, e he!e wawae maa a i o!e ma ka lio, Ke hoomaikeike hou aka nei makou, no na hihia hiki ke be!a i hopu ia, e haawi ia i ka mea i hopu ia kekahi palapala bona, a e hoopiha ia, ke makemake ua mea'lel, e kekahi luna i hookohu ia no hana me ka uku ole, n b hooona ia ke noi i hope ma ka bona e aa lanaMa i kekahi mea i hoakakaio, ma ua palapala'la, iloko o na palena o Hoaolala. Ua hoomaopopo mai nei Kou Hauohano i ka Papa i ke ano palaleha o l ka hana ana paahao e hana ai. Ua manao ia na na Rala 3, 5 n me 6 e hoopaa i keia hemahema. Oka manao o ka Papa i mea e loaa ai ka holopono !oa oka hoop mopono ia aua o na paahao, mamali'oo ia oka hele kino ana o ka Luna Nai o ka Halepaahao i kela a me keia 1« e nana i oa Luna a me na paahao oiai oa puali e hana aoā; a he mea keia u ka Papa e manāo nei e kuhikuhi mai Kou Haoohano Ke noi haahaa aku nei makou e kaooha m»i Koa Haoohano e hoolawa ia ūa aahu like kupoao a makou i hoa--1 kaka ae nei ma na Bnla a me keknhi o na manao hoomaikeike a makoa e like me kou apono ana. Ke manao nei makoa, ua hemahema ka lawelawe ia ana o ke ano oka hana aha i ke Kanawai oka hooemi ana i na manawa hoopaahao no ka maikai o aa paahao, e like me ia e hoohana ia nei ma ka Hiilepaahao ma Eawa, oiai ua haawi ia ka hooemi ana i hooDai ma ka pono hana wale no a aole nb ■ke kulaua maikai loa, a he nai na Ru!a i baaa ia me k* m&oao i e hoopao ai j keia hewaheme, Ua loaa ia makou ka hanohano Kaa poe kaawa hoolohe (s)jA. S. Habtwell. (8) T. R. Walker. (s) J. Euimeluth. Ka mea Hanohano, L, A. Ttiurstoo. Kahma Kalaiaina, ' Honolulu.